Kế hoạch bài dạy GD KT và PL 10 (2023-2024) Gv Nguyễn Thị Ngọc Dung

HƯỚNG DẪN ÔN TẬP KIỂM TRA GIỮA KỲ 2

- Thời lượng: 45 phút

- Hình thức: TNKQ 40% + TL 60%

PHẦN 1 - HỆ THỐNG KIẾN THỨC

Bài 11: CÔNG DÂN VỚI HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ

NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

* Các thành tố của hệ thống chính trị ở Việt Nam:

- Hệ thống chính trị: là một chỉnh thể thống nhất, gắn bó hữu cơ
bao gồm --- Đảng Cộng sản Việt Nam
--- Nhà nước CHXHCN Việt Nam
--- Mặt trận TQ Việt Nam và các tổ chức CT-XH
dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam
để thực hiện đầy đủ quyền làm chủ của nhân dân
và xây dựng đất nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa

* Đặc điểm của hệ thống chính trị Việt Nam:

- Do duy nhất Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo
- Được xây dựng trên nền tảng lí luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng HCM
- Được tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ
- Bảo đảm sự thống nhất giữa bản chất của giai cấp công nhân
tính nhân dân
tính dân tộc rộng rãi

* Nguyên tắc hoạt động của hệ thống chính trị:

- Đảm bảo quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân
- Đảm bảo tính pháp quyền
- Đảm bảo tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách
- Đảm bảo quyền lực nhà nước là tập trung thống nhất, không phân chia
nhưng có sự phân công, phối hợp, kiểm soát
giữa các cơ quan nhà nước
trong việc thực thi các quyền lập pháp
hành pháp
tư pháp
* Trách nhiệm của công dân: Đóng góp ý kiến và tham gia các hoạt động liên
quan đến việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính trị.

1
Kế hoạch bài dạy GD KT và PL 10 (2023-2024) Gv Nguyễn Thị Ngọc Dung

Bài 12: BỘ MÁY NHÀ NƯỚC CỘNG HÒA XHCN VIỆT NAM

* Cơ cấu tổ chức: Gồm các cơ quan

- Quốc hội
- Chủ tịch nước
- Chính phủ
- Toà án nhân dân và Viện Kiểm sát nhân dân
- Chính quyền địa phương
- Hội đồng bầu cử quốc gia
- Kiểm toán nhà nước

* Đặc điểm: Quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân

mang tính thống nhất

* Nguyên tắc tổ chức và hoạt động:

- Nguyên tắc pháp quyền xã hội chủ nghĩa
- Nguyên tắc tập trung dân chủ
- Nguyên tắc Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo Nhà nước

* Quốc hội:
- Vị trí : QH là --- cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân
--- cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất
- Chức năng: QH thực hiện --- quyền lập hiến
--- quyền lập pháp
quyết định các vấn đề quan trọng của ĐN
giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước

- Cơ cấu tổ chức và hoạt động:

+ Cơ cấu: gồm các đại biểu Quốc hội, đứng đầu là Chủ tịch Quốc hội
+ Để thực hiện các chức năng: QH thành lập các cơ quan chuyên môn
(1 Hội đồng và các Ủy ban)

* Chính phủ:
- Vị trí và chức năng:
+ CP có nhiệm vụ tổ chức thi hành Hiến pháp và pháp luật trong cả nước
+ CP thống nhất quản lí về --- KT
--- VH
--- XH
--- quốc phòng
--- an ninh
--- đối ngoại
+ CP bảo đảm hiệu lực của bộ máy nhà nước từ Trung ương đến cơ sở

2
Kế hoạch bài dạy GD KT và PL 10 (2023-2024) Gv Nguyễn Thị Ngọc Dung

+ CP bảo đảm việc tôn trọng và chấp hành Hiến pháp và pháp luật
+ CP phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bv TQ
+ CP bảo đảm ổn định và nâng cao đời sống --- vật chất
--- và văn hóa, tinh thần của nhân dân
- Cơ cấu tổ chức và hoạt động:
+ CP gồm: Thủ tướng Chính phủ
Các Phó Thủ tướng Chính phủ
Các Bộ trưởng và Thủ trưởng cơ quan ngang bộ
+ Hoạt động: thể hiện ở 3 hình thức - thông qua phiên họp của CP
- thông qua hoạt động của Thủ tướng CP
- thông qua hoạt động của các thành viên CP

* Phê phán, đấu tranh với những hành vi chống phá nhà nước:
Công dân đóng góp vào những hoạt động xây dựng và bảo vệ bộ máy nhà nước,
đồng thời đấu tranh với các hành vi chống phá nhà nước.
Kiến thức pháp luật:
Phạt tù từ 05 năm đến 12 năm đối với các hành vi nhằm chống Nhà nước
CHXHCN Việt Nam
+ Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin có nội dung
tài liệu xuyên tạc,
vật phẩm phỉ báng
chính quyền ND
+ Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin có nội dung
tài liệu bịa đặt,
vật phẩm gây hoang mang
trong nhân dân

Bài 13: CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG

3
Kế hoạch bài dạy GD KT và PL 10 (2023-2024) Gv Nguyễn Thị Ngọc Dung

* Hội đồng nhân dân:

- HĐND các cấp do cử tri ở địa phương bầu ra
- Vị trí: là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương,
đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân
- Chức năng: + quyết định các vấn đề của địa phương do luật định
+ giám sát --- việc tuân theo Hiến pháp và pháp luật ở địa phương
--- việc thực hiện nghị quyết của HĐND
- Cơ cấu tổ chức:
+ gồm các đại biểu HĐND do cử tri ở địa phương bầu ra
+ các chức danh chủ chốt --- Chủ tịch
--- Phó Chủ tịch
--- các ủy viên (là các Trưởng ban của HĐND)
(tất cả các chức danh chủ chốt trên gọi chung là Thường trực Hội đồng nhân dân)
+ HĐND phân chia thành 3 cấp
--- HĐND tỉnh,
thành phố trực thuộc Trung ương
--- HĐND huyện,
quận,
thị xã,
thành phố thuộc tỉnh,
thành phố trực thuộc Trung ương
--- HĐND xã,
phường,
thị trấn
- Hoạt động:
Được bảo đảm bằng: + các kì họp HĐND (1 năm ít nhất 2 kì)
+ hoạt động của --- Thường trực HĐND
--- UBND
--- các Ban của HĐND
--- các đại biểu HĐND

* Ủy ban nhân dân:

- UBND ở cấp chính quyền địa phương
do HĐND cùng cấp bầu
- Vị trí: là cơ quan chấp hành của HĐND
là cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương
chịu trách nhiệm trước HĐND và cơ quan hành chính nhà nước cấp trên
- Chức năng: + tổ chức việc thi hành Hiến pháp và pháp luật ở địa phương
+ tổ chức thực hiện nghị quyết của HĐND
+ thực hiện các nhiệm vụ do cơ quan nhà nước cấp trên giao
- Cơ cấu tổ chức:
+ gồm --- Chủ tịch

4
Kế hoạch bài dạy GD KT và PL 10 (2023-2024) Gv Nguyễn Thị Ngọc Dung

--- Phó Chủ tịch

--- các ủy viên
+ UBND phân chia thành 3 cấp
--- UBND tỉnh,
thành phố trực thuộc Trung ương
--- UBND huyện,
quận,
thị xã,
thành phố thuộc tỉnh,
thành phố trực thuộc Trung ương
--- UBND xã,
phường,
thị trấn
- Hoạt động:
+ Khi quyết định những vấn đề quan trọng của địa phương:
--- phải thảo luận tập thể
--- và quyết định theo đa số
+ Cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh/huyện
là cơ quan tham mưu,
giúp UBND thực hiện chức năng quản lí nhà nước
về ngành, lĩnh vực ở địa phương

Ví dụ: Cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Khánh Hòa phụ trách lĩnh vực
giáo dục là Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Khánh Hòa sẽ tham mưu (đưa ra ý kiến,
đề xuất..) và giúp UBND tỉnh Khánh Hòa thực hiện chức năng quản lí nhà nước về
lĩnh vực giáo dục ở Khánh Hòa:
- Chương trình, nội dung giáo dục và đào tạo.
- Nhà giáo và công chức, viên chức quản lý giáo dục.
- Cơ sở vật chất, thiết bị trường học và đồ chơi trẻ em.
- Quy chế thi cử và cấp văn bằng, chứng chỉ.

+ UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

chịu trách nhiệm và báo cáo công tác
trước HĐND cùng cấp
và trước Chính phủ
+ UBND các cấp dưới tỉnh, dưới thành phố trực thuộc Trung ương
chịu trách nhiệm và báo cáo công tác
trước HĐND cùng cấp
và UBND cấp trên trực tiếp

+ Tổ chức và hoạt động của UBND

theo nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách

5
Kế hoạch bài dạy GD KT và PL 10 (2023-2024) Gv Nguyễn Thị Ngọc Dung

kết hợp với chế độ thủ trưởng

thể hiện qua các hoạt động: --- hoạt động tập thể của UBND
--- hoạt động của Chủ tịch
--- hoạt động của các thành viên
* Công dân và chính quyền địa phương
- Chính quyền địa phương
+ là chính quyền của nhân dân
+ có trách nhiệm quản lí mọi mặt của đời sống xã hội ở địa phương
+ bảo đảm và bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của nhân dân
- Công dân cần + tích cực bảo vệ
+ tham gia xây dựng chính quyền địa phương
bằng những việc làm như
--- Tuân thủ pháp luật, các văn bản của chính quyền địa phương
( về an ninh, trật tự, kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục, môi trường,…)
--- Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ công dân ở địa phương mình
--- Có ý thức tham gia vào công việc quản lí nhà nước ở địa phương phù hợp
(phù hợp lứa tuổi, vai trò)
--- Tích cực tuyên truyền, vận động mọi người
tham gia bảo vệ, xây dựng và hoàn thiện chính quyền địa phương,
đấu tranh với các hành vi chống phá nhà nước ở địa phương.

Bài 14: HIẾN PHÁP NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

6
Kế hoạch bài dạy GD KT và PL 10 (2023-2024) Gv Nguyễn Thị Ngọc Dung

* Khái niệm là văn bản quy phạm pháp luật

do Quốc hội ban hành
quy định những vấn đề cơ bản và quan trọng nhất của quốc gia
* Vị trí: là luật cơ bản của nhà nước,
có hiệu lực pháp lí cao nhất,
mọi văn bản quy phạm pháp luật khác
được xây dựng, ban hành
trên cơ sở Hiến pháp, phù hợp với Hiến pháp
* Đặc điểm
- Quy định những vấn đề cơ bản nhất
về --- chế độ chính trị
--- chế độ kinh tế
--- văn hóa
--- giáo dục
--- khoa học
--- công nghệ và môi trường
--- quyền con người
--- quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân
--- tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước
(không quy định chi tiết từng lĩnh vực, từng vấn đề)
- Là luật cơ bản của Nhà nước
là cơ sở để xây dựng và ban hành tất cả văn bản quy phạm pháp luật khác
nội dung của các văn bản quy phạm pháp luật khác không được trái với HP
* Công dân thực hiện tuân thủ Hiến pháp
- Tích cực tìm hiểu nội dung các quy định của Hiến pháp
- Nghiêm chỉnh, tự giác thực hiện các quy định của Hiến pháp
- Tích cực tuyên truyền, phê phán, đấu tranh
chống các hành vi vi phạm Hiến pháp
nhằm đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp
của Nhà nước, xã hội và công dân

Bài 15: HIẾN PHÁP NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
VỀ CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊ

7
Kế hoạch bài dạy GD KT và PL 10 (2023-2024) Gv Nguyễn Thị Ngọc Dung

* Quy định về tên nước, hình thức chính thể, chủ quyền lãnh thổ quốc gia
- Tên nước: Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
- Hình thức chính thể: Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
- Chủ quyền lãnh thổ quốc gia:
Là 1 quốc gia độc lập
có chủ quyền,
thống nhất
và toàn vẹn lãnh thổ
bao gồm --- đất liền
--- hải đảo
--- vùng biển
--- vùng trời
- Mọi hành vi --- chống lại độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ
--- chống lại sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
đều bị nghiêm trị
nhằm giữ vững môi trường --- hòa bình
--- ổn định
để phát triển bền vững đất nước
- Hiến pháp năm 2013 cũng quy định cụ thể về --- Quốc kì
--- Quốc huy
--- Quốc ca
--- Quốc khánh
--- Thủ đô

* Quy định về Nhà nước

- Nhà nước CHXHCN Việt Nam
là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa --- của Nhân dân
--- do Nhân dân
--- vì Nhân dân
- Tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân
nền tảng là liên minh giữa --- giai cấp công nhân
--- giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức
- Quyền lực nhà nước là thống nhất
có sự --- phân công
--- phối hợp
--- kiểm soát
giữa các cơ quan nhà nước
trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp
- Nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước bằng --- dân chủ trực tiếp
--- dân chủ đại diện
thông qua --- Quốc hội

8
Kế hoạch bài dạy GD KT và PL 10 (2023-2024) Gv Nguyễn Thị Ngọc Dung

--- Hội đồng nhân dân

--- các cơ quan khác của Nhà nước
- Việc bầu cử đại biểu --- Quốc hội
--- Hội đồng nhân dân
theo nguyên tắc --- phổ thông
--- bình đẳng
--- trực tiếp
--- bỏ phiếu kín

* Quy định về tổ chức quyền lực chính trị

- Đảng Cộng sản Việt Nam

là --- đội tiên phong của --- giai cấp công nhân
--- nhân dân lao động
--- dân tộc Việt Nam
là --- đại biểu trung thành lợi ích của --- giai cấp công nhân
--- nhân dân lao động
--- dân tộc Việt Nam
- Đảng Cộng sản Việt Nam lấy --- chủ nghĩa Mác-Lênin
--- và tư tưởng HCM
làm nền tảng tư tưởng

- Đảng Cộng sản Việt Nam --- là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội
--- luôn gắn bó với nhân dân
--- chịu sự giám sát của nhân dân
--- chịu trách nhiệm trước nhân dân
về những quyết định của mình

- Tổ chức chính trị - xã hội ở Việt Nam được thành lập trên cơ sở tự nguyện

- Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

và các tổ chức chính trị - xã hội thành viên
có nhiệm vụ --- bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng cho các thành viên,
--- xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc,
--- tham gia thực hiện dân chủ
--- và giám sát, phản biện xã hội, xây dựng hệ thống chính trị.
- Các tổ chức chính trị - xã hội hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.

* Quy định của Hiến pháp về đường lối đối ngoại

- Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại
--- độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển

9
Kế hoạch bài dạy GD KT và PL 10 (2023-2024) Gv Nguyễn Thị Ngọc Dung

--- đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ,

chủ động và tích cực hội nhập, hợp tác quốc tế
trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ
không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau
bình đẳng, cùng có lợi,
tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc và điều ước quốc tế
--- là bạn, đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế

* Thực hiện tuân theo Hiến pháp về chế độ chính trị

Công dân cần --- có nhận thức đúng đắn về chế độ chính trị
--- nghiêm túc thực hiện những quy định liên quan của Hiến pháp
--- tích cực phê phán các hành vi
đi ngược lại các quy định của Hiến pháp về chế độ chính trị



10