Karta pracy nr 57

5.3 Tlenek węgla(IV) imię i nazwisko klasa

Jeszcze trochę letnich wspomnień.

Lekcja 1
Naukaz piosenki
Wykonaj doświadczenia zgodnie poniższymiZbyt krótkie
opisami. Zapiszwakacje
swoje obserwacje i wnioski.

1. Działanie kwasem solnym na węglan wapnia i badanie palności otrzymanego produktu gazowego
Cele lekcji:
− poznanie rytmu i melodii piosenki Zbyt krótkie
Wykonanie: zapalonewakacje1. Do kolby stożkowej wsyp łyżeczkę węglanu
− akompaniowanie gestodźwiękami łuczywo
w czasie wapnia.
wykonania piosenki
kwas solny do identyfikacji 2. Dodaj 3–4 ml rozcieńczonego kwasu solnego (1 : 5).
− rytmizacja tekstów w różnych rodzajachotrzymanego
metrum 3. Wylot kolby nakryj kawałkiem tektury i zaczekaj
− rozbudzanie inwencji twórczej uczniów poprzez 1 minutę.
produktu zabawy muzyczne.
gazowego 4. Zdejmij tekturę.
5. Wprowadź do wnętrza kolby zapalone łuczywo.

Przewidywane osiągnięcia ucznia:

Przewidywane osiągnięcia ucznia:
− poprawnie śpiewa
węglan w zespole lub solo piosenkę Zbyt krótkie wakacje
wapnia
− rytmizuje krótkie teksty w różnych rodzajach metrum
− akompaniuje gestodźwiękami w czasie wykonania refrenu piosenki Zbyt krótkie wakacje
− zna przedmiotowy system oceniania.

Obserwacje:
Środki dydaktyczne:
nuty lub płyta CD z nagraniem piosenki Zbyt krótkie wakacje (sł. J. Koczanowska, muz. M. Ziąber),
odtwarzacz płyt CD, pianino.
Wnioski:

Przebieg zajęć
2. Czy w składzie wydychanego powietrza jest tlenek węgla(IV)?
1. Powitanie dzieci po wakacjach.
Wykonanie: 1. Do kolby kulistej wlej 50 ml wody wapiennej.
Witam was w nowym roku szkolnym. Mam nadzieję, że minione wakacje były czasem
2. Włóż słomkę do kolby, a następnie wdmuchuj
fantastycznych przygód, poznawania ciekawych powietrze
miejsc iz pozostawiły
płuc do momentu, wgdy
was niezapo-
zaobserwujesz
wyraźne zmiany wewnątrz naczynia.
mniane wspomnienia. Tradycyjnie przywitamy3.  się piosenką. Jej autorzy, podobnie jak
Porównaj efekty doświadczenia z wynikami
wy, sądzą, że czas wakacji jest zdecydowanie zbyt krótki. grup.
pozostałych

2. Podejmij temat:
• Wysłuchanie piosenki Zbyt krótkie wakacje w wykonaniu nauczyciela lub jej nagra-
nia na płycie CD1.
Zbyt krótkie wakacje
Muzyka: Mirosław Ziąber
Słowa: Jadwiga Koczanowska

Obserwacje:

Wnioski:
3. Ogrzewanie sody oczyszczonej i przepuszczanie otrzymanego produktu gazowego przez wodę wapienną

Wykonanie: 1. Do pierwszej probówki wsyp niewielką ilość sody

Jeszcze trochę letnich wspomnień.oczyszczonej.
Lekcja 1
Nauka piosenki Zbyt krótkie wakacje
2. Naczynie zamknij korkiem z osadzoną nasadką do
odprowadzania gazów.
3. Do nasadki podłącz słomkę (lub wężyk), jej
koniec umieść w wodzie wapiennej (powinna ona
1
Cele lekcji: wypełniać probówkę przynajmniej w
4
objętości).
4. Ogrzewaj naczynie z substancją stałą nad
− poznanie rytmu i melodii piosenki Zbyt krótkie wakacje płomieniem palnika.
soda
− akompaniowanie gestodźwiękami w czasie wykonania piosenki
oczyszczona
− rytmizacja tekstów w różnych rodzajach metrum
woda
− rozbudzanie inwencji twórczej uczniów poprzez zabawy muzyczne.
wapienna

Przewidywane osiągnięcia ucznia:

Obserwacje:
Przewidywane osiągnięcia ucznia:
− poprawnie śpiewa w zespole lub solo piosenkę Zbyt krótkie wakacje
− rytmizuje krótkie teksty w różnych rodzajach metrum
Wnioski:
− akompaniuje gestodźwiękami w czasie wykonania refrenu piosenki Zbyt krótkie wakacje
− zna przedmiotowy system oceniania.

Środki dydaktyczne:
Zadanie doświadczalne: Detektyw Chemik na tropie tlenku węgla(IV)
nuty sobie,
Wyobraź lub płyta CD
że ty z nagraniem
i twoi piosenki detektywami
koledzy zostaliście Zbyt krótkie wakacje (sł. J. tlenku
i poszukujecie Koczanowska,
węgla(IV)muz. M. który
− gazu, Ziąber),
jest głów-
odtwarzacz płyt CD, pianino.
nym podejrzanym w sprawie globalnego ocieplenia klimatu. Trzeba doprowadzić go przed oblicze chemicznego
sądu, ale... nasz „podejrzany” zbiegł. Z poszlak, którymi dysponujecie, wiadomo, że CO2 prawdopodobnie ukrywa się
w coca-coli, tabletkach musujących z witaminą C lub w szkolnej kredzie.

Przebieg zajęć
Wasz cel: Sprawdzenie, czy tlenek węgla(IV) rzeczywiście ukrywa się we wskazanych przedmiotach. Będzie to do-
wód na „próbę ucieczki” oraz chęć uniknięcia oskarżenia i postawienia go przed sądem. Zapisz wnioski ze swoich
poszukiwań.
1. Powitanie dzieci po wakacjach.
Witam was w nowym roku szkolnym. Mam
Coca-cola
nadzieję,
Tabletka że minione wakacjeKreda
musująca były czasem
z witaminą C
fantastycznych przygód, poznawania ciekawych miejsc i pozostawiły w was niezapo-
Sposób mniane wspomnienia. Tradycyjnie przywitamy
1. Do wysokiej zlewki 1. Do wysokiejsię piosenką. Jej
zlewki autorzy,
1. Do wysokiejpodobnie
zlewki jak
poszukiwania o poj. 250 ml wlej 50 ml o poj. 250 ml
wy, sądzą, że czas wakacji jest zdecydowanie zbyt krótki. wlej 50 ml o poj. 250 ml wlej 50 ml octu.
„podejrzanego” coca-coli. ciepłej wody. 2. Dodaj pół kawałka kredy
2. Nakryj zlewkę kawałkiem 2. Wrzuć tabletkę do wody. szkolnej.
2. Podejmij temat:
tektury i odczekaj 2–3 minuty. 3. Nakryj zlewkę kawałkiem 3. Nakryj zlewkę kawałkiem
3. Zdejmij tekturę, umieść tektury i odczekaj 2–3 minuty. tektury i odczekaj 2–3 minuty.
• Wysłuchanie piosenki Zbyt
nad powierzchnią cieczykrótkie wakacje
4.  w wykonaniu
Zdejmij tekturę, umieść nauczyciela lub jej
4. Zdejmij tekturę, nagra-
umieść
nia na płycie CD1.
zapalone łuczywo. nad powierzchnią cieczy nad powierzchnią cieczy
zapalone łuczywo. zapalone łuczywo.
Zbyt krótkie wakacje
Obserwacje:
Muzyka: Mirosław Ziąber
Słowa: Jadwiga Koczanowska

Czy znaleziono
„podejrzanego”?

Wnioski:
Sztuczka dla ambitnych chemików-czarodziejów

4. „Niewidzialny strażak”
Jeszcze trochę letnich wspomnień.
Lekcja 1
Wykonanie:
Nauka piosenki Zbyt krótkie wakacje
1. Do probówki o poj. 20 ml wsyp 2 łyżeczki sody
oczyszczonej.
2. Probówkę zamknij korkiem z wężykiem, którego
koniec włóż do wysokiej zlewki o poj. 250 ml.
Cele lekcji: Zlewkę nakryj kawałkiem tektury.
3. Do strzykawki o poj. 20 ml nabierz 10 ml octu.
− poznanie rytmu i melodii piosenki Zbyt krótkie wakacje4. Na końcówkę strzykawki nałóż igłę, a następnie
− akompaniowanie gestodźwiękami w czasie wykonania piosenki wbij ją w korek (tak jak na rysunku obok).
5. Stopniowo i powoli dodawaj kolejne porcje octu
ocet
− rytmizacja tekstów w różnych rodzajach metrum do probówki – staraj się, aby zawartość probówki
nie przedostała się do zlewki.
− rozbudzanie inwencji twórczej uczniów poprzez zabawy muzyczne.

Przewidywane osiągnięcia
soda ucznia:
oczyszczona
Przewidywane osiągnięcia ucznia:
− poprawnie śpiewa w zespole lub solo piosenkę Zbyt krótkie wakacje
− rytmizuje krótkie teksty w różnych rodzajach metrum
− akompaniuje gestodźwiękami w czasie wykonania refrenu piosenki Zbyt krótkie wakacje
6. Do drugiej zlewki o poj. 100 ml ostrożnie włóż
− zna przedmiotowy system oceniania. palącą się świeczkę.
7. Z pierwszej zlewki zdejmij tekturę, a następnie
„czarodziejskim” ruchem „przelej” zebrany gaz do
Środki dydaktyczne:
dwutlenek zlewki z palącą się świeczką.
węgla
nuty lub płyta CD z nagraniem piosenki Zbyt krótkie wakacje (sł. J. Koczanowska, muz. M. Ziąber),
odtwarzacz płyt CD, pianino.

Przebieg zajęć

1. Powitanie dzieci po wakacjach.

Witam was w nowym roku szkolnym. Mam nadzieję, że minione wakacje były czasem
fantastycznych przygód, poznawania ciekawych miejsc i pozostawiły w was niezapo-
mniane wspomnienia. Tradycyjnie przywitamy się piosenką. Jej autorzy, podobnie jak
Obserwacje:
wy, sądzą, że czas wakacji jest zdecydowanie zbyt krótki.
2. Podejmij temat:
• Wysłuchanie piosenki Zbyt krótkie wakacje w wykonaniu nauczyciela lub jej nagra-
nia na płycie CD1.
Zbyt krótkie wakacje
Muzyka: Mirosław Ziąber
Słowa: Jadwiga Koczanowska

Wnioski:
Tlenek węgla(IV) ma gęstość niż gęstość powietrza, ponieważ