Türev (Ekstremum Nokta)

ONLINE DERS | Matematik

SONER AKINCI

Ekstremum Nokta :

SONER AKINCI
✏ f : [a, b] → R
x0 ! (a, b) için x0 ın çok yakın civarında
● f(x0) dan daha büyük bir değer yoksa x = x0 apsisli
noktasına yerel maksimum noktası,
a b

SONER AKINCI
● f(x0) dan daha küçük bir değer yoksa x = x0 apsisli
noktasına yerel minimum noktası adı verilir.

✏ Yerel minimum ve yerel maksimum noktalarının

genel adına ektremum nokta adı verilir.

SONER AKINCI
✏ Ekstremum noktanın fonksiyonda tanımlı olması
gerekir.
a b

✏ Fonksiyonun artanlıktan azalanlığa ya da azalan-

SONER AKINCI

lıktan artanlığa geçtiği ve fonksiyonun tanımlı olduğu

noktalar, ekstremum noktalardır.
SONER AKINCI
SONER AKINCI

a b c d e

b
a
SONER AKINCI

✏ f : [a, b] → R fonksiyonu tanımlı olduğu aralıkta

sürekli ve (a, b) aralığında türevlebilen bir fonksiyon
olmak üzere,
fı(x) = 0 şartını sağlayan tek katlı köklerinde ekstre-
mum nokta oluşur.
SONER AKINCI

ÖRNEK 01

f(x) = – x2 – 4x + k fonksiyonunun yerel maksimum

SONER AKINCI

değeri 6 ise, k kaçtır?

a b c d e x
SONER AKINCI

192
Türev (Ekstremum Nokta)
ONLINE DERS | Matematik
SONER AKINCI
ÖRNEK 02 ÖRNEK 06

SONER AKINCI
4x f(x) = x3 – ax2 + bx + 5 fonksiyonunun ekstremum nok-
f (x) = olduğuna göre,
2
x +1 taları x = 1 ve x = 3 ise, a.b çarpımını bulunuz.
f(x) in yerel ekstremum değerleri çarpımını bulunuz.

SONER AKINCI
SONER AKINCI
ÖRNEK 03 ÖRNEK 07

1 5 1 4 f(x) = x3 + 3x2 + ax + b fonksiyonunun (1, 6) noktası

f(x) = x – x – x3 + 7
5 2 ekstremum noktası ise, b nin değerini bulunuz.
fonksiyonunun ekstremum noktalarının apsisleri
çarpımını bulunuz.
SONER AKINCI
SONER AKINCI

ÖRNEK 04 ÖRNEK 08
SONER AKINCI

f(x) = x3 – x2 + 10x fonksiyonunun ekstremum nokta- f(x) = x3 + 3x2 + ax + 1 fonksiyonunun ekstremum nok-
larını bulunuz. tası olmadığına göre, a nın alabileceği en küçük tam
sayı değeri kaçtır ?
SONER AKINCI
SONER AKINCI

ÖRNEK 05 ÖRNEK 09

f(x) = x3 – 3x 2 – 24x + a fonksiyonunun yerel maksimum f(x) = x3 – 3x + m fonksiyonunun grafiği, x eksenini 3

değeri 18 ise a kaçtır ? farklı noktada kesiyor ise m in aralığını bulunuz.
SONER AKINCI
SONER AKINCI

193
Türev (Ekstremum Nokta)
ONLINE DERS | Matematik
SONER AKINCI

ÖRNEK 10 ÖRNEK 13

SONER AKINCI
f(x) = x3 – 3x2 + k fonksiyonu x eksenini bir noktada y
kesiyor ise k nın değer aralığını bulunuz.

–2 2
–4 0 4 5 6 x

SONER AKINCI
fı(x)

f(x) fonksiyonunun yerel maksimum noktalarının

apsisleri toplamı kaçtır?

SONER AKINCI
SONER AKINCI

ÖRNEK 11 ÖRNEK 14

nx2 - 2 y
f (x) =
x+1 fı(x)
fonksiyonunun yerel ekstremum noktası olmadığına göre,
n in değer aralığını bulunuz.
SONER AKINCI

–1
1 x
4

Yukarıda fı(x) fonksiyonunun grafiği verilmiştir. Buna

göre f(x) fonksiyonu ile ilgili,
SONER AKINCI

I. x = –1 de yerel minimum noktası vardır.

II. 2 tane ekstremum noktası vardır.
III. fı(3). fıı(3) > 0
Hangileri doğrudur?
SONER AKINCI

ÖRNEK 12

y
fı(x)
SONER AKINCI

–4 –2 0 2 4 x

f(x) fonksiyonunun yerel ekstremum noktalarının

SONER AKINCI

apsisleri toplamı kaçtır?

SONER AKINCI

194
Türev (Ekstremum Nokta)
ONLINE DERS | Matematik
SONER AKINCI

ÖRNEK 15 ÖRNEK 17

SONER AKINCI
Gerçel sayılar kümesinde tanımlı f fonksiyonunun türevi- Aşağıda [–5, 5] aralığı üzerinde tanımlı f fonksiyonunun
nin grafiği aşağıda verilmiştir. türevinin grafiği verilmiştir.
y y

SONER AKINCI
x

2 5
–5 –2 x
fı(x) 0 fı(x)

f fonksiyonu ile ilgili

SONER AKINCI
I. Azalandır. Bu grafiğe göre,
II. f(a) yerel maksimum değeridir. I. f fonksiyonu x > 0 için azalandır.
III. fıı(a) tanımlı değildir. II. f(–2) > f(0) > f(2) dir.
ifadelerinden hangileri doğrudur? III. f fonksiyonun x = –2 ve x = 2 noktalarında yerel
SONER AKINCI

ekstremumu vardır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
SONER AKINCI

ÖRNEK 16

Aşağıda, gerçel sayılar kümesinde tanımlı ve sürekli bir f

fonksiyonunun türevinin grafiği verilmiştir.
y
ÖRNEK 18
SONER AKINCI

3 Aşağıda gerçel sayılar kümesinde tanımlı f fonksiyonu-

nun 1.türevinin grafiği verilmiştir.
y
x

–2 fı(x) 3
SONER AKINCI

Buna göre, x
1
I. f(2) – f(1) = – 2
II. f fonksiyonunun x = 0 noktasında yerel maksimumu y=f'(x)
SONER AKINCI

vardır. Buna göre,

III. İkinci türev fonksiyonu x = 0 noktasında tanımlıdır. I. f fonksiyonu x = 1 de yerel maksimumu vardır.
ifadelerinden hangileri doğrudur? II. f(–4) – f(–2) = –6 'dır.
III. [0, 1] aralığında f fonksiyonu azalandır.
SONER AKINCI

ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?

SONER AKINCI

195
Türev (Ekstremum Nokta)
ONLINE DERS | Matematik
SONER AKINCI

ÖRNEK 19 ÖRNEK 21

SONER AKINCI
Aşağıda; gerçel sayılar kümesi üzerinde tanımlı ve sü- Dik koordinat düzleminde f fonksiyonunun grafiği veril-
rekli f fonksiyonunun türevi olan f' fonksiyonunun grafiği miştir.
y
verilmiştir. y

y=f'(x)

SONER AKINCI
x
–8 a –1 2 b 5
a b x

y=f'(x)

f fonksiyonunun maksimum noktalarına ait apsisler

SONER AKINCI
Buna göre, toplamı, minimum noktalarına ait apsisler toplamın-
dan 7 fazla olduğuna göre b – a farkı kaçtır ?
I. f fonksiyonunun iki tane ekstremum noktası vardır.
II. A(a, f(a)) noktası yerel maksimum noktasıdır.
III. f(0) > 0 dır.
SONER AKINCI

ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?

SONER AKINCI

ÖRNEK 20 ÖRNEK 22
SONER AKINCI

Aşağıdaki dik koordinat düzleminde, f fonksiyonunun Aşağıdaki dik koordinat düzleminde, f fonksiyonunun
grafiği verilmiştir. birinci türevinin grafiği verilmiştir.

y y

y=f(x) y=f'(x)
7
SONER AKINCI

6
5

2
1 x
–7 –3 0 4
x
–3 3 6
SONER AKINCI

Buna göre, Buna göre,

I. f fonksiyonunun iki tane ekstremum noktası vardır. I. f''(3) = 0
II. (6, 7) noktasında f fonksiyonunun mutlak maksimumu II. (–7, f(–7)) noktası, f fonksiyonunun yerel minimum
vardır. noktasıdır.
SONER AKINCI

III. (3, 2) noktasında f fonksiyonunun mutlak minimumu III. (4, 0) noktası, f fonksiyonunun ekstremum noktasıdır.
vardır.
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
SONER AKINCI

196
Türev (Ekstremum Nokta)
ONLINE DERS | Matematik
SONER AKINCI

ÖRNEK 23 ÖRNEK 25

SONER AKINCI
Aşağıdaki dik koordinat düzleminde, f fonksiyonunun Aşağıdaki koordinat düzleminde, f fonksiyonunun 1. türe-
grafiği verilmiştir. vinin grafiği verilmiştir.
y y

y=f(x)

SONER AKINCI
3 f'(x)
4 6 8 x
0
4
x
0

–3
Buna göre,

SONER AKINCI
Buna göre, I. (4, 0) noktası, f fonksiyonunun ekstremum noktasıdır.
I. |f(x)| grafiğinde x = 0 noktasında limit vardır. II. A(8, f(8)) noktası f fonksiyonunun yerel minimum
noktasıdır.
II. f(|x|) fonksiyonunun x = 0 noktasında yerel minimumu
vardır. III. f(3) < f(8) dir.
SONER AKINCI

III. x = 4 apsisli noktasında birinci türevi tanımlıdır. ifadelerinden hangileri daima doğrudur?
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
SONER AKINCI

ÖRNEK 24 ÖRNEK 26
SONER AKINCI

Aşağıdaki dik koordinat düzleminde, f' fonksiyonunun

grafiği verilmiştir.
y

f'(x)
SONER AKINCI

x
–2 0
SONER AKINCI

–3

Buna göre,
I. (–2, 7) f fonksiyonunun iki tane ekstremum noktası
SONER AKINCI

vardır.
II. (6, 7) noktasında f fonksiyonunun mutlak maksimumu
vardır.
III. (–3,–2) aralığında f fonksiyonu artandır.
IV. f(2) > f(1) 'dir.
SONER AKINCI

V. f(–3) > f(–4) ' tür.

ifadelerinden kaç tanesi doğrudur?

197