P4Nn s.

Andrzej Maleszka Magiczne drzewo. Olbrzym

LICZBA
TEMAT MATERIAŁY
GODZIN

Czy poskromienie każdego

1–2 karta pracy (załącznik 1)
Olbrzyma jest możliwe?
Kuki, nie złość się!
1
Porozmawiajmy o emocjach.
Jak pokonać potwora? 1–2

Rzeczywistość a gra! 2

Zwierzę też człowiek! 1–2 karty pracy (załączniki 2, 3)

Przyjaźń niejedno ma imię.
1–2
Jak dobrze, że jesteś!
Numeracja stron wykorzystana w scenariuszach zgodna z wydaniem: Andrzej Maleszka,
Magiczne drzewo. Olbrzym, wyd. Znak, Kraków 2011.

Temat: Czy poskromienie każdego Olbrzyma jest możliwe?

(czas realizacji: 1–2 lekcje)
Cele wynikające z podstawy programowej:
 określa tematykę utworu (I.1.12)
 odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od drugorzędnych (I.2.5)
 omawia elementy świata przedstawionego (I.1.1)
 opowiada o wydarzeniach fabuły oraz ustala kolejność zdarzeń i rozumie
ich wzajemną zależność (I.1.7)
 tworzy plan odtwórczy tekstu (III.2.3)
 pisze poprawnie pod względem ortograficznym (II.4.1)
Metody, techniki: praca z tekstem, dyskusja
Formy pracy: indywidualna, zespołowa
Materiały: karta pracy (załącznik 1)
Przebieg lekcji:
WSTĘP
1. Swobodna rozmowa na temat lektury – wrażenia, ocena wstępna powieści.
2. a) Wyjaśnienie pisowni wyrazów z rz
w tytule książki oraz imieniu autora.
Przypomnienie odpowiedniej zasady
ortograficznej – pisownia rz po spół-
głoskach.
Warto by nauczyciel zaznaczył rz na
tablicy kolorową kredą, a uczniowie
pokolorowali je w zeszycie na niebie-
sko.
P4Nn s. 2

2 Andrzej Maleszka Magiczne drzewo. Olbrzym

b) Uczniowie układają zdanie ze słowem olbrzym dotyczące przeczytanej

powieści, uwzględniając przynajmniej trzy wyrazy z rz po spółgłoskach.
3. Odmiana rzeczownika Kuki przez przypadki, ponieważ jest to wyraz, który może
uczniom sprawiać trudności w poprawnej odmianie i pisowni.
M. Kuki
D. Kukiego
C. Kukiemu
B. Kukiego
N. (z) Kukim
Ms. (o) Kukim
W. o! Kuki!
4. Bogacenie słownika. Jakim wyrazem można zastąpić słowo olbrzym, aby uniknąć
powtórzeń? Szukamy wyrazów o podobnym znaczeniu.

Warto podać fachową terminologię

(synonim / wyraz bliskoznaczny),
z pewnością będą w klasie ucznio-
wie, którzy ją zapamiętają. Niewy-
kluczone, że termin synonim znają
z klasy 3. Można również zapytać,
czy wiedzą, jak wyraz o podobnym
znaczeniu nazywa się fachowo, jaki
słownik pomoże nam w odszuka-
niu takich wyrazów.

ROZWINIĘCIE
5. Określenie świata przedstawionego powieści. Wspólne układanie planu wyda-
rzeń, na przykład zgodnie z kolejnością miejsca akcji.
Uwagi:
Możemy ułożyć plan ramowy lub szczegółowy albo na lekcji napisać plan
ramowy, a rozwinięcie jego głównych punktów (czyli plan szczegółowy) polecić
uczniom jako zadanie domowe.
Można też podać uczniom punkty szczegółowe planu, do których należy dopisać
punkty główne i uporządkować je zgodnie z chronologią zdarzeń (załącznik 1).
Przykładowy plan zdarzeń:
1. Przygotowania do pierwszego dnia w szkole.
a. Czary mamy Kukiego.
2. Wydarzenia szkolne początkiem przygody.
a. Przybycie nowej uczennicy.
b. Sprzeczka Kukiego z Blubkiem.
c. Powołanie do życia potwora.
d. Próby poskromienia Olbrzyma.
e. Zaczarowanie Budynia.
f. Zniszczenie szkoły.
g. Rodzice Kukiego przed sądem.
h. Rozmowa dzieci o siedmiu wcieleniach potwora.
P4Nn s. 3

Andrzej Maleszka Magiczne drzewo. Olbrzym 3

3. Nocna ucieczka dzieci.

a. Podążanie Kukiego śladem czerwonej mgły.
b. Uratowanie Budynia.
c. Wiadomość o istnieniu innych magicznych przedmiotów.
d. Nocowanie w koparce.
e. Rozpoczęcie wyprawy.
4. Niespodziewane lądowanie na wyspie.
a. Obrona przed ptakiem.
b. Zawiązywanie się przyjaźni między dziećmi.
c. Praca Kukiego nad kontrolowaniem siły.
d. Porwanie Gabi.
5. Dryfowanie na oceanie po tsunami.
a. Dostanie się na statek (potwór).
b. Zjedzenie zatrutego jedzenia.
c. Ratunek ze strony Budynia.
d. Wybuch wulkanu.
e. Podróż po morskim dnie.
6. Przeniesienie statkiem na pustynię.
a. Złapanie stalowej mrówki (potwora).
b. Wejście do miasta duchów.
c. Pomoc dzieci udzielona szakalom.
d. Samodzielna podróż pociągiem.
e. Niezauważona ucieczka stalowej mrówki.
7. Dotarcie do Dubaju.
a. Pożegnanie chłopców z Gabi.
b. Zgłoszenie się dziewczynki na posterunek policji.
c. Odbycie rozmowy Gabi z mamą.
d. Pojawienie się czarnej ruchomej plamy.
e. Atak mrówek na lotnisku.
f. Lot dzieci samolotem zaatakowanym przez mrówki.
8. Lądowanie w Putao.
a. Ucieczka dzieci i Budynia quadem.
b. Przybycie do Pangwu.
c. Poznanie rodzeństwa Kin i Tun.
d. Porwanie Blubka, Gabi i Budynia.
e. Uwięzienie Kukiego i zmuszanie go do ciężkiej pracy.
f. Odważna ucieczka Budynia.
g. Kundelek przygnieciony kamieniem.
h. Pomoc bliźniąt w uwolnieniu psa.
i. Ucieczka dzieci i Budynia.
9. Podróż rzeką.
a. Nocne pojawienie się potwora – węża.
b. Ucieczka do miasta przed potworem.
c. Pochłonięcie dzieci i Budynia przez węża.
d. Odważna i zwycięska walka Blubka.
P4Nn s. 4

4 Andrzej Maleszka Magiczne drzewo. Olbrzym

10. Teleportacja do Tokio.

a. Obserwowanie ludzi przebranych za postaci z mangi na japońskich ulicach.
b. Rozmowa o wierności psa Hachiko.
c. Wejście do sklepu-pułapki.
d. Zamiana Blubka w plastikową, a Gabi w porcelanową figurkę.
e. Ostrożne wyniesienie dziewczynki przez silnego Kukiego.
f. Podróż w ciężarówce z fajerwerkami.
g. Zaginięcie Budynia.
h. Odnalezienie przyjaciela.
10. Przyjazd do Szanghaju.
a. Obserwowanie pokazu fajerwerków.
b. Pojawienie się siódmego wcielenia potwora.
c. Zespołowa walka ze smokiem.
d. Odnalezienie domu snu pilnowanego przez tygrysa.
e. Zakochanie się Budynia w pięknej labradorce.
f. Dostanie się do pokoju 444.
g. Szukanie magicznego przedmiotu.
h. Niespodziewana zamiana Budynia w golden retrievera.
i. Udział Budynia w wystawie psów.
j. Zaproszenie Budynia na randkę.
k. Czary czynione przez dzieci.
l. Wyczarowanie czerwonego krzesła.
ł. Pójście na randkę z labradorką.
m. Powrót do postaci kundla.
n. Dzieci i Budyń połknięci przez tygrysa.
11. Powrót do miasta rodzinnego.
a. Odprowadzanie się do domów.
b. Zakochanie się w sobie Gabi i Kukiego.
c. Wyczarowanie starego wyglądu szkoły.
d. Pojawienie się Kukiego na sali sądowej.
e. Zakończenie sprawy.
f. Powrót szczęśliwej rodziny do domu.
6. Rozmowa na temat tego, co na danym etapie walki z Olbrzymem było
najtrudniejsze, najbardziej zaskakujące.
7. Redagowanie kilkuzdaniowej wypowiedzi na temat: Który z bohaterów – według
Ciebie – najlepiej odnajdywał się w walce z Olbrzymem i dlaczego?
Uczniowie opisują (3–5 zdań) ulubioną postać z grupy muszkieterów: Kukiego,
Gabi, Budynia lub Blubka. Należy uczniom przypomnieć o stosowaniu akapitów
i argumentowaniu swojej opinii.

ZAKOŃCZENIE
8. Uczniowie odpowiadają na pytanie zawarte w temacie lekcji: Dzięki czemu
unicestwienie Olbrzyma było możliwe?
Może to być odpowiedź ustna lub pisemna (wystarczą 1–2 zdania), którą ucznio-
wie uzasadniają, podają argumenty. W wypowiedzi należy uwzględnić czynnik,
który umożliwił pokonanie potwora. Uczniowie powinni powiedzieć/napisać na
P4Nn s. 5

Andrzej Maleszka Magiczne drzewo. Olbrzym 5

przykład o przyjaźni, integracji, współpracy, o zasadzie: jeden za wszystkich,

wszyscy za jednego, a także o tym, że bohaterowie pokonywali własny strach,
przełamywali własny egoizm, potrafili wykorzystać każdą sytuację, nie tracili
nadziei nawet w najtrudniejszych sytuacjach, nie poddawali się, podtrzymywali
się na duchu itp.
Zadanie domowe:
Wyobraź sobie, że jesteś jednym z bohaterów powieści. Napisz opowiadanie,
w którym przedstawisz jakąś przygodę, którą przeżyłeś z przyjaciółmi. Pamiętaj o:
uwzględnieniu uczuć, jakie Ci towarzyszyły, trzech częściach/akapitach wypraco-
wania (wstęp, rozwinięcie, zakończenie), poprawności oraz estetyce pracy.

Temat: Kuki, nie złość się! Porozmawiajmy o emocjach.

(czas realizacji: 1 lekcja)
Cele wynikające z podstawy programowej:
 dokonuje selekcji informacji (III.1.4)
 omawia elementy świata przedstawionego (I.1.1)
 opowiada o wydarzeniach fabuły (I.1.7)
 określa doświadczenia bohaterów literackich i porównuje je z własnymi
(I.1.16)
 dokonuje odczytania tekstów poprzez przekład intersemiotyczny (I.1.12)
Metody, techniki: praca z tekstem, dyskusja
Formy pracy: indywidualna, zespołowa
Przebieg lekcji:
WSTĘP
1. Rozmowa na temat złości. Jakie to uczucie, co je wywołuje, jak objawia się
w życiu uczniów.
2. Bogacenie słownictwa. Szukamy rodziny wyrazów do słowa złość.

ROZWINIĘCIE
3. Rozmowa, wspólne odpowiadanie na pytania.
 Kto w powieści miał problem z niepanowaniem nad złością?
Uczniowie wskazują, że był to Kuki. Podają przykłady sytuacji, w których ta
złość się ujawniła, i omawiają je z nauczycielem, np. kłótnia z bratem tuż
po pierwszej rozprawie sądowej (s. 70–71), złość skierowana na Blubka i jego
ojca (s. 78), rozmowa z Blubkiem na boisku (s. 80–81).
 W jakich sytuacjach siła Kukiego była niebezpieczna?
Uczniowie powinni zauważyć, że w momentach złości Kuki nie panował nad
swoją siłą.
P4Nn s. 6

6 Andrzej Maleszka Magiczne drzewo. Olbrzym

 Kto pomógł Kukiemu w poskramianiu złości?

Uczniowie zauważają, że na początku rady dawała mu mama, ale trenerem
stała się Gabi (s. 129–130 oraz 142–143).
 Jak można sobie radzić ze złością? Bank pomysłów – hasła spisywane
na tablicy. Następnie uczniowie piszą w zeszytach porady dla złośnika,
korzystając z podanych wcześniej pomysłów (minimum 5 punktów).
4. Przypomnienie krótkiej formy wypowiedzi – przepisu. Zapisanie na tablicy
poszczególnych elementów przepisu.
Przepis na. . .
Składniki:
...
Sposób przyrządzenia:
...

ZAKOŃCZENIE
5. Rozmowa podsumowująca o przezwyciężaniu złości. Nawiązanie do powieści
i odpowiedź na następujące pytania: Jak Kuki poradził sobie z poskromieniem
złości? Co go skłoniło do pracy nad sobą? Czy było to łatwe zadanie, dlaczego?
Jak wy sobie radzicie w takich sytuacjach? (oczywiście chodzi o złość jako
słabość, trudność, a nie walkę z Olbrzymem)
Zadanie domowe:
Wyobraź sobie, że dostałeś zlecenie na stworzenie przepisu na lekarstwo dla
złośnika. Uruchom wyobraźnię i przepis na lekarstwo stwórz według wzoru:

..............................................
tytuł (np. Syrop relaksujący)

Składniki: (pamiętaj o proporcjach)

 ...............................................................................................

 ...............................................................................................

Przygotowanie:
...................................................................................................

...................................................................................................

...................................................................................................

Zastosowanie i dawkowanie:
...................................................................................................

...................................................................................................

...................................................................................................

Skutki uboczne: (ewentualnie)

...................................................................................................

...................................................................................................
P4Nn s. 7

Andrzej Maleszka Magiczne drzewo. Olbrzym 7

Temat: Jak pokonać potwora?

(czas realizacji: 1–2 lekcje)

Cele wynikające z podstawy programowej:

 omawia elementy świata przedstawionego (I.1.1)
 opowiada o wydarzeniach fabuły (I.1.7)
 określa doświadczenia bohaterów literackich i porównuje je z własnymi
(I.1.16)
 uczestniczy w rozmowie na zadany temat (III.1.1)
 tworzy logiczną, semantycznie pełną i uporządkowaną wypowiedź (III.1.3)
 dokonuje odczytania tekstów poprzez przekład intersemiotyczny (I.1.12)

Metody, techniki: praca z tekstem, dyskusja

Formy pracy: indywidualna, grupowa, zespołowa

Przebieg lekcji:

WSTĘP
1. Rozmowa z uczniami o decyzji Kukiego, aby użyć magiczne krzesło w szkole.
 Dlaczego nie była to rozważna decyzja?
 Jaki był jej skutek?
Uczniowie powinni powiedzieć o przywołaniu potwora o siedmiu wcieleniach
(s. 81).
ROZWINIĘCIE
2. Uczniowie wymieniają siedem wcieleń potwora.
1. Potwór zjadający wszystko, co stworzone z żelaza.
2. Stalowy ptak.
3. Statek.
4. Stalowe mrówki.
5. Czarny kamień w kształcie litery S, pożerający światło pyton.
6. Upiorny sklep.
7. Smok z fajerwerków.
3. Zwrócenie uwagi na to, że potwór w każdym ze swoich wcieleń wykorzystywał
jakąś słabość dzieci, ale ostatecznie to one go pokonały.
Uczniowie zostają podzieleni na siedem grup, tak by każda mogła się zająć
jednym potworem. Na arkuszu papieru rysują kontur postaci wybranego
potwora. Na zewnątrz postaci uczniowie zapisują, do jakich sztuczek uciekał
się dany potwór, aby pokonać bohaterów. W okolicy serca wypisują sposób
na zwyciężenie potwora, a pod rysunkiem – jaką słabość udało się pokonać
bohaterom.
Omówienie prac grup.
Przykładowe rozwiązanie zadania:
Potwór I:
– sztuczki: wysyłanie własnego cienia na zwiady i atak od tyłu, wsysanie
wszystkiego dookoła, strzelanie zjedzonym wcześniej żelazem
P4Nn s. 8

8 Andrzej Maleszka Magiczne drzewo. Olbrzym

– sposoby na pokonanie potwora: przezwyciężenie strachu przez Blubka (s. 36),

pomysłowość Blubka: wyczarowanie zwiadowców (s. 43), wyczarowanie działka
paraliżującego i dobre oko strzelca Blubka, bohaterski czyn Budynia (s. 59),
wyczarowanie siły przez Kukiego
– słabość, którą udało się pokonać bohaterom: strach, brak wiary w siebie
i własne umiejętności
Potwór II:
– sztuczki: atak z powietrza (s. 120), silne stalowe szpony, porwanie autokaru
z dziećmi, próba zrzucenia Kukiego w przepaść, ucieczka, porwanie Gabi
– sposoby na pokonanie potwora: przywiązanie liny do ptaka, oślepienie ptaka
przez Gabi, wystrzelenie Kukiego na lecącego potwora, zgniecenie skrzydła ptaka
– słabość, którą udało się pokonać bohaterom: niechęć do współpracy, strach
Potwór III:
– sztuczki: zwabienie na własny pokład, jedzenie powodujące zapomnienie
i otumanienie, atak noży, wędrówka podwodnego statku do wnętrza wulkanu
– sposoby na pokonanie potwora: odtrucie mlekiem, odnalezienie sterowni,
pokonanie potwora jego własną bronią – jedzeniem
Potwór IV:
– sztuczki: zalanie miasta stalowymi mrówkami, pogoń na motocyklach, budowa
żywego mostu
– sposoby na pokonanie potwora: ucieczka samolotem, ucieczka quadem,
zniszczenie mostu, zrzucenie mrówek do wody
– słabość, którą udało się pokonać bohaterom: strach, nieumiejętność kierowania
quadem
Potwór V:
– sztuczki: śledzenie dzieci, zaczarowanie rzeki w węża, pożeranie światła,
połknięcie Kukiego, Gabi i Budynia
– sposoby na pokonanie potwora: strzelanie z łuku – bohaterstwo Blubka
Potwór VI:
– sztuczki: zesłanie na dzieci obłędu zakupowego, przemiana Blubka w plasti-
kową figurkę, a Gabi – w porcelanową, tworzenie labiryntu w sklepie, próba
zamrożenia Kukiego i Budynia
– sposób na pokonanie potwora: przezwyciężenie siły i wyniesienie Gabi, silna
wola Kukiego, zmysł orientacji Budynia
– słabość, którą udało się pokonać bohaterom: zbyt duża siła, brak silnej woli
Potwór VII:
– sztuczki: zianie ogniem, spadanie na dzieci pionowo – uniemożliwienie
strzelania wodą, możliwość rozdwajania się
– sposoby na pokonanie potwora: gaszenie smoka wodą, lot helikopterem
z działkiem wodnym, wywołanie deszczu za pomocą anteny i chmury burzowej
i ostateczne pokonanie potwora
– słabość, którą udało się pokonać bohaterom: nieumiejętność kierowania
helikopterem
ZAKOŃCZENIE
5. Odpowiedź w zeszycie przedmiotowym na pytanie: Kuki pokonał swoją słabość.
A jak ty walczysz ze swoją?
P4Nn s. 9

Andrzej Maleszka Magiczne drzewo. Olbrzym 9

Zadanie domowe:
Siedem żyć Olbrzyma w komiksie. Za pomocą obrazkowej historyjki przedstaw
kolejne wcielenia Olbrzyma.

Temat: Rzeczywistość a gra!

(czas realizacji: 2 lekcje)
Cele wynikające z podstawy programowej:
 uczestniczy w rozmowie na zadany temat (III.1.1)
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: list
(III.2.1)
 tworzy logiczną, semantycznie pełną i uporządkowaną wypowiedź,
stosując odpowiednią do danej formy gatunkowej kompozycję i układ
graficzny; rozumie rolę akapitów w tworzeniu całości myślowej wypowie-
dzi (III.1.3)
Metody, techniki: praca z tekstem, dyskusja
Formy pracy: indywidualna, zespołowa
Przebieg lekcji:
WSTĘP
1. Czytanie z podziałem na role fragmentu powieści opisującego spotkanie
z policjantem po zniszczeniu szkoły (s. 67–71).
Role: narrator, oficer policji, Kuki, brat Kukiego – Filip, Tosia i Tata.
2. Rozmowa na temat odpowiedzialności za czyny i o przewidywaniu konsekwencji
podjętych decyzji. Na podstawie czytanego fragmentu w trakcie rozmowy
uczniowie powinni zauważyć różnice w postrzeganiu świata przez dzieci
i dorosłych.
Uczniowie uzupełniają tabelę.

ŚWIAT DZIECKA ŚWIAT DOROSŁEGO

PODOBIEŃSTWA

RÓŻNICE

ROZWINIĘCIE
3. Rozmowa o Blubku, o tym, w jaki sposób jego zainteresowanie światem elektro-
niki, mediów i wszelkiego rodzaju sprzętami pomogło dzieciom w podróży.
4. Przypomnienie fragmentów powieści mówiących o działaniach pomocniczych
Blubka. Rozmowa o pozytywnych stronach świata gier.
Podczas rozmowy należy się powołać na następujące fragmenty: zawartość
plecaka przygotowanego na wyprawę przez Blubka (s. 118), uruchomienie
pociągu dzięki wcześniejszej grze w Trainza (s. 217), prowadzenie motocykla,
jamahy, dzięki wcześniejszemu prowadzeniu malutkiego quada, którym Blubek
jeździł do szkoły (s. 248), prowadzenie helikoptera, dzięki wcześniejszej grze
w Blade Strikera (s. 352)
P4Nn s. 10

10 Andrzej Maleszka Magiczne drzewo. Olbrzym

5. W jaki sposób swoją wiedzę wykorzystywała Gabi? Czy pochodziła ze świata

rzeczywistego, czy – jak w przypadku Blubka – z pozarzeczywistego?
Dyskusja, powoływanie się na następujące fragmenty: ogląda Discovery, czyli
edukacyjny program telewizyjny (s. 202), rozpoznaje najwyższy budynek na
świecie – Burdż Chalifa (s. 226), zna język angielski i wykorzystuje go na co
dzień (s. 207, 256)
6. Przytoczenie wypowiedzi Blubka: „Wszystko będzie dobrze! Wyobraź sobie, że
to tylko gra. . . Masz siedem żyć. . . Wszystko będzie okej” (s. 303). Odczytanie
fragmentu i rozmowa z uczniami:
 W jakiej sytuacji znajduje się bohater w przytoczonym fragmencie, jakie
towarzyszą mu uczucia? (zagrożenie, strach, chęć ucieczki, trudnego wyboru).
 Dlaczego miał ochotę uciec i dlaczego tego nie uczynił? (nie chciał zostać
uznany za tchórza, czuł się odpowiedzialny za przyjaciół)
 Dlaczego powtarzał sobie, że ma siedem żyć? (dodawał sobie otuchy, nabierał
mocy, czuł się wyjątkowy i niepokonany)
 Co dało mu takie podejście do swoich działań? (nie poddał się, osiągnął
wyznaczony cel, pewnie realizował zadania)
7. Czy życie to gra? Porównanie gier do rzeczywistości.
Dyskusja: Czy da się przenieść świat znany z gier do codzienności? Do czego
może prowadzić zbyt duże zaangażowanie w świat gier komputerowych? Jakie
może mieć skutki takie zachowanie? Nauczyciel jest moderatorem dyskusji,
dzieci będą miały z pewnością ciekawe spostrzeżenia i wnioski.
8. Rozmowa na temat tego, co daje nam lub zabiera wirtualny świat – pozytywne
i negatywne strony korzystania z wirtualnej rzeczywistości.

9. Jak uważacie, czy świat przedstawiony w grze komputerowej ma odzwierciedlenie

w życiu realnym? Pisemna 2–4-zdaniowa wypowiedź; należy uczniom przypo-
mnieć o zastosowaniu akapitów.
P4Nn s. 11

Andrzej Maleszka Magiczne drzewo. Olbrzym 11

ZAKOŃCZENIE
10. Zadanie pracy domowej.
 Przypomnienie formy listu prywatnego.
[Miejsce, data]
[Nagłówek!]
[Treść] ...........................................................................................

...................................................................................................

...................................................................................................

...................................................................................................

...................................................................................................

...................................................................................................

...................................................................................................

[Zwrot kończący]
[Podpis]
PS [Dopisek :)]

 Podanie tematu listu do wyboru.

1. Napisz list do koleżanki/kolegi, w którym przekonasz ją/go do zmiany
trybu życia na bardziej aktywny, związany nie tylko z oglądaniem telewizji,
internetem i grami komputerowymi. Zaproponuj inne zajęcia. Pamiętaj o formie
listu.
2. Napisz list do koleżanki/kolegi, w którym przekonasz ją/go, że warto
przeczytać omawianą powieść. Zareklamuj lekturę. Pamiętaj o formie listu.

Temat: Zwierzę też człowiek!

(czas realizacji: 1–2 lekcje)
Cele wynikające z podstawy programowej:
 rozwijanie zdolności dostrzegania wartości: prawdy, dobra, piękna, sza-
cunku do człowieka i kierowania się tymi wartościami (I.3)
 rozróżnia argumenty odnoszące się do faktów i logiki oraz odwołujące
się do emocji (III.1.2)
 charakteryzuje bohaterów w czytanych utworach (I.1.9)
 rozpoznaje w wypowiedziach związki frazeologiczne, dostrzega ich bo-
gactwo, rozumie ich znaczenie oraz poprawnie stosuje w wypowiedziach
(II.1.5)
Metody, techniki: praca z tekstem, dyskusja
Formy pracy: indywidualna, zespołowa
Materiały: karty pracy (załączniki 2, 3)
P4Nn s. 12

12 Andrzej Maleszka Magiczne drzewo. Olbrzym

Przebieg lekcji:
WSTĘP
1. Dyskusja na temat tego, z czym się wiąże posiadanie pupila, zaadoptowanie
zwierzaka. Uzupełnianie schematu (załącznik 2).

PRAWA OBOWIĄZKI

ROZWINIĘCIE
2. Przedstawienie zwierząt w omawianej powieści.
 Budyń – traktowany podmiotowo, równorzędny partner wyprawy
 szakale – Blubek na jednym z nich podróżował; pomoc głodnym szakalom,
nakarmienie potrzebujących zwierząt i radość z powodu dobrego uczynku
(s. 213–215)
 uratowany przez Kukiego kot Kin i Tuna; kiedy został zdjęty z drzewa,
przytulił się uradowany do właścicielki i zaczął mruczeć
 pies Hachiko – kiedy jego pan umarł, codziennie przez 10 lat przychodził
na dworzec i czekał; doceniono jego wierność i przywiązanie, stawiając mu
pomnik
 inne psy – agresywne, nieprzyjacielskie
 w dżungli antylopy, lampart, ropucha
3. Charakterystyka Budynia. Analiza wybranych fragmentów połączona z formu-
łowaniem wniosków. Uczniowie uzupełniają tabelę.

CECHA W JAKI SPOSÓB UJAWNIAŁA SIĘ W ZACHOWANIU KUNDELKA?

Materiał do charakterystyki:
– pies mówi (s. 54)
– został uwolniony z garnka, podkreśla swoją nierasowość – dlatego nikt się nim
nie zainteresował wcześniej; ma poczucie humoru (s. 86)
– dzieciaki myślą, że pies to zabawka, a on czuje, kocha, nie lubi kagańca, potrafi
być przyjacielem (s. 88)
P4Nn s. 13

Andrzej Maleszka Magiczne drzewo. Olbrzym 13

– szef wykopie Blubka na księżyc, jeśli jeszcze raz nazwie Budynia kundlem
(s. 99)
– nie lubi kąpieli, bo nie jest żabą – humor (s. 140)
– gdy słyszy „hot dog”, to robi się nerwowy – poczucie humoru (s. 157)
– jest czujny i uważny, przestrzega przed trującym jedzeniem, a potem ratuje
przyjaciół, gdy potrzebna jest odtrutka (s. 165–173)
– cieszy się, że jest uznawany za fajnego; myślał, że ludzie wolą rasowych
lalusiów od kundli (s. 230)
– Budyń ratuje uwięzione dzieci, przemierza dżunglę w poszukiwaniu pomocy,
cieszy się, że się martwią o zwykłego kundelka i nie chcą, aby coś mu się stało;
śpiewa w dżungli, mówi do innych zwierząt, boi się o ogonek, bo uważa, że
jest jego najładniejszą częścią – humor (s. 268–284)
– uwięziony pod głazem, uratowany przez szefa
– pies koloryzuje swoje opowieści, tak mówi o swoich przygodach, by przedsta-
wić się w korzystniejszym świetle (s. 282)
– znalazł wyjście z upiornego sklepu i wyprowadził Kukiego, dzięki czemu
uratowali plastikowego Blubka i porcelanową Gabi (s. 319)
– w podróży z psią rodziną, pijane wilczury (s. 336–338)
– smutek przyjaciół z powodu zniknięcia psa i radość z ponownego spotkania
(s. 339–340)
– Budyń się zakochał (s. 336, 338)
– ma kompleksy z tego powodu, że jest kundelkiem (s. 336)
– Budyń zamienia się w golden retrievera, wygrywa na wystawie psów, zostaje
porwany i uratowany (s. 376–379, 385, 393, 395)
– pies nie czuje się szczęśliwy w nowej skórze, chce znów być kundlem (s. 392,
395, 398)
– nieudana randka Budynia (s. 411–414)
– Budyń znów jest sobą i jest szczęśliwy (s. 414)
4. Pisanie odpowiedzi na pytanie: Na czym polegała niezwykłość Budynia? Każdy
uczeń formułuje 5–6 argumentów.
Przykładowa odpowiedź:
1. potrafi mówić i myśleć jak człowiek
2. chce spełniać swoje marzenia
3. prawdziwy, wierny, bezcenny przyjaciel
4. potrafi się poświęcić
5. jest wrażliwy i uczuciowy
6. potrafił współdziałać w grupie
7. ma poczucie humoru
5. Rozmowa na temat powiedzeń: Nie szata zdobi człowieka; Nie sądź książki
po okładce. Jak uczniowie je rozumieją? Jaki mają one związek z Budyniem?
Dyskusja.
6. Rozmowa z uczniami na temat tego, czym jest tolerancja, akceptacja, stereotyp,
etykietka. Czy często spotykamy się z brakiem tolerancji, jak się przejawia?
Etykietkę się dostaje czy daje? Wspólne redagowanie definicji oraz omówienie
tych pojęć w kontekście utworu, postaw bohaterów itp.
P4Nn s. 14

14 Andrzej Maleszka Magiczne drzewo. Olbrzym

Tolerancja – poszanowanie czyichś poglądów, wierzeń, upodo-

bań, różniących się od własnych, czyli uważam inaczej, ale
masz prawo mieć odmienne zdanie do mojego
Akceptacja – zgoda na coś, uznanie czegoś, aprobata, potwier-
dzenie czegoś
Stereotyp – funkcjonujący w świadomości społecznej uprosz-
czony i zabarwiony wartościująco (+/-) obraz rzeczywistości
Etykietka – powszechna, powierzchowna opinia o kimś
definicja za Słownikiem języka polskiego PWN, http://sjp.pwn.pl/
Uwaga. Zadanie to proponujemy nauczycielom, którzy uznają, że zespół klasowy
jest gotowy na wprowadzenie powyższych terminów i podjęcie dyskusji.
7. Być sobą! Budyń i jego drugie ja, czyli kundelek przegląda się w lustrze.
Porównanie „nowego” Budynia ze „starym” Budyniem (załącznik 3).
WYGLĄD WYGLĄD

CHARAKTER (CECHY) CHARAKTER (CECHY)

PODEJŚCIE DO ŻYCIA PODEJŚCIE DO ŻYCIA

DLACZEGO CHCIAŁ BYĆ DLACZEGO CHCIAŁ

RASOWYM PSEM? POZOSTAĆ KUNDLEM?

ZAKOŃCZENIE
Praca pisemna w zeszycie: Wyjaśnij w 2–4 zdaniach, jak rozumiesz słowa Zwierzę
też człowiek!. Swoją wypowiedź uzasadnij. Pamiętaj o akapicie.
Zadanie domowe:
Gdyby Budyń pisał dziennik. . . Dwa dni z życia Budynia: jeden, kiedy był kundelkiem,
a drugi, kiedy był golden retrieverem. Napisz o tym, jak mijały mu wybrane dni, co
czuł, o czym marzył.

Temat: Przyjaźń niejedno ma imię. Jak dobrze, że jesteś!

(czas realizacji: 1–2 lekcje)
Cele wynikające z podstawy programowej:
 charakteryzuje bohaterów w czytanych utworach (I.1.9)
 uczestniczy w rozmowie na zadany temat (III.1.1)
 tworzy opowiadanie związane z treścią utworu, np. dalsze losy bohatera
(III.2.7)
P4Nn s. 15

Andrzej Maleszka Magiczne drzewo. Olbrzym 15

Metody, techniki: praca z tekstem, dyskusja

Formy pracy: indywidualna, grupowa, zespołowa
Przebieg lekcji:
WSTĘP
1. Rozmowa na temat przyjaźni – z czym się kojarzy, jaka powinna być, po co
ludzie się przyjaźnią. Warto zaznaczyć, że nie każdy znajomy jest przyjacielem,
nie każdą osobę możemy uznać za przyjaciela.

ROZWINIĘCIE
2. Przedstawienie bohaterów książki. Podział uczniów na trzy grupy. Każda
opracowuje jednego bohatera – do wyboru: Gabi, Kuki, Blubek.
Każda grupa przygotowuje arkusz papieru, na którym rysuje kontur przydzie-
lonej danemu zespołowi postaci. Na wysokości głowy należy zapisać informacje
dotyczące wyglądu bohatera, tułów to miejsce na wpisanie cech i zachowania,
a nogi – zainteresowań. Na zewnątrz postaci należy odnotować to, w jaki sposób
bohater przyczynił się do nawiązania i umocnienia przyjaźni.
Materiał, który powinien zostać uwzględniony:
Gabi:
– wygląd: dość chuda, brązowe oczy, koraliki we włosach (s. 14)
– cechy, zachowanie: posiada dużą wiedzę (s. 14), jest pomocna – radzi Kukiemu,
jak poskramiać złość i opanować siłę (s. 129–130)
– zainteresowania: interesuje się kosmosem, życiem podwodnym, lubi podróżo-
wać (s. 16)
Kuki:
– wygląd: brak informacji w tekście
– cechy, zachowanie: gwałtowny – co ujawnia się w sytuacji z zabraniem
magicznego krzesła; odpowiedzialny – w sytuacji ratowania woźnej, zgubienia
Budynia (s. 341), poskramiania potworów; wpada w złość (s. 80); walczy
z własną siłą – niesienie porcelanowej Gabi
– zainteresowania: podróże (s. 16)
Blubek:
– wygląd: gruby (s. 17)
– cechy, zachowanie: wszystkich bije (s. 17), jest uzależniony od gier komputero-
wych, przewidujący – zabiera jedzenie, przydatne gadżety na wyprawę (s. 98);
odpowiedzialny – dołącza do Kukiego i pomaga w poskramianiu potworów
– zainteresowania: gry komputerowe
P4Nn s. 16

16 Andrzej Maleszka Magiczne drzewo. Olbrzym

Podczas omawiania pracy grup uczniowie powinni zauważyć, że każdy bohater

ma zarówno wady, jak i zalety. Niektóre wady zmieniają się w zalety (np. siła
Kukiego, znajomość gier komputerowych przez Blubka). Nauczyciel zwraca uwagę
uczniów na to, że bohaterowie ze sobą współpracowali i że właśnie dzięki temu
mogli pokonać wszystkie wcielenia potwora. Podobieństwo do muszkieterów –
jeden za wszystkich, wszyscy za jednego.
3. Dyskusja na temat różnych etapów znajomości bohaterów książki: Czy od
początku Blubek i Kuki się lubili? Jakie były początki ich przyjaźni? Czy Kuki
od początku lubił Gabi? Jak rozwijała się ta znajomość? (od niechęci Kukiego po
zauroczenie, poczucie odpowiedzialności za drugą osobę)
 Nazwanie i zapisanie na osi kolejnych etapów znajomości między bohaterami.
Przykładowe rozwiązanie:

 Porównanie wniosków zapisanych na osi z własnymi doświadczeniami i obser-

wacjami. Rozmowa.

ZAKOŃCZENIE
4. Odczytanie ostatniej rozmowy bohaterów (s. 421). Co mogło się wydarzyć dalej?
Uczniowie ustnie lub pisemnie (4–5 zdań) podają swoje pomysły na dalszy ciąg
przygód przyjaciół.
5. Zadanie pracy domowej.
 Przypomnienie elementów zaproszenia (kto?, kogo?, na co?, kiedy?, gdzie?).
 Podanie tematu pracy:
W imieniu Samorządu Uczniowskiego napisz zaproszenie na spotkanie z boha-
terami powieści w szkolnej bibliotece.
Potrzebne dane wymyśl sam. Pamiętaj o zawarciu wszystkich potrzebnych
danych, estetyce i poprawności.

Zadanie domowe – projekt po omówieniu cyklu.

Możliwość pracy w grupach: Wykonaj/wykonajcie makietę – Miasta duchów / Statku
bez sternika / Bezludnej wyspy.
Uczeń pracuje sam lub w grupie. Wybiera jedną z trzech propozycji makiet. Korzysta
z dowolnych materiałów. Terminowo oddaje i omawia pracę.
Elementy makiety:
Miasto duchów – leży między piaszczystymi wzgórzami, w dolinie, zasypane
piaskiem; niższym domom wystawały z piasku dachy, w wyższych widać okna
ostatnich pięter; w kilku miejscach przysypane piaskiem samochody, w środku
miasta stacja kolejowa i zasypany do połowy pociąg; wielki sklep, do którego weszli
wykopanym tunelem do okna; sklep z nowoczesną elektroniką; szarańcza; latarnie
zasypane piaskiem; miasto oświetlał księżyc; szakale
Statek bez sternika – statek pasażerski liczący dwadzieścia pięter i tysiąc okienek,
wszędzie jarzyły się kolorowe światła; statek przypominał tort urodzinowy ze
świeczkami i kremem; wielki hol, schody po prawej wyłożone czerwonym dywanem,
P4Nn s. 17

Andrzej Maleszka Magiczne drzewo. Olbrzym 17

a po lewej – zielonym; ściany statku pokryte w wielu miejscach łuskami; duże

pomieszczenie z długim stołem zastawionym jedzeniem; na trzynastym pokładzie
wielka kuchnia, a w niej szalejące roboty kuchenne; maszynownia – serce statku
z pulpitem pełnym ekranów i pokręteł
Bezludna wyspa – niebieski autobus, którym podróżowały dzieci; niebieskie morze,
fale uderzające o wbity w morskie dno autobus; piaszczysta plaża, za nią skały
i wzgórze porośnięte dziwnymi kwiatami; setki motyli i maleńkie zielone ptaszki;
mała wyspa otoczona wodą, nie ma domów i ludzi; palmy, szałas na plaży
zbudowany przez dzieci z kamieni i gałęzi; pomarańczowy ponton, tsunami, czarny
ptak
P4Nn s. 18

18 Załącznik 1


............................................................................................

a. Obserwowanie pokazu fajerwerków.

b. Pojawienie się siódmego wcielenia potwora.
c. Zespołowa walka ze smokiem.
d. Odnalezienie domu snu pilnowanego przez tygrysa.
e. Zakochanie się Budynia w pięknej labradorce.
f. Dostanie się do pokoju 444.
g. Szukanie magicznego przedmiotu.
h. Niespodziewana zamiana Budynia w golden retrievera.
i. Udział Budynia w wystawie psów.
j. Zaproszenie Budynia na randkę.
k. Czary czynione przez dzieci.
l. Wyczarowanie czerwonego krzesła.
ł. Pójście na randkę z labradorką.
m. Powrót do postaci kundla.
n. Dzieci i Budyń połknięci przez tygrysa.


............................................................................................

a. Złapanie stalowej mrówki (potwora).

b. Wejście do miasta duchów.
c. Pomoc dzieci udzielona szakalom.
d. Samodzielna podróż pociągiem.
e. Niezauważona ucieczka stalowej mrówki.


............................................................................................

a. Przybycie nowej uczennicy.

b. Sprzeczka Kukiego z Blubkiem.
c. Powołanie do życia potwora.
d. Próby poskromienia Olbrzyma.
e. Zaczarowanie Budynia.
f. Zniszczenie szkoły.
g. Rodzice Kukiego przed sądem.
h. Rozmowa dzieci o siedmiu wcieleniach potwora.


............................................................................................

a. Obrona przed ptakiem.

b. Zawiązywanie się przyjaźni między dziećmi.
c. Praca Kukiego nad kontrolowaniem siły.
d. Porwanie Gabi.


P4Nn s. 19

19


............................................................................................

a. Odprowadzanie się do domów.

b. Zakochanie się w sobie Gabi i Kukiego.
c. Wyczarowanie starego wyglądu szkoły.
d. Pojawienie się Kukiego na sali sądowej.
e. Zakończenie sprawy.
f. Powrót szczęśliwej rodziny do domu.


............................................................................................

a. Obserwowanie ludzi przebranych za postaci z mangi na japońskich ulicach.

b. Rozmowa o wierności psa Hachiko.
c. Wejście do sklepu-pułapki.
d. Zamiana Blubka w plastikową, a Gabi w porcelanową figurkę.
e. Ostrożne wyniesienie dziewczynki przez silnego Kukiego.
f. Podróż w ciężarówce z fajerwerkami.
g. Zaginięcie Budynia.
h. Odnalezienie przyjaciela.


............................................................................................

a. Ucieczka dzieci i Budynia quadem.

b. Przybycie do Pangwu.
c. Poznanie rodzeństwa Kin i Tun.
d. Porwanie Blubka, Gabi i Budynia.
e. Uwięzienie Kukiego i zmuszanie go do ciężkiej pracy.
f. Odważna ucieczka Budynia.
g. Kundelek przygnieciony kamieniem.
h. Pomoc bliźniąt w uwolnieniu psa.
i. Ucieczka dzieci i Budynia.


............................................................................................

a. Dostanie się na statek (potwór).

b. Zjedzenie zatrutego jedzenia.
c. Ratunek ze strony Budynia.
d. Wybuch wulkanu.
e. Podróż po morskim dnie.


............................................................................................

a. Czary mamy Kukiego.


P4Nn s. 20

20


............................................................................................

a. Pożegnanie chłopców z Gabi.

b. Zgłoszenie się dziewczynki na posterunek policji.
c. Odbycie rozmowy Gabi z mamą.
d. Pojawienie się czarnej ruchomej plamy.
e. Atak mrówek na lotnisku.
f. Lot dzieci samolotem zaatakowanym przez mrówki.


............................................................................................

a. Nocne pojawienie się potwora – węża.

b. Ucieczka do miasta przed potworem.
c. Pochłonięcie dzieci i Budynia przez węża.
d. Odważna i zwycięska walka Blubka.


............................................................................................

a. Podążanie Kukiego śladem czerwonej mgły.

b. Uratowanie Budynia.
c. Wiadomość o istnieniu innych magicznych przedmiotów.
d. Nocowanie w koparce.
e. Rozpoczęcie wyprawy.


P4Nn s. 21

Załącznik 2 21

OBOWIĄZKI
PRAWA
 P4Nn s. 22

WYGLĄD WYGLĄD
22

CHARAKTER (CECHY) CHARAKTER (CECHY)

PODEJŚCIE DO ŻYCIA PODEJŚCIE DO ŻYCIA

DLACZEGO CHCIAŁ BYĆ DLACZEGO CHCIAŁ

RASOWYM PSEM? POZOSTAĆ KUNDLEM?
Załącznik 3