Zuzanna Pompała

kl.VI a

Jakie cechy wskazują na to, że padalec jest jaszczurką, a nie wężem?

Padalec to bardzo wyjątkowe zwierzę. Mimo, że z wyglądu może

przypominać węża, wcale nim nie jest. Tak naprawdę jest jedyną żyjącą w Polsce
beznogą jaszczurką.

Ciało tej jaszczurki jest wydłużone, walcowate i dość krępe. Pokryte jest
drobnymi łuskami rogowymi, dzięki czemu ma charakterystyczny połysk. Skóra,
podobnie jak u innych gadów, nie jest jednak śliska, ale szorstka w dotyku. Padalec
jest niewątpliwie jedną z bardziej kolorowych jaszczurek. Jego grzbiet (u obu płci),
zazwyczaj przyjmuje barwę jednego z odcieni brązu (począwszy od kawowego, na
ciemnym brązie kończąc), jednak zdarzają się także osobniki srebrzyste i złotawe.
Czasem na grzbiecie występują ciemne pasy w liczbie od 2 do 5.

Jedną z cech odróżniających padalca od węża jest to, że głowa padalca jest
zrośnięta z tułowiem bez żadnego zwężenia, trudno jest więc rozpoznać, gdzie
kończy się jego głowa a zaczyna, tułów.

Większą część jego ciała stanowi łamliwy ogon, który - jak w przypadku innych
naszych jaszczurek- w momencie zagrożenia może zostać odrzucony i następnie
ulec regeneracji. Po zabliźnieniu się, ogon nie odrasta jednak do pierwotnej
długości. Ciekawostką jest fakt, że porzucony ogon porusza się energicznie
wywijając się we wszystkie strony. Jest to reakcja, która pozwala oddalić się
jaszczurce od miejsca zagrożenia, a cała uwaga napastnika skupiona jest na wijącej
się energicznie odrzuconej części ciała.

Padalec posiada również inne typowe cechy dla całej swej rodziny. Jest to
między innymi dwuczęściowa budowa języka - przednia część jest wąska, pokryta
brodawkami, natomiast tylna jest gruba i mięsista - do niej jest wciągana część
przednia. Łuski padalca na stronie grzbietowej i brzusznej są do siebie podobne, co
odróżnia go od węży. Innym znakiem pozwalającym na rozpoznanie tej beznogiej
jaszczurki są ruchome powieki, typowe dla wszystkich jaszczurek. U węży z kolei,
powieki są ze sobą zrośnięte (przez to są nieruchome) i przezroczyste. Czasami
wyglądają jak szkła okularów. Węże mają bowiem zawsze zamknięte powieki, i
sprawiają wrażenie, jakby w ogóle ich nie posiadały.
 Padalce, w odróżnieniu od węży, są również wyposażone w otwory nosowe i
uszne których u węży brak.

Padalec jest dość nietypową jaszczurką, bowiem większa część jego

aktywności dobowej przypada na zmierzch oraz noc. W czasie dnia padalec
zazwyczaj ukrywa się pod mchem lub też pod korzeniami drzew czy też w innych
kryjówkach. Dzięki usztywniającym jego ciało płytkom osteodermalnym gad ten jest
w stanie skutecznie „wwiercać” się w ziemie.

Padalce, mimo iż są podobne do węży, nie potrafią tak samo jak one pełzać.
Ogólnie aktywność ruchowa tego zwierzęcia jest niewielka. Jest to prawdopodobnie
związane z unikaniem ataków drapieżników – padalec nie jest zwinnym
zwierzęciem. Jaszczurka ta wije się szerokimi ruchami sztywnego tułowia i sporym
problemem są dla niej nawet stosunkowo płytkie rowy posiadające pionowe ściany.
Miejsca takie są dla tego gada często przeszkodami nie do pokonania (i pułapkami),
a spowodowane jest to obecnością wcześniej wspomnianych osteodermalnych
płytek w skórze, przez które padalec nie tylko nie jest w stanie się zwijać w kłębek,
ale również sprawnie wić, tak jak to czynią węże. Co więcej, w odróżnieniu od nich
nie posiada po ventralnej stronie ciała jednego rzędu płaskich tarczek, lecz kilka
rzędów łusek takich samych, jak na grzbiecie. Jako ciekawostkę należy jednak
nadmienić, że gad ten jest sprawnym pływakiem, oraz to, że w odróżnieniu od węży
ma on zredukowane lewe płuco, a nie jak one prawe.

W przeciwieństwie do węży, które polują na gryzonie i ptaki, pożywieniem

padalców są głównie pająki, owady, nagie ślimaki oraz dżdżownice czyli powolne
bezkręgowce, na których schwytanie może sobie pozwolić ta powolna jaszczurka.
Padalec lokalizuje swoje ofiary głównie na drodze chemorecepcji, badając otoczenie
swoim rozdwojonym językiem. Na łowy gad ten wyrusza najczęściej po zapadnięciu
zmroku lub też po opadach deszczu (a nawet w czasie ich trwania), kiedy to jego
ulubiona zdobycz staje się bardzo aktywna.

Reasumując, padalec mimo iż często jest mylony z wężem, tak naprawdę jest
bezbronną istotą, która może tylko uciekać. Od innych jaszczurek różni sie jedynie
brakiem nóg. Z racji, że oba gatunki są chronione (a co za tym idzie nie wolno ich
łapać) istnieją jednak cechy widoczne gołym okiem, które pozwolą odróżnić
padalca od węża:
- u padalca występują ruchome powieki, u węży zaś nie,
- głowa u padalca nie jest oddzielona od reszty ciała, u węży zaś jest to bardzo
widoczne
- u padalca widoczne są otwory uszne, których brak u węży;
- padalec ma krępe, sztywne ciało, wąż ma zaś giętkie, sprężyste ciało;
- padalec ma kruchy, łamliwy ogon, często w fazie regeneracji po odrzuceniu; wąż
ma zdrowy ogon;
- łuski u padalca po stronie brzusznej i grzbietowej są podobne a u węży po
brzusznej stronie występują charakterystyczne ułożone w poprzek ciała wydłużone
łuski (na grzbietowej stronie są rombowe);
- padalce są zdecydowanie mniejsze, dorastają do około 50 cm, zaś węże osiągają
nawet powyżej 150 cm (zazwyczaj około 100 cm);
- padalce są brunatnobrązowe (za wyjątkiem formy turkusowej), zaś węże
oliwkowozielone/oliwkowe/szarawe często plamiste.

Żródła:

https://dinoanimals.pl

https://www.terrarium.com.pl

http://www.malopolska24.pl

https://www.crazynauka.pl

https://dziennikpolski24.pl

https://www.ekologia.pl