Nazwa gruczołu dokrewnego Nazwa hormonu i jego działanie
Przysadka mózgowa *somatotropina –hormon wzrostowy; nadmiar w wieku
młodzieńczym powoduje gigantyzm a w wieku starczym akromegalię; niedobór w wieku młodzieńczym – karłowatość *prolaktyna – pobudza gruczoły mleczne do produkcji i wydzielania mleka oraz produkcji białka w mleku –kazeina *hormony tropowe: TSH, ACTH, FSH, LH- stymulują tarczycę, korę nadnerczy, gonady do wydzielania hormonów Podwzgórze *magazynowane i uwalniane przez przysadkę mózgową: **oksytocyna- powoduje skurcze macicy podczas porodu + wydzielanie mleka po porodzie + u mężczyzn skurcze nasieniowodów podczas ejakulacji **wazopresyna= ADH= antydiuretyczny- zwiększa wchłanianie wody w kanalikach nefronów; reguluje gospodarkę wodną: wydzielanie moczu zagęszczonego lub rozcieńczonego szyszynka *melatonina – wpływa na rytm dobowy; niedobór – przyspieszenie dojrzewania płciowego; nadmiar – zaburzenia snu i opóźnienie dojrzewania grasica *tymozyna –odpowiada za wzrost odporności; przyspiesza dojrzewanie limfocytów T Gruczoł tarczowy *tyroksyna i trójjodotyronina – wpływa na ogólną przemianę materii; niedobór u dzieci powoduje kretynizm a u dorosłych –otępienie umysłowe; nadmiar –choroba Graves – Basedowa: wytrzeszcz gałek ocznych, wole, szybka przemiana materii, nadpobudliwość *kalcytonina- zmniejsza stężenie wapnia we krwi poprzez blokowanie uwalniania wapnia z kości trzustka *insulina – obniża poziom cukru (glukozy) we krwi *glukagon – podwyższa poziom glukozy we krwi Gruczoły przytarczyczne *parathormon – wpływa na gospodarkę wapniowo – fosforanową; zwiększa stężenie wapnia we krwi poprzez uwalnianie wapnia z kości; niedobór –spadek poziomu wapnia we krwi i choroba: tężyczka (nieskoordynowane skurcze mięśniowe) Rdzeń nadnercza *adrenalina – to hormon „walki i ucieczki”, wydzielany jest w dużej ilości w chwilach stresu, zagrożenia i zmusza organizm do nadludzkiego wysiłku Kora nadnercza *kortyzol- powoduje wzrost stężenia glukozy we krwi, działa przeciwzapalnie, obniża odporność organizmu jajnik *estrogen –wpływa na powstawanie i dojrzewanie komórki jajowej oraz na wygląd kobiecy *progesteron – wydzielany przez ciałko żółte; rozpulchnia błonę śluzową macicy by mógł zagnieździć się w niej zarodek jądro *testosteron – wpływa na powstawanie i dojrzewanie plemników oraz na wygląd męski