a.

Thể bệnh trong giai đoạn viêm:

- Tăng phản ứng tủy: xung huyết tủy và tăng nhạy cảm.
+ Xung huyết tủy: Cơ năng Xung huyết tuỷ là do tăng khôi lượng tuần hoàn ở tuỷ, gây nên hiện tượng tắc
nghẽn mạch. Xung huyết tuy rất nhạy cảm với kích thích của nhiệt độ lạnh. Sau kích thích lạnh, chua,
ngọt, vẫn còn buốt một vài phút, hoặc thỉnh thoảng bệnh nhân thấy có cơn đau tự nhiên, cơn đau tự nhiên
thoảng qua 3-5 phút. Khoảng cách giữa các cơn thưa.
Triệu chứng thực thể
Khám thường thấy tổn thương sâu răng lớn hoặc các tổn thương tổ chức cứng không do sâu răng như
lõm hình chêm, thiểu sản, mòn răng..., nhưng tổn thương đều chưa vào đến buồng tuỷ.
Màu sắc của răng xung quanh lỗ sâu thấy đổi màu, những màu sắc men răng ở những phần lành không
thấy có gì thay đổi so với răng bên cạnh hay so với răng đôi diện.
Dấu hiệu gỗ ngang, gỗ dọc đau nhẹ.
Thử nghiệm lạnh bằng thỏi đá (+). Hình ảnh trên XQ, vùng cuống răng bình thường.
Chẩn đoán xác định: Chẩn đoán xác định dựa vào các dấu hiệu khai thác về cơ năng, dấu hiệu thực thể và
kết quả của các thứ nghiệm.
(https://bigdental-drsan.com/xung-huyet-tuy)
+ Tăng nhạy cảm: các đầu tận cùng thần kinh trong tủy răng sẽ chịu tác động trực tiếp của nhiệt độ nóng
hoặc lạnh từ đồ uống và thức ăn. Việc kích thích dây thần kinh như vậy tạo ra những cơn ê buốt ở chân
răng hay còn gọi là hiện tượng răng nhạy cảm.
Thể đau:
- Viêm tủy cấp
Các cơn đau tự nhiên kéo dài trong vài giờ hoặc chỉ trong vài phút mà không cần yếu tố kích thích nào.
Cơn đau nhói và có thể kèm theo ở đau vùng nửa đầu và mặt cùng bên. Cảm giác đau lúc này là rất khó
chịu, “ăn không ngon mà ngủ cũng không yên”.

Chúng ta dễ dàng nhận biết được viêm tủy ở giai đoạn này bằng cách quan sát lỗ sâu. Lỗ sâu hở và nhìn
thấy các đốm đỏ sẫm xuất hiện.

- Viêm tủy mãn

Cơn đau lúc này lại chấm dứt hoặc chỉ thoáng qua, do tủy không còn phản ứng với các tác nhân kích
thích, tủy răng coi như đã chết. Lúc này nhìn vào chỗ sâu hay tổn thương răng chúng ta sẽ thấy màu tối
sậm, hơi thở có mùi.
Thể không đau:
- Viêm tủy mãn
- Viêm tủy quá sản
Thường không có triệu chứng
Có thể đau từ nhẹ tới trung bình khi ăn nhai

Chảy máu tại chỗ khi sở hay khi bị chấn thương

Có thể liên quan tới sâu răng hay gãy răng

Tủy triển dưỡng đạt đến kích thước tối đa chỉ trong vòng 2 tháng và sau đó không thay đổi Răng thường
không lung lay, và không đau khi gõ

Dò mủ không phải dấu chứng đặc biệt

Biểu hiện lâm sàng:

U mô mềm lỗ rỗ nhô ra từ xoang sâu hay bề mặt răng gãy (Hình 1)

Bề mặt thay đổi từ hồng và nhẫn đến đó, trắng và có hột

U chiếm toàn bộ xoang sâu hay buồng tủy

Mô mềm có thể nhập với mô nướu lân cận

(https://bigdental-drsan.com/chan-doan-viem-tuy-tang-san)
- Tủy hoại tử.
Thể tích buồng tuỷ không thay đổi, hệ thống cung cấp máu của tuy thiếu cấu trúc tuần hoàn phụ nên viêm
tuỷ không hồi phục sẽ dẫn đến tuỷ hoại tử.

Nếu dịch viêm được hút hoặc thoát ra qua lỗ sâu hay qua tuỷ bộc lộ vào môi trường miệng thì hoại tử bị
trì hoãn. Ngược lại viêm tuỷ kín sẽ nhanh chóng dẫn đến hoại tử tuỷ hoàn toàn và bệnh lý vùng quanh
chóp răng.

Chấn thương nặng làm gián đoạn hệ thống cung cấp máu là một trong những nguyên nhân gây tuỷ hoại
tử.

Triệu chứng cơ năng:

- Tuỷ hoại tử thường không có triệu chứng, nhưng đôi khi có nhữững cơn đau tự nhiên hoặc đau từ quanh
cuống, khi có sức ép.

– Răng đổi màu do thoái hoá huyết sắc tố trong ống tuỷ, sản phẩm thoái hoá là Fe3+ bilirubin ngấm vào
ống ngà dẫn đến đổi màu.

– Thử nghiệm tuỷ:

+ Thử nóng: Đau do khí trong ống tuỷ nở ra ép vào các sợi trong mạng lưới thần kinh ở cuống.

Chẩn đoán phân biệt với viêm quanh cuống mạn tính.

( https://fr.scribd.com/document/502555915/Chinh-Rang-Va-Noi-Nha-Tap-1-DH-Y-Ha-Noi-Copy)
b. Thể bệnh ở giai đoạn thoái hóa:
- Thoái hóa teo
- Calci hóa tủy
Hiện tượng này xảy ra như một đáp ứng đối với chấn thương, sâu răng, bệnh viêm quanh răng, hay các
kích thích khác.
Cục máu đông trong mạch máu và vỏ màng collagen xung quanh thành mạch có thế là ổ gây calci hoá.
Một dạng calci hoá khác là do sự hình thành rộng rãi các mô cứng trên những thành ngà răng, thường là
sự đáp ứng đối với các kích thích hoặc nguyên bào tạo ngà răng chết hay thay thế.
Trên phim Xquang thấy buống tuỷ và các ống ngà bị tắc một phần hoặc hoàn toàn.
(https://fr.scribd.com/document/502555915/Chinh-Rang-Va-Noi-Nha-Tap-1-DH-Y-Ha-Noi-Copy)