I.

GIỚI THIỆU CHUNG

Tác phẩm

a. Hoàn cảnh ra đời

b. Đối tượng hướng đến
c. Giá trị của bản tuyên ngôn
d. Bố cục
 a. Hoàn cảnh ra đời
* Bối cảnh trong nước
- 19/8/1945 Cá ch mạ ng thá ng Tá m thà nh cô ng.
- 26/8/1945 Chủ tịch HoS Chı́ Minh từ chieW n khu Cá ch mạ ng Việ t BaZ c veS đeW n Hà
Nộ i. Tạ i că n nhà soW 48 Hà ng Ngang, Người soạ n thả o Tuyê n ngô n Độ c lậ p.
- 2/9/1945 Người đọ c bả n Tuyê n ngô n Độ c lậ p tạ i quả ng trường Ba Đı̀nh.
- NeS n độ c lậ p vừa mới già nh được đã bị đe dọ a bởi cá c theW lực phả n độ ng.

* Bối cảnh thế giới

-Bọn thực dân, đế quốc đang chuẩn bị chiếm lại nước ta dưới danh nghĩa vào
Việt Nam để tước khí giới quân đội Nhật.
- Thực dân Pháp với luận điệu xảo trá muốn cướp đất nước ta.

è Tình thế cấp bách: thù trong giặc ngoài.

 b. Đối tượng hướng đến

Bọn
đế quốc
thực dân

Quốc dân
Nhân dân đồng bào
thế
giới
 Từ phía
Bắc
Đế quốc
thực
dân Quân đội Quốc dân
Đảng Trung Quốc
Đế quốc Mỹ

Từ phía Quâ n độ i Anh

Nam Lính viễn chinh
Pháp
c. Mục đích 1. Tuyên bố nền độc lập của nước ta, làm
cho quốc tế công nhận nền độc lập ấy.
2. Tranh luận nhằm bác bỏ luận điệu xảo
trá của Pháp
Đô ng Dương là đaW t bả o hộ củ a
người Phá p bị Nhậ t xâ m chieW m

Nhật đã đầu hàng

Đô ng Dương đương nhiê n phả i trở lạ i với

người Phá p

Luận điệu xảo trá của thực dân

Pháp
d. Giá trị Chấm dứt chế độ thuộc địa phong kiến
ở nước ta
Giá trị lịch sử
Mở ra kỉ nguyên độc lập tự do của dân
tộc

Áng văn chính luận

Giá trị văn học mẫu mực

Kết tinh khát vọng hòa bình, độc lập

Giá trị tư tưởng tự do của dân tộc
 Lập luận
chặt chẽ

Lý lẽ
Văn chính luận đanh thép

Bằng
chứng
không ai
chối cãi
được
d. Bố cục
“Hỡi đồng bào ...được”
Cơ sở pháp lý

Cơ sở thực tiễn “Thế mà ...phải được độc lập”

Lời tuyên bố Cò n lạ i

Logic, chặt chẽ

 II. ĐỌC -HIỂU

Cơ sở pháp lý

Tăng tính thuyết phục: đặt cuộc cách mạng của dân tộc ta ngang
- Trích dẫn 2 bản hàng với hai cuộc cánh mạng của Mỹ và Pháp è Tuyên ngôn
tuyên ngôn của độc lập của ta cũng phải được thế giới công nhận.
Pháp và Mĩ.
+ Cách đặt vấn
đề đầy sức Thể hiện tính chiến đấu: dùng chiến thuật "Gậy ông đập lưng
ông” à dùng lời lẽ của người Pháp và Mĩ để đánh thẳng vào luận
thuyết phục, lập điệu xảo trá của chúng.
luận chặt chẽ, lý
lẽ vững vàng.
+Ý nghĩa: Tính sáng tạo: Câu văn "suy rộng ra…" Từ quyền con người Bác
mở rộng thành quyền của dân tộcà suy luận hết sức quan trọng
và là đóng góp riêng của tác giả.
 II. ĐỌC -HIỂU

Cơ sở pháp lý Suy rộng

ra

Quyền con người Quyền dân tộc

“Phá t sú ng lệ nh cho bã o tá p

cá ch mạ ng ở cá c nước thuộ c địa”
 II. ĐỌC -HIỂU

Cơ sở pháp lý

- Tá c dụ ng củ a cá ch mở đaS u:

+ Thể hiện sự đề cao, tôn trọng những tư tưởng nhân đạo và

văn minh của nhân loại.

Vừa khôn khéo vừa kiên quyết phê phán đối phương khi
chúng đi ngược lại với chân lí mà tổ tiên đặt ra.

+ Ngầm gửi gắm lòng tự hào tự tôn dân tộc.

 II. ĐỌC -HIỂU

Cơ sở pháp lý

- Nghệ thuật lập luận:

Mở đầu súc tích, ngắn gọn, lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc
bén, lời lẽ đanh thép, cách trích dẫn sáng tạo.

Tác giả đã xác lập cơ sở pháp lí cho bản tuyên ngôn, nêu cao
chính nghĩa của ta và đặt ra một vấn đề cốt yếu là độc lập dân
tộc.
 Cơ sở thực tiễn

Luận a. Tội ác của thực dân Pháp trong 80 năm đô hộ

điểm
80 nă m

Phi
Trái
chính
nhân
nghĩa
đạo

Lợi dụng lá Cướp đất

cờ tự do bình nước ta, áp
đẳng, bác ái bức đồng
bào ta
 Luận cứ Tội ác

Cướp nước Bán nước

Liệt
Về kê Về
chính kinh
trị tế
Điệp
cấu
trúc

Chúng lập ba chế độ khác nhau ở Trung, Nam, Bắc

Chúng
Chú ng taZ
rà
thẳng
tuyê
dùngm
ngChú
Chú
̣ tcábuô
thuốc
đoW
tay
cng
ng
cuô
ị ckhô
chém
đă
bó
dư
giư
bọ́ cphiện,
̣ tcckhơ
ng
̃ ra
luâ
đô
lô
lôgiết
̣ ṭhà
cho
̉ tn,
ci cô
dâ
nghı̃
quyeS
rượu
ng
thi
ng
những
ndâtră
ta ahà
nnhâ
củ
cồn
mđeW
in
nh
taan thư
n
người
giaW
mô
chı́
ta
để
ta
xương
́ ỵ trong
tthueW
nlàm
mô
bạ
hchú
yêu
c,
sá
̣ t cho
ttủ
vô
cá
xuaW
ch
như
tư
y,
nước
ch
lı̣́ ngu
tkhieW
nòi
̃,do
ng
cả
là
vômng
ncùcho
cho
và
ngnhâ
dâ
tà
dâṇ n
p
Chúng
để
Chú ngăn
ng lâ
thi
̣ pcản
hành
raChúng
nhàviệc
những
tùkhông
cướp
thống nhieS luậtkhông
ucho nhất
hơn
pháp
các ruộng
trươ
nước
dã
nhà ̀ ng
man
nhà
tư
đất,
họsản c.hầm
của ngóc ta,
mỏ,đầu đểnguyên
lên. liệu.
thương
be”
dâ
giống
nmá
n. chủ
u.
tanòi
nà
suyta,
nha—
o.
ta
cảcủa
nhược.
ng.
nhaW
nghè
n.ta.t là
o nà dân, n cà thieW
y và
u thoW dâ n,
n buô
nươn, ́ c ta
trơxơ ̉ nêxá
n c, baStiê
n cù
u đieS
ng.u.
ngăn cản dân tộc ta doàn kết.
 Tội ác

Cướp nước Bán nước

Liệt Mùa thu

Về kê Về 1940
chính kinh
trị Điệ p tế Quỳ gối đầu
caW u hàng
trú c
Mở cửa
rước Nhật
 Tội ác

Cướp nước Bán nước

Liệt Mùa thu

Về 9/3/1945
Về kê 1940
chính kinh
Điệp Quỳ gối đầu Bỏ chạy
trị tế
cấu hàng
trúc Mở cửa
Đầu hàng
rước Nhật

Tội ác dã man Bản chất đê hèn

 Lập
luận Cuộc tranh luận ngầm

THỰC DÂN PHÁP TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP

Kể Khai hóa Cướp nước
Ke” tộ i Bá n
công Bảo hộ
nước
Khẳng định Đông Dương là thuộc địa Khẳng định: Đông Dương đã trở thành thuộc địa
của Thực dân Pháp của Nhật Nhân dân ta giành lại quyền độc lập
từ tay Nhật, chứ không phải từ tay Pháp

Nhâ n danh ĐoS ng Minh tuyê n boW thaZ ng Vạch rõ: Thực dân Pháp kẻ phản bội Đồng Minh,
Nhậ t có quyeS n laW y lạ i Đô ng Dương hai lần dâng Đông Dương cho Nhật, không có lí do
gì để trở lại.
Lập luận bác bỏ luận điệu xảo trá 1 cách chặt chẽ
Lí lẽ sắc bén
Baœ ng chứng khô ng ai choW i cã i được
 Cơ sở thực tiễn Bản cáo trạng đanh
thép tố cáo tội ác của
Nghệ thuật lập luận thực dân Pháp
+ Dùng từ chính xác, có hình ảnh cũng góp phần làm nên hiệu quả nghệ thuật của đoạn
văn nghị luận: thế mà (từ nối), trái hẳn, sự thật là (từ khẳng định), quỳ gối đầu hàng,
mở cửa nước ta rước Nhật, không bảo hộ được ta (động từ mạnh, mang ý nghĩa mỉa
mai, châm biếm).

+ Điệp cấu trúc câu: Chúng thi hành … chúng lập chế độ … chúng ràng buộc dư luận
…à đó là những nhân chứng vật chứng sắc bén, rõ ràng để buộc tội kẻ thù.

+ Sử dụng phép tương phản, hình ảnh nổi bật: chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường
học, chúng tắm các …..
+ Giọng lên án, đả kích gay gắt + Giọng cảm thương, xót xa
 Cơ sở thực tiễn

- Nhâ n dâ n ta, tiê u bie” u là Việ t Minh đã kê u gọ i người Phá p liê n minh choW ng Nhậ t.
- Việ t Minh va— n giữ thá i độ khoan hoS ng, nhâ n đạ o đoW i với người Phá p.
- Việ t Minh đã lã nh đạ o nhâ n dâ n cả nước già nh chı́nh quyeS n lậ p nê n nước Việ t Nam
DCCH khi Nhậ t đaS u hà ng ĐoS ng minh.
- Nhâ n dâ n laW y lạ i nước Việ t Nam từ tay Nhậ t.
- Nhâ n dâ n ta là m cuộ c cá ch mạ ng DTDC lậ p nê n nước Việ t Nam DCCH (Đã đá nh đo” …)
* Điệ p ngữ “sự thật là” + lặ p cú phá p đã hie” n hiệ n những baœ ng chứng thuyeW t phụ c có
vai trò bẻ gã y luậ n điệ u xả o trá củ a kẻ thù trước dư luậ n theW giới.
è Lı́ lẽ saZ c bé n, lậ p luậ n chặ t chẽ Bá c đã phơi bà y luậ n điệ u xả o trá củ a bọ n Thực dâ n
Phá p. ĐoS ng thời the” hiệ n truyeS n thoW ng nhâ n đạ o chı́nh nghı̃a củ a dâ n tộ c ta.
 Lời tuyên bố độc lập dân tộc

- Dựa trên 2 cơ sở:

+ Xét về pháp lý: Dân tộc ta có quyền…..
+ Xét về thực tế: Sự thật, dân tộc ta đã hưởng…
=> lời tuyên bố thêm đanh thép, vững vàng.
- Tuyên bố về ý chí kiên quyết bảo vệ quyền tự do, độc lập của toàn dân
tộc Việt Nam.
=> Câu văn có sức nén thể hiện sức mạnh đoàn kết dân tộc, sẵn sàng hy
sinh tất cả để bảo vệ thành quả cách mạng, trở thành lời thề sắt đá,
thiêng liêng
 III. Tổng kết

"Tuyên ngôn độc lập" là tác phẩm chính

luận xuất sắc, lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc
sảo, luận điểm, bằng chứng rõ ràng,
chính xác. Nó là tác phẩm kết tinh lí
tưởng đấu tranh giải phóng dân tộc và
tinh thần yêu chuộng độc lập, tự do của
dân tộc Việt Nam.