- Tên gọi tượng Nhân sư, là một bức tượng làm bằng đá vôi hình một con nhân

sư trong tư thế phủ phục nằm ở cao nguyên Giza.

- Được xây dựng vào năm 2500 trước Công nguyên, vào thời kỳ Vương triều
thứ tư của Vương quốc Cũ, tượng Đại nhân sư ở Giza nằm trên cao nguyên
Giza. Sau nhiều năm Tượng Nhân sư bị nhấn chìm dưới sa mạc và nỗ lực dọn
sạch cát đầu tiên được ghi chép lại đã được thực hiện vào năm 1400 trước Công
nguyên.

Những giả thuyết bất đồng:

-Một giả thuyết gây bất ngờ đã xuất hiện, cho rằng bức tượng Nhân sư Ai Cập
có niên đại xưa hơn rất nhiều, đó là khoảng 9.000 năm trước.
Những người ủng hộ giả thuyết này chỉ ra rằng phần đá vôi ở gần đỉnh của bức
tượng Nhân sư đã bị xói mòn phần lớn, và lần cuối cùng khu vực này có lượng
mưa đủ để gây ra mức độ xói mòn như vậy trên đá vôi là năm 7.000 TCN.
Nhưng theo các nghiên cứu sau đó, do được dựng bằng loại đá vôi tự nhiên ở
cao nguyên Giza, nên tượng Nhân Sư sẽ bị xói mòn rất nhanh, điều này giải
thích vì sao bức tượng trông cổ xưa hơn tuổi thật của nó.

Phân tích y khoa:

Bác sĩ phẫu thuật Ashrafian của học viện Hoàng gia London đã phân tích tượng
Nhân sư và cho rằng bức tượng có thể đã tượng trưng cho một người mắc chứng
hàm nhô, tức là được xây dựng dựa trên hình ảnh của một người mắc chứng
bệnh này. Ngoài ra, vì tượng Nhân sư có hình dáng của một con sư tử, người đó
cũng có thể đã mắc một chứng bệnh liên quan gây ra những đặc điểm giống sư
tử.

Tượng nhân sư và quần thể kim tự tháp Kê-ốp đã trải qua nhiều sự thay đổi kể
từ khi được tìm thấy lần đầu và trong quá trình trùng tu. Khi tìm thấy lần đầu
vào thế kỷ 19, tượng nhân sư đã bị chôn vùi dưới cát và chỉ có phần đỉnh đầu
mới hiện ra. Sau đó, nỗ lực lớn đã được tiến hành để khai quật và khôi phục
tượng nhân sư. Hiện nay, tượng nhân sư đã được di dời lên cao hơn để tránh
nguy cơ bị ngập nước do xây dựng đập Aswan. Quần thể kim tự tháp Kê-ốp:
Quần thể kim tự tháp Kê-ốp là một trong những di tích nổi tiếng nhất của Ai
Cập cổ đại. Khi tìm thấy lần đầu, các kim tự tháp đã bị bỏ hoang và bị phủ đầy
cát. Qua nhiều thế kỷ, công việc khai quật và trùng tu đã được tiến hành để khôi
phục và bảo tồn quần thể này. Hiện nay, một số kim tự tháp đã được tái xây
dựng hoặc khôi phục lại.
Tóm lại, sự thay đổi của tượng nhân sư và quần thể kim tự tháp Kê-ốp bao gồm
việc khai quật, khôi phục và trùng tu để bảo tồn và hiển thị cho công chúng.

Chiếc mũi rộng 1 mét trên gương mặt của bức tượng đã bị mất. Kết quả khảo
sát cho thấy những vết đục bao gồm một vết từ sống mũi và một vết bên dưới lỗ
mũi, từ đó toàn bộ chiếc mũi bị rời ra.
Nhà sử học người Ả Rập al-Maqrīzī đã viết vào thế kỷ XV rằng việc chiếc mũi
bị mất là do sự phá hoại của Muhammad Sa'im al-Dahr, một người Hồi giáo
mật tông đến từ Sa'id al-Su'ada. Năm 1378, khi chứng kiến việc những nông
dân trong vùng cúng lễ vật cho bức tượng để cải thiện mùa màng, Sa'im al-Dahr
trở nên phẫn nộ đến mức phá hủy chiếc mũi.

Cũng có một câu chuyện cho rằng chiếc mũi bị vỡ do đạn đại bác mà quân lính
của Napoleon bắn. Theo một số dị bản khác thì việc này là do binh lính Anh,
các chiến binh Mamluk,...

Bên cạnh chiếc mũi, một bộ râu pharaon cũng được cho là đã nằm trên khuôn
mặt của bức tượng, mặc dù có thể nó được thêm vào sau khi bức tượng đã được
hoàn thành. Nhà Ai Cập học Vassil Dobrev cho rằng nếu bộ râu đã từng là một
phần của bức tượng ngay từ đầu thì chiếc cằm cũng phải bị phá hủy khi nó rơi
xuống.

Thần thoại : Colin Reader đưa ra giả thuyết rằng tượng Nhân sư có lẽ đã từng là
trung tâm của tín ngưỡng tôn thờ mặt trời ở thời kỳ Sơ Triều đại, trước khi cao
nguyên Giza trở thành khu vực mai táng trong giai đoạn Cổ vương quốc.Sư tử
từ lâu đã trở thành biểu tượng liên quan đến mặt trời ở các nền văn minh Tây
Á cổ đại. Trong thời kỳ Tân vương quốc, tượng Nhân sư mang mối liên hệ đặc
biệt với vị thần Hor-em-akhet hay Horus trên Đường chân trời, đại diện
cho pharaon trong vai trò Shesep-ankh (Hình ảnh sống ) của vị thần Atum.

Ta cũng có thể tìm hiểu về nhân sư qua các phim tài liệu về tượng nhân sư:
Mystery of The Sphinx
Age Of The Sphinx
giả thuyết của John Anthony West