Professional Documents
Culture Documents
Modyul 1 Q3 Pagpapaliwanag Sa Kahalagahan NG Ponemang Suprasegmental
Modyul 1 Q3 Pagpapaliwanag Sa Kahalagahan NG Ponemang Suprasegmental
FILIPINO
IKATLONG MARKAHAN
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-
sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot
ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan.
Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o
trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng
karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot
sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang
karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot
mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan
nang walang pahintulot sa Kagawaran.
7
FILIPINO
IKATLONG MARKAHAN
UNANG ARALIN
Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador mula
sa pampubliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy
upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng
K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan at pang-
ekonomikong hamon sa pag-aaral.
Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong ito sa
pinakakatawan ng modyul:
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat pangungusap. Isulat ang letra
ng tamang sagot sa sagutang papel.
1. Tumutukoy ito sa pagtaas at pagbaba ng tinig sa pagsasalita na maaaring
maghudyat ng pahayag.
A. diin B. haba C. intonasyon D. tono
2. Ito ang nagpalilinaw ng mensahe o intensyong nais ipabatid sa kausap.
A. diin B. haba C. intonasyon D. tono
3. Tinatawag itong rehiyonal na tunog o accent. Sa anumang lugar mayroon tayong
pagkakaiba sa pagsasalita.
A. diin B. haba C. intonasyon D. punto
4. Ito ay ang pagbigkas nang mahaba sa patinig (a, e, i, o, u) ng bawat pantig.
A. haba B. hinto o antala C. intonasyon D. punto
5. Ito ay tumutukoy sa lakas ng pagbigkas sa isang pantig ng salitang binibigkas.
A. diin B. hinto o antala C. intonasyon D. punto
6. Ito ay bahagyang pagtigil sa ating pagsasalita upang higit na maging malinaw ang
mensaheng ibig ipahatid sa kausap.
A. diin B. hinto o antala C. intonasyon D. punto
7. Alin sa mga sumusunod ang maaaring mangyari kung hindi nabigyan ng saglit na
pagtigil sa pagsasalita ang isang tao?
A. mas maganda ang pagsasalita
B. magiging malinaw ang pagsasalita
C. hindi magiging maayos ang pagsasalita
D. hindi magiging malinaw ang mensaheng nais ipahiwatig
3. Aanhin pa ang
gasolina kung
dyip ko ay sira
na.
Panuto: Basahin nang wasto ang mga pahayag batay sa bantas na ginamit at suriin ito.
Pagkatapos ay sagutin ang mga tanong sa sagutang papel.
Gabay na tanong:
Ponemang Suprasegmental
Ang Ponemang Suprasegmental ay mahalaga para sa mabisang
pakikipagtalastasan. Nakatutulong ito upang maging mas maliwanag at maiparating ang
tamang damdamin sa pagpapahayag.
balah/ (bullet)
• /bala/ (threat)
• /tu.boh/ (pipe)
• /tuboh/ (sugar cane)
3. Hinto o Antala- Ito ay ang saglit na pagtigil sa pagsasalita upang higit na maging
malinaw ang mensaheng ipinahahayag. Ginagamit ang kuwit, tuldok, semi-kolon,
at kolon sa pagsulat upang maipakita ito. Halimbawa:
• Hindi maganda. (sinasabing hindi maganda ang isang bagay)
• Hindi, maganda. (pinasusubalian ang isang bagay at sinasabing maganda ito)
Bukod sa mga ponemang suprasegmental ay nakatutulong din sa mabisang
pagpapahayag ang mga di berbal na palatandaan gaya ng kumpas ng kamay at galaw ng
mata at katawan lalo na sa pagbigkas ng tula.
Ang pagkumpas ay mahalagang sangkap sa sining ng pagbigkas ng tula. Ginagamit
ito upang epektibong maihatid ang damdamin ng tula sa madla o mailarawan ang
kaisipang inilalahad nito. Dapat tandaan na ang bawat kumpas ay kailangang maging
natural o hindi pabigla-bigla ang pagtataas o pagbababa ng kamay. Hindi pasulpot-sulpot
ang kamay at lalong hindi palamya-lamya ang galaw ng bisig. Kailangang ang kumpas ay
maging angkop sa daloy ng damdaming nais ilarawan. Ang wastong pagkumpas ay
nakatutulong sa pagpapataas ng damdamin hanggang marating ang pinakamaigting na
damdaming inihahatid sa madla.
Gawain 1: Piliin mula sa kahon at isulat sa sagutang papel ang tamang salitang pupuno
sa diwa ng pangungusap.
/ asoh/, /a.soh/
/pitoh/, /pi.toh/
3. Naghanda nang munting salo-salo ang mga magulang ni Risa sa kanyang ika-
________________ng kaarawan.
4. Pinatunog ng tanod ang kanyang ________________ upang patigilin ang mga
nagsisipagtakbuhang mga kalalakihan na lumabag sa kanilang alituntunin.
/pasoh/, / pa.soh/
Pangungusap:
2. bukas (open)
Pangungusap:
Pangungusap:
4. Manonood
(watcher)
Pangungusap:
5. Manonood (to
watch)
Pangungusap:
Ibigay
ang kahalagahan ng paggamit ng wastong intonasyon, diin at antala sa mabisang
pakikipagtalasatasan o sa pagpapahayag ng damdamin.
Intonasyon, Tono, at Punto___________________________________________
Diin at haba _________________________________________________________
Hinto o Antala________________________________________________________
1. Isang _________ na hayop ang nahuli sa ginawang pain ni Raul sa kagubatan. Anong
salita ang angkop sa pangungusap?
A. /LI.gaw/ B. /ligaw/ C. /li: GAW D. /LI.GAW/ 2. Bukod sa ponemang
suprasegmental ito ay isa ring ginagamit upang mas mailahad nang epektibo ang
damdamin na ginagamitan ng pagkilos ng katawan.
A. berbal na palatandaan C. palatandaang aksyon
B. di berbal na palatandaan D. palatandaan ng kumpas ng kamay
3. Tumutukoy sa pagtaas at pagbaba na iniuukol sa pagbigkas ng pantig sa salita.
A. haba B. intonasyon C. punto D. tono
4. Alin sa mga pahayag ang nangangahulugan na kulay puti ang tinutukoy na kulay.
A. Hindi puti. B. Hindi, puti. C. hindi puti, D. Hindi puti?
5. “Maaari bang makahingi ng inumin?” Anong intonasyon ang angkop sa pahayag?
A. 231 B. 234 C. 321 D. 211
6. Ito’y ponemang suprasegmental na tumutukoy sa lakas ng bigkas sa pantig ng
salita.
A. antala B. diin C. punto D. tono
7. Ang mga sumusunod ay halimbawa ng di berbal na palatandaan maliban sa isa.
A. kumpas ng kamay C. paggalaw ng mata
B. galaw ng katawan D. takbo ng isipan
8. “Saan ka pupunta?” Anong intonasyon ang angkop sa pahayag? A. 231
B.123 C. 213 D. 212
9. _______ na nang nakauwi ng tahanan si Mang Rico dahil sa bigat ng trapikong
kanyang naranasan sa daan. Anong salita ang angkop na gamitin sa
pangungusap?
A. / gabi/ B. /ga.bi/ C. /ga.bi? / D. /ga.bi!/
10. Anong bantas na maaaring gamitin upang maipakita ang saglit na pagtigil sa
pagsasalita upang higit na maging malinaw ang mensaheng ipinahahayag?
A. panaklong B. kuwit C. kolon D. semi-kolon
B. Isulat sa sagutang papel ang salitang nagsasaad ng kahulugan ng pariralang nasa
kaliwa.
Gawain 1: Lumikha ng sariling tula sa sagutang papel tungkol sa iyong mga naging
karanasan sa panahon ng pandemya. Gumamit ng wastong ponemang
2.