TEMAT: Szacowanie i ocena stopnia dopasowania funkcji trendu

Zad. 1. Proszę oszacowad i dokonad oceny stopnia dopasowania funkcji trendu

oraz wyznaczyd prognozę przeciętnych miesięcznych wynagrodzeo na kolejny
okres (2019 r.).
𝑦𝑡 = .............. zł, 𝑡 = ...... lat

1. Obliczanie współczynników regresji liniowej:

Trend liniowy przyjmuje zatem postad: .................................................................

Interpretacja parametrów a i b:
 𝑎 = ................. – wyraz wolny a informuje o teoretycznym poziomie
przeciętnych miesięcznych wynagrodzeo brutto w Polsce w okresie
wyjściowym (dla t = 0), a więc dla t = ............ r.,
 𝑏 = ................. – współczynnik kierunkowy b jest dodatni/ujemny, co
oznacza, że średnioroczny wzrost/spadek przeciętnych miesięcznych
wynagrodzeo brutto w Polsce w latach 2008-2018 wynosił ................. zł.

1
2. Wykreślenie trendu liniowego przeciętnych miesięcznych wynagrodzeo
brutto w Polsce w latach 2008-2018:

3. Obliczanie błędów standardowych parametrów trendu liniowego:

Błędy standardowe parametrów pokazujemy w nawiasach pod parametrami
funkcji regresji, czyli:
𝑦𝑖 = ............ + ............ 𝑥𝑖
(............) (.............)

Ale najpierw należy policzyd odchylenie standardowe składnika resztowego Se(t)

oraz t2.

2
Miary dopasowania trendu liniowego:
a) odchylenie standardowe składnika resztowego:

3
gdzie: n – ilośd elementów szeregu czasowego, k – ilośd zmiennych
Interpretacja: Odchylenie standardowe składnika resztowego informuje, że
rzeczywiste wartości przeciętnych miesięcznych wynagrodzeo brutto odchylają
się (różnią się) od wartości teoretycznych obliczonych na podstawie trendu
średnio o ± ................ zł.
Teraz można wyznaczyd już błędy standardowe parametrów trendu liniowego
S(a) i S(b).
Interpretacja błędów standardowych ocen współczynników regresji a i b:
𝑆(𝑎) = ................ – o tyle średnio ± odchyla się współczynnik a od linii trendu,
𝑆(𝑏) = ................ – o tyle średnio ± odchyla się współczynnik b od linii trendu.

b) współczynnik zmienności resztowej:

Interpretacja: Odchylenie standardowe składnika resztowego stanowi tylko/aż

........% średniej arytmetycznej przeciętnych miesięcznych wynagrodzeo brutto
w Polsce w latach 2008-2018 co świadczy o bardzo złym/złym/średnim/
dobrym/bardzo dobrym dopasowaniu trendu liniowego do danych
rzeczywistych.

4
c) współczynnik zbieżności:

Interpretacja: Tylko/aż ............ % zmienności przeciętnego miesięcznego

wynagrodzenia brutto w Polsce w latach 2008-2018 nie zostało wyjaśnione
przez liniową funkcję trendu.

d) współczynnik determinacji:

Interpretacja: Zmiennośd przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w

Polsce w latach 2008-2018 została wyjaśniona w .............% przez liniową
funkcję trendu.
 Prognoza punktowa wynagrodzeo na 2019 r. dla t = 12 (12 miesięcy):

Interpretacja: Szacuje się, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w

2019 r. może wynieśd około ...................... zł.

5
  Prognoza przedziałowa:
Przyjmujemy poziom istotności (testu dwustronnego) α = 0,05 oraz df = 9
stopni swobody dla małej próby (n ≤ 30). Odczytujemy z tablic rozkładu
t-Studenta wartośd krytyczną 𝑡𝛼 = ......................... .

Następnie należy policzyd mierniki dokładności prognozy:

a) średni błąd prognozy ex ante:

6
Interpretacja: Wartośd odchyleo przeciętnych miesięcznych wynagrodzeo
brutto od prognozy w 2019 r. Sp2019 = .................... zł.
Zatem:

Interpretacja: Wielkośd wynagrodzeo w 2019 r. będzie kształtowad się w

granicach wyznaczonego przedziału *..............................; ............................ zł+.

b) względny błąd ex ante:

Interpretacja: Ponieważ dla przyjętego poziomu błędu prognozy 𝑉𝐺 = 5% (błąd

dopuszczalny) spełniony/nie spełniony jest warunek 𝑉𝑇∗ ≤ 𝑉𝐺 stwierdza się,
że wartośd prognozy na 2019 r. jest na poziomie
dopuszczalnym/niedopuszczalnym.

c) błąd prognozy ex post:

Interpretacja: Rzeczywiste wynagrodzenie różniło się od prognozowanego

o .................. zł.

d) względny błąd prognozy ex post:

Interpretacja: Ponieważ dla przyjętego poziomu błędu prognozy 𝛿𝐺 = 5%

spełniony/nie spełniony jest warunek 𝛿𝑇 ≤ 𝛿𝐺 oznacza to, że prognozę na 2019
r. uznaje się za trafną/nietrafną.