Câu 5: Việc Án lệ số 26/2018/AL áp dụng thời hiệu 30 năm của BLDS 2015 cho di

sản của cụ T với thời điểm bắt đầu từ thời điểm Pháp lệnh thừa kế năm 1990 được
công bố có cơ sở văn bản nào không? Có thuyết phục không? Vì sao?

Trả lời

Việc Án lệ số 26/2018/AL áp dụng thời hiệu 30 năm của BLDS 2015 cho di sản của cụ T
với thời điểm bắt đầu từ thời điểm Pháp lệnh thừa kế năm 1990 được công bố chưa có cơ
sở văn bản. Căn cứ vào khoản 1 Điều 623 BLDS 2015: “Thời hiệu để người thừa kế yêu
cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm
mở thừa kế”. Quy định trên theo hướng xác định thời hiệu mới 30 năm “ kể từ thời điểm
mở thừa kế” hay là kể “từ ngày công bố pháp lệnh này”. BLDS lấy thời hiệu 30 năm bắt
đầu kể từ thời điểm mở thừa kế và không hề đề cập đến thừa kế mở trước khi ban hành
Pháp lệnh thừa kế ngày 30/08/1990 thì có áp dụng thời điểm bắt đầu là kể từ thời điểm
mở thừa kế hay kể từ ngày công bố Pháp lệnh trên

Tuy việc Án lệ số 26/2018/AL áp dụng thời hiệu 30 năm của BLDS 2015 cho di sản cụ T
với thời điểm bắt đầu từ thời điểm Pháp lệnh thừa kế năm 1990 được công bố chưa có cở
văn bản nhưng nó thuyết phục. Án lệ số 26 cho phép Tòa án giải quyết những tranh chấp
về yêu cầu chia di sản bị “phớt lờ” bởi các quy định về thời hiệu yêu cầu chia di sản. Nội
dung Án lệ là sự kết hợp giữa BLDS 2015 và khoản 4 Điều 36 Pháp lệnh thừa kế 1990.
Như vậy, thời điểm bắt đầu thời hiệu yêu cầu chia di sản thừa kế từ ngày Pháp lệnh thừa
kế năm 1990 và công bố ngày 10/09/1990. Với quy định trên thời hiệu chia di sản thừa kế
vẫn còn, được Tòa án kéo dài thêm nằm mục đích bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của
người thừa kế

Câu 6: Suy Nghĩ của anh/chị về án lệ số 26/2018/AL nêu trên.

Trả lời:

Án lệ số 26/2018/AL tồn tại một số điểm bất hợp lý như sau

+ Viện dẫn khoản 1 Điều 688 BLDS 2015: “Đối với giao dịch dân sự được xác lập trước
ngày Bộ luật này có hiệu lực thì việc áp dụng pháp luật được quy định như sau: Thời hiệu
được áp dụng theo quy định của bộ luật này”, qua đó thấy rõ quy định áp dụng thời hiệu
tức thì nằm trong quy định về giao dịch dân sự. Tuy nhiên trong vụ án tranh chấp “thừa
kế tài sản và chia tài sản chung ” mà HĐTP đang xem xét không phải là thừa kế theo di
chúc mà đây là thừa kế theo pháp luật  Không phải giao dịch dân sự  Căn cứ pháp lý
là bất hợp lý

+ Viện dẫn khoản 4 Điều 36 Pháp lệnh thừa kế ngày 30/08/1990, nhưng lại bỏ quên Nghị
quyết 02/1990/NQ – HĐTP ngày 19/10/1990 về việc hướng dẫn áp dụng một số quy định
của Pháp lệnh thừa kế thông qua ngày 30/8/1990, theo đó tại điểm b Điều 10 Nghị quyết
số 02 đã quy định rõ như sau: Đối với những việc thừa kế đã mở trước ngày 10/9/1990,
thì thời hiệu khởi kiện được tính từ ngày 10/9/1990, do đó:

 Sau ngày 10/9/2000, đương sự không có quyền khởi kiện để yêu cầu chia di sản,
xác nhận qyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác
 Sau ngày 10/9/1993, đương sự không có quyền khởi kiện để yêu cầu người thừa
kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản do người chết để lại, thanh toán các chi phí từ di
sản

 Tuy nhiên HĐTP lại áp dụng khoản 1 Điều 623 BLDS 2015 để hồi tố quyền khởi kiện
đối với các trường hợp mở thừa kế trước ngày 10/9/1990 lại tạo sự bất công bằng trong
xã hội