Professional Documents
Culture Documents
GMDSS
GMDSS
MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
ELEKTRONİK HABERLEŞME
MÜHENDİSLİĞİ
DERS: HABERLEŞME SİSTEM TEMELLERİ
Konu: GMDSS
(Denizde can güvenliğinin
arttırılmasını amaçlayan haberleşme sistemi)
YASİN FAKILI
030207014
MAYIS 2006
DENİZDE CAN GÜVENLİĞİNİN ARTTIRILMASINI
Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) kurulduğu 1959 yılından bu yana denizde can
güvenliğinin sağlanması ve tehlikedeki kişilere yardım konusunun önemini gözönüne
alan çalışmalar yapmaktadır. Bu çalışmalarda gelişen teknolojiye uygun cihazlar
kullanılarak deniz tehlike ve güvenlik sisteminin kurulması böylelikle, denizde can
güvenliğini tehlikeye düşürücü şartların en aza indirilmesi amaçlanmıştır.
SAR Sözleşmesini göz önüne alan IMO, Deniz Tehlike ve Güvenlik Haberleşmesinde
özellikle Denizde Can Güvenliği (Solas–74) Sözleşmesinin Telsiz Telgraf ve Telsiz
Teçhizatları ile ilgili IV. bölümünün değiştirilip, gelişen teknolojiye uygun cihazlar
kullanılarak arama ve kurtarma alt yapı tesisleri ile koordineli çalışacak tehlike ve
güvenlik haberleşmesi düzenlemelerinin yeniden yapılandırılması ve yeni bir küresel
Deniz Tehlike ve Güvenlik Sistemi (Global Maritime Distress and Safety System-
GMDSS) oluşturulmasını kararlaştırmıştır.
Tehlike uyarılarını göndermek için; 1600 gross tonajın üzerindeki yük gemileri ile tüm
yolcu gemilerinin 500 kHz de çalışan telsiz telgraf teçhizatı, 300–1600 gross tonaj
arasındaki yük gemisi ile gene tüm yolcu gemilerinin 2182 kHz ve 156,8 MHz'de
çalışan telsiz telefon teçhizatı ile donatılmaları esasını içeren SOLAS–74
Sözleşmesi, kısa mesafe haberleşmelerinde kullanılan orta frekans (MF) 300–3000
kHz bandı ile çok yüksek frekans (VHF) 30–300 MHZ bandı teçhizatlarını mecburiyet
kapsamına almıştır. Tehlike uyarıları için uzak mesafe telsiz frekanslarının tahsis
edilmemiş olması, birçok gemide uzak mesafe haberleşmesinde kullanılan yüksek
frekans (HF) telsiz cihazları bulunmasına rağmen tehlike uyarılarının alınması ve
gönderilmesinde etkin bir rol oynamamaktadır.
Öte yandan, tehlike uyarıları verilmesinde manuel (el ile) çalışma çok ani tehlikelerde
etkin bir tehlike uyarısı yapmaya yeterli olmadığı gibi, tehlike uyarılarının kulakla
dinlenmesi nedeniyle, uyarıların alınması istenildiği gibi gerçekleşmemektedir.
Sistemin çalışma şeması (Şekil -1 )'de verilmiş olup, bir geminin tehlike uyarısı, çok
kısa bir zaman süresin de kıyıdaki arama ve kurtarma yetkilileri, tehlikedeki gemiye
yardım edebilecek yakınlıktaki gemi ve gemiler tarafından doğru olarak alınarak
işleme konulacak ve gerekli arama ve kurtarma çalışmaları başlatılacaktır. Sistemin
bünyesinde ivedilik ve güvenlik haberleşmesi, seyrüsefer ve meteorolojik uyarılar
dâhil olmak üzere deniz güvenliği bilgilerinin yayınlanması ve rutin haberleşme
hizmetleri de yer almaktadır.
Ülkemizde, sahil istasyonları ile birlikte GMDSS sistemi için öngörülen hususlar
TGM'ce gemilerde ve Türk Telekom A.Ş. Genel Müdürlüğünce gerçekleştirilmiş
olup, IMO kararları çerçevesinde altyapı tesisleri devreye girmiş ve hizmete
sunulmaya devam edilmektedir.
Şekil-1 GMDSS Sisteminin Çalışma Şeması
Uluslararası sefer yapan,300 grosston ve üzeri yük gemileri ile 12 ve daha fazla
yolcu taşıyabilen bütün yolcu gemileri,
2. GMDSS gereklerini yerine getirmek için hangi tarihler belirlenmiştir?
1 Ağustos 1993 tarihinden itibaren bütün gemilerin NAVTEX alıcısı ve uydu EPIRB
cihazı bulundurulması gerekmektedir.
1 Şubat 1995 tarihi ve sonrasında denize indirilen gemiler GMDSS gereklerini yerine
getireceklerdir.
b) Deniz Mobil uydu servisi içinde kutbi yörüngeli COSPAT-SARSAT uyduları ile
Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından üye ülkelere sirküle edilen ve Master
Plan diye adlandırılan formlar doldurularak IMO sekretaryasına ulaştırılmaktadır. Bu
formlarda üye ülkeler GMDSS sistemi içerisinde hizmete verecekleri VHF/DSC ve
MF/DSC istasyonlarının deniz kaplama alanlarını hesaplayarak harita üzerinde
belirlemektedirler.
6. A3 Deniz alanlarında Standart -A, Standart-B veya Standart -C tipi gemi yer
istasyonu bulundurmak mecburi midir?
TABLO-2'de görüleceği üzere, A3 deniz alanlarında MF/HF telsiz tesisatları ile gerekli
şartların sağlanması halinde gemi yer istasyonu bulundurulmayabilir.
c) Genel Operatör,
d) Tehditli operatör,
10. GMDSS sisteminde geminin seyahat edeceği bölgeye göre telsiz operatörü
nasıl belirlenecektir?
Denizde bakım, gemide bulunacak birinci veya ikinci sınıf telsiz elektronik operatörü
tarafından sağlanacaktır.
1 2 3 4 5 6 7 8 9
TECHİZAT VHF İST. MF TELSİZ MF/HF NAVTEX İNMARSAT 406 MHZ VHF- CAN KURTARMA ARACI
(SES+DCS İSTASYONU TELSİZ ALICISI GEMİ-YER VEYA 1.6 EPIRB
KABİLİY.) (SES+DCS İSTASYONU İSTASYONU GHZ VERİCİSİ
RADAR SU
KABİLİYETLİ) (SES+DSC (STANDART- UYDU
TRANSPD. GEÇİRMEZ
+NBDP K.Lİ) A VEYA EPIRB
*(9GHz) VHF** EL
STANDART-B VERİCİSİ)
TELSİZİ
VEYA
STANDART-
C)
BÖLGE
A1 X X X X X X
BÖLGESİ (7.madde (6.madde
ile ile
alternatifl alternatifli)
A2 X X X X X X
BÖLGESİ
A3 X X X X X X X X
BÖLGESİ (Eğer 3. (5. Madde ile (3.madde ile
Madde alternatifli) alternatifli)
bulunmuyorsa
A4 X X X X X X
BÖLGESİ (Sadece
406 MHz
Uydu-
EPIRB)
a) VHF TELSİZ CİHAZI: ( 70'nci Kanalda sayısal seçmeli çağrı kabiliyetli (DSC)
mevcut cihazlara DSC kabiliyeti eklenerek kullanılabilir.)
e) Tehlike yeri gösterir telsiz vericisi (EPIRB): VHF-EPIRB (Sadece A1 Bölgesi için)
veya L-Band (1.6 GHz) INMARSAT-EPIRB veya 406 MHz COSPAS-SARSAT-EPIRB
A1 VE A2 BÖLGESİ:
A1 BÖLGESİNDEKİLERE İLAVETEN
A1,A2 VE A3 BÖLGESİ:
A1 ve A2 BÖLGESİNDEKİLERE İLAVETEN;
A1,A2, A3 ve A4 BÖLGESİ:
A1 ve A2 BÖLGELERİNDEKİLERE İLAVETEN
AÇIKLAMALAR :
NAVTEX ALICISI: Dar bandlı direk yazmalı telgraf sistemi (telex) ile gemilere kıyıdaki
istasyonlar tarafından gönderilen, seyrüsefer uyarıların, meteorolojik malumatın,
arama ve kurtarma alarmlarının, buz raporlarının v.b. otomatik olarak alınmasını
sağlayan bir cihazdır. (Resim 1) Radyotelgraf MF bandında kıyı istasyonları
tarafından yapılan Navtex yayınları 518 kHz frekansındadır. Halen ülkemizde 4 adet
ve KKTC'de 1 adet Navtex istasyonu işletmede olup, bunların adları ve yayın saatleri;
NAVTEX İSTASYONLARIMIZ :
Tanıtım Karakteri
İstanbul 00.30, 04.30, 08.30, 12.30, 16.30,
D
Radyo 20.30
Samsun 00.40, 04.40, 08.40, 12.40, 16.40,
E
Radyo 20.40
00.50, 04.50, 08.50, 12.50, 16.50,
Antalya Radyo F
20.50,
01.20, 05.20, 09.20, 13.20,1 7.20,
İzmir Radyo İ
21 .20,
01.00, 05.00, 09.00, 13.00, 17.00,
Girne Radyo G
21 .00,
Bu istasyonlar tarafından her 4 saatte bir 10 dakika süre ile İngilizce olarak yapılan
yayınlar mesaj uzunluklarına göre 10 dakikayı doldurmadığı takdirde kalan süre
içerisinde Türkçe olarak tekrarlanmaktadır. Navtex alıcıları tam otomatik olarak
çalışmakta ve geminin gideceği deniz alanı ile ilgili yayın yapan Navtex
istasyonundan gönderilecek bilgileri almaktadır. Öte yandan cihaz, yayının formatına
(şekline) göre istenmeyen tip yayınları almamaktadır. HF bandında Navtex hizmeti
verilme çalışmaları devam etmekte olup, Navtex hizmetinin verilmediği deniz
alanlarında INMARSAT uyduları vasıtasıyla çalışan EGC (Genişletilmiş Grup Çağrı)
alıcıları benzer işlevi görmektedir. (Resim 2)
Resim-2- Genişletilmiş Grup çağrı (EGC) Alıcısı
70° Kuzey ve 70° Güney enlemleri arasında bulunan ve A3 bölgesi olarak tarif edilen
deniz alanlarında seyreden gemilere hizmet vermesi amacıyla ekvatoral yörüngeli
olarak yerden yaklaşık 36.000 km uzaklığa yerleştirilen ve INMARSAT tarafından
hizmete verilen uydular vasıtasıyla haberleşmeye imkan sağlıyan cihazlara gemi yer
istasyonu denilmektedir. Standart - A tipi (Resim -3) ve Standart B cihazlarla ;
telefon, telex, faks ve data hizmetleri, Standart-C (Resim -4) tipi cihazlarla; telex ve
data haberleşmesi yapılabilmektedir. A3 bölgesinde seyahat eden gemilerde MF/HF
telsiz techizatlarıyla alternatifli olarak bulundurma mecburiyeti olan gemi yer
istasyonlarından; yük gemilerine, Standart-A'ya göre ucuzluğu bakımından Standart-
C tipi olanlar tavsiye edilir.Ülkemizin de üyesi bulunduğu INMARSAT'a üye ülkeler
tarafindan işletilen CES (kıyı yer istasyonları) vasıtasıyla yüzdeyüz güvenli tehlike ve
güvenlik haberleşmesi yapılabildiği gibi rutin haberleşmelerde bu yolla
sağlanabilmekte olup, ATA-1 ;ve ATA-2 adlı kıyı yer istasyonlanmız Türk Telekom A.Ş.
tarafından işletilmektedir. Standart A ve Standart-C tipi gemi yer istasyonlarına ilave
edilecek DMG (tehlike mesajı üreteci) ile tehlike uyarıları detaylı olarak kıyıdaki
istasyonlara aktarılabileceği gibi , Navtex hizmeti verilmeyen deniz alanlarında
kullanılabilecek EGC (Genişletilmiş Grup Çağrı) alıcıları ile navigasyon uyarıları,
meteorolojik malumat, hava raporları ve diğer ivedi bilgiler (ticari mesajlar, günlük
gazete haberleri vb.) alınabilmektedir.
Resim-3 INMARSAT-A Gemi Yer İstasyonu(SES) Resim-4 İNMARSAT C Tipi
Gemi yer istasyonları
UYDU EPIRB:
RADAR TRANSPONDERI:
Herhangi bir nedenle gemiyi terk ederek can kurtarma araçlarına binen mürettebat ve
yolcuların aranması ve kurtarılması çalışmalarında (Resim-7) kullanılması planlanan
radar transponderleri, 9 GHz bandında çalışan gemi ve uçak radar sinyallerine cevap
verecek şekilde techiz edilmiş olup, gemi ve uçak radarlarında bu amaçla herhangi
bir değişiklik yapılmasına gerek yoktur.Suya düştüğü zaman otomatik olarak çalışma
özelliğine sahip radar transponderleri EPIRB cihazlarına da monte edilebilir ve bir
cankurtarma aracının yerinin bulunması amacıyla radar ekranlarında ses ve görüntü
veren sinyaller oluşturur.
Bu hizmetlerin yanı sıra, deniz seyrüsefer ve meteorolojik ikazları ile acil bilgilerin
gemiler tarafından doğrudan yazmalı sistemler ile otomatik olarak alınmasını
sağlayan Navteks istasyonlarımız zaman bölüşümlü olarak İngilizce broadcast (tek
yönlü) yayın yapmaktadır.
Limandan ayrılan her taşıt VHF telsizini sürekli açık bulundurmak ve yapılacak çağrılara
cevap vermek zorundadır. Aygıt eğer başka bir kanalda çalıştırılıyorsa Dual Watch denilen
ve hem 16. kanalı hem de bulunduğu kanalı dinleme pozisyonuna getirilmelidir.
Deniz telsizciliğinde kullanılan fonotik alfabe ulusal ve uluslararası olmak üzere iki çeşittir.
Aşağıda bu alfabenin kullanılışı verilmiştir:
Çağrı kanalları boş yere meşgul edilmemelidir. Bu nedenle önce dinleme yapılmasında
fayda vardır. Çağrılar kısa tutulmalıdır. Müsteşarlık tarafından verilmiş İstasyon adı dışında
bir adla çağrı
yapılmamalıdır.
Tehlike Çağrıları: Tehlike işareti MAYDAY kelimesidir. Bu işaret deniz aracının bir tehlike ile
karşı karşıya olduğunu ve acil yardım istediğini gösterir. Olası bir tehlike çağrısı aşağıdaki
şekilde yapılır:
Bu mesajlar belli aralıklarla çağrı kanalıdan yayınlanır. Cevap almak için aralıklara dikkat
edilmelidir. Tehlike çağrısını alan en yakındaki deniz istasyonu bunu yanıtlaması ve
yardıma gitmesi bir kanuni zorunluluk olduğu gibi aynı zamanda bir denizcilik töresidir.
Acelecilik Çağrıları: Acelecilik işareti PAN PAN kelimesidir. Çağıran istasyon bir deniz
aracının veya araçtaki bir kişi hakkında çok önemli bir bilgi mesajı iletmek için kullanır.
Örneğin: Denize adam düşmesi, araçta bir yaralının olması veya denizde kazazedelerin
görülmesi gibi. Örnek kullanımı:
Emniyet Çağrıları: Emniyet işareti SECURITE kelimesidir. Denizde emniyeti ihlal eden
durumları diğer istasyonlara haber vermek için kullanılır. Örneğin: Fırtına patlaması, yarı
batık gemi varlığı, su üstünde sürüklenen bir cismin bildirilmesi, ışıklı şamandıranın
sönmesi vb. Örnek kullanımı: