Ομήρου Ιλιάδα

Ραψωδία Γ 121-244 φύλλο

εργασίας, 3

22η ημέρα. Το σκηνικό αλλάζει πάλι. Ο ποιητής μας μεταφέρει για πρώτη φορά στην Τροία, το ένδοξο Ίλιον.
Αρχικά παρουσιάζει την κάμαρη της Ελένης στο παλάτι ( στιχ. 121-138) και στη συνέχεια το κάστρο του
Ιλίου( στιχ. 139-244).

-Μια θεά, η Ίρις, παίρνει την πρωτοβουλία να ειδοποιήσει την Ελένη για τη μονομαχία. Δεν
εμφανίζεται όμως ως θεά αλλά με τη μορφή μιας θνητής, της Λαοδίκης, κόρης του
Πριάμου. Αυτού του είδους η εμφάνιση
ονομάζεται...............και επιλέγεται από τον ποιητή
προκειμένου να εξασφαλιστεί φιλική ατμόσφαιρα και εμπιστοσύνη. Βέβαια οι θεοί
παρουσιάζονται και με την αληθινή τους ταυτότητα, δηλαδή με την ......................................

— « Την ήβρεν.. πολέμους» (-πολιτιστικό στοιχείο ) Η Ελένη, αν και βασίλισσα, ασχολείται με οικιακές
εργασίες, θυμηθείτε την Καλυψώ, την Αρήτη, την Πηνελόπη. Συγκεκριμένα υφαίνει ένα υφαντό που απεικονίζει
σκηνές από τον τρωικό πόλεμο. Η περιγραφή των σκηνών του υφαντού είναι ένα είδος έκφρασης, δηλαδή
περιγραφή ενός έργου εικαστικών τεχνών, πραγματικού ή φανταστικού. Στόχος είναι να παρουσιαστεί το έργο
ολοζώντανο.

1. Η Ελένη βγαίνει βιαστικά από την κάμαρη της καλύπτοντας το κεφάλι της με το μαγνάδι (=πολιτιστικό
στοιχείο). (Αλήθεια έχετε ξανακούσει αυτή τη λέξη- )Για ποιο λόγο το κάνει; Τι όριζαν οι κανόνες της
ομηρικής κοινωνίας για την εμφάνιση των γυναικών αριστοκρατικής τάξης ενώπιον των αντρών;( Γ141 -
144 ..θυμηθείτε και την εμφάνιση της Πηνελόπης α 368 κ. εξ.)
Η εμφάνιση της Ελένης πάνω στα τείχη έχει πολλαπλές λειτουργίες : α) Γνωρίζουμε την αφορμή του πολέμου
και το έπαθλο της επικείμενης μονομαχίας (επιτέλους, η περίφημη Ελένη!!!).
β) καλύπτεται και ο απαιτούμενος χρόνος για την προετοιμασία της θυσίας και των όρκων κάτω στο πεδίο της
μάχης (απαιτούμενες διαδικασίες πριν τη μονομαχία Μενελάου –Πάρη). Υπάρχει αληθοφάνεια χρόνου. Ο
Όμηρος συνηθίζει, όταν χρειάζεται να καλύψει το μεσοδιάστημα μετάβασης ενός προσώπου από ένα σημείο σε
ένα άλλο, να μας μεταφέρει σε άλλη σκηνή. Η τεχνική αυτή καλείται επιβράδυνση. Η τεχνική αυτή όχι μόνο
εντείνει το ενδιαφέρον και την αγωνία του ακροατή αλλά προσφέρει και σημαντικές πληροφορίες.
2. Στα τείχη μαζί με τον Πρίαμο είναι συγκεντρωμένοι οι δημηγόροι. Τι ήταν και ποιος ο ρόλος τους· Πώς
αντιδρούν στην παρουσία της; …………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
4. Πώς συμπεριφέρεται ο ίδιος ο Πρίαμος;
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
5. Ο Όμηρος δεν περιγράφει την ομορφιά της Ελένης. Μας αφήνει να τη φανταστούμε. Πώς το πετυχαίνει;
Ποιοι στίχοι αποτελούν το μεγαλύτερο εγκώμιο για την ομορφιά της;
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
6. Ο Πρίαμος ζητά πληροφορίες για τους αρχηγούς των Αχαιών. Ποια χαρακτηριστικά τους εντοπίζει ο ίδιος και
ποια η Ελένη

Αγαμέμνονας Οδυσσέας Αίαντας Ιδομενέας

Πρίαμος

Ελένη

7. Η Ελένη δεν δίνει πληροφορίες για το Μενέλαο. Γιατί πιστεύετε το κάνει αυτό ο ποιητής;
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
8. Ένα χαρακτηριστικό των ομηρικών επών είναι και η επική ειρωνεία, η τεχνική που
παρουσιάζει τους ήρωες να αγνοούν μιαν αλήθεια που γνωρίζει όμως ο ακροατής του
έπους. Εντοπίστε στο κείμενο ένα παράδειγμα ειρωνείας
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………

9. Να χαρακτηρίσετε την Ελένη και τον Πρίαμο από τα λόγια και τις πράξεις τους.
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………

10. Συνοψίζοντας τη σκηνή της Τειχοσκοπίας ποιο ρόλο θα λέγατε ότι εξυπηρετεί μέσα στο έργο;
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
11. Τελικά αθώα ή ένοχη η Ελένη; Ευθύνεται και κατά πόσο για τον Τρωικό πόλεμο; Ποια συμπεράσματα
βγάζετε εσείς βασιζόμενοι στα λόγια και τη συμπεριφορά του Πριάμου;