Professional Documents
Culture Documents
PHẦN BÁO CÁO BÀI 2 - 43.01.105.028
PHẦN BÁO CÁO BÀI 2 - 43.01.105.028
PHẦN BÁO CÁO BÀI 2 - 43.01.105.028
BÀI 2: ĐO SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CỦA NGUỒN ĐIỆN MỘT CHIỀU BẰNG
PHƯƠNG PHÁP XUNG ĐỐI
MSSV:43.01.105.028
Nhóm: 08
Đo suất điện động của nguồn điện một chiều bằng phương pháp xung đối
Xét một mạch điện như hình 2.1. Trong đó G là điện kế, E và E x lần lượt là suất điện
động của một nguồn một chiều được giữ không đổi trong suốt quá trình làm thí nghiệm
và nguồn cần đo. Hai nguồn được nối vào mạch sao cho các cực cùng dấu (chẳng hạn cực
dương) được nối chung vào điểm A. AB là một dây điện trở đồng chất tiết diện đều (dài
11 m).
Khi E > Ex, trên dây AB luôn tồn tại một đoạn dây MC sao cho dòng điện đi qua điện kế
G bị triệt tiêu. Khi đó, áp đụng định luật Ohm cho đoạn mạch MC, ta có:
Giữ nguyên giá trị suất điện động của nguồn (E, r). Bây giờ, nếu nguồn chưa biết E x được
thay thế bởi một nguồn có giá trị suất điện động đã biết E0 sao cho E > E 0. Khi này, độ
dài đoạn MC trên dây AB sao cho dòng điện đi qua điện kế G vẫn bị triệt tiêu sẽ thay đổi
thành đoạn M’C’ tương ứng. Chứng minh tương tự, ta rút ra được mối liên hệ
E0=IRM’C’ (2.4)
R MC MC
Ex=E0 =E 0 .
RM ' C' M'C'
Bước 1: Mắc mạch điện như hình 2.2 (chú ý cực dương của các nguồn Ex và E đều nối
về phía điểm A và suất điện động nguồn E không thay đổi trong suốt quá trình thí
nghiệm)
Bước 2: Tìm lỗ cắm. Thay đổi lần lượt lỗ cắm từ 0 đến 10. Mỗi lần thay đổi lỗ cắm ta
chạm con chạy C vào hai đầu A, B và quan sát chiều lệch của kim điện kế. Nếu thấy kim
lệch theo hai chiều ngược nhau thì lỗ cắm trên chính là lỗ cần tìm.
Bước 3: Giữ nguyên lỗ cắm, di chuyển con chạy C cho đến khi điện kế G chỉ số 0. Đọc
giá trị L1. Giả sử tại vị trí như hình 2.2 thì LMC = 2m + 0.75m đo L1 3 lần.
Bước 4: Thay pin Ex bằng pin mẫu E0 và lập lại thí nghiệm như trên để đo L2 đo L2 3 lần
R MC MC L1
Bước 5: Tìm Ex theo công thức: Ex = E0 =E 0 = E0 .
RM C
' ' M'C' L2
Nếu E < Ex, trên dây AB sẽ không có dòng điện đi qua điện kế G bị triệt tiêu, tức IG # 0.
Khi đó, áp dụng định luật Ohm cho đoạn mạch MC, ta có:
UMC = VM – VC # IRMC.
L1
Ta có E x = E0
L2
→ ln E x = ln E0 + ln L1 - ln L2
d E x d E 0 d L1 d L2
→ = + −
Ex E0 L1 L2
∆ E x ∆ E 0 ∆ L1 ∆ L 2
→ε = = + +
Ex E0 L1 L2
Tính ∆ E x :
L1 4,8150
Ta có: E x = E0 = 1,52 . = 3,08 (V)
L2 2,3763
→ ∆ Ex = ε Ex
∆ E x ∆ E 0 ∆ L1 ∆ L 2
Trong đó ε = = + +
Ex E0 L1 L2
0 , 01 0,0020 0,0023
= + +
1 ,52 4,8150 2,3763
= 0,008 = 0.80%
Nhận xét: Nguồn E cần phải giữ không đổi trong suốt quá trình thí nghiệm. Đồng thời
chọn E > Ex, E0 để IG = 0 vì nếu E nhỏ quá thì không thể xác định được giá trị của con
chạy và làm ảnh hưởng tới phép đo.
Kết quả đo được của suất điện động Ex không sai quá 10% so với giá trị thực của suất
điện động.
Vũ Thanh Khiết (Chủ biên), (2001), Điện học, NXB Giáo học.