Professional Documents
Culture Documents
Buczkowski L., Czarny Potok (Bohaterowie)
Buczkowski L., Czarny Potok (Bohaterowie)
Leopold Buczkowski
Leopold Buczkowski - ur. w 1905 r. na Podolu; pisarz, malarz, grafik; syn stolarza-snycerza. Studiował polonistykę na
UJ, był słuchaczem warszawskiej ASP. W latach 1941-1943 przebywał prawdopodobnie we Lwowie, potem w
Podkamieniu, gdzie przyłączył się do grup samoobrony przed ludobójczymi działaniami hitlerowców i nacjonalistów z
Dywizji SS-Galizien i oddziałów UPA. Po rzezi dokonanej w marcu 1944 roku przez UPA na ludności polskiej
Podkamienia, podczas której zamordowano dwóch jego braci, uciekł z przyszłą żoną do braci do Warszawy. Przeżył tu
powstanie.
Twórczość: debiutował jako prozaik [pod pseud. Paweł Makutra] na łamach lwowskich „Sygnałów” fragmentami
powieści „Wertepy” – panoramę wsi podolskiej [do jej pisania zachęcał go B. Leśmian]. Napisał również: „Czarny
potok”, „Dorycki krużganek”, „Pierwsza świetność”, „Uroda na czasie”, „Oficer na nieszporach”, „Kamień w
pieluszkach”.
Utwory: „Czarny potok”, „Dorycki krużganek”, „Pierwsza świetność”, opowiadania „Młody poeta w zamku” ->
najbardziej wstrząsające świadectwa hitlerowskiego terroru i heroicznej walki jego ofiar w obronie człowieczeństwa; są
przy tym dokumentem ginącej kultury: obyczaju, pejzażu, wielości ras, narodów, wierzeń i języków Wołynia i Podola,
obrazem katastrofy, unicestwienia fizycznego ludności tej ziemi i jej cywilizacji. Zniszczenie dotyka też dzieła
usiłującego wyrazić kataklizm: burzone tradycyjne formy fabuły potęgują grozę odtwarzanej wizji. Eksperymentalne
powieści Buczkowskiego demonstrują krańcowe możliwości przekształcania gatunku, rozbijają ciągłość narracji i
spoistość postaci, związki czasowo-przestrzenne i przyczynowo-skutkowe; są tożsame w tych cechach z utworami
najwybitniejszych nowatorów XX-wiecznej prozy.
Motyw zabijania miasta staje się uniwersalną przypowieścią o niewinnej ofierze i „diabelskiej ręce nad światem”.
Niezwykła plastyczność i autentyzm realiów łączą się z poetyką sennej wizji, strumienia świadomości, z fantastyczną
aurą kresowej legendy, bliską utworom Schulza.
Jeśli chodzi o bohaterów, najistotniejsza jest ich walka o zachowanie człowieczeństwa w warunkach, gdzie z ludzi –
dojrzewających do śmierci – opadają nakazy kultury i cywilizacji, religii, solidarności, której w tych warunkach totalnej
zagłady okazują swoją bezsiłę i gdzie prześladowani w walce o życie zaczynają wręcz upodabniać się do swych
prześladowców.
„Zabójcom Bańczyckiego, zabójcom dzieci Chuny nic już nie zostało, oni już nie znajdą miejsca, w którym by się mogli
schronić, dla nich już nigdzie nie będzie domu. A my musimy jeszcze mieć swój dom”
„Co ty wiesz o człowieku. Nikt nic nie wie o człowieku”
Charakterystyczną cechą narracji w „Czarnym potoku” jest SYLWICZNOŚĆ
SYLWY WSPÓŁCZESNE – charakterystyczne dla literatury XX wieku, dzieła nie respektujące jednolitych zasad
gatunkowych, odwołujące się do różnorakich wzorów, łączące elementy wywodzące się z różnych gatunków i tradycji
literackich, np. dziennika intymnego i narracji powieściowej; poezji, prozy, eseju i monologu wewnętrznego. Oparte na
różnorodności sylwy współczesne nie są jednak zbiorami nie powiązanych ze sobą tekstów, choć fragmentaryczne w
konstrukcji, stanowią kompozycyjną całość, bliską koncepcji dzieła otwartego, często opierają się na technice collage’u.