“Thả” vào mây trời mùa Văn 2023

Khoá học văn nhà Thả Mình Vào Văn Học

KỸ NĂNG ĐƯA DẪN CHỨNG VÀO ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
1. Vai trò của dẫn chứng trong đoạn văn nghị luận xã hội
Nếu đoạn văn thiếu đi dẫn chứng sẽ khiến những lí lẽ, lập luận đưa ra ở phần bài luận
đều không có sức thuyết phục, thiếu cơ sở, thiếu căn cứ và hoàn toàn chỉ là “mớ lý
thuyết suông”. Bởi vậy dẫn chứng có vai trò vô cùng quan trọng trong đoạn văn nghị
luận xã hội. Nó sẽ giúp người đọc, người nghe tin vào những lí lẽ, lập luận của người
viết và đồng thời giúp đoạn văn trở nên sinh động, hấp dẫn.
2. Yêu cầu của dẫn chứng trong đoạn văn nghị luận xã hội
2.1 Một đoạn văn nghị luận xã hội cầu đủ dẫn chứng
Theo như đáp án môn Ngữ Văn của Bộ công bố thì không có bất kỳ yêu cầu cụ thể nào
giải đáp thắc mắc: “Một đoạn văn nghị luận xã hội cần bao nhiêu dẫn chứng?”. Với
dung lượng là một đoạn văn ngắn khoảng 200 chữ chúng ta cần phải cân xứng các
phần trong đoạn văn của mình sao cho phù hợp, chính vì vậy, một đoạn văn nghị luận
xã hội chỉ cần từ 1 đến 2 dẫn chứng là đủ.
2.2 Dẫn chứng cần chính xác, cụ thể và mang tính thời sự
a. Dẫn chứng chính xác
Dẫn chứng phải đúng người, đúng việc, đúng số liệu, đúng sự thật và đúng vấn đề
nghị luận.
Ví dụ khi lấy dẫn chứng về tình thương: Chủ tịch Hội Đồng Quản Trị tập đoàn FPT
Trương Gia Bình đã công bố xây dựng trường nuôi dạy 1000 em nhỏ mồ côi do hậu
quả đại dịch Covid – 19.
Phân tích ví dụ:
- Đúng người: Chủ tịch Hội Đồng Quản Trị FPT Trương Gia Bình.
- Đúng việc: công bố xây dựng trường nuôi dạy những em nhỏ mồ côi do hậu quả của
đại dịch Covid – 19.
- Đúng số liệu: 1000 em nhỏ.
- Đúng sự thật: chương trình thời sự của VTV1 cũng như nhiều tờ báo uy tín đưa tin
như Vnexpress, Dân Trí,…
- Đúng vấn đề nghị luận: tình thương.
b. Dẫn chứng cụ thể
Dẫn chứng không được lấy chung chung và không tiêu biểu mà phải lấy dẫn chứng
cụ thể.
Ví dụ khi lấy dẫn chứng về sự kiên trì:

1
 “Thả” vào mây trời mùa Văn 2023
Khoá học văn nhà Thả Mình Vào Văn Học
- Dẫn chứng 1: Chúng ta không khỏi ngưỡng mộ trước hành trình kiên trì trong suốt
10 năm cõng bạn khuyết tật đến lớp của đôi bạn đến từ trường Trung Học Phổ Thông
Triệu Sơn 5.
- Dẫn chứng 2: Bản thân tôi đã rất kiên trì để đạt được ước mơ trở thành tân sinh viên
trường đại học Sư Phạm Hà Nội.
- Dẫn chứng 3: Harland Sanders – người đã từng kiên trì chấp nhận hơn một nghìn lời
từ chối của các nhà hàng lớn trước khi trở thành chủ sở hữu của hãng gà rán KFC nổi
tiếng toàn toàn cầu.
Phân tích ví dụ:
- Ở dẫn chứng 1 đã mắc phải lỗi lấy dẫn chứng chung chung (đôi bạn đấy là ai?).
- Ở dẫn chứng 2 đã mắc phải lỗi lấy dẫn chứng không tiêu biểu. Lưu ý cho các học sinh,
tuyệt đối không được lấy dẫn chứng là bản thân (trừ khi các em là người nổi tiếng
hoặc người có tầm ảnh hưởng) bởi giám khảo chấm thi chẳng biết em là ai.
- Ở dẫn chứng 3 đã đạt tiêu chuẩn là một dẫn chứng cụ thể: cụ thể người, cụ thể sự
việc và cụ thể số liệu.
c. Dẫn chứng thời sự
Dẫn chứng phải thời sự (mới lại, cấp thiết; luôn cập nhật những sự việc, sự kiện,
hoàn cảnh và vấn đề mới xảy ra được nhiều người quan tâm) thì mới thuyết phục
được người đọc, người nghe.
Ví dụ khi lấy dẫn chứng về vượt qua khó khăn:
- Ví dụ 1: Thầy Nguyễn Ngọc Kí tuy bị liệt hai tay nhưng nhờ sự nỗ lực thầy đã trở
thành một nhà giáo ưu tú, là tấm gương sáng cho việc vượt lên số phận.
- Ví dụ 2: Ta không khỏi ấn tượng trước sự kiên định và kiên cường cường của của cả
gia đình cặp chị em song sinh Trúc Nhi - Diệu Nhi trong hành trình phẫu thuật tách
rời cho cặp song Nhi.
Phân tích dẫn chứng:
- Ở dẫn chứng 1 tuy đúng nhưng nó đã quá cũ, quá lạc hậu và không còn mang tính
thời sự nữa.
- Ở dẫn chứng 2 đã đạt tiêu chuẩn là một dẫn chứng thời sự: mới lạ, được nhiều người
quan tâm và biết đến.
2.3 Hạn chế tuyệt đối việc lấy dẫn chứng trong văn học
Đoạn văn nghị luận xã hội là những đoạn văn bàn về đề tài từ các lĩnh vực xã hội,
chính trị, đạo đức,… bởi vậy chúng ta không thể lấy dẫn chứng trong một thế giới
giả tưởng (thế giới trong văn học).
2.4 Nên phân tích hoặc đánh giá sơ lược dẫn chứng

2
 “Thả” vào mây trời mùa Văn 2023
Khoá học văn nhà Thả Mình Vào Văn Học

Khi đưa dẫn chứng vào đoạn văn nghị luận xã hội cần kết hợp với việc phân tích
hoặc đánh giá sơ lược dẫn chứng để dẫn chứng tránh bị sáo rộng và bị coi là hời hợt.
Ví dụ dẫn chứng về thế kỉ đau thương: Đại dịch Covid khiến toàn thể nhân loại biến
động, số người thiệt mạng đã lên tới 6,37 triệu người trên toàn thế giới. Đó chính là
một phép thử trước nghịch cảnh qua đó giúp nhân loại cùng nhau đối đầu với thế kỉ
đau thương và khôi phục nền kinh tế toàn cầu.
Phân tích dẫn chứng:
- Lấy dẫn chứng: Đại dịch Covid khiến toàn thể nhân loại biến động, số người thiệt
mạng đã lên tới 6,37 triệu người trên toàn thế giới.
- Phân tích, đánh giá dẫn chứng: .Đó chính là một phép thử trước nghịch cảnh, qua đó
giúp nhân loại cùng nhau đối đầu với thế kỉ đau thương và khôi phục nền kinh tế toàn
cầu.
3. Nguồn dẫn chứng cho đoạn văn nghị luận xã hội
- Các đầu báo điện tử uy tín như Vnxpress, Dân Trí, Vietnamnet, Lao Động, Nhân Dân,
VOV, Đời sống & Pháp luật,…
- Các Page cung cấp thông tin chính thống như: Trung tâm Tin tức VTV24, Việc tử tế,…
- Các trích dẫn từ các bộ phim truyền hình nổi tiếng, các cuốn sách kinh điển, các bài
diễn ngôn,…