audyt i controling w korporacjach międzynarodowych

02/10

audyt wewnętrzny - nadzór/weryfikacja wewnętrznie istniejących/określonych

procedur działalności (np. sprzedaży)
audyt zewnętrzny - nadzór zgodności z zasadami/normami prawnymi (np. ISO,
ESG, audyt sprawozdań finansowych) przez zewnętrzną instytucję
dla kogo może być istotny?
>akcjonariusze
>potencjalni inwestorzy
>zarząd
>urząd skarbowy

controling finansowy - prognozowanie na postawie przychodów/kosztów

(zysk); budżetowanie; realizacja (weryfikacja); rentowność produktów
(weryfikacja); czasem podlega pod to cash management

09/10 - webinar (brak zajęć)

16/10 - FDI
23/10

CIT 2022

od czego zależy wysokość podatków w danym kraju?

-od poziomu wydatków państwa (w zależności od tego na jakie cele są
wydawane; prywatna vs publiczna służba zdrowa, edukacja itd.)
-system polityczno-gospodarczy
-Europa Zachodnia wyższe stawki podatków niż Europa Wschodnia; wyjątek np.
Wielka Brytania

PODATKI - Przymusowe, bezzwrotne i nieodpłatne świadczenie pieniężne

pobierane przez państwo. Wpływy z podatków służą finansowaniu usług
publicznych świadczonych na rzecz społeczeństwa, więc także i podatników.
Podatki są płacone na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy.
Wysokość i rodzaje podatków określają przepisy. Płatnikami podatków mogą
być osoby fizyczne i prawne. Wyróżniamy podatki dochodowe (PIT, CIT),
konsumpcyjne (akcyza, VAT), podatki majątkowe (podatki spadkowe, podatki
od posiadanego majątku). Podatki można podzielić także na pośrednie (np.
VAT, akcyza) i bezpośrednie (podatek dochodowy – PIT, CIT, podatek od
spadków i darowizn). Podatki bezpośrednie to podatki nakładane na dochody i
majątek podatnika. Podatki pośrednie to najczęściej podatki konsumpcyjne.

podatki bezpośrednie (zależne od wysokości dochodu)

-podatek dochodowy od osób fizycznych - PIT (personal income tax)
-podatek dochodowy od osób prawnych - CIT (corporate income tax)

podatki pośrednie (np. opodatkowanie towaru, usługi)

-VAT (value added tax)
-akcyza

jakie podatki najłatwiej uniknąć?

-podatki bezpośrednie
-tzw. optymalizacja podatkowa (działania firmy mające za zadanie
minimalizację podatku odprowadzanego przez firmę np. poprzez przenoszenie
działalności/“zysku” do państw o niższym podatku, itd.)

trendy
-wzrost VAT, ponieważ jest najłatwiej ściągalny i najtrudniejszy do ominięcia
-spadek p. bezpośrednich (CIT), konkurowanie krajów o przyciąganie inwestycji

CIT
-niższe stawki w “nowych” państwach członkowskich (eu. śr-wsch.) =>
zmniejszanie stawek przez kraje ościenne np. Austria
-Portugalia, Włochy - bardzo wysoka stawka

poziom zadłużenia względem PKB

-najwyższe - eu. południowa; najniższe - k. skandynawskie i

postkomunistyczne
-przyczyna kryzysu finansowego w Grecji: fałszowanie statystyk poziomu
zadłużenia;
-wysokie zadłużenie kraju (jak się zadłużają? - emisja obligacji przez rząd +
rząd wypłaca odsetki od tych obligacji) => im kraj bardziej zadłużony tym mniej
wiarygodny dla rynku finansowego, koszt finansowania tego długu coraz
wyższy; im bardziej zadłużone tym więcej przeznaczają na obsługę zadłużenia
(odsetki)
-w celu finansowania zadłużenia podnoszenie CIT
-południe coraz mniej konkurencyjna pozycja
-Polska - poziom długu do PKB ustalony przez konstytucję RP (“Nie wolno
zaciągać pożyczek lub udzielać gwarancji i poręczeń finansowych, w
następstwie których państwowy dług publiczny przekroczy 3/5 wartości
rocznego produktu krajowego brutto.”)

podatki vs firmy technologiczne (digitalizacja gospodarki)

-“pionier” Apple
-próby rozwiązania problemu - globalny podatek minimalny (two-pillar
solution, addressing the tax challenges arising from the digitalisation of the
economy. The Two-Pillar Solution aims to address challenges that governments
and multinational businesses are facing with current international corporate tax
settings), OECD

-globalny podatek minimalny 15% (roczny przychód powyżej 750 mln euro, ok.
3,5 mlrd zł)

30/10 - wolne

06/11
sposoby opodatkowania:
wariant terytorialny - transfer dywidendy nie związany z konsekwencjami
podatkowymi
-CIT w kraju X na poziomie 30%, inwestycja w kraju Y (gdzie CIT 10%); zysk
wygenerowany w kraju Y i opodatkowany 10%; kiedy transfer dywidendy do
kraju X, nie jest to związane z konsekwencjami podatkowymi
-większość państw rozwiniętych: wszystkie kraje UE, Australia, WB

wariant światowy - transfer dywidendy wiąże się z konsekwencjami

podatkowymi (de facto: cała działalność firmy prowadzona na całym świecie
opodatkowana na poziomie kraju macierzystego)
-CIT w kraju X na poziomie 30%, inwestycja w kraju Y (gdzie CIT 10%); zysk
wygenerowany w kraju Y i opodatkowany 10%; kiedy transfer dywidendy do
kraju X, zysk już obciążony 10% zostanie dodatkowo obciążony różnicą
(30-10=20%)
-USA (system mocno krytykowany, ponieważ gorsze warunki konkurencyjne w
porównaniu do firm wywodzących się np. z UE)

makrootoczenie vs kontroling:
demografia - struktura (młode/stare społ. => typy produktów)
specjalne strefy specjalizacji
edukacja
infrastruktura - transport itd
koszty siły roboczej - czynniki wpływające na poziom wynagrodzenia: ogólny
poziom rozwoju gosp., podatki (socjal), poziom płacy minimalnej
stopa bezrobocia - kwestia struktury (wykwalifikowane czy nie?); niska st
zatrudnienia => presja na wzrost wynagrodzeń
stopy procentowe - koszt kredytu (im niższe stopy procentowe BC i łatwiejsze
pozyskanie kredytu tym łatwiej przedsiębiorstwom jest utrzymać płynność i
inwestować)
inflacja - im wyższa tym gorzej dla firm (wysoki poziom obecnie Turcja,
Argentyna, Wenezuela)
geo - polityka - konflikty, niestabilność polityczna => bezpieczeństwo
inwestycji, kursy walutowe
kurs walutowy
podatki

13/11 - odwołane

20/11 - odwołane

27/11

audyt zewnętrzny
-wybór audytora musi być zatwierdzony przez radę nadzorczą spółki
-z reguły przepisy dotyczące zmiany audytora co 3 lata
-audyt sprawozdania finansowego za np. 2023 z reguły na początku 2024

spółki audytorskie
-wielka czwórka: Deloitte, EY, KPMG, PwC
-rozdzielenie usług audytorskich i doradczych (usługi w zakresie doradztwa
podatkowego itp.)
-specjalizacja branżowa - zespoły specjalizujące się w audycie różnych branż/
sektorów (z uwagi na np. różne przepisy prawne dotyczące funkcjonowania firm
z różnych sektorów)
->wiedza dotycząca regulacji prawnych, powszechnie popełnianych błędów
finansowych, dobrych praktyk itd.

4 elementy ryzyka związanego z prowadzeniem audytu:

-ryzyko biznesowe (ryzyko mające wpływ na operacje i potencjalny wpływ na
wyniki działalności przedsiębiorstwa)

-ryzyko związane z raportowaniem finansowym (ryzyko związane ze

sposobem rejestracji zdarzeń gosp./transakcji oraz prezentowania tych
danych);
przykłady:
>kwestia aktywów (np. amortyzacja środków trwałych)
>wycena zapasów
>kontrakty długoterminowe
>gwarancje (musimy być w stanie oszacować ile to będzie kosztować; trzeba
mieć rezerwy na gwarancje)
>zwroty
>rezerwy emerytalne
sposoby minimalizacji ryzyka:
>przeglądy poprzednich audytów i systemu kontroli wewnętrznej klienta
>przegląd sposobu zarządzania ryzykiem w spółce
>rozmowy z zarządem spółki
>analiza obecnej sytuacji ekonomicznej (makrootoczenia)

-ryzyka związane z zaangażowaniem

Ryzyko, na które narażeni są biegli rewidenci poprzez powiązanie z konkretnym
klientem, w tym utrata reputacji, niezdolność klienta do zapłacenia biegłemu
rewidentowi lub strata finansowa z powodu braku uczciwości kierownictwa w
trakcie procesu badania(audytu).

-ryzyka związane z audytem

Ryzyko związane z wyrażeniem przez biegłego rewidenta opinii, że
sprawozdania finansowe są rzetelnie przedstawione, gdy są one istotnie
zniekształcone.

Biegły rewident może kontrolować ryzyko audytu na dwa różne sposoby:

- Unikać ryzyka audytu, nie akceptując niektórych firm jako klientów,
zmniejszając w ten sposób ryzyko zaangażowania do zera
Jednak po zaakceptowaniu klienta nie można wyeliminować ryzyka audytu.
- Ustalenie ryzyka audytu na poziomie, który zdaniem biegłego rewidenta
zmniejszy prawdopodobieństwo, że biegły rewident nie zidentyfikuje istotnych
zniekształceń.

Ryzyko można zmniejszyć, wykonując więcej pracy ukierunkowanej na

określone obszary, w których ryzyko sprawozdawczości finansowej jest
wysokie.
Jednak wykonanie większej ilości pracy przez audytora podnosi opłaty za
audyt, co może powodować napięcia z kierownictwem klienta.
Na przykład: jeśli inna firma audytorska przeprowadziłaby audyt za mniejsze
pieniądze, obecna firma audytorska ma wybór:
- Przekonać klienta, że zmniejszenie ryzyka jest korzystne dla klienta i
audytora;
- Zaakceptować większe ryzyko audytu poprzez redukcję pracy audytorskiej i
przenieść oszczędności na klienta;
- Zmniejszenie kwoty przychodów otrzymanych za tę samą ilość wykonanej
pracy;
- potencjalna utrata klienta audytu.

Większość firm audytorskich opracowała szczegółowe listy kontrolne i

procedury przeglądu, które pomagają im zdecydować, czy dodać
potencjalnego klienta do swojego portfolio:
- Uczciwość kierownictwa i bodźce ekonomiczne wpływające na kierownictwo
- Niezależność i kompetencje zarządu i rady dyrektorów
- Jakość procesu zarządzania ryzykiem w organizacji
- Udział kluczowych interesariuszy
- Istnienie transakcji z podmiotami powiązanymi
- Kondycja finansowa organizacji
- Wymogi sprawozdawcze, w tym wymogi regulacyjne

Klienci audytu wysokiego ryzyka

- Niewystarczający kapitał
- Brak długoterminowych planów strategicznych i operacyjnych
- Niski koszt wejścia na rynek
- Zależność od ograniczonego asortymentu produktów
- Zależność od technologii, która może szybko stać się przestarzała
- Niestabilność przyszłych przepływów pieniężnych

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe - Skonsolidowane sprawozdanie

finansowe to sprawozdanie finansowe sporządzane dla grupy przedsiębiorstw,
obejmujące dane jednostki dominującej i jednostek od niej zależnych
wszystkich szczebli, bez względu na ich siedzibę, zestawione w taki sposób,
jakby grupa stanowiła jedną jednostkę.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe składa się z:
1) skonsolidowanego bilansu;
2) skonsolidowanego rachunku zysków i strat;
3) skonsolidowanego rachunku przepływów pieniężnych;
4) zestawienia zmian w skonsolidowanym kapitale własnym;
5) informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do skonsolidowanego
sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.
za skonsolidowane sprawozdanie finansowe odpowiedzialność ponosi
Zarząd i Rada Nadzorcza

odpowiedzialność biegłego rewidenta

_____________________________________________________
audyt:
kontrola wewnętrzna nad sprawozdawczością finansową
narzędzia stosowane przy gromadzeniu dowodów badania
badanie pod kątem oszustw
dokumenty podczas badania
ramowe procedury badania

narzędzia stosowane podczas audytu:

-Pobieranie próbek, które można wykorzystać zarówno do testów kontroli, jak i
bezpośredniego badania sald kont.
-Oprogramowanie audytowe, które może być wykorzystywane do analizy
danych i wspierania kontroli testowych
-Procedury analityczne, które dostarczają dowodów na racjonalność salda
konta

pobieranie próbek
Wszystkie audyty obejmują próbkowanie, ponieważ audytor nie może zbadać
100% transakcji w danym okresie.
Próbki powinny być reprezentatywne dla populacji, jeśli audytor zamierza
zminimalizować ryzyko wyciągnięcia błędnych wniosków na temat populacji =>
wystarczająca wielkość i wybrane z odpowiedniej populacji.

Audyt metodą doboru próby definiuje się jako zastosowanie procedur audytu do
mniej niż 100% populacji w celu oszacowania pewnych cech tej populacji.
Innymi słowy, jest to uczenie się wiele poprzez robienie niewiele.

Audytorzy wykorzystują dobór próby do gromadzenia dowodów w celu:

-testowania kontroli w celu wyrażenia opinii na temat kontroli wewnętrznej
klienta
-testowania kontroli w celu oceny ryzyka kontroli
-testowania zgodności z polityką firmy, regulacjami rządowymi lub innymi
kryteriami
-sprawdzenia poszczególnych pozycji w saldach kont jako podstawa do
ustalenia, czy istnieją istotne zniekształcenia w saldzie konta.

Audytor musi podjąć cztery ważne decyzje, aby zwiększyć

prawdopodobieństwo, że próba będzie reprezentatywna dla populacji:
- Którą populację należy zbadać i pod kątem jakich cech? - POPULACJA
- Ile pozycji należy wybrać do badania audytowego? - WIELKOŚĆ PRÓBY
- Które pozycje powinny zostać uwzględnione w próbie? -WYBÓR
- Jakie wnioski można wyciągnąć na temat całej populacji na podstawie próby?
- OCENA

Ryzyko związane z próbą

Jest definiowane jako ryzyko, że wniosek wyciągnięty z próby będzie
nieprawidłowy, ponieważ próba jest zbyt mała lub w inny sposób nie jest
reprezentatywna dla cech występujących w populacji.

Ryzyko próbkowania może być mierzone dla prób statystycznych, ale nie dla
innych podejść do próbkowania.

Nieuczciwe działania
- Korupcja
- Niewłaściwe wykorzystanie aktywów
- Oszustwo w zakresie sprawozdawczości finansowej

Korupcja
- Konflikt interesów
- Przekupstwo
-Nielegalne gratyfikacje
- Wymuszenia gospodarcze

Niewłaściwe wykorzystanie aktywów

- Nieuczciwe wypłaty
- Kradzieże zapasów
- Kradzieże innych aktywów
- Niewłaściwe wykorzystanie aktywów jako majątku osobistego
nieuczciwe działania

Oszustwa w sprawozdawczości finansowej

Zawyżanie wartości aktywów:
- Należności
- Zapasy
- Środki pieniężne
- Inwestycje
dokumenty w audycie
wewnętrzne:
-prawne dokumenty (kontrakty sprzedaży, zatrudnienia itd)
-dokumenty biznesowe (faktury, zamówienia)
-dokumenty rachunkowe

-inne dokumenty kontroli i planowania

zewnętrzne:
-dokumenty biznesowe

-dokumenty osób trzecich

-ogólne informacje biznesowe

____________________________________________________________________
_
ceny transferowe
_________________
ASSECO
-produkcja oprogramowania
-jedna z największych spółek zajmujących się produkcją oprogramowania w
Europie
-notowana: NASDAQ, Tel Aviv SE, WSE
-ekspansja globalna
-przychody z podziałem na sektory:
-przychody z podziałem na regiony:

-10 największych klientów odpowiada za 10% przychodów

-strategia: długotrwała wartość, wzrost organiczny, akwizycje (pozostawienie
zarządzających spółkami i jej produktów itd.)
-wypłacane dywidendy