LEGENDA O POCZĄTKACH RZYMU

W Alba Longa, jednym z latyńskich miast, rządy przejął Amulius, który uwięził prawowitego
władcę Numitora. Gdy na świat przyszli jego dwaj wnukowie - Romulus i Remus, Amulius
kazał wrzucić niemowlęta w koszyku do Tybru. Bracia jednak nie zginęli - uratowała ich i
wykarmiła wilczyca. Gdy dorośli, pokonali uzurpatora i przywrócili właczę Numitorowi,
następnie postanowlili założyć miastow miejscu, w którym zostali odnalezieni prze wilczycę.
W czasie wytyczania granic nowej osady między braćmi doszło do kłótni, w której
następstwie Romulus zabił Remusa i został pierwszym królem Rzymu.

URZĘDNICY

 zgromadzenie ludowe - uczestniczyć w nich mogli mężczyźni, którzy mieli

obywatelstwo republiki rzymskiej, wybierały urzędników i uchwalały bądź odrzucały
przygotowane przez nich uchwały i prawa
 senat - formalnie pełnili funkcje doradcze, opiniowali projekty ustaw zgłaszane
zgromadzeniom ludowym i miał decydujący wpływ na politykę zagraniczną republiki
 edylowie - odpowiadali za porządek w mieście i nadzorowali prace publiczne,
organizowali igrzyska
 kwestorzy - zajmowali się finansami, nadzorowali kasę państwową, zbierali podatki i
wydawali zgromadzone pieniądze
 cenzorzy - ustalali listę senatorów na kolejną kadencję, kontrolowali wadatki państwa
na cele publiczne
 pretorzy - pomagali konsulom i pełnili ich obowiązki podczas ich nieobecności,
rozstrzygali niewielkie spory sądowe
 konsulowie - dwaj urzędnicy, wybierani corocznie, mieli najwyższą władzę cywilną i
wojskową, zwoływali i przewodniczyli obradom senatu i zgromadzeniom ludowym
 dyktator - powołany przez konsulów na 6 miesięcy na kryzysowy okres np. wojnę,
posiadał władzę nieograniczoną, stał na czele armii
 trybuni ludowi - chronili praw plebejuszy

SPOŁECZEŃSTWO RZYMSKIE

patrycjusze - elita państwa, należała do nich większość ziemii w Rzymie, sprawowali władzę
polityczną w republice, obejmowali wszystkie najważniejsze stanowiska

plebejusze - lud rzymski, nie pełnili żadnych funkcji publicznych, stanowili większość
Rzymian, nie mieli praw publicznych

niewolnicy - byli całkowicie pozbawieni praw, ich los zależał od ich panów

POJĘCIA

pax Romana - pokój rzymski, wieloletni stan pokoju (wprowadzenie pryncypatu zakończyło
wojny domowe i cesarstwo rzymskie zyskało prawei trzy stulecia rozwoju i dobrobytu)
romanizacja - rozpowszechnianie kultury rzymskiej i rzymskiego systemu politycznego w
podbitych prowincjach

urbanizacja - proces rozbudowy miast i zwiększania liczby ludności, we wschodniej części

cesarstwa miasta rozbudowywały się szybko

PRZYCZYNY UPADKU IMPERIUM RZYMSKIEGO

 najazdy barbarzyńców
 słaba władza cesarska
 duże wpływy armii rzymskiej
 podział cesarstwa na dwa państwa

RÓŻNICA - PRYNCYPAT I DOMINAT

pryncypat - ustrój, który wprowadził Oktawian, władza skupiona była w rękach cesarza przy
zachowaniu pozorów systemu republiki, cesarz był pierwszym senatorem

dominat - cesarz posiadał władzę absolutną, był on określany mianem pana i boga

 W pryncypacie cesarz był ogłaszany świętym po śmierci, natomiast w dominacie już

za życia.
 W dominacie panowała dużo bardziej rygorystyczna etykieta dworska (nie można
było np. dotykać cesarza oraz należało ciągle oddawać mu pokłony).
 Wprowadzenie tetrarchii, czyli 4 pomocników (2 cezarów i 2 augustów), którzy
informowali władcę o sytuacji w kraju (dominat), w pryncypacie wszystkiego musiał
doglądać sam cesarz.

tetrarchia - rządy czterech władców, dwóch augustów (starsi władcy) i dwóch cezarów
(młodsi władcy), gdy augustowie abdykowali to cezarowie powoływali swoich następców