Spis tresei Wstep . 7 segs ede 1 AKTYWa PIESTRZNE, RACHUNKI BANKOWE ORAZ INNE KROTKOTERMINOWE AKTYWA FINANSOWE ~ Agniessha Cicha - 9 LAL, Pojgsie Aree 9 1.2. Katowy obit gotiwkowy ui 13 Sec pint w bn etn ptr bak oe AB 14, Srodiki piemigine w €00028 en ’ 15 1.5. Obrot weksiowy i caekomy 17 1.6. Srodki pienigine w walutach obcych 2B I, ROZRACHUNKI 1 ROSZCZENIA — Agnieseke Cieha, Katarsyna Zasiewska aa 2.1, Pojgsie iinsy ikacja rozrachunkiw ... am 2.2. Ogélne zasady ewideneji rozrachunkw 0 2.3. Wycena naleinesct i zobowizyah 31 2.4, Rosrachunki z odbiorcami _ 2.5. Rozrachunki zodbioncami i 3 eee 37 ISBN 83-922728-5-4 ISBN 978-83-922728 $.4 9 obeych na dzied bilansowy .. Rocrachunki publicznoprawne ... 2.6.1. Pojecie i klasyfikacja rozrach 2.6.2. Rozrachunki z tytulu podatiss dachodowega 2.6.3. Roarachunki ztytuhu podatica VAT . wrpawea STOWARZYSZENIE KSIEGOWYCH W POLSCE ODDZIAL OKREGOWY W WaRSZAWIE 01-231 WARSZAWA, UL. PLOCKA 17, LOK. 25, TEL,(22) 862-52-96 I. OBROT MATERIALOWO-TOWAROWY — Druk: Drukarnia ,PEKTOR” SP. 2 6. eres 20-341 Lublin, ul, Preesmyk 7 3.1, Pojecia podstanowe vel. 081 744.26 33 3.2, Dawedy obrotu materialowo-towarowegSpis tresck 3.3. Wycena materiaiw i towardw .... woe TH Prelaojeewidenej pastor - 16 34 85 87, IV. SRODKI TRWAEE, SRODKI TRWALE W BUDOWIE, WARTOSCI NIEMATERIALNE I PRAWNE — Katarzyna Lasiewska 4.2.1, Pojesie Srodkéw trwalych f 4.2.2, Ogblne zasady ewidencji frodkow trwatych .... 4.23. Poczatkowa wycena i ewidencja érodkow wnlye 42.4. Aktualizacja wyceny érodkéw 4.2.5, Amontyzacja stodkéw trwalych 42.6. Odpisy 2 yrutu utraty wart 4.2.7. Wycotanie srodkéw 4.3, Srodki wate w budowie ..,,. W Sprawazdaniu finansowym 146 V. AKTYWA INWESTYCJNE — Waldemar Molenda 148, 143 148 150 5.2.1. Zasady wyceny inwestyeji niefinansowych 5.22, Bwidencja inwestye{iniefinansowych Rachunkowoss finansava + elemeniami sprawazdamezaicl financowep Spis wef 5.3. Inwestycje finansowe ‘VIL. REZERWY I ROZLICZENIA, vkDzvORRESOWE - Agniescka Cicka , 7.1, Bojecie rezerw i 7.2, Rezerwy na Swiadezenia emerytalne 7.3. Rezerwy i aktywa ztytulu odroczonego pede decinowero 74. Pozostate rezerwy 75 ja migdzyokresowe EOSIN 7.6, Rozliezenia migdeyokresowe przychodw ‘VIM, ELEMENTY JEDNOSTKOWEGO SPRAWOZD: FINANSOWEGO - Teresa Wichniewicz 8.1. Wprowadzenie nnn 8.2, Cechy jakodeiowe sprawozda 8.3. Czynnosci zwiazane ze sporaqdzeniem sprawozdat finansowego 8.3.1. Inwentaryzacs 83.2. Analizazgo: 3.4. Wprowadzenie do sprawozdania finansowego 3.5, Sporzadzenie bilanst ..-----~ $5 1, Struktura aktywow ipasywow $5.11 Aktywa-zasoby majatkows: $5.12, Pasywa—kapitaly zobowigzania Rachunkowode fixensana = elemen lane sprawordawezoicl finansowe)6 Spis eset 5.2, Wymagania formatne zwiazane ze ‘poradzaniem sprawoadania finansowego .. 83.3. Wymagania merytorycene bilansu 8.6, Rachunek zyskOwi st 3.6.1. Podstawowa operacyjna .. 5.6.2. Pozostata dzialalnoéé operacyjna 8.6.5, Dzintatnogé finan so 8.8, Zestawienie zmian-w kapitale (fimdus 8.9. Rachunek praeptywow pieniggnych 8,10. Prace kadicagce rok obrotowy ‘algernik 1 ~ WYKAZ KONT KSIEGI GLOWNET DLA caLow SZKOLENIOWYCH 229 Zalacznik 2 ~ BILANS . 236 Zaleznik 3a ~ RACHUNEK ZYSKOW [STRAT (Wvariant pordwnawezy) on o worcnainnnie 238 Zslgeznik 36 ~ RACHUNEK ZYSKOW I STRAT (wariant kallulseyjny) sooo semen 23 Wstep Rachunkowoié, a zwlaszeza przekazywane réinym odbiorcom informacje zawarte W sprawozdaniach finansowych, uwaza sig powszechnie 2a jeden 2 glownyeh c2ynnikow determimyjgeych wiaseiwy kierunek rozwoju gospo- ita, Zapotrzebowanie na informacje generowane przez rachun- kovaS6 rosnic wraz z razwojem gospodarki rynkowe}. Wraz ze wzrostem roli rachunkowoéci w 2yciu gospodarczym roénie 2apotrzebowanie na rzetelng wiedze, na podstawie kidrej mozliwym staje sie wypracowanie umiejemosei pozwalajacych na prawidlowe prowadzenie rachunkowoSei oraz na tej pod- ya praca ma na celu dostarczenie modliwie wszecistronnych infor rachunkowosei finansowej oraz sprawozdawezosei finansowe}, przy- datmych dla uczestnikéw kurséw i seminaridw z zakresa rachunkowosei Ksigéka jest adresowane gidwnie do praktykéw rachunkowosei, ktérzy cheq doskonalié i rozwijaé swojg wiedzg w tym zakresie. Autorzy przyjeli zaloze- nie, Ze Czytelnik ksiazki dysponuje juz wiedza 2 zakresu tow. padstaw ra- chunkowosei, tym niemniej w kazdym rozdziale podano informacje niezbgdne do zrozumicnia problemaw zawartych w ksigzce. Prezentujge prablematyke z zakresu rachunkowosei finansowej i sprawoz aby byly one wr jak najwiekezym stopaiu alu sym, a zwhaszeza z ustawa o rachunkewusel ox ‘majacymi Scisty zwigzek z rachuakowoscia, min. ‘mem podatkowym, systemem ubezpieczefi spotecznych, wym, kodeksem spélek handlowych, Ewidencja operacji gospodarczych prezentowana jest w formic schematéw ksiegowych z objasnieniem tresci kaz- elementam! sprawexdawerofel finanacwe) Cras trwania kredytu wekslowege, czylilicabs dai uplywajaoych od dnis wystawienia ‘weksla do daia jego plamosei Praykiad 1.1 Preedsigbiorstwo X spreedaio towarry 2a 10,000. Termin zaplaty praez od- dioree nastapi 2a 66 dai. Odbiorea wystanié weksel terminowy. Do sumy wekslowef wlaczono odsetki prey rocre| stapie wynoszace) 84%, Suma wekslo- wea wyniesie: 10000 * 100. ee 10-2 = 10133 Oprocentowanie weksla platnego za okazaniem nie moée byé wiiczone ‘slowa, poniewaé gory aie jest windoma dokladna data jego Platnofci. Nomina! weksla platiego za okazaniem jest réwny kwocie pierwo- ‘nej nsleznosei/zobowizania. Wystawca weksla moze zastrzee, 2e w dnit Zaplaty weksla bed de kwoty kredytu wekslowego doliczone odsetki wedhug Stopy podanej w wekslu, ale ich obliczenie nastapi w daiu wykupu weksla Suma wekslowa, czyli kwata, za ktéra zostanie on wykeupioay ebliczana jest Po przediozeniu weksla do wykupienia wedlug wzoru: w su Redes S=k4 2 Ke s6s° 00 Weksle obce otrzymane od kontrahent6w, np, jako zaptate 2a wykonanie dostawy, maja charakter ,surogatu” grodka platniczego i moga byé praekaza- ‘ie na rzeez innych oséb Iub 2lozone w banku do dyskonta. Ich zaleta jest ‘Wie to, 2e mozna przenosi¢ prawa zich wynikajace na inne osoby, ezyli do- Konaé nimi zaplary zobowiarad lub skicrowaé weksle do wykupu proez bank przed terminem ich plamosci, Zlozenie weksla do dyskonta w bank umodli- wia uzyskanie srodiéw pienigénych przez posiadaeza weksla pezed uplywem Platnofei. Bank wyplaca posiadaczowi sume weksla pomniejszong.o dyskon- 10, tan. odsetki naliczone od daty skupu weksla do dnia plamogei obliczone ‘wedlug stopy dyskontowej, jaka stosuje sig w cniu preyjecia weksla do dys Rachunhowost finansowa 2 elemeniami sprawordewcaolel faansone? Bw brit werslowy 4 ezekowy konta, Bank, ktory przyjqt weksel do dyskonta moze 2 kolei zladyé go do-1e- konta w NEP. : Oe yeotads pobranego przez bank dyskonta oblicza sie wedhug wzoru: dei: D~ wots dyskonta S—suma ~stopa dyskonta 1 Beebe en dyskoma Prayklad 1.2 Proedsighiorstwo X stoiylo w banku weksel do dystonia, ktGrego sma wekstowa wynasi 5.000, Bo uphwu platnosct weksta pozostalo 40 dni, Bank prayjal weksel do dyskonta pray rocane} stopie 11%8. Potrqcone przez bank odsethi wynoszq: S001" 40 _ 365* 100 Ewidenejg weksli obcych prowadri sig na koncie ,Weksle i czeki obce” ‘ujmujac je w wartosci nominaine}. Ewidencja szczegétowa do tego konta po- ‘winna 2apewnié mosliwodé ustalenia cech kazdeno weksle (sumy wekslowe), wwystawey, dary platnosei ip). Alayna pienigine, rachunkd bankowe oras inne Lxdukaterminowe aktywa financasi Agnisscka Cicha Schemat 1.4 Ewidencja weksli obeych Rozeachunk edbiorcamt Rearechni = Objatnicnia: | ~ Onzymanie weisla obceg la = suma-neco (eSwna rahenta na pokrycie ualeémosci letmase;), zea wySEAWCS, 3 ~ Prackazanic weksla do dyskonta w banku: odsetki), obcego innemu kontrahentowi (eaphata zobowigzania weslema ob- we - ‘obowigzani ab a — wartaté nett (4 lb ~ dyskonto, 5 ~ Odpisenie weksli preedawnionych j niesciggainych. 2 wysokosci zobowiazania), 5 Doszasu zaptaty weksia przez dtuznika kwota welsls bitunsonym Wel Obra wekstowy | czskowy a Na dziei bilansowy weksle obce pawinny byé wykazywane w bilansie (Aktywa — poz, B.LIL, 1a lub b)—jezeli sa platne ‘yie] 3 miesigcy od daty ich wystawienia, ale nie dhuzszym Weksle wlasne wystawione przez. jednostke na rzece inych podmiotsw sq beawarunkowym zobowigzaniem sig do zaplacenia ustalonej sumy na rzecz remitenta, Weksel datyczy praysziej platnasei, a wige wygasa dopiero po uregulowaniu kwoty wynikajacej 2 weksla, Do ewideneji weksli wiasnych suzy konto ,Zobowigzania wekslowe”. ‘Schemat 1.5 Ewidencja weksli wlasnych platnych w oznaczonym terminie ‘Rezrachunkt ‘obowigeania weislone adostawearni Na dzief bilansowy weksle wlasne powinny byé wykazane w jako zobo- wiazania wekslowe (Pasywa = poz. B.II 2/). Rachamek bietgey Rochunkowobé nansowa z elementami sprawozdawczoici finansowe) Alga plenieine, rachunki bankowe oraz inne lrdiRorermingwe aliywa finansowe2 Agntescka Cicha tite Cicer Specyficzma forma weksla jest weksel in blaneo, Moze nim by¢ zaréwno weksel wlasny, jak i weksel trasowany. Weksle te wykorzystywane st jako zabezpiccrenie zrealizowania oltesionega 2obowigzanis pienieénego, np. zabezpieczenie rapiaty za sprzedane dobra [ub ustugi, ewaranoja bankowa, gwarancja przy udzielaniu pozyczki lub umowach najrmu, ls wy itp. Weksel in blanco nie zawiera wszystkich element weksla, gdyz uzupelnia je jego posiadacz w przypadku wystapienia okreslo- nych okolieznosci, ap. jeéeli naleénosé banku zabezpieczona weXslem nie ‘Czeki! sa ekswviwalentami pienigdza takimi samymi jal pocztowe przeka- 2y pienigzne, sq wigc instrumentem platniczym, a nie narzedziem kredytowa- nia. Czek jest dokumentem 0 ustalonej proez prawo formie, zawierajacyin skierowane do banku polecenie wypiacenia okregione} kwoty 2e érodkow pieni¢inych wystawey ~ wiaéeieieta rachunicu bankowego. Stosownie do wyréznionych form abrotu pieniginego—obrét gotowkowy i obrit bezgotowkowy — wyrégnia sig dwa podstawowe rodzaje czekdw: ~ c2eki gotowkowe, ~ czeki rozrachuakowe, Czzk gotowkowy jest dokumentem, w kiérym wystawea zawiera polece- nie dla banku do obciazenia jego rachunku kwota wpisang na czeku oraz wyplate tej kwoty osobie wskazanej na ozeku (ezek imienny) lub okaziciclo- wi (ceek na okaziciela). Czek rozrachunkowy jest dokumentem ‘ajacym dyspozycie wy- stawey ezeku udziclong bankowi do obcigzenia jego rachunka bankowezo ‘wwotg, na ktérg exek zostat wystaviouy oraz uznania tq wou rachunku wie- yciela W dyspozygii jednostki gospodarezej moga zajdowaé sie: — ezeki wiasne, — ezeki obce, Ewidencja operacii z udzialem wlasnych czckéw gotowkowyeh oraz roz- rachunkowych, przekazanych wierzycielowi, nastepuje dopiero z chwila “otrzymania potwierdzenia 2 banku o jego realizagji, Wyciag bankowy pordw- nuje sig z dowadami transakcji handlowych, ktére zostaty rozliczone czeka- mi wlasnymi. Wystawienie ezeku i przekazanie go wierzyciclowi nie znosi 6 Ustawa dnis 28 kwieenis 19361, Prove czekows (Dz. U.Nr 37, por. 283 2 vénzm). Sodkipienigine walutach obeyeh Srodktpienigine a walutachobeyek automatycznie zobowiazania, stad dla celéw kontrolnych ewidencja wysta- swionych | przekazanych ezekéw wiasnych powinna byé prowadzona pozabi- lansowo. Czeki obce od chw ich owrzymania de czasu realizacji sq ewidencjo- nowane na koneie ,,Weksle i ezeki obce”. Ewidencja szczegélowa do tego konta powinna zapewnié modliwosé ustalenia cech kaadego czek obcego. W ewidencja czekéw obeych wyrbania sie trzy momenty: 1) otzymanie czeku od Kontraheata, 2) ogenie ozeku w banku da tealizacji, 3) realizacja ezeku potwierdzona wyciagiem bankowym 0 wplacie érodkow na rachunek biezacy jednostki. ; Wystawienie czeku wymaga dysponowenia odpowiednim pokryeiem na rachunku w banku. 1.6. Srodki pieniggne w walutach obeych Praeliczcniu na walute polska podlegaja wszystkie operacie gospodarcze wyraéone w walucie obce} w momencie ich wprowadzenia do ksiag rachun- kowych, Takie przeliczenie powinno byé dokonane preede wszystkim w na- stepujacyeh okolicznoseiach: = w momencie przychodu Inb rozchodu posiadanych przez jednostke walut obeyeh, — w momencie powstenia nalezosei lub zebowigzania, — w momencie zapfaty naleznosei lub zobowiazania Art. 30 uor stanovi, iz operacje kupna i sprzedazy walut, a takze wplywy i rezchody walut oboych, spowodowane zaplata naleinosci i zobowiazaf, ‘wycenia sig odpowiednio wedlug kursu kupna lub sprzedazy wal nego przez bank obstugujacy jednosike. Wphywy walut na dewizowy rachu- nekcbankowy (2 tyrulu tow. przewalutowania) naledy wyceniaé wedlug kursu sprzedazy banku, stosawanego na ten driei przez bank prowadzacy racinaneke bankowy. Rozchody z rachunku dewizowego (przewalutowanie) wycenia sie wedtug Kursu kupna banku, Wycena wplyw6w i rozchodéw walut 2 tyoah zaplaty naletnotei i zobowiazad wycenia sig odpowiednio wedkag kursy kup- na i spraedazy walut Rachundowott finansows z elemeniand sprawasdanczolei finansawe) Abi icine, rachunki bankawe ovas inne krdukatermincwve aktywa leansowe2 Agniasses Cicha rests Git ‘Schemat 1.6 ‘Typowe zapisy zwigzane 2 wplywami Srodk6w na dewizowy rachunek bankowy i ich rozchodami Wycena w clagu roku — wplywy unk Rachanek eanesnyml Aenizewy ‘urs og ] bictacy ea epractaay | — | Wycena w ciggu roku ~ rozchody Rachunek Rox dewizawy 1 dostaweam ir snedeey achanee bleey | an ane «ee Roztliéd srodk6w z dewizowego rachunka: bankowego, wyceniony po in- nym kursie niz ich wplyw na ten rachunek, skutkuje wystapieniem zrealizo- Wanych rani kursowych, Réanive te ujmuje sig edpowiednio: dodanie jako przychody finansowe, ujemne jako koszty finansowe. Dla ccléw podstkowych realizacja réznic kursowych od wlasnych érod- ‘Kow pienigénych zgromadzonych na rachunku dewizowym nastepuje w od- auesieniu do prayehodéw — w momencie odsprzedazy tych érodk6w bankowi, natomiast w odniesieniu do kosztéw — w momencie faktyczne} zapkaty zobowiazania, Rachunkawolé finansowa zelementam sprawosdinweratel Prantowa] Seo pienigsne-w walutach obeych a Soda igs 0 ee przyjgcic Srodkéw pienigenych w walucie obcej do kasy wycenia sig wediug kursu sprzedazy banku obowigzujgcego w dniu praeprowadzenia tej Ibo wedlug kursu, jaki wezeénicj zastosowano do wyceny wplywut aych Srodk6w na dewizowy rachunel bankowy. Rozchéd stodkiw z kasy de- ne operacje awigzane z rozchodem gotowki moéna wyceniag och metod NPE ustalonym na dzief przeprowadzenia operacji, 2) kaursie po jakim preyigto gotéwke do kasy dewizowe}. Prayklad 13 1, Zalupiona w bankw 100 EURO po kursie 4,0. 2. Wyplacono pracownikowi zaliczke w kwoeie 100 EURO; sredri kurs NBP wynosi 3,9 22 3. Pracownik rozlicey? sig pobrane) zaliceki ~ koszty podréty wyniosty 100 EURO, Sredni kurs NPB wynosi 4.05. Rozwigzanie praphladi 1.3 metoda I — wyeena po kursie NBP Pobranie do kasy— kwota 400 at Wyplata saliccki ~ kwota 390 zt; réénice kursowe ufemne 10 zt Rosliczenie zaliccki — kvota 405 x; rétnice kursowe dodatnie 15 zt Fpbw na wynik finansowy brutto: @) kossty podrbdy 405 ice ujemne 10 ice dodataie 15 yazem = 400 Rozwigcante proykladu 1.3 metoda I~ wycena po kursie banku Pobranie do kasy ~ kwota 400 21 Wyplata zatiezki - wot 400 =! Resliczenie zaliezki ~ Rwota 400 xt Ppt na wynik finansowy brutto: 2) koszty podrézy 409, 4) réznice kursowe 0 ‘Altywa pienigine, rackusti bankowe araz Inne krétkocerminowe akivwes finansowe% Agnteszka Cicha Na dzieti bilansowy srodki pieniemne w walucie obcej wycenia sie we Sredniega kursu ogtoszonego przez Prezesa NBP dziet. Por 2 tego tytulu niczreslizowane réznice kursowe uimuje sig jako przychody fi- nansowe lub kosety finansowe. Rachinkowoit finansowe 2 elemeniam sprawoedawezoici finansawe) Rozdzial drugi ROZRACHUNKI I ROSZCZENIA. 2A. Pojgcie i Klasyfikacja rozrachunkéw Rachunkowos6, jako calogciowy i zwary syst czneyo gromadzenia, praetwarzania i prezent ciggtego oraz systematy: formacji ekonomicano- meniach pociagajacych nied © zasobach od} éciach) oraz 0 obowiazkach je {zabowiazaniach). Ogét naleznotci i zobo- nazywa sig rozrachunkami stosunki prawne, prawa i obowigaki majgtkowe, 1 wyirazem powigeas Finansowyeh migdzy osoburnicc Agniesska Cichs, Kotarsyna Zasiewska FPravra miaiatkowe nabywane praea jednostki dakonujace fwiadczenia (np. Ztytuli sprzedazy produktOw, towaréw, ustug itp.) nazywa sig naleenosciam; ik ci Zalicza sig zaréwno wierzytelnosci po- ‘stale na skutek spreedazy praez jednostke produkidw, towaréwi, papiesiw nwych itp., jak i spowodowan i, dokonanymi przez jednoste iW tym takze nabyciem naleznoéci od ossb trzecich, w cela uzy- skania ich pokrycia od duénika w postaci érodk lub droga Kompensaty z zobowiazaniem je leéosci sq wige Warlosciowym odpow wow), ktora preejSciowo zajdyje dyspozyeji innych jednostek gospodarezych, oséb fizyernych, instyteji itp. Zobowigzanic jest zaakceptowanym obowiazkiem zaplaty okreslonej lewaty, w cifle okreslonym terminie, Cechg chatakterystyczmg zobowinzas jest fakt ‘stienia obowigzkn jednostki do preckazania lub wykorzystania aktywéw, Swindczenia ushig lub rezygeasii w inny sposs z zasabew preynoszaeych Korzyéci ckonomiezne. Regulacia abecnego obowiazlu moze nastapié po- Brzez wyplate érodktiw pienicznych, praekazenie ianych skladnikiw akty. Wow, Swiadezenie ustug, zastapieni jednego obowigzlu innym albo poprzez konwersje zobowigzaii na akcje lub inne papiery wartociowe. Rozrachunki charakteryzuja sig nastepujaeymi cechami, ~ osoby diuznika i wierzyciela sq seisle okreélone, ~ Suma beclaca preedmiotem rozrachunkéw jest akceptowana przez obie strony, ~ $725 zaplaty jest Scisle olreslony (wynike on z praepiséw prawa lub zostad uzgodniony miery stronami). Realizajae dzislatnasé eospodarcza kadda jednostia dokonuje wielostron- nych i rémorodnyeh rozrachunkéw. Szczegélown chacakterystyka roma. chunkow mode wynikié x séémych layteriéw ich padziahi. Rodaaje Torracunkéw wedlug podstawowych kryteriéw podzialu ilustruje ponitsza tabela. Sci majatln (aly. 29 -pojecie i Mlagyfikagja rosrachunksw Tabela Podstawone kryteria podzialu rozrachunkéw [caperanremetoy (Radeon TTeerxin platnoses ~ dhugoterminowe | ~laetkoveominowe = jednostkamn| pawiazanymat eh zalenodet kaptatowe} ? : “ +z porostslynjednostkami [roan i + rarachunkSy odbiorsam i dostaweassi podiiot wansukit mens ~publisenopranne 2 pracowncami + wewngrzzaldadowe = pocostate ea geograicony |-kaxjome omen - sagranicane Modtivosé myegrekowowania - peredrninn oe Podstawowym kryterium umodliwigjacym odpowiednie ujecie naletnosei i cobowigzafi w bilansie jest cermin ich zaplaty (termin Zapadainois) Wedhug tego kryterium wyi6énia sig nalednoici i zobowiazania d gots: nowe orez krétkoterminowe. Do naleimoéci i zobowiqzai dhugoterminowyel i tun dos od dnia bilansowego. NaleznoSci i zobowiazania z tyt w mysl uor zalicza sig w caloéci do rozrachunkow Jaétkoterminowych, ‘bez vwzgledu ne przewidziany umowg termin zaptaty, Niemnie) rozrachunki ‘a0 rodraju wykazuje sig w bilansie odpowiednio w aktywach obrotowych lu! Rachuntowort frnansowa x elemensamd igrawondawezoici finansone ‘Rovrachunda t roseerenia30 Agnieszka Cicha, Katarsyma Zastewska Ustawa 0 rachunkowosci naldada obowiazek prezentacji w bilansie infor. tae)! © rozrachunkach, # wige naledno$eiaeh i zobowiazeniach, 2 podzialem 1a doryezace jednostek powigzanych i pozostalych jednostek. Jednostlam powiazanymi® sq wszelkie spousi prawa handlowego (kapitaiowe i osobowe) ‘wehadzace w skied jednej szeroko racumiane} grapy kapitalowej. W stad takie} grupy wehodza, bez wegledu na przedmiot dziatalnose: — jednostka dominujac®, ~ edna lub wigee) jednostek zaleinych batt wspétzalezaveh od jednostki dominujgegj”, — znaezeey inwestor!!, — Jedna lub wigcej jednostek stowarzyszonych ze znaézacym inwestorem'”. Nie mona zaliczaé do aktywéw naleénosci przedawnionyeh, umorzonych ‘ostatecmie umanyeh zanieseiagalne. Takée w robowigzaniseh nie moga fi gurowad zobowigzania przedawnione i umozzone przez kenitrahenta. Pr ‘Wnlenie rozrachunkéw eznacza przewidziane prawem wygaSnigcie motliwo. ci ich dochodzenia na drodze sqdowej wobec uplywu terminu prredawnie. nia, Umorzenie rozrachunkéw ommacza zwolnienie przez wierzyciela dhuini. ka z dhigu, wywolane innymi przyezynami anizeli zaptata, przedawnionie ub mieseiagalno%é, Niesciggatne to cakie rozrachunki, kidrych niemoznose Wyegzekwowania jest potwierdzona jednamacznie dokcumentem Naleznosci kwestionowane przez dhuénikéw, skicrowane na droge poste- powania sadowego, w isniu do ktdrych nie zapad! prawomoeny wyrok, zarbwno dotyezace naleznofei keéthoterminowych jak i dhugaterminowych, nazywane sq roszezeniami 2.2. Ogélne zasady ewidencji rozrachunkéw Do ewidencji ogétu rozrachunki tymiozliczed iroszezea stuta konta zespohu 2 ,Rozrsehunki i toszezeni hudowa tego zespolu Kont oparta jest a Klasyfikaefi rozrachunkow wedlug réanych layterigw w celu zaspokojenia cota naletnoit tsobowigcai at ctreb informacyjnych i Kontrolnych jednostki gospodarezej. Konta come Thunkéw preeanaczone sq glownie do ewideneji powstamia lowidae}inaled- noéci i zobowiazan z réznyeh tyrakiwr, ; scsom 2 Niezaleénie od zréznicowania kont rozrachunkéw w ramach zespe ite ponto poze prowadenisewiden sceepdlons (ont ing pamacncich. Biden secegSown jest rowadrona w niinych pro krajseh i dine} formic. Ewidencja szezeg6towa powinna micé ‘ ih iy zriack poze nfrmcynyml ne pry procs door technica rachunkowosei. Ponadto ne forme i zakres informacji seczegélowych istorny wwplyw ma rodzaj rozrachunk6w, mp. do Kent rozrachunkéw z dostaweami jodbiorcamni prowadzona bedzie inns ewidensja szezegélowa aniveli do roz- rachuakéw publicenoprawnych lub rozrachunkéw 2 tynula wynaprodzeh. 2.3. Wycena naleinosei i zobowiazan W ciggu roku obrotowego wprowadza sie do ksiag rachunkowyeh nales- noel i zobowigzania wedlug ich wartogei nominaingj, a wige wedlug watto- ei ustalone) przy ich powstaniu lacznie z podatkiem VAT. Na dzied bilansowy natomiast, naleznosei wycenia sie w kwocie wymaga- ac) zaplaty, z rachowaniem ostroznasci. Oznacza to, 2 wycena bilansowa nastqpuje W wartoéei nominalne iaczaie z kwotami podwyéseajacymi nalez- nofci (np.naletaymi odsetkami, kerami umawaymn itp), ale z zachowaniern ostrognosci w odniesienis do naleznosci ‘omacra pomniejszenie ich wartosei a edpisy aletu € wartosé naleamo- Si, kudre odzsvierciedlaja ryzyko zwigzane 2 modliwoSecia utraty czesci lub cealoéei naleanosei od niesolidnych dtvznik6w, Odpiséw aktualizujaeych do- Konuje sig na ¢alogé lub — zaleanie od ryzyka — ezeSé niezabezpieezonej nale- ‘smoke, ktére} zaplata jest zagroZona, bez wegledu na to ww rezultacie jakich operacii gospodarczych naleznosé ta powstela, lacznie z zawartym w nalez- naSci podatkiem VAT. Odpis aktualizujacy wartosé nalemnosci obciaéa w za- leénosei od ich rodzaju pozostale koszty operacyjne lub koszty finansowe. W cigéar kosztéw finansowych odniesiony zostanie odpis aktualizujacy réw. nowartosé odsetek zwickszajacych naleznosci practerminowane. Rachuntowosé finansowa z clementaon!sprawozdawezoiei finansand] Rozrachunki i roszcaonia2 Agniescks Cioho, Katersyna Zesievske Ustawa o rachunkowogci"? nakteda na Jednostki gospodarcze obowigzek tworzenia odpisu aktualizujacega w odniesieniu do: 8) naleznosci od dhuznikéw postawionych ‘upadiogci — do wysokosci nalezn beepieczeniem nal em aalemosci, Stanowigcych rownowartosé kwot podwySszujacych naleénoe + W stosuniu do KtGryeh uprzednio dokonane odpisu aitualizuiacego - W wysokosei tych kwvot, do czas ich otrzymania lub odpisania, *) aaleénosci preeterminowanych i nieprzeterminowsnyeh 0 znacenym stop- niu prawdopodobiefistwa nieSciagainoéci, w preypadku uzasadnionych Jem prowadzone| deialainosci lub serukturg odbiorcow —w wysoko, Kinie oszacowane} kwoty odpisu, w tym take oplnego ryayke alne naleznosei Jezeli ustang przyceyny, dla Kiérych dokonano odpisa aktualiznjgcego nale- mesei, powinna sig zmmiejeryé calvsé lub odpowieduiy exede kewoty odpisu, ‘avickszajae odpowiednia pozostale praychody operacyine Iuls preychody f- ansowe. Naleinoéei umorzone, przedawnione tub nieSciggaine zmniejszaja doko- anc upreednio odpisy aktualizujace ich wartogé, Ksiggowe ujecie odpiséw aktuslizujgeych powinno um Sciste Fy wudzanie wtwerzonege odpisu 2 adpowiednim tytulem rozrachunleSwe W (ym celu nalezy oddzieinie ujat odpisy akualizajace naleomosei ¢ tytuta dostaw i ushag, pozostale nalemosei oraz 1o$ci dochodzone na drodze sadowej. Ponadto, do konta Odpisy aktualizujace naleanogej” nalezy prowa- — 13 Porsart 38b ust 1 i B Hiycena nalemnotci izobowiqzas Wygenanatermodcl isobowiazeh dzig ewidencje enalityezng, w celu okreslenia kontrahenta oraz transakeji ob- e y sem aknualizujae : ‘Refemenwowe aera sigowe avigzne 2 ute orviganier . re aktualizujacych nalegnosei watpliwe ilusteuje ponizszy schemat, dp Schemat 2.1 Ustatenie I rozwigzanie adpiséw aktualizujacyeh naleinoéci aes Praoetale katy ma sperseine | 1, Kosei finansome 2 ——, iédne honta roernchuakor Preyehody finansowe , £ ee —_— Objaénienia: 1 Usora fs amascgp ier cna keene pene oy ery min, nalednnici 2 tytufu destaw lovesiomowonysh praca diudniw}, 1 2 ~ Unworzenie adpisu alzuatimyjqoegaw ieaar kosatéw finansow yeh tyery m in, nai czonych upezedio odsetek od naleinosei prectemminowanych), wmsouss 1 — Niletnde senowiqesrraoware vor odudeeyehfiledott, W Haga do ktérych uprzsdnio dokanano odpisu ktualinyjacego, . alee 4 ~ Zmniezenienaleinotci umorzanych, prasdawnionych oraz nieiciggalnych, upreedhio ursaraono odgis akzuainyjary, ~ Rocwiszanie ody aktuali “ * [eines cos nalnns ons stncie esos ‘aplacone prose isy aktuilizjace ednicsono w cigzar pozosalych Kosmbw ope- aomnye, : 6 ~ Rorravmie odpm skaingjtceo w win x odoin pea, tych dokonano odpisu aktualizujacego oraz ‘naleznodei, ktdre ee ee unio (eich tpi atmatnee cio w iat Lome Rachunkowolt fnansowa 2 elrmentami sprawosdancteket tanvons) Rosrachunlij roszezentic58 Agniesvke Cicha, Kasarzyna Zasiewska Wycena bilansowa zobowigzatt prowadzona jest w kwotach wymagajace} zaplaty, a-wige do wartasel wynikajacej z dokument érddlowexo nalezy do. liczyé kwoty awiekseajace wartosé zobowiazad, np. odsetld, kary umowne, zasqdzone Koszty postqpowania sqdowego itp. Zgodnie z uot zobowiaranis finansowe, ktérych uregulowanie nastepi droga wydania aktywaw finanso. wych innych ni érodki pienigine ub wymiany na iastrumenty finansowe, nalegy na dzieh bilansowy wycenié w wartosci godziwe), 2.4, Rozrachunki z odbiarcami i dostaweami krajowymi W wiekszosci preedsigbiorstw rozrachunki 2 odbioreami i dostawcami ‘rajowymi sa podstawowa grupa rozrachunk6w dane} jednostki ospodarcze) z innyrai jednostkami zewneirznymi. Rozrachunki z odbiorcami powstaja w wynileurealizaeji operaeji spracdae 2y wyrobow, towardw, ushug, robét i innych skladaikew aktywow bedacyeh etektem wlasncj dzialalnoéci bad zakupionyeh od innych jednostek w celu odspreedady. Rozrachunki 2 odbiorcami powstajg w- efekcie rozbieznoged w ceasic miedry prawnym momentem sprzedagy a momentem otrzymania zaplaty w postaci wplywu srodkéw picnigznych, Podstawowymi doleumenta- mii potwierdzajgeymi pos VAT wystawione przez Podstawa do ujecta w ‘powsiania nal zania odbiorey wlaiciciel lub przyjecia przez odbioree wykoni naleénoéci, a tym samym praychedéw ze sprze fakturze VAT dacie sprzedazy. Rorrachunki z dostaweami powstaja w wynike realizacji operacji zakup matcrisiw, towerdw, ushug [ub innych skladnikéw majatkowyeh, Zobowigai- nia te powstaja, poniewa? dostewea udziela odbiorcy kredymu kupieckiego, Z0- bowinzania za zakupione dabra imnje sic w ksiggach rachunkowych wmomencie otrzymania faktury od dostiwey krajowego. Podstauvowymi do- olrzymane od dostawodw. Wycena zobowigzaA 2 ryraka dostaw jest oy poniewad faktura VAT otzymana od dostawcy okresla kwote dlugu veeemie z podatkiem VAT) oraz termin platofci 2obowiazania ¢ stwierdzone bledy wwe zasady wystawiania faktur VAT oraz faktur VAT koryguj towardw i ustug. Zaptata naleznoéci lub gotéwkowej, powoduje ich b iczene *Srmkejonowanie konta ,Rozrachunki x odbiorcami krajawymi” jest preedstawione na schemacie 2.2, natomniast konta ,Rozrachiunki z-dostawea- mi krajowymi" na schemacie 2.3 Schemat 2.2 Ewideneja rozrachunkéw z odbiorcami krajowymi. Rozeachun Kasatid resprtedel _oabavean ralons acunel bietaey rae ‘ Pasta tasty eer et Potostate preyehody ‘Rachunkowos oxansowa z elementaintsprawosdawczaicl finansowe] ‘Roxrachumitt rosscaoniaAaniesata Cicha, Katarzyna Zasiewsg Objagnienia: 1 Nalin od oboe 2s yraedady~ wet @) kwot preyehoduy on ‘esiaiy eB podatck VAT. Tachunek benkowy, ‘alstnoéci preedawnionych, umorzonych jnieSciagalayen, Schemat 2.3 Ewideneja rozeachunkéw x dostaweami krajowymi Keates Rescind Rachunek biedyey "aeuleopan Korzty wedtug Jowyrnt rodrajsw a ee e_— + Pacostate praychoa’ ' operscyjae Rene kooks ae aywe —s =" Rozliczenie zakup =| YAY mizoy — | noone | eperacyine Aachuskowod: frantowa lementaa sprawczdanczalel fnaasorgy posrechantis odblorcare i dostawcamé cagraniccaymel # Rosrschunti x odblorcars idosiewcardzagranicemysl BF lastawesw na podetawie faktur—cbcigzenie korm6w drislalnatci, dostawsdw:na padatawie faktur—preyjecis zakupionego skiacnika gz, lub rachunkw bankowego, przedawnionych, umorzonyeh i niaseiagalnyeh, Do wys) wymienionych kont nalezy prowadzié ponadto ewidencje szeze- gélowa, kt6ra powinna umodtiwié ustalenic stan neleinosei i zobowiazait w stosunku do kaédego Kontrahenta oraz stanu naleénoSci i zobowigzai dtugoterminowyeh i krétkoterminowych 28, Rozrachunki z odbiorcami i dostaweami zagranicenymi 28. Uwagi ogiine Zgodnie z ustawa o rachunkowosei ksiggi rachunkowe prawadzi sie, 8 sprawoedania finansowe sporzadza sig w jezyku polskim i w walucie pol- skiej. Wymdg ten oznacza, iz kaéda pozycja aktywow i pasywow, badé przy: shodéw i kosrt6w, wyrazona w walutach obcych, wymaga ujecia w ksiggach rachunkowych, a nastepnie w sprawozdaniu finansowym w walueie polskie} W awwiazkuz tym kazda operacja gospodarcza wyrazona w walucie obcej wy- maga precliczenia na réwnowartosé w walueie polskie}, prey zastosowaniu wlasciwego kursu walut obeych. Operacje gospodarcze dotyezqce rozrachun- kéw z kontrahentami zagranicznymi potwierdzone sq z reguly dokumentami ‘wystawionymi w walutach obeych, ktére nalezy preeliczyé na rownowartoSé w walucie polskie} wedlug odpowiednich kumséw walutowych obo- wigzujgeych w dniach przcprowadzenia operacji gospodarczych. Sci od rodzaju operacji stosuje sie w tym celu jeden z kurséw walut 8) wynikajacy z dokumentu odprawy celnej SAD — import towaréw, Resrachunki I raseczenia38 Aantescka Cicha, Katarzyna Lasiowols Sales Cit, Kater Zari ) ktupna lub spreedazy bank, x ktérego ustug korzysta jednostka — zaplata naleznoéci i zobowigzad, 8) Sredi kurs ustalony preez prezesa NBP — pozostale operacie (np. eksport towaréw, wewnatrwspélnotowe nabycie towaréw, wewnatrzwspélnoto- wa dostawa towardw, zakup i spreedaé: ushug) Poniewad kursy walut podlegajq ciagiym zmianom, wskutek czega war- ‘to4€ dane} pozyeji bilensowe} wycenione| na inny moment bilansowy 2mie- nia sig, Skutkiem tych zmian sq réénice zwane rénicami kursowymi, Innymi slowy s6¢mice kursowe to réénice wynikajqce ze zmiany kurséw walut ab- eyeh W sto: alotego, wystepujace migdzy okreSlonymi momentami, ia naleiosei, czy 2obowigzat. w walutach oboych oraz dniem ich regulacj Rodnice kursowe w ksiggach rachunkowysh uweailedniajae. kryteriurm czasu sq ustalane w dwéch momentach: — weciagu roku obrotowego, ~ na moment bilansowy. Ze wagledu na kryteriura finalizacji rozlicred rbénic kursowyeh dzieli sig jena: — zrealizowane, ~ niezrealizowane, Obydiwa keyteria tacza sig, poniewad réinice kursowe powstale w ciagu roku obrotowego to régnice kursowe arealizowane, natomiast ustalane na ‘moment bilansowy, to rénice kursowe niezrealizowane, Réinice kursowe zrealizowane powstaja w ciggu roku obrotowego itowa- rrysry im ruch pienigdza, np. zoplnta naleéosci i zubuwiyzat, sprzedad udziatdw i papierow wanosciowych w walucie obcej, itp. Réznice kursowe miezrealizowane sq ustalane w rachunkowosci na dziet bilansowy w cela do- Prowadzenia wartosei aktywow i pasywow wyrazonych w walutach obeych do ich wartasci godziwej. Podzial rbinic kursowych na zrealizowané i nie- mrealizowane ma szczegélnie istome maczenie dla cel6w podatkowych, po- niewad co do zasady rbinice kursowe zrealizowane s4 uWziledniane przy ustalanin podstawy opodatkowania, natomiast rznice kursowe niezrealizo- wane nig sa honorowane przez prawo podatkowe, Ewideneja szczegdlowa rozrachunkéw z kontrahentami cagranicznymi opiera sig na ogélnych regulach stosowanych pray razrachunkach 2 podmio- fami krajowymi, Dodatkowym obowiackiem ewidencyjnym w odniesieniu Resrachunltz odblorcami dostaweamt zagrantcenymt EA do operacji gospodarczych w walucie obeej oraz stanéw keficowychnalezno- éci j zobowiazat, ktére regulowane beda w walucie obcej, jest ich uigcie vw walucié obsej oraz réwnowartosei w walucie polskie), w preekraju po- sacreglnych walut oraz kontrahentiw 25.2, Wyeena operaeji gospodarezych wyrazonych w walutach obcych ww ciggu roku obrotowego Preeliczeniu na walute polska podlegaja wszystkie operacje gospodarcze obcej w momencie ich wprowadzenia do ksiag rachun- ju do rozrachunk6w przeliczenie tkie powinne byé do- konane w nastepujacych okolicznosciach: — w momencie powstania naleénogci lub zobowigzania, — w momencie zaplaty nalegnosei Inb zobowiazania. ‘Powstajgce na biezaco (w ciggw rok abrotowege) r6énive kursowe moga byé rocliezane bilansowo lub wynikowo, Réznice rozliczne bilansowo po- wstajaw 2wigzkuz zakupem lub finansowaniem srodkéw trwalych, Srodkéw trwalych w budowie oraz wartoSci niematerialnych i prawnych, edyz do mo- meait oddaniatych akty wow do uly wania réznice kursowe wehodza w sklad ceay nabyeia lub kosznu wytworzenia, Obowigzek uwzglednienia réznic kus sowych w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia tych altywow wynika 2a- réwno z regulacji podatkowych (art,16g ust 5) jak i bilansowych (art. 28 ust. 8). Bilansowo podobaa sytuacja wystepuje w odniesienin do towaréw i pro- duit, gsi powstale podezas ich dugotrwalej produkt lub spreedazy r6- ‘nice kursowe maga zwiekszaé ¢ nabyeia lub koset wytworzenia Takie réénice kursowe trafia nz lansu jako sktadnik ceny naby- cia ub kasztu wytworzenia, a doy wplywajana wynik finansowy przez odpisy amortyzacyjne, koszt wlasny sprzedanych produktéw lub war- 4086 spraedanych towaréw w cenie nabycia Réznice lursowe, ktdre powstaja na pozostalych operacjach zakupu i spreedaiy, rozliczonych droga zaptaty stenowig roznice reeczywigcie zrea. lizowane i sa odnoszone na wynik finansowy jako preyehody i koszty finan- sowe. Powstajce biedqco w ciggu roku ebrotowego zreslizowane réznice ‘ursowe majq taki sem wplyw na wynik finansowy jakei dochéd podatkowy. Istomna rozbie¢nos¢ migdzy rétnicami ksiggowymi oraz podatkowymi po- Tega na tym, 2¢ dla celéw ksiggowych ustalone w ciagu roku abrotowego Rachuutkavos finansowa 2 elementanitsprawozdawezoielfinansowa) Rosrachunki | rossezenia# Asniescha Cicha, Katarzyna La wszelkie dodatnie réznice kursowe, zreali ‘zaréwno zapla Ieénosci z tytuiu uzyskanyeh preychadéw, jak i zbowiagal, ey iponieso. nych Kosztéw; sa zaliczane do prrychod6w finansowych, wszelkic zai ‘ujemne réznice kursowe stanowig koszty finansowe, Dla celéw podatkowych Toinice kursowe zwiazane z osiagnigtymi praychodami podatkowymi ~ 7a. Téwno dodatnie, jak i ujemme ~ stanowig przychody, z kolei dotyczqce ko- selbw uzyskania preychodow ~ takte zaréwno dodatnie, jak i ujemne — stanowia koszty. ‘Schemat 2.4 Ewidencja réznic kursowych przy zaplacie naleznosei rich 2odbiorsani zagranicenyesi Prayehody fiaanione edie Keszty finansowe Kein finansowe Schemat 2,5 Ewidencja réénic kursowych przy zaptacie zobowiazat Rozrachunki 2 edbiorearnl zagranitanyml Brayohady inane . Secale ‘Kossty fnansowe. ‘yen —_— ' Réne akcywn dodenie = _Rosrachunki publicsnopranne a Boggs su te Bir 2.5.3. Wycena naleznosei i zobowigzafi wyragonych w walutach obcych nna dzieh bilansowy ‘Wedtug prawa bilansowego istnieje obowigzek wyceny nierradziej nit na dried bilansowy aktywow (2 wylaczeniem udzialw pod- jporzadkowanych wycenianych metodg praw wiasno! asywow wyrazo- jhych w walutach obeyeh po obowiazujacym na ten dzied srednim kursie izobowiazai wyrazonyeh w walu- jako niezrealizowane, a tyr sa- nym nie sa uwzgledniane przy ustaleniu podstawy opodatkowania podatkiern dochodowym. Usulone na drief bilansowy réinice kursowe, podobnic jak réinice kur~ sowe powstajgce w ciagu roku obrotowego, sq rozlicmne dwojako: — wynikowo, = bilansowo. Rozliezenie wynikowe oznacza, de rinice kursowe ujemne stanowia ko- szly finansowe, zaé réznice kursowe dodatnie = przychody finansowe. Wezy- stkie r6dnice kursowe wynikajgee 2 proeliczenia nalemosei wyractonych bilansowe oznacza ‘wanyrni ré¢micani kursowymi sq identyezne jek rozliczenie zrealizavanych séinic kusowych, 2.6, Rozrachunki publicznoprawne 26.1. Pojecie i klasyfikacja rozrachunkéw publicznoprawnych Kadda jecnostka gospodareza prowadzge okreslong dzialalnosé zobowigzana jest do rozlicaania sig z budietem patistwa oraz imymi jednostkami z tynutu ‘Ssiaganych efeltéw oraz angazowanych zasobow materialnyeh i ludzkich. Rachinkowods fnansoneaz clementanel sprawozdanccoic Ananeowe] Rocraciun | roszezeniaa Agriescka Cicke, Katereyna Pod pojeciem rozraehunkéw publicznopra eh rozumie sie nal 1 zobowiqzania z tyruha podatkévr, cel, ‘kladek ubezpieczeniowyeh i obciazesiz innych tyrutow, do ktSrych ma Wanie przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa'”, Razrachunki te ol leznosci i zobowigzania dotyezace podstkow, oplat oraz inaych niepodatkow rych rozrachunkéw by- déetowych, ktére wyn ‘osunkéw prawaych. Do rozrachunkéw publicznoprawnyeh zalicza sig w szczegéinogci nalednosej j zobowiazania dotyczace; ~ wszelkich tytulbw podatkowyeh, bez wegledu na to cay podatki te stano- We dOchéd budaetu centralnego, jk mp, podatki dackodave od ost pra. ‘wnych i fizyeznych, VAT i podaiek akeyzowy, ezy jednostek samorzady {ororalnego, jak np. podatck od nieruchomosei, od Srodkw transporty itp. ~ skludek na ubezpicezenia spoteeane i zdrowoinc, skladek na FundusPra- cy (FP) oraz Fundusz Gwarantowanych $wiadcren Pracowniczych Fase)", ~ finyeh Swiadcred o charakcerze publiczoprawnym, np, wplat z zysku Przedsigbiorstw paistwowych oraz jednoosobowych spélek Skarbu Par stwa, wplat na PERON. Jnstytucjam publicenoprawnymi zobowigranyan do pobierenia podatkévr oraz innych oplat @ charakterze publiczoptawnym 84 urzedy skarbowe, Uwreedy cclne, Zakted Ubezpieczen Spolecanyeh, gminy, itp. Wéréd ogétu rozrachunkow publicmnoprawn miczna w kaddej jednostce gospodarczej sq vojewSdztwa, powiatu lub gminy, wyni Zustawy po- Gatkowe) (ar-6). Podatnikiem kaédego podatku jest esoba fizyezna, conv Brewna lub jednostka organizacyjna niemajgoa osebawosci prawne), padle- ch obowigzkowi ‘Podatkowemu. W ustawie 2 dois 2903.1997 Ondynacapodatkows (De, 1997 an 137, poz, 926 a gazrachunti publicenopranne terminie organowi podatkowenm (art), W zwigzku z ovary rot chunki publicznoprawne wystapia w ksiegach rachunkowych poda ni, platnika i inkasenta, Jednakde tresé ekonomiczna operacji zine] 2 po- wstaniem cobowiazania z tytulu podatku jest inne u podatnik, pia “ 5 ‘oki moga byé klasyfikowane wedlug rétnych kryteriéw. Podstawo- dochodéw podatkowyeh pomigdzy paistwo i samorzgd, pierwszego kryterium klasyfikacyjnege padatki mozna podzielié ‘na nastepujace grupy: . - pov peyenonne, ‘ktére skierowane sana Zrddio. osiaganyeh przycho- doy, nie wweeledniaja matomiast sytuacji osobi dea, nie sq brane pod uwage takée koszty uzys! ~ podatki dochadowe — przedmiotem opodatkow chodéw nad kosztami ich uzyskania, — podatki majatkowe, ktére naliezane sq od posiadanego majatic i obrotu ym majatkiem, ; ; - pod od wydatkéw, 2wane konsumpeyjnymi, ktore obcigzaja dochéd podatnika w czasie jego wydatkowania, : Klasyfikacja wedtug stosunku podmiot opodatkowania de érédia od Jon dzieli podatki na bezposrednic i posrednie. Do podatkéw bezposrednicl jane gjawisko niz uzyskiwanie dochodu lub posiadanie majatica. Wedtu; kayterium do podatkéw bezposrednich zaliczane sq podatki: przychodowe, Mechualowo5éfieansona 2 lementemi speawordancrowal Pasion) ‘Rocrachnankit roseezania“ Awissia Cia, Katara Zaslesy dochodowe oraz majatkowe, majatkiem i od wydatkiw. Ostatnia wénéd zaprezento yfikegji re zag acer aemementowanyeh sy fai dil pdt ne tale, ki ~ # do podatkéw posrednich pedatki od abropy uzupéhniaia kasy samorzadéw terytoriainych, ikaeje podatkéw sq stosowane w szeroko rom. zgodnie z metoda bilan. operacji gos; va lian kaddego skdadnika majors a easy my Zvvigkszenic zabowigzania lub zwiekszeni¢ eGnie zwiekszenie lub @mnieyszenie inne} kate- iehie podatkéw w rackunkowasci proedstawio. maleénosey, to nastapi gotii bilansowe). Umiejseowi: no ponize), Rysunek 2.1 Ujecie podatkow w rachunkowosei ROZRACHUNKT PUBLICZNOPRAWNE T PODATKI W RACHUNKOWOSCI ‘| : ROZRACHUNKT t WYNIKU ZDOSTAW OW FINANSOWECO TODBIORCA iim nosey DZIAEALNOSCT asrachunki publcmnoprawne 4 gevechalipublicnopromme Majac na uvadze podatki jako kategori¢ ksi¢gowe istomemu zawezeniu lega zaréwno grup rozrachunkéw publicenopreswnych ujmewanych w ksig- gach rachunkowych, jak i krag podatnik6w zobowigzanych do stosowania podatek od spa ruchomoge! Bedgce} wlasnoscia osoby fizycznej i preeznaczone| na potrzeby 4¢ podatnika, podatek dochodowy od osdb fizyenych z tytuhu wyna- A.ujmuia w ksiegach rachunkowych platnicy tego podatku, a niepoda- Ponadt wéréd jednostek gospodarczych prowadzacych ksiexi rachunkowe moga micé micjsce obcigzenia publicenoprawne, majace écisly igzek 2 prowadzona dziatalnosciq gospodarcea, ktére nie znajduja od- enia w ksiggach rachunkowych, a tym samym w sprawozdaniach finensowych, Obeenie prryktadem takiego obciazenia jest podatek dochodo- wy, ktory na podstawie ustawy o podatku dochodowym od os6b fizycznych”® drialalnosei gospodarozej praez po- jalaInosé gospodareza i zakwalifi- kowanymi de ustawy o podatku dochodawym ad osdb fizyeznych $3: — osoby fizycane prowadzace dziatalnosé gospodarcza, — spéiiei cywilne, = spoilt osobowe. ‘ch jednostek gospodarczych przewidziano obecnie 1) podatkowa. przychodéw i rozchodéw, ktbra nie wehodzi w zakres prawa bilansawego, 2) ksiggi rachunkowe, ‘Stosowanie przepiséw prawa bilansowege, @ tym samym obowiazek pro- wadzenia ksiag rachunkowych i sporzadzania sprawozdan finansawych, do- ‘yery jednostek wymienionych w art, 2 ustawy o rachunkowosei. W pezypadica Podatnikiw podatku dochodawego od osb fizycenych prowadzacych ksiegi rachunkowe, naliczony podaiek dochodowy od dochodu z dzialalnasci go- ‘spodarczej nie ma adzwierciedlenia w ksiegach rachunkowych, poniewad po- ppodukn dochodowym of os6b Fzycznyeh (D2.U. Rachunkowois fnansowaz elementamd sprewosdawesaict fnansowg