23.2.2019 г.

6. ОПШТИНСКИ НАТПРЕВАР ПО БИОЛОГИЈА

8. одделение

1. Состави точна реченица користејќи ги податоците дадени во трите колони, така што ќе
додадеш едно тврдење означено со буква и едно тврдење означено со број кон соодветниот
дел од увото. Напиши ги соодветните букви и броеви во табелата подолу.

и во овој дел од увото

е дел од надворешното
Ушната школка А 1 звучните бранови
уво
патуваат низ воздух.

и во овој дел од увото

ги собира и насочува
Ушниот канал Б 2 звучните бранови
звучните бранови
патуваат низ течност.

се наоѓа во слепоочната и завршува со ушно

Внатрешното уво В 3
коска тапанче.

Дел од увото Буква Број

Ушната школка Б 1

Ушниот канал А 3

Внатрешното уво В 2

___/6б.

2. Заокружи ДА или НЕ за секое од следниве тврдења поврзани со градбата и функцијата на

системот за излачување.
Урината е жолтеникава течност составена од вода и 30% растворени материи ДА НЕ
Крвта што се филтира во бубрезите е донесена преку бубрежната вена. ДА НЕ
Растворени материи во урината се: уреа, мочна киселина, соли. ДА НЕ
Волуменот на продуцирана урина во текот на еден ден е секогаш ист. ДА НЕ
Ѕидот на мочниот меур содржи мускулно ткиво. ДА НЕ
Мочниот меур е растеглив орган. ДА НЕ
Урината од бубрежните чашки се излева во бубрежните пирамиди. ДА НЕ
Дигестивниот систем учествува во исфрлањето на вода од организмот. ДА НЕ
Кај здрава индивидуа нема присуство на NaCl во урината. ДА НЕ
Кај здрава индивидуа нема присуство на глукоза во урината. ДА НЕ
Филтрацијата на крвта се одвива во бубрежната кора. ДА НЕ
Основна структурна единица на бубрегот е невронот. ДА НЕ
___/12б.
3. Подреди ги крвните елементи според 4. Подреди ги крвните елементи според

нивната големина (почнувајќи од најмалиот) нивната бројност (почнувајќи од најбројните)

Тромбоцити, еритроцити, леукоцити. Еритроцити, тромбоцити, леукоцити.

___/3б. ___/3б.

5. Несоодветното (зголемено или намалено) количество на хормони во организмот може да

предизвика многубројни заболувања. Состави точна реченица користејќи ги податоците
дадени во трите колони, така што ќе додадеш едно тврдење означено со буква и едно
тврдење означено со број кон соодветната состојба. Напиши ги соодветните букви и броеви во
табелата подолу.

Состојба на зголемено може да се појави при намалено или при зголемен број на
А 1
количество или дејство излачување на хормонот од рецептори за хормонот
на некој хормон страна на жлездата во целното ткиво.

Состојба на намалено може да се појави при или при намален број на

количество или дејство зголемено излачување на рецептори за хормонот
Б 2
на некој хормон хормонот од страна на во целното ткиво.
жлездата

Состојба Буква Број

Состојба на зголемено количество или дејство на некој хормон Б 1
Состојба на намалено количество или дејство на некој хормон А 2

___/8б.
6. Состави точна реченица користејќи ги исказите дадени во колоните подолу, така што ќе
добиеш точно тврдење согласно од дадените почетни услови. Напиши ги соодветните броеви
во табелата подолу.

ПРВ ИСКАЗ ВТОР ИСКАЗ ТРЕТ ИСКАЗ ЧЕТВРТ ИСКАЗ

1 зеницата се 3 и главно реагираат 5 кои се 7 но даваат многу

стеснува стапчињата побројни, јасна слика.

2 зеницата се 4 и главно реагираат 6 кои се 8 но не даваат многу

шири чепчињата, помалубројни, јасна слика.

ПРВ ВТОР ТРЕТ ЧЕТВРТ

Почетни услови
ИСКАЗ ИСКАЗ ИСКАЗ ИСКАЗ

При гледање во услови на слаба

2 3 5 8
светлина

При гледање во услови на силна

1 4 6 7
светлина

___/8б.
7. Табелата го прикажува количеството јаглехидрати во пет видови на храна.

Храна Количество јаглехидрати (g/100g храна)

Јаболко 9
Банана 20
Бисквити 66
Јајце 0
Леб 45
Марија изела 45 g бисквити и една банана (116 g).
Oливера изела едно јајце (52 g) и 70 g леб.
Кристина изела 0.075 kg јаболка.
Елена изела 48 g бисквити, една банана (120g) и едно јаболко (50 g).
Колку грами јаглехидрати изела:

Марија ___________________ Елена ___________________

Оливера___________________
Кристина___________________ Која од нив изела најмногу јаглехидрати___________________
Пресметки:

Марија Оливера
бисквити = 66*45/100=29,7g Јајце= 0 g
Банана= 20*116/100=23,2 g Леб= 45*70/100=31,5
29,7+23,2=52,9

Елена
бисквити = 66*48/100=31,68g
Банана= 20*120/100=24 g
Кристина Јаболко=4,5 g

Јаболки=9*75/100=6,75 31,68+24+4,5=60,1

___/20б.
8. Пополни го текстот со бројките кои соодвествуваат поимите дадени во табелата.
Некои поими дадени во табелата можат да се искористат повеќе пати во текстот.

ВНИМАВАЈ! Поимите дадени во табелата не се членувани.

1 Плункови 11 Тенко црево 21 Белодробни вени

2 Скроб 12 Бели дробови 22 Текни ѕидови
3 Хранопровод 13 Ресички 23 Артерии
4 Амилаза 14 Црнодробна вена 24 Артериоли
5 Плунка 15 Панкреасен сок 25 Едндокрина
6 Јаглехидрати 16 Белодробни артерии 26 Капилари
7 Дигестија 17 Долна шуплива вена 27 Хормон
8 Усна празнина 18 Оксигенира 28 Аортата
9 Протеини 19 Кислород 29 Глукоза
10 Аминокиселини 20 Дифузија

Мартин јаде тестенини. Оваа храна е богата со ___6/2_______ односно ____2/6______.

Дигестијата на молекулата на _____2________ започнува во ____8_______ под дејство на
ензимот ____4_____, кој го има во _____5________ излачена од ____1________ жлезди.
Проголтаната храна минува низ ____3________. каде не настанува ____7_______ Следно,
храната пристигнува во желудникот каде желудочните сокови ги разградуваат само
_____9_______ до _____10____. Понатаму, дигестијата на молекулата на ______2_____ до
_____29______, продолжува во ____11_______ под дејство на ензимот _____4_______ кој го има
во_______15____ Молекула на _____29______ е абсорбирана од цревните _____13______ од
_____11______ и преминува во крвотокот. Потоа, преку порталната црнодробна вена се носи до
црниот дроб. Од црниот дроб преку ___14________ доаѓа до ______17_____ која влегува во
десната предкомора. Од десната комора крвта се испумпува кон ____16_______ кои одат
до____12_______. Во_____12______ крвта се ___18________, односно ____19_______ влегува во
крвотокот по пат на ___20________. ______18_____ крв потоа оди кон левата предкомора преку
____21_______. Со контракција на срцето крвта се испумпува во _______28______ која се
разгранува до ____23_______ и ____24_______ со помал дијаметар и крајно до _____26______.
Тие се крвни садови со најмал дијаметар и имаат ______22_____ преку кои ____29/19_____ и
__19/29_______ излегуваат од крвотокот по пат на ______20_____. За да може да влезе
___29________ во клетките неопходно е присуство на инсулин, _______27____ кој се лачи од
______25_____ жлезда-панкреас во крвотокот.

___/40б.