BtH HC2 – homeostase en de vitale orgaansystemen

Intro
Belangrijk boek: Medical Physiology (Boron)
 lees vandaag alvast H1
Mail: laagdrempelig! P.steendijk@lumc.nl

Homeostase
- Controleren vitale parameters
o Lichaamstemperatuur
o Bloeddruk
- Cellulair niveau
o Cel volume
o Concentraties ionen
- Orgaan niveau
- Organisme niveau
- Systeemniveau
3 vitale orgaansystemen:
- Cardiovasculair
- Ademhaling
- Nieren
Deze vertonen ook interactie met elkaar
 belangrijk bij veel ziektebeelden

Wat is homeostase?  belangrijk concept in fysiologische, zelfregulerend proces waarmee

organisme interne stabiliteit handhaaft, ook als externe omstandigheden wisselend zijn

Aanpassen – kan betekenen: constant houden. Belangrijke biologische parameters

aanpassen zodat organisme normaal kan functioneren in variabele toestanden.

Parameters – dit blok: BD, circulerend bloedvolume, bloedsamenstelling (pH, gassen,

elektrolyten), osmolariteit van lichaamsvloeistoffen

Regelsystemen
Voorbeeld: regelsysteem arteriële bloeddruk stijgt
BD +++
Baroreceptors
Afferente zenuwbanen vuren
Signaal naar coördinerend centrum (medulla)
Efferente paden
Inhibatie
Effecten op hart en bloedvaten
Hart gaat langzamer kloppen
Vaten gaan verwijden
Zogren samen voor daling bloeddruk
Orgaansystemen
Cardiovasculair systeem
Aanvoer brandstoffen, voedingsstoffen en zuurstof
Afvoer van afvalstoffen en CO2 van en naar alle cellen om te voldoen aan metabole
behoeften

Ademhalingssysteem
Uitwisseling zuurstof en CO2 met omgeving

Nieren en urinewegen
Verwijderen afvalstoffen
Regelen bloedsamenstelling
Volumeregulatie
Osmoregulatie

Homeostase en sport
Niet allen constant houden maar ook aanpassen als omstandigheden daar om vragen
Bij inspanning:
Veel gevraagd van lichaam (o.a. cardiovasculair)
Aanpassingen nodig om stabiliteit goed te houden

Inspanning: klinisch ook gebruikt  klachten provoceren. Gebruikt voor diagnostiek.

ECG: filmpje op BS.

Hartfrequentie
Aanpassing bij inspanning
Voorbeeld: hardloper (3 rondes)

Snelste loop  hoogste hartfrequentie

Niet helemaal 1 op 1 verband
Ondanks lager tempo kan hartslag nog steeds omhoog blijven gaan
Kan zelfs steeds hoger worden gedurende periode
 Hoe kan dit? Welke factoren hiertoe bijdragen:
- Substraat  eerst verbranding KH, beperkte voorraad  geleidelijk ook
vetverbranding. Hiervoor meer zuurstof nodig. Dus ook CO omhoog. Kan door HF.
- Running efficiency/coördinatie neemt af  meer energie nodig voor zelfde prestatie.
- Dehydratie  ondanks drinken toch uitdroging, zeker bij langere afstanden. Wat er
gebeurt: afname circulerend volume, afname slagvolume, hogere hartfrequentie
nodig om toch voldoende cardiac output te genereren (CO = HF * SV).
- Thermoregulatie  lichaamstemperatuur neemt toe. Geleidelijk steeds meer energie
nodig om opwarming te voorkomen. Core temperature stijgt namelijk.

Homeostase weer bereiken  duurt nog een aantal uren voordat HF weer op rustniveau
komt. Kost dus nog best veel tijd om uitgangssituatie te bereiken. Veel processen voor nodig.
Daarvoor energie nodig.
Cardio-pulmonaire interactie

Dit plaatje: komt later aan de orde

Vraag: wat is de relatie tussen metabolic rate, respiratory rate en heart rate?
a) Wat is ongeveer dagelijkse energie verbruik (kcal/day), respiratory rate (ademh/min)
en heart rate (beats/min)?
MR: 2000 kcal/dag (1.5 kcal/min)
RR: 15/min
HR: 60/min (CO = slagvolume * HR = 5L/min)
b) Dagelijkse voedselinname moet matchen met metabolic rate. Hoeveel gram vet,
eiwitten en KH moet je dagelijks innemen?
Calorische waarden:
1 gr vet = 9,4 kcal (=200 gr vet/dag)
1 gr eiwitten = 4,3 kcal (500 gr KH/dag)
1 gr KH = 4,1 kcal (500 gr KH/dag)
c) Om substraten te verbranden: hoeveel zuurstof nodig per dag? (aantal liter)
1 gr substraat verbranden:
Vet  2 L/gr; 4.8 kcal/L zuurstof
KH  0,81 L/gr; 5.1 kcal/L zuurstof
Eiwitten: 0,94 L O2/gr; 4.6 kcal/L zuurstof

Dus: onafhankelijk van substraat  1L zuurstof levert ongeveer 5 kcal op

2000 kcal/dag
400 L zuurstof/dag
d) Is ademhalingsfrequentie hiervoor voldoende?
Ademhalingsfrequentie: 15 ademh/min
1 ademh: 400 ml lucht
15 * 400 = 6 L lucht/minuut
6*60*24 = 8000 L lucht/dag
Van lucht: 21% zuurstof
Ingeademd: 0,21 * 8000 = 1680 L zuurstof/dag
Uitgeademd: 0,16 * 8000 = 1280 L zuurstof/dag
1680/1280 = 400 L zuurstof/dag gebruikt

e) Is heart rate (cardiac output) sufficient voor transport van O2?

Zuurstof moet getransporteerd worden naar alle cellen in lichaam
Daarvoor CO gebruikt (ongeveer 5L/min)
Hoeveel zuurstof in bloed  arterieel: 100% saturatie van Hb
150 gr Hb/L
1,36 ml zuurstof/Hb
150 * 1.36 = 200 ml zuurstof/L bloed

Centraal veneus bloed: 75% saturatie  150 ml zuurstof/L bloed

Maar ¼ van zuurstof afgegeven dus (in rust). Wat er afgegeven wordt = 200 – 150 =
50 mL zuurstof/L bloed

Per dag 400 L zuurstof gebruikt. 400/0,050 = 8000 L bloed/dag door je lichaam
pompen
CO = 5 L/min, 7200 L/dag  zoveel pompt je hart per dag rond ongeveer

Dus metabole verbruik, ademhalingssysteem en CO zijn keurig op elkaar afgestemd