I.

Максималната дозволена тежина на моторно возило со три оски е:

25 t

Што треба да стори возач на товарно возило кога настапуваат зимски услови и во случај да
користи како зимска опрема летни пневматици и соодветни зимски ланци или дополнителна
опрема еквивалентна на ланци во возилото.
Веднаш треба на возилото да ги намести зимските ланци или еквивалентна
дополнителна опрема.

Кои сили треба да ги издржат прицврстувачите на товарот (средства и уреди за прицврстување

на товарот) за време на возењето?
Склоноста кон движењето на товарот напред, назад, лево и десно.

Според европските насоки за прицврстување на товар, при транспорт на трупци до должина од

3,3 m, мора да се прицврсти минимално:
еднаш

Дали мислите дека товарот на сликата подолу е правилно распореден на товарното поле или
не

Двата не се правилно распоредени.

Доколку испраќачот ви испорача опасни материи за превоз, тој треба:

Да го опише опасниот материјал и по потреба да ги наведе и безбедносните мерки.

Кои транспортни средства учествуваат во транспортот на платформа?

Патна и железничка.

Кое од наведените тврдења е најточен?

Превозникот е одговорен за изгубен или оштетен товар и за доцнење.

На кој начин современите камиони имаат регулирано подмачкување на деловите од возилото

кои бараат подмачкување?
Возилата имаат вграден централен систем за подмачкување.

Што треба да стори возачот доколку откаже хидраучичниот систем за управување (серво
волан)
Во тој момент не треба ништо да се стори, бидејќи системот за управување сѐ уште
работи. Грешката се коригира што е можно побргу во сервисот.

Што може да предизвика превртување на половите на батеријата (акумулаторот) при

стартување на моторот со помошни кабли?
Експлозија на батеријата.

1
Која е функцијата на акумулаторот со пружина?

Додека во системот за сопирање нема доволно притисок, возилото не може да почне

да се движи.

Што покажува инструментот за мерење на сликата? Со кој ситем на возилото е поврзан?

Воздужен притисок во системот за сопирање.

Кога се земаат предвид зимските услови на патот?

Зимските услови се на патот или на дел од него кога снегот се лепи на коловозот или
кога коловозот е покриен со снег или мраз

Максималната дозволена брзина на возилото во зоната со ограничена брзина е:

30 км/ч

Максилалната должина на моторно возило, освен автобуси е:

12 м

Дали ЦМР конвенција важи и доколку стоката се превезува бесплатно?

Не.

Дали е задолжително издавање на патен лист во домашниот / внатрешниот превоз?

Не.

На што треба посебно да се внимава во царинските постапки?

Цариникот да ни ги врати сите документи и соодветно да стави печат.

Во ТИР карнет сте коригирале погрешни податоци и тоа со побелување на погрешниот

податок, а врз коригираното сте напишале нов податок. Дали правилно постапивте?

Не.

Кога транспортираме стока која е хемиски или биолошки осетлива на временски или
температурни разлики се работи за транспортот

Транспорт на лесно расиплива стока.

Дали може возачот дневниот одмор да го помине на лежајот во возилото?

Да, доколку возилото е опремено со соодветен лежај и доколку возилото стои.

Примарно кривично дело во илегалната миграција е:

Илегално преминување на државни граници

За да го заштитиме нашето здравје, рацете кога го држиме воланот мора да бидат:

2
 Малку свиткани

Што предизвикува недоволната физичка активност на возачот во однос на психолошката

благосостојба?

Помалку трпение, лошо расположение и губење на истрајноста.

Што од следново може да направи возачот за да ја намали можноста за илегален шверц на

имигранти и други видови криминал?

Доколку е можно возилото го набљудува и за време на возење.

Словенечкиот превозник ја натоварил стоката во Франкфурт (Германија) и ја истоварил во

Брисел (Белгија). Каков тип на транспорт е извршен?

Транспорт за трети држави.

Кој е словенечки национален гарант за АТА постапките во кои се добиваат АТА карнети?

Стопанска комора на Словенија (ГЗС).

Одмор кој треба да го има возачот по четири и пол часа возење во согласност со одредбата на
ЕУ може да се надомести:

15 минути + 30 минут

Пренесувате стока од Словенија за саем во Белград. Кој цариснки документ ќе употребите за да

ја избегнете долготрајната редовна постапка на привремен увоз - извоз?

АТА карнет

Као се вика менувач со електро пневматско менување на брзини?

ЕПС

Која е задачата на диференцијалот?

Овозможува различна брзина на ротација на тркалата при возење во кривина.

Кој од долунаведените гасови е толку отровен што и мала концентрација на тој гас во
затворен простор може да предизвика главоболка и повраќање Повисоката концентрација
може да доведе до несвестица или дури и смрт за кратко време.
CO - јаглерод моноксид

Карактеристика на дизел мотор е:

висок сооднос на компресија

Кој е додатокот во % на платата на работникот за работно време во недела и празници?

50%

Дали ЦМР конвенцијата важи доколку стоката во меѓународниот патен сообраќај се

транспортира за сопствени потреби?
Не.

Меѓу мноштвото мерки за контрола и спречување на илегалната миграција се и:

засилена контрола на границите и граничните премини

3
 Со кое масло можете да го дополните резервоарот на склопката?

Течност за кочење со ознака ДОТ 4

Кој тип на подмачкување имаат четиритактни мотори?

Подмачкување под притисок

Дали специфичната потрошувачка на гориво е поголема при поголема фреквенција на

моќта на моторот?

Не

АБС уредот е неисправен, како функционираат сопирачките во таков случај?

Сопирачките нормално работат , освен што можат да се блокираат при силно сопирање.

Кое тврдење за повратно кружење на издувните гасови е точна?

Дел од издувните гасови се доставуваат до аспирираната свежа мешавина.

Како ги делиме товарите во однос на нивните физички карактеристики?

Цврсти, течни и гасовити товари.

За колку време сте должни да го извршите преносот на податоците од картичката на

возачот во базата на податоци на превозникот?

Најдоцна во временски периоди кои не се подолги од 28 дена.

Што треба да обезбедиме што побргу доколку има потешки повреди при несреќа?

Да се обидеме што побргу да обезбедиме стручна медицинска помош.

Што се помошни транспортни дејности?

Товар, истовар и претовар на стоки.

Дали Царинската управа треба да ја потврди автентичноста на дневникот за возење CEMT?

Да.

Кој треба да се грижи за безбедна работа?

Возач и мобилен работник

Која е функцијата на катализаторот кај моторите со компресиско палење?

Менување на токсичните гасови во помалку отровни

Што треба возачот редовно да отстранува од воздушниот систем за сопирање?

Кондензација од воздушни резевоари.

За колку може максимално да се зголеми потрошувачката на горивото кај товарното

возило со истрошен мотор?

Може да се зголеми и за 50% и повеќе.

Како можеме да забележиме дефект на амортизерот на гумата?

Гумата е нерамномерно постепено излитена.

4
 Што треба да сторите со тахографсктата картичка на возачот по завршено дневно
возење на возилото, опремено со дигитален тахограф?

Тахографсктата картичка на возачот ја земам со себе, бидејќи се работи за мој личен

документ.

Како законот за работно време и задолжителни паузи на мобилните работници и за

опрема за снимање во патниот транспорт го дефинира „ноќно време“?
Време помеѓу 23 и 6 часот

Кои транспортни уреди (помагала) ги познаваме?

Пакет, палета и контејнер

Доколку работникот доброволно го прекине работниот однос за време на пробниот

период, кој ден се смета како ден на престанок на работниот однос?

Кога работникот ќе даде писмен отказ.

Пренесувате стока од Словенија за саем во Белград. Кој цариснки документ ќе го

употребите за да ја избегнете долготрајната редовна постапка на привремен увоз - извоз?

АТА карнет

Што потврдува примачот со потпишување на товарниот лист CMR?

Прием на товар

Пренесувате француска стока од Франција преку Швајцарија до Германија. Со каков

документ ќе го извршите превозот?

Стоката ќе ја превезуваме според НКТС постапка со Т2, бидејќи транзитираме преку

територијата на Швајцарија, које не е членка на ЕУ

Дали може истовремено да се користат двете сопирачки, работната и помошната сопирачка?

Да.

Возачот го има следниот број на часови на возење неделно. Првата недела 56 часа. Втората
недела 34 часа и третата недела 35 часа. Колки часови возење, врз основа на одредбите на ЕУ
може да се извршат во четвртата недела?
56 часа

Колку треба да трае редовното усовршување на возачите секоја година?

Најмалку 7 часа

Мобилен работник (возач) е должен (означи го најточниот или најцелосниот одговор

Да ги почитува пропишаните безбедносни мерки, да користи пропишани средства и опрема

за лична безбедност и да ги обави пропишаните лекарски прегледи.

Што е каботажа?

Превоз на патници и стока помеѓу поединечни места во поединечна држава, кој го изведува
странски превозник.

5
За кои видови возила при вршење на комерцијален превоз не е потребна дозвола и копии од
дозволата на возилото?

До 3,5 т максимална дозволена маса

Што од наведеното може да стори возач за да ја намали можноста за шверцување на илегални

мигранти и други видови криминал?

Да се погрижи возилото да биде што помалку време без надзор.

Кој треба да се грижи за безбедна работа?

Возач и неговиот работодавец

Превозникот обезбедува соодветна хигиенско-техничка состојба на возилото кога

Обезбедува во возилото соодветни средства за чистење и дезинфекција на возилото.

Како транспортираме одеднаш подолги и пократки товари?

Подолгите товари треба да се под пократките .

Колкава е носивоста на рамна дрвена евро-палета?

1000 кг

Дали изводот на лиценцата е пренослива на поединечни возила кои се во сопственост на

имателот на лиценцата?
Изводот на лиценцата е пренослив на поединечни возила кои се сопственост на имателот на
лиценцата.

Кога треба работодавецот да го пријави работникот во социјално осигурување?

Во рок од 8 дена по започнување со работа

Какво право има осигурителната компанија во случај на побарување доколку возилото го

управувал возач кој нема важечка возачка дозвола од категориите на кои припаѓа возилото?

Осигурателната компанија има право на поврат на исплатените износи од осигуреникот,

односно од одговорното лице но најмногу до 12.000 ЕУР.

Дали треба домашниот превозник да има интерни акти кои детално ја уредуваат внатрешната
контрола?

Не.

На што се обврзува превозникот со договорот за превоз?

Дека квалитетно и навремено ќе го изврши превозот согласно договорот.

Дали е можно изведување на превозот со повеќе возила заедно со еден ТИР карнет?

Да.

Колку ќелии има батерија од 12V и како се поврзани?

6 ќелии поврзани последователно

Задача на турбополначот во дизелски мотор при издувни гасови е...

зголемување на полнењето на цилиндрите со воздух

6
Какво е влијанието на 30% низок притисок во гумите врз потрошувачката на гориво?

Потрошувачката на горивото се зголемува и до 4%.

Со колку бари се полнат гумите?

Како што е пропишано од производителот на возилото и на гумите.

Кои се последиците доколку возачот не користи Adblue во возила со SCR катализатор.

Пократок век на катализаторот и моторот, зголемени емисии NO

За кого, освен за сопственикот на возилото, разумно важат одредбите од Законот за

задолжително осигурување?

За тој што го употребува возилото.

При утовар на различни видови и тежини на товарот треба да се внимава на:

Прво да се натовари најтешкиот товор

Достапноста за транспорт е најголема при:

патен транспорт

Колку изнесува просечно неделно работно време за мобилен работник во текот на четири
месеци?

48 часа

Редовен дневен одмор трае најмалку 11 часа. Како може да се подели во два континуирани
периоди?

Прв континуиран период од 3 часа, втор нконтинуиран период од 9 часа.

Кој е одговорен за работата на возачот да биде организирана на таков начин што возачот може
да го почитува времето на возење, пауза и одмор?

Транспортна компанија

Каква е меѓусебната интеракција на максималниот притисок на вбризгување и емисиите на

честички во дизел мотор со директно вбризгување?

Особено за системи со низок вител на горивото, важи следново: колку е поголем притисокот,
толку е помала емисијата на честички.

Каде можат да се извршуваат помали поправки на товарните возила?

Мали поправки може да се извршат насекаде, се што е потребно се соодветни безбедносни

мерки.

Колку може да тежи товарот и на која височина може да се наредени во случај кога треба да се
носи со рака на оддалеченост до 60 m за време на товарење или истовар?

Може да тежи до 50 кг, а да се складира во висина до најмногу 1,5 м.

За повреда на работа се смета:

гдома доколку превозот е организиран од работодавецот.

7
Кој треба да се грижи за безбедна работ

Возач и неговиот работодавец

Меѓу мноштвото мерки за контрола и спречување на илегалната миграција се и:

засилена контрола на границите и граничните премини.

Што треба да обезбедиме што побргу доколку има потешки повреди при несреќа?

Да се обидеме што побргу да обезбедиме стручна медицинска помош.

Што се помошни транспортни дејности?

Товар, истовар и претовар на стоки.

Кои транспортни уреди (помагала) ги познаваме?

Пакет, палета и контејнер.

За кои видови товар се користат ланци за врзување за нивно прицврстување при товарење?

За товар со остри рабови и тежок товар на пр. за машинска опрема, челик, бетон, војничка
опрема и сл..

За колку време сте должни да го извршите преносот на податоците од картичката на возачот во

базата на податоци на превозникот?

Најдоцна во временски периоди кои не се подолги од 28 дена.

Што треба да сторите со тахографсктата картичка на возачот по завршено дневно возење на

возилото, опремено со дигитален тахограф?

.Тахографсктата картичка на возачот ја земам со себе, бидејќи се работи за мој личен

докумен

Како законот за работно време и задолжителни паузи на мобилните работници и за опрема за

снимање во патниот транспорт го дефинира „ноќе“?

Време помеѓу 23 и 6 часот .

Кој го добива вториот лист од товорниот лист (ЦМР)?

Приемник

Дали ЦМР конвенцијата важи доколку стоката во меѓународниот патен сообраќај се

транспортира за комерцијални цели?

Да.

Што потврдува примачот со потпишување на товарниот лист CMR?

Прием на товар.

Пренесувате француска стока од Франција преку Швајцарија за Германија. Со каков документ

ќе го извршите превозот?

Стоката ќе ја превезуваме според НКТС постапка со Т2, бидејќи транзитираме преку

територијата на Швајцарија, које не е членка на ЕУ.

8
Пренесувате стока од Словенија за изложба во Скопје. Кој царински документ ќе го искористите
за да ја избегнете долготрајната редовна постапка на привремен увоз - извоз?

АТА карнет

Кој приклучок го отклучуваме како втор кога менуваме акумулатор во возилото?

Приклучокот кој е поврзан со позитивен пол на акумулаторот .

Дали специфичната потрошувачка на гориво е поголема при поголема фреквенција на моќта на

моторот?

Да.

Каков може да биде придонесот на возачот за економична потрошувачка на гориво?

Возачот може да заштеди до 25 % од горивото со економично возење.

АБС уредот е неисправен, како функционираат сопирачките во таков случај?

Сопирачките нормално работат , освен што можат да се блокираат при силно сопирање.

Каков треба да е притисокот во резервното тркало за да можеме да го ослободиме

пружинскиот приемник за воздух?

Најмалку 8,5 бар

Во екипата со двајца возачи возачите започнале со возење во 03.00 часот. Возат во ЕУ. За време
на возење се менувале на секои 4,5 часа и двајцата максимално го продолжиле своето дневно
време на возење. Кога треба тој ден да престанат со возење и да започнат со дневен одмор?

Во 23.00 часот

Кога во прицврстувањето на товарот се употребуваат потпори за блокирање?

Кога процепите помеѓу товарот и потпорите за блокирање се големи.

Карактеристика на дизел мотор е:

висок сооднос на компресија.

Какви видови на неделен одмор според ЕУ Регулативата 561/2006/EC знаете?

Редовен и скратен неделен одмор.

Како ги делиме товарите во однос на нивните физички карактеристики?

Цврсти, течни и гасовити товари.

Каква задача има катализаторот кај моторите со компресиско палење?

Менување на токсичните гасови во помалку отровни.

Стандардни димензии на ИСП контејнери се:

45,40,20,10 ft (чевли)

Со која единица се мери ефикасноста на превозот на товар?

Во тони километри

9
Кој тип на подмачкување имаат четиритактни мотори?

Подмачкување под притисок.

Што може да значи црн чад од издувната цевка?

Затнат чистач на воздух.

II.

Кои видови стоки над одредени количини не можат да се транспортираат со ТИР карнет во ЕУ?
жив добиток
• Говедско месо, Млеко и павлака, Путер
• Свежи банани, Шеќер
• Алкохол и алкохолни пијалоци
• Тутун и тутунски производи

Превозникот мора посебно да го поучи возачот за мерки и должности во случај на сообраќајна

незгода, особено за:

однесување на местото на сообраќајна незгода,

• обврски за итно известување,
• користење и пополнување на документите потребни при справување со сообраќајна
незгода.
Возачите се должни да се запознаат со овие прописи.

Кои документи треба да ги има возачот во возилото за време на возењето во согласност со

Законот за траспорт во патен сообраќај - ЗПЦП?

Копија од лиценцата
- Возачка квалификација (внесена во VD или посебна картичка)
- Доколку возачот не е државјанин на некоја од земјите на ЕУ, посебна потврда дека е
вработен согласно прописите.
- Доколку возилото не е во сопственост на превозникот, договор за изнајмување или друг
договор со кој се докажува дека тој има право да го користи возилото
- Дозволи и дозволи, доколку е потребно
- за превоз на патници со автобус за свои потреби посебна потврда дека вршат превоз за свои
потреби
- Договор за вработување на возач на автобус
- Договор за вработување на возач со полно работно време за автотакси превоз

Наброј ги мерките за одржување на психофизичката способност при возење!

Застанете што почесто, шетајте наоколу и на овој начин намалете го заморот и забрзајте ја
циркулацијата на крвта.
Седнете со колената малку повисоко од колковите и колку што е можно поблиску до воланот
додека сеуште се чувствувате безбедно. Истегнувањето на рацете ја зголемува напнатоста во
лумбалниот 'рбет и го оптоварува вратот, рамената и зглобовите.
Седнете исправено и со брадата внатре (не ги туркајте брадата и главата напред).

10
Внимавајте да не седите на нешто што ви го свиткува 'рбетот (на пр. паричник во задниот
џеб).
Ако вашето седиште не дава доволно поддршка, обидете се да инсталирате дополнителен
систем за поддршка на грбот.
5. Што треба да проверите на вашиот камион пред да ја натоварите стоката, за да можете да ја
обезбедите без проблеми и да ја прицврстите стоката и по товарењето и за време на
транспортот (3 одговори):

дали рамката (носачот), страните и церадата или друг материјал не се оштетени за товарниот
простор;
- дали просторот за товарење е чист, сув и без ѓубре
- или возилото е опремено со соодветни уреди за прицврстување кои безбедно се
складираат кога не се користат

На што треба да внимава возачот кога вози кога возилото е сè уште ладно и кога моторот е под
оптоварување, за да не го оштети турбополначот?

Кога моторот е сè уште ладен (ладно палење), турбополначот не смее да се преоптоварува.

Кога моторот и турбополначот се под оптоварување (прегреани), моторот не смее да се запре

веднаш штом возилото е запрено, туку треба да се остави турбополначот да се излади за да
продолжи да работи моторот некое време.

Кој документ треба да го имаат возачи на возилата опремени со дигитални тахографи, за да

можат да го користат? Кој го издава овој документ и што мора да прават возачите со овој
документ додека возат? Колку такви документи може да има возачот и кога најдоцна мора да
побара заменана документот, односно издавање на новиот?

За да го користат дигиталниот тахограф, возачите мора да имаат возачка картичка (паметна

картичка).

Која им ја издава овластена организација во РС. Картичката мора да се вметне во

дигиталниот тахограф додека возите.

Возачот може да има само една картичка и мора да поднесе барање за замена најмалку 15
дена пред истекот на старата картичка

По цела недела работа (возење), возачот завршил со возење во петок во 22:00 часот. Во таа
недела извршил 48 часа возење. Ќе користи редовен неделен одмор. На кој ден и во колку
часот може да продолжи со возење? Колку часа возење може да изврши во следната недела?
Наведете писмен одговор и пресметка

Тој може да продолжи да вози во недела по 19:00 часот.

Пресметка: петок 22:00 + 45 часа редовен неделен одмор = недела 19:00 часот.
Во следната недела може да заврши 42 часа возење.
Пресметка: 90 часа – 48 часа = 42 часа.
Како се изведува редовно усовршување на возачите, кој го изведува, колку време трае, дали
може да се изведува секоја година, со кој документ се докажува завршено редовно
усовршување?

Редовната обука се спроведува во форма на посетување на задолжителен курс, кој мора да

трае најмалку 35 часа и вкупно најмалку седум часа.

11
Редовната обука може делумно да се спроведе на моќен симулатор.
Се спроведува од овластени центри за обука.
Кандидатите имаат можност секоја година да завршат редовна обука, во траење од најмалку
седум часа.
Овластените центри за обука водат евиденција за кандидатите кои завршуваат годишна
редовна обука и им издаваат сертификат на кандидатите по завршување на пет години
редовна обука, со што се потврдува завршената редовна обука.

За какви типови на трансопорт, односно стока е наменета АТА конвенција? Со кој документ се
изведуваат тие транспорти? Каква улога има „гарантот“ или издавачот на транспортниот
документ во овој процес или транспорт?
Конвенцијата АТА е наменета за вршење транспорти со кои одредени видови стоки (фер
стоки, мостри, професионална опрема...) привремено се увезуваат во земјата на
дестинација.
Транспортите се вршат со АТА карнет.
АТА карнетот го издава издавачот GZS, кој исто така гарантира дека стоката навистина ќе
биде реекспортирана од земјата.
Набројте што повеќе мерки за намалување на потрошувачката на гориво!
возење со помали вртежи на моторот
- ако возилото е во мирување подолго време, исклучете го моторот
- филтер за чист воздух
- нежно притискање на педалата за гас
- ако имаме вградени средни брзини, ја користиме средната група на брзини при
префрлување на повисоки брзини
- префрлете ја во поголема брзина што е можно поскоро
- ако е можно, прескокнете брзина, максимално користиме темпомат

Како треба да се означи камион со приколка што застанува на патот поради дефект?
Возачот мора веднаш да ги вклучи безбедносните трепкачи, да постави два безбедносни
триаголници на соодветно растојание зад возилото за возачите кои доаѓаат одзади да можат
да го видат навреме и лесно.
Триаголниците мора да бидат на такво растојание од возилото што возачот кој доаѓа одзади
и вози со пропишаната брзина има доволно време безбедно да го запре возилото или да
помине покрај запреното возило.
Двата триаголници се поставени паралелно еден со друг така што се одвоени еден од друг по
должината на страната.
Кој е центар на гравитација и која е неговата улога при товарење на возилото?

Центарот на гравитација на објектот е просекот на распределбата на масата во објектот.

Високиот центар на гравитација значи голема опасност за стабилноста на возилото.
Центарот на гравитација е поблиску до местото каде што е
предметот е потежок.

12
Кога мора возач во двојна екипа да има дневно време за одмор?

Во текот на 30-те часа, возачот мора да има дневен одмор од најмалку 9 часа.

Возилото се расипа, што треба да сториме пред влечење?

Ги ослободуваме пролетните колектори (механички или пневматски).

Ги расклопуваме карданските шахти.
Внимаваме товарот на браниците - влечните очи да не надминува 20 до 25 t.
Внимаваме на брзината на возилото која без горенаведените мерки не смее да надмине 10
километри на час.

Што е каботажа?

Каботажа е секој превоз на патници или стоки помеѓу поединечни места во Република
Словенија, извршен од странски превозник, или превоз на патници или стоки меѓу одделни
места во друга земја, извршен од словенечки превозник.

Набројте во кои случаи има осигурителна компанија, согласно Законот за задолжителни

осигурувања во сообраќајот осигурителната компанија има можност да ги наплати од
осигуреникот сумите што му ги исплатила на оштетениот??

Доколку имателот на полиса го користел возилото за друга цел од онаа наведена во

договорот за осигурување.
Доколку возачот нема важечка возачка дозвола од категоријата или категориите на кои
припаѓа возилото што го управувал.
Ако возачката дозвола е одземена или суспендирана.
Доколку возачот управувал со возилото под дејство на алкохол, дрога,..., поточно над
дозволената граница.
Доколку возачот намерно ја предизвикал штетата.
Ако возилото што го возел возачот не било технички без грешка.
Доколку возачот го напуштил местото на несреќата без да ги наведе личните и
осигурителните податоци.

Како мораме да го распоредиме товарот во возилото?

Товарот на товарната површина мора да биде рамномерно распределен.
Товарот мора да се дистрибуира што е можно пониско.
Потешки товари во средината, мора да ги избегнуваме точките оптоварувања.
Полесни товари на страните, полесни товари на врвот на потешките товари.

Која је максималната дозволена заедничка маса на триосовинско моторно возило? Што ако
погонската оска има двојни гуми? Во овој случај, колку може да достигне оптоварувањето на
секоја оска?
Максималната вкупна тежина на моторно возило со три оски е 25 т.
Ако погонската оска е опремена со двојни гуми и воздух или соодветна суспензија, таа може
да биде 26t.

13
Ако секоја погонска оска е опремена со двојни гуми, а максималното оптоварување на секоја
оска не надминува 9,5 т, може да биде 26

Што може да стори имателот на АТА карнет ако граничниот царински орган установи дека не се
исполнети услови за времен увоз на стоката?
- сопственикот може да ја врати робата во странство
- по барање на имателот, граничниот царински орган може да одобри упатување на стоката
на друг царински орган, кој ќе ја спроведе постапката за привремен увоз со целосно или
делумно ослободување од царински давачки.
- доколку граничниот царински орган не може да утврди дали се исполнети условите за
привремен увоз на стоки, одлуката ја препушта на внатрешниот царински орган до кој ја
препраќа стоката.

Кои услови треба да бидат исполнети при изведување на превозот на стока за сопствени
потреби?
Се смета за превоз на лица или стоки за сопствени потреби доколку се исполнети следниве
услови:
• возилата што се користат за оваа намена мора да бидат во сопственост на ова физичко или
правно лице или орган или да имаат право да ги користат овие возила врз основа на договор
за закуп или лизинг.
• стоката што се транспортира мора да биде во сопственост на домашниот превозник или да
се продава, купи, изнајмува, изнајмува, произведува, дополнува или поправа од домашниот
превозник,
• целта на патувањето мора да биде транспорт на стока до или од домашниот превозник или
за негово движење или во рамките на компанијата или надвор, но само за потребите на
домашниот превозник;
• моторните возила што се користат за таков транспорт мора да ги управуваат вработени во
домашниот превозник;
• возилата мора да бидат во сопственост на домашниот превозник или изнајмени, со тоа што
ги исполнуваат условите за користење на возила изнајмени без возач за патен транспорт на
стоки.

Што значи време на расположливост?

Времето на достапност за возачите значи време кога од возачот не се бара да остане на
своето работно место, туку мора да биде на располагање за да биде повикан да започне или
да продолжи да вози или да извршува други задачи (патување со траект или воз, време на
чекање на границите и чекање поради забрана за возење).
Подвижниот работник мора однапред да го знае ова време и неговото проценето
времетраење пред поаѓање или непосредно пред вистинскиот почеток на работа.

На кој начин царинските органи гарантираат дека во меѓународниот патен сообраќај се

пренесува иста стока како што е наведено во документите (обезбедување на истоветноста на
стоката)?
За обезбедување идентитет, надлежните органи најчесто користат царински пломби, кои се
ставаат на просторот во кој се става стоката.
Транспортното средство мора да има уверение за соодветност за транспорт под царинска
ознака или, доколку го нема, возилото мора да биде соодветно за поставување на царински
ознаки. Царинските пломби мора да имаат ознака за идентификација и мора да бидат

14
наменети за еднократна употреба. Тие мора да бидат направени на таков начин што секое
можно оштетување или отстранување е видливо со голо око.
Најзастапени се царинските пломби, кои ги поставуваат царинските органи. Се користат и
пломби инсталирани од овластени испраќачи. Статусот на овие полнења е ист како оној на
царинските полнења. Покрај пломбите, може да се користат и царински етикети кои најчесто
се ставаат на поединечни облици на пакување (палети, кутии, буриња и сл.)

Што проверуваме на возилото при застанување додека возиме?

Притисок, температура и состојба во гумите.
Температура на барабаните на сопирачките и лежиштата на тркалата.
Завртки за тркала, завртки на вратило на пропелерот.
Систем за ладење, обезбедување товар.

Како може да се коригираат податоци внесено во ТИР карнет и кој може да ги коригира на
првата страница од корицата во полињата 1-3?
Информациите внесени во ТИР карнетот може да се коригираат само со вкрстување на
неточните информации и внесување на точните информации над него. Ваквата корекција
мора да биде придружена со потпис на лицето кое ја извршило исправката и
задолжителното потврдување од страна на царинските органи. Во никој случај не е
дозволено бришење или избелување на податоците.
Само националната асоцијација што го издала ТИР карнетот може да ги поправи
информациите на првата страница од кориците во полињата 1-3. Покрај исправката мора да
има и печат на здружението.

Кои возачи се ослободени од стекнување основни квалификации и редовна обука во

согласност со Законот за превоз во патниот сообраќај?
Возачи на возила:
• кај кои максималната дозволена брзина не надминува 45 km/h;
• се користи од словенечката армија, полиција, цивилна заштита или пожарникари;
• на кои се вршат пробни возења за технички подобрувања, поправки или одржување на
нови или обновени возила кои сè уште не се пуштени во употреба;
• кои се користат во итни ситуации или се наменети за спасувачки операции;
• возила што се користат за возење часови за лица кои сакаат да се стекнат со возачка
дозвола или потврда за квалификација и редовна обука;
• дека транспортира материјал и опрема што возачот ги користи во својата работа, доколку
управувањето со ова возило не е основна дејност на возачот;
• кои се користат за сопствени и лични потреби.

Како да сопираме на удолница?

Префрлуваме на помала брзина, а со тоа постигнуваме поголем број вртежи на моторот.
Брзината на возилото по наклонот се прилагодува со забавувачот.
Ако возилото сè уште забрзува, работната сопирачка мора да се притисне.

15
Возачот извршил работа во текот на неделата како што е прикажано во табелата подолу. Секој
ден започнал со работа во 22.00 часот. Дали постапил согласно пропишаната законска
регулатива за време на возење (Регулатива ЕС 561/06) и времетраење на работа на возачите
(Закон за работно време и задолжителни паузи за мобилните работници и за опрема за
снимање во патниот транспорт)? Оправдајте го утврденото!

понеделник вторник среда четврток петок сабота недела

Возел 8 часа 8 часа 8 часа 8 часа 8 часа 0 часа 0 часа

Друга работа 2 часа 3 часа 1 часа 2 часа 3 часа 0 часа 0 часа

Возачот не го надминал дневното (9 часа, 10 часа двапати неделно) и неделното време на

возење (56 часа), па затоа се усогласил со Регулативата (ЕЗ) 561/06.
Возачот ја извршувал работата ноќе (помеѓу 23 и 06 часот). Ако работиме ноќе 4 или повеќе
часа, можеме да работиме најмногу 10 часа. Возачот во вторник и петок работел 11 часа,
односно НЕ го почитувал Законот за работно време и задолжителен одмор на мобилните
работници и опрема за снимање во патниот транспорт.

Опишете како возачот може да одмора неделно во две последователни недели и што мора да
направи ако го скрати неделниот одмор!
Во кои било две последователни недели, возачот има најмалку:
• два редовни неделен одмор (2 пати од по 45 часа), или
• еден редовен неделен период на одмор (45 часа) и еден намален неделен период на
одмор кој трае најмалку 24 часа. Скратувањето се заменува со период на одмор со еднаква
должина во едно парче пред крајот на третата недела по седмицата за која станува збор

Возачот се вработил во транспортна компанија. првиот работен ден му бил врачен договор за
работа, кој морал да го потпише и да му го врати првиот примерок на работодавецот. Тогаш
работодавачот му го покажал возилото и го испратил на неговото прво самостојно возење..

Дали работодавецот правилно постапил? Оправдајте го одговорот да или не!

Работодавачот НЕ постапил правилно.
Работодавачот треба на возачот да му достави писмен нацрт на договорот за вработување
најмалку три дена пред да стапи во работен однос.
Работодавачот треба да го упати возачот на лекарски преглед пред да започне со работа.
Требаше да го провери знаењето на возачот за управување со возилото пред да го испрати
на првото возење.

Кои документи возачот мора да ги има во возилото додека вози согласно Законот за патен
транспорт - ЗПЦП?
- Копија од лиценцата
- Возачка квалификација (внесена во VD или посебна картичка)
- Доколку возачот не е државјанин на некоја од земјите на ЕУ, посебна потврда дека е
вработен согласно прописите.
- Доколку возилото не е во сопственост на превозникот, договор за изнајмување или друг
договор со кој се докажува дека тој има право да го користи возилото
- Дозволи и дозволи, доколку е потребно
- за превоз на патници со автобус за свои потреби посебна потврда дека вршат превоз за свои
потреби

16
- Договор за вработување на возач на автобус
- Договор за вработување на возач со полно работно време за автотакси превоз

Наброј ги мерките за сочувување на психофизичка способност за возење!

Застанете што почесто, шетајте наоколу и на овој начин намалете го заморот и забрзајте ја
циркулацијата на крвта.
Седнете со колената малку повисоко од колковите и колку што е можно поблиску до воланот
додека сеуште се чувствувате безбедно. Истегнувањето на рацете ја зголемува напнатоста во
лумбалниот 'рбет и го оптоварува вратот, рамената и зглобовите.
Седнете исправено и со брадата внатре (не ги туркајте брадата и главата напред).

Опиши ги условите и начините на употреба на течност за ладење!

• Во системот за ладење може да се користи само течноста за ладење која е веќе разредена
со вода.
• Современите антифризови може да се мешаат и со тврда вода.
• Современите средства за ладење и системи за ладење на моторот не само што штитат од
ниски температури, туку и ефикасно штитат од корозија, па затоа се препорачува да се
користат во текот на целата година (дури и во лето).
• Бидејќи антикорозивните адитиви се трошат за време на употребата, течноста за ладење
мора да се замени по 2-5 години (во зависност од квалитетот на течноста за ладење).
• Средствата за ладење со ист квалитет се мешаат едни со други.
• Течноста за ладење не смее да дојде во контакт со масла за подмачкување и нечистотии -
можност за зголемено пенење на течноста за ладење или гелација на масло

Како надлежните царински органи обезбедуваат истата стока како што е наведена во
документите да се транспортира во меѓународен патен транспорт (со обезбедување на
идентитетот на стоката)?
За обезбедување идентитет, надлежните органи најчесто користат царински пломби, кои се
ставаат на просторот во кој се става стоката.
Транспортното средство мора да има уверение за соодветност за транспорт под царинска
ознака или, доколку го нема, возилото мора да биде соодветно за поставување на царински
ознаки. Царинските пломби мора да имаат ознака за идентификација и мора да бидат
наменети за еднократна употреба. Тие мора да бидат направени на таков начин што секое
можно оштетување или отстранување е видливо со голо око.
Најзастапени се царинските пломби, кои ги поставуваат царинските органи. Се користат и
пломби инсталирани од овластени испраќачи. Статусот на овие полнења е ист како оној на
царинските полнења. Покрај пломбите, може да се користат и царински етикети кои најчесто
се ставаат на поединечни облици на пакување (палети, кутии, буриња и сл.)

Наведете ги карактеристиките на бензински и дизел мотори! Во колоната со тврдењата

запишете „Б“ за бензински и „Д“ за дизел мотори!
Б Тие ја всисуваат мешавината од гориво и воздух.
Д Горивото се запалува поради високите температури на компримираниот воздух.
Б Палењето настапува со помош на свеќичка.
Б Инјекторот вбризгува гориво во доводната цевка.
Д Притисоците при согорување се повисоки.

17
Како се нарекува транспортот на товарот на сликата и што спречува истата?
Пролетна завој
спречува превртување на товарната единица

Како можеме да опишеме слободен или рефус товар, односно што е рефус товарот?

Со какви возила вообичаено се транспортира?

Лабавиот рефус товар се опишува како товар што не може соодветно да се спакува во
одредени форми, на пр. песок, баласт, мешавина на материјали итн. Заради полесно
товарење, најчесто се транспортираат на возила со отворено кесон.
Во оваа категорија спаѓаат и отстранливи контејнери со отворен покрив (кипер) за транспорт
на отпаден материјал

Како надлежните царински органи обезбедуваат истата стока како што е наведена во
документите да се транспортира во меѓународен патен транспорт (со обезбедување на
идентитетот на стоката)?
За обезбедување идентитет, надлежните органи најчесто користат царински пломби, кои се
ставаат на просторот во кој се става стоката.
Транспортното средство мора да има уверение за соодветност за транспорт под царинска
ознака или, доколку го нема, возилото мора да биде соодветно за поставување на царински
ознаки. Царинските пломби мора да имаат ознака за идентификација и мора да бидат
наменети за еднократна употреба. Тие мора да бидат направени на таков начин што секое
можно оштетување или отстранување е видливо со голо око.
Најзастапени се царинските пломби, кои ги поставуваат царинските органи. Се користат и
пломби инсталирани од овластени испраќачи. Статусот на овие полнења е ист како оној на
царинските полнења. Покрај пломбите, може да се користат и царински етикети кои најчесто
се ставаат на поединечни облици на пакување (палети, кутии, буриња и сл.)

Што е транзитен превоз?

Транзитен превоз е превоз на патници или стоки низ територијата на една земја без влез и
излез на патници или утовар или истовар на стока во таа земја

Што е превоз за трети држави? Запиши ги неговите карактеристики!

Превоз за трети земји е превоз со словенечки превозник каде патниците се качуваат или се
товарат стоки за транспорт во странска земја на потекло, а патниците се симнуваат или
стоката се истоварува во дестинација странска земја, како и превоз со странски превозник
каде што патниците се качуваат или стоката се утоварува за превоз во Република Словенија и
патниците се симнуваат или стоката се истоварува во странска држава каде што овој
превозник нема седиште.

18
Што е каботажа?

Каботажа е секој превоз на патници или стоки помеѓу поединечни места во Република
Словенија, извршен од странски превозник, или превоз на патници или стоки меѓу одделни
места во друга земја, извршен од словенечки превозник.

Во понеделник во 06:00 часот завршивте со редовен неделен одмор и почнавте да возите. Во

минатата недела сте возеле 40 часа и сте изведувале други работи 10 часа. Во оваа недела сте
возеле три пати по 9 часа и два пати по 10 часа. Потоа сте започнале со нов неделен одмор.
Дали сте постапиле погрешно во овие недели? Наведете образложение односно пресметка!

Ја направив вистинската работа двете недели. Не ја надминав неделната граница на возење

од 56 часа во претходната недела.
Во текот на оваа недела возев 47 часа и со тоа не го надминав лимитот за возење од две
недели (40+47=87).

Кога мора возач во двојна екипа да има дневно време на одморот?

Во текот на 30-те часа, возачот мора да има дневен одмор од најмалку 9 часа

Што е редовно усовршување на возачите, на колку време се изведува и кои области на знаење
ги опфаќа?

Редовната обука е обука која е задолжителна и мора да ја завршат возачите кои го завршиле
првиот редовен курс за обука на секои пет години пред да истече сертификатот со кој се
потврдува редовната обука.
Им овозможува на возачите да го ажурираат знаењето од суштинско значење за нивната
работа.
Посебен акцент е ставен на:
• безбедноста на патиштата и
• рационална потрошувачка на гориво

Кои услови треба да бидат исполнети при изведување на превозот на стока за сопствени
потреби?

Се смета за превоз на лица или стоки за сопствени потреби доколку се исполнети следниве
услови:
• возилата што се користат за оваа намена мора да бидат во сопственост на ова физичко или
правно лице или орган или да имаат право да ги користат овие возила врз основа на договор
за закуп или лизинг.
• стоката што се транспортира мора да биде во сопственост на домашниот превозник или да
се продава, купи, изнајмува, изнајмува, произведува, дополнува или поправа од домашниот
превозник,
• целта на патувањето мора да биде транспорт на стока до или од домашниот превозник или
за негово движење или во рамките на компанијата или надвор, но само за потребите на
домашниот превозник;
• моторните возила што се користат за таков транспорт мора да ги управуваат вработени во
домашниот превозник;

19
• возилата мора да бидат во сопственост на домашниот превозник или изнајмени, со тоа што
ги исполнуваат условите за користење на возила изнајмени без возач за патен транспорт на
стоки.

Наброи четири заштити пред кражба на моторното возило!

Блокирање (блокада) на моторот.
Алармен уред.
Внатрешна контрола на возилото.
Заштита од кражба и отстранување велосипед.

Кои течности во возилото се опасни за околината, доколку истекуваат од возилото?

Моторно масло, диференцијал, менувач.
Течност за ладење.
Течност за сопирачки.
Електролит на батеријата.
Гориво, бензин, бензин.

III.

1. Возите товорно возило на релација Истамбул (Турција) - Марибор (СЛО). Ќе поминете 1425
км за време од 22 часа. Во возилото пренесувате 200 картони текстилни производи. Транзитот
ќе го извршите со ТИР образец.

а) наведете тип на превозот!

Меѓународен товарен транспорт - билатерален или билатерални

б) Опишете ги вашите активности пред извршување на овој транспорт!

Проверувам дали возилото е технички непречено, проверувам дали ја имам сета потребна
документација за извршување на овој превоз, проверувам дали ја имам целата опрема на
возилото што е неопходна за извршување на превозот, се запознавам со товарењето со цел.

в) Како ќе ги распоредите часовите за возење и паузите при вршење на овој превоз?

Возењето ќе трае 22 часа. Можам да возам најмногу 4 часа и 30 минути, потоа морам да
застанам и да направам пауза од 45 минути. По паузата продолжувам да возам 4 часа и 30
минути. Ако не ја искористив опцијата да го продолжам возењето двапати на 10 часа оваа
недела, правам пауза од 45 минути и возам уште еден час. Јас земам редовен дневен одмор
од најмалку 11 часа или скратен дневен одмор од 9 часа (3 пати неделно). По дневниот
одмор продолжувам да возам 4 часа и 30 минути, па морам да застанам и да направам
пауза од 45 минути. По паузата продолжувам да возам 4 часа и 30 минути. Ако не ја
искористив опцијата да го продолжам возењето двапати на 10 часа оваа недела, правам
пауза од 45 минути и возам уште еден час. Јас земам редовен дневен одмор од најмалку 11
часа или скратен дневен одмор од 9 часа (3 пати неделно). По еден ден одмор продолжувам
да возам 4 часа. Паузата можам да ја искористам поинаку: во секое време во рок од 4 часа и
30 минути од возењето, правам пауза од 15 минути и по 4 часа и 30 минути возење, правам
пауза од 30 минути.

20
г) Со која опрема ќе го прицврстите товарот?

Ќе користам ПВЦ лим или кеси на надувување.

д) опишете ја документацијата на возачот, возилото и товарот, потребна за изведување на овој

транспорт?

Документација за возачот: возачка дозвола и уверение за стекнати основни квалификации и

редовна обука или означување на шифрата на Европската унија (″95″) на возачката дозвола и
евиденцијата на тахографот за претходните 28 дена или возачка картичка и пасош.
Документација за возилото: важечка сообраќајна дозвола и копија од дозвола за
меѓународен патен превоз на товар, дозвола за возење под гаранција ТИР.
Карго документација: испратница или испратница, фактура (фактура) и CMR меѓународна
товарна сметка и ТИР книшка.

ѓ) на патот ви се превртува товарот на кесонот. Како ќе постапите?

Се јавувам во најблиската царинарница.
Царината го отстранува полнењето и јас ја поправам стоката под нивен надзор.
Царината поставува ново полнење.
Отворањето на возилото и размената мора да бидат внесени во ТИР карнетот и мора да
бидат заверени од царина.

е) Попатно утврдувате дека на кориците одТИР формулатор се наведени погрешни податоци.

Дали смеете податоците да ги коригирате? Ако да на кој начин? Ако не, зошто не?
Податоците на капаците на TIR карнетот може да не се коригираат.
Тие може да ги коригира само издавачот на ТИР карнетот.

ж) Опишете ги вашите должности при преземање и предавање на стоката!

Мои задачи при преземање на товарот:

• пријави до одговорното лице на товарното место,
• Го ставам возилото на товарното место и го отворам товарниот простор,
• Го контролирам товарењето: давам инструкции за дистрибуција на товарот во товарниот
простор, го контролирам бројот на стоки единици (пакети), координацијата на податоците од
документите со фактичката натоварена стока, квалитетот на натоварената стока,
• прикачете ја стоката,
• Го затворам товарниот простор,
• Ја потпишувам и ја преземам карго документацијата.
Мои должности при предавање на товарот:
• пријави до одговорното лице на товарното место,
• Го ставам возилото на товарното место и го отворам товарниот простор,
• Го контролирам истоварот,
• Го затворам товарниот простор,
• Ја потпишувам документацијата за испорака на стоката.

21
З) Опишете ги вашите задачи при изведување на царинската контрола од страна на надзорни
органи!
Документите ги предавам на шпедитер во извозната царинарница. Очекувам инструкции од
надлежните органи. Ако одлучат да ја прегледаат стоката, морам да им овозможам да ја
прегледаат и да им укажам помош при прегледот на стоката. Откако ќе заврши процесот на
царинење, ќе го потврдам ТИР карнетот.
Во транзитната постапка, при влез и излез од територијата на земјата која транзитира морам
да го приложам ТИР карнетот за потврда.
При влез на територијата на Европската заедница, ја пријавувам стоката на царинскиот орган
и му ја давам ТИР книшката за потврда. Стоката заедно со ТИР карнетот ја доставувам до
одредишниот царински орган преку застапник - шпедитер. Очекувам инструкции од
надлежните органи. Ако одлучат да ја прегледаат стоката, морам да им овозможам да ја
прегледаат и да им укажам помош при прегледот на стоката. По увидот и дозволата од
надлежните органи можам да го продолжам патувањето до примачот на робата.

3. Ќе возите товарно возило на релација Љубљана (СЛО) / Вал торенс (Франција). Ке возите 813
км во 13 часа. Со возилото пренесувате 500 картони бонбони.
Запишете тип на превоз
Меѓународен карго превоз

Опишете ги вашите активности пред извршување на овој транспорт!

Проверувам дали возилото е технички непречено, проверувам дали ја имам сета потребна
документација за извршување на овој превоз, проверувам дали ја имам целата опрема на
возилото што е неопходна за извршување на превозот, се запознавам со товарењето со цел

в) Како ќе ги распоредите часовите за возење и паузите при вршење на овој превоз?

Возењето ќе трае 13 часа. Можам да возам најмногу 4 часа и 30 минути, потоа морам да
застанам и да направам пауза од 45 минути. По паузата продолжувам да возам 4 часа и 30
минути. Паузирам 45 минути ако можам да го продолжам возењето за уште еден час, ако не
ја искористив опцијата да го продолжам возењето на 10 часа оваа недела. По паузата возам
уште еден час. Јас земам редовен дневен одмор од најмалку 11 часа или скратен дневен
одмор од 9 часа. По дневен одмор продолжувам да возам 4 часа. Паузата можам да ја
искористам поинаку: во секое време во рок од 4 часа и 30 минути од возењето, правам пауза
од 15 минути и по 4 часа и 30 минути возење, правам пауза од 30 минути.

со која опрема ќе го прицврстите товарот?

Ќе користам селотејп

д) на што се треба да внимава возачот при возењето за да ја одржи стабилноста на

натовареното возило на патот, особено во однос на состојбата на возилото и товарот?
Пред се за состојбата на гумите. Покрај правилниот избор на типот и големината на гумите,
како и притисокот во нив, треба да се внимава и на состојбата на абење на профилот на
гумата.
Дека сопирачките се поставени рамномерно, на тркалата на секоја оска.
Дека товарот на возилото е рамномерно распореден на платформата за товарење.
Дека товарот, во зависност од видот, е правилно прицврстен на платформата за товарење и
дека тежиштето на возилото е што е можно пониско.

22
ѓ) При возење во Словенија ве сопираат полициски службеници и го мерат ваше возило.
Откриле дека возилото е преоптоварено. Која маса е надмината? Каде е одредена таа маса?
Која е толеранција за измерените маси? Која е казната за возачот доколку преоптоварување
изнесува помеѓу 10% и 20%? Кој е одговорен за преоптоварување на возилото?
Надмината е максималната дозволена тежина на возилото.
Максималната дозволена тежина на возилото се одредува врз основа на структурните
карактеристики на возилото и се запишува во сообраќајната дозвола.
Ако вкупната маса ја надминува максималната дозволена маса до 3%, тоа е во рамките на
дозволената толеранција.
Казната за возачот во овој случај изнесува 300 евра.
Возачот е одговорен за преоптоварено возило.

е) Опишете ги вашите задолженија при преземање и предавање на товарот!

Мои задложенија при преземање на товарот:
Мои должности при прифаќање товар:
• пријави до одговорното лице на товарното место,
• Го ставам возилото на товарното место и го отворам товарниот простор,
• Го контролирам товарењето: давам инструкции за дистрибуција на товарот во товарниот
простор, го контролирам бројот на стоки единици (пакети), координацијата на податоците од
документите со фактичката натоварена стока, квалитетот на натоварената стока,
• прикачете ја стоката,
• Го затворам товарниот простор,
• Ја потпишувам и ја преземам карго документацијата.
Мои должности при предавање товар:
• пријави до одговорното лице на товарното место,
• Го ставам возилото на товарното место и го отворам товарниот простор,
• Го контролирам истоварот,
• Го затворам товарниот простор,
• Ја потпишувам документацијата за испорака на стоката.

ж) за време на возењето моторот почнува да прегрева. Кои се можни причини за прегревање

на моторот?
Премалку моторно масло.
Недоволна количина на средство за ладење.
Вентилаторот и пумпата за вода не се ротираат.
Ладилникот за масло и пумпата за масло се неисправни.

з) што може да предизвика несоодветно прицврстен товар на товарното возило?

Може да падне од возилото, да предизвика сообраќаен метеж,
а другите учесници може да бидат повредени или убиени.

ѕ) Во просторот за одмор каде што спиете ноќе, чувствувате дека вашето возило се ниша или се
движи некое време. Што се случува во овој случај и како ќе постапите?
Во овој случај, можам да очекувам илегални мигранти да се обидат да се качат на моето
возило. Бидејќи може да се појават опасни ситуации, не го прегледувам сам возилото, туку
викам полиција и заедно со неа го прегледувам возилото.

23
4. Ќе возите товарно возило на релација Истанбул (Турција) - Марибор (СЛО). Ке возите 1245 км
во 22 часа. Со возилото пренсувате 200 картони со текстилни производи. Транзит ќе извршите
со ТИР карнетот.
Со вашето товарно возило со најголема дозволена тежина (НДМ) од 40 тона сте пренесувале 21
тон товар Од вкупно растојание од 1.425 km, сте превезле 1.300 km со товар. Масата на
возилото (MV) е 15 тони.

а) Наведете го типот на транспорт

Меѓународен товарен транспорт - билатерален или билатерални

б) За време на возењето ви украле картичка за тахограф. Запишете што треба да сторите!

Прво го известувам мојот работодавец. Потоа ја пријавувам кражбата на картичката во
најблиската полициска станица во земјата каде што е украдена картичката. Барам
евиденција од пријавата за кражба.

Потоа до крајот на патувањето на лист ги запишувам сите мои задачи поврзани со возењето
и паузите и одморите, а на него го пишувам и името и презимето, бројот на возачката
дозвола и на крајот потпишувам.
По завршувањето на возењето, морам веднаш да договорам издавање на нова картичка.

в) како ќе ги распределите часови на возење и паузите при вршење на овој превоз?

Возењето ќе трае 22 часа. Можам да возам најмногу 4 часа и 30 минути, потоа морам да
застанам и да направам пауза од 45 минути. По паузата продолжувам да возам 4 часа и 30
минути. Ако не ја искористив опцијата да го продолжам возењето двапати на 10 часа оваа
недела, правам пауза од 45 минути и возам уште еден час. Јас земам редовен дневен одмор
од најмалку 11 часа или скратен дневен одмор од 9 часа (3 пати неделно). По дневниот
одмор продолжувам да возам 4 часа и 30 минути, па морам да застанам и да направам
пауза од 45 минути. По паузата продолжувам да возам 4 часа и 30 минути. Ако не ја
искористив опцијата да го продолжам возењето двапати на 10 часа оваа недела, правам
пауза од 45 минути и возам уште еден час. Јас земам редовен дневен одмор од најмалку 11
часа или скратен дневен одмор од 9 часа (3 пати неделно). По еден ден одмор продолжувам
да возам 4 часа. Паузата можам да ја искористам поинаку: во секое време во рок од 4 часа и
30 минути од возењето, правам пауза од 15 минути и по 4 часа и 30 минути возење, правам
пауза од 30 минути.

г) со која опрема ќе го прицврстите товарот?

Ќе користам ПВЦ лим или кеси на надувување.

д) запишете која документација е потребна при извршување на овој превоз за возачот,

возилото и товарот!
Документација за возачот: возачка дозвола и уверение за стекнати основни квалификации и
редовна обука или означување на шифрата на Европската унија (″95″) на возачката дозвола и
евиденцијата на тахографот за претходните 28 дена или возачка картичка и пасош.
Документација за возилото: важечка сообраќајна дозвола и копија од дозвола за
меѓународен патен превоз на товар, дозвола за возење под гаранција ТИР.
Карго документација: испратница или испратница, фактура (фактура) и CMR меѓународна
товарна сметка и ТИР книшка.

24
ѓ) Пресметајте: степен на искористување на поминати километри (користење на транспортот)
Стапка на искористување на километражата = 1300 km : 1425 km = 0,91 x 100 = 91%
Изминатите километри биле искористени 91%.

е) Пресметајте: степен на искористување на капацитетот на товарот на возилото

Носивост на возилото = 40 t – 15 t = 25 t
Стапка на искористување на капацитетот на возилото = 21 t : 25 t = 0,84 x 100 = 84%
Носивоста на возилото била искористена 84%.

ж) Пресметајте: извршена транспортна работа

Извршена транспортна работа = 21 t x 1300 km = 27.300 tkm.
Извршената транспортна работа изнесува 1400 tkm.
Извршената транспортна работа е 27.300 тони километри.

з) запишете ги вашите задачи при изведување на царинските постапки во транзитните држави.

Возите со ТИР карнет.
Документите ги предавам на шпедитер во извозната царинарница. Очекувам инструкции од
надлежните органи. Ако одлучат да ја прегледаат стоката, морам да им овозможам да ја
прегледаат и да им укажам помош при прегледот на стоката. Откако ќе заврши постапката за
царинење, ќе ја потврдам ТИР книшката.
За време на транзитната постапка, при влез и излез од територијата на земјата која
транзитира, морам да го приложам ТИР карнетот за потврда.
При влез на територијата на Европската заедница, ја пријавувам стоката на царинскиот орган
и му ја давам ТИР книшката за потврда. Стоката заедно со ТИР карнетот ја доставувам до
одредишниот царински орган преку застапник - шпедитер. Очекувам инструкции од
надлежните органи. Ако одлучат да ја прегледаат стоката, морам да им овозможам да ја
прегледаат и да им укажам помош при прегледот на стоката. По увидот и дозволата од
надлежните органи можам да го продолжам патувањето до примачот на стоката.

ѕ) Во што треба да биде сигурен возачот пред да прикачи полуприколка на моторно возило?
Дали спојката на петто тркало е во ред? Дека полуприколката е запрена со рачна сопирачка.
Дека предниот дел на полуприколката е толку подигнат што, при спојување, предниот раб на
носачот на листот на ременот лежи на жлебот или на седлото за спојување.
Дека надолжните оски на влечното возило и полуприколката се во права линија.
Отстапувањето на оската не смее да надмине 10%.

и) Кога за време на возењето сте застанале на раскрсницата, но на ретровизорот забележувате

лице, кое се крие зад вашето возило. Што можете да заклучите од она што сте го забележале и
како би постапиле?
Можам да заклучам дека илегален мигрант се обидува да се качи на моето возило или дека
се обидува да скрие некој предмет на возилото што сака да го прокриумчари преку граница,
на пр. лекови
Дефинитивно ќе повикам полиција и ќе го прегледам возилото во нивно присуство

25
Вработени сте во претпријатие Млекара д.о.о. Со товарно возило - цистерна, во сопственост на
претпријатието ќе извршите превоз на млекото, сопственост на претпријатието на релација
Љубљана - Марибор - Копер и тоа од Љубљана во филијалите на ова претпријатие во Марибор
и Копер. Ефективното возење ќе трае 9 часа, а за тоа време ќе изведувате други работи во
траење од 2 часа. Превезувате свежо млеко.
а) Наведете тип на превозот!
Превоз за сопствени потреби во домашен или внатрешен сообраќај

б) Како ќе го изведете превентивниот преглед на системот за ладење? Што се ќе контролирате,

односно прегледате?
• Проверка на гумени црева.
• Контрола на резервоарот за нивелирање.
• Контрола на фрижидерот.
• Контрола на истекување.
• Контрола на вентилаторот.
• Проверка на соодветноста на течноста за ладење.
• Контрола на нивото на течноста за ладење.
• Контрола на температурата на замрзнување (°C).

в) Како ќе ги распоредите часовите на возење со одмори при изведување на овој превоз? Што
треба да имате (употребувате) по завршетокотна возењето, односно работата пред почетокот
на следното возење и во какво траење? Како инаку можете да ја искористите паузата додека
возите?
Возењето ќе трае 9 часа. Можам да возам најмногу 4 часа и 30 минути, потоа морам да
застанам и да направам пауза од 45 минути. По паузата продолжувам да возам 4 часа и 30
минути.
Јас земам редовен дневен одмор од најмалку 11 часа или скратен дневен одмор од 9 часа.
Паузата можам да ја искористам поинаку: во секое време во рок од 4 часа и 30 минути од
возењето, правам пауза од 15 минути и по 4 часа и 30 минути возење, правам пауза од 30
минути.

г) До каков ефект може да дојде доколку цистерната не е наполнета во целост, односно е само
делумно наполнета? Како е препорачано да биде наполнета цистерната? Кои се можните
дополнителни мерки за спречување на ефектот на премалку наполнета цистерна?
Можеме да наидеме на истите проблеми при движење на товар како и со суспендираниот
товар. Ако резервоарите или другите транспортни единици се делумно наполнети, товарот
ќе почне да се движи ако возилото забрза, забави или се сврти. Затоа, центарот на
гравитација на товарот и на целото возило се менува, со што се активира осцилација на
товарот. Возилото може да стане толку нестабилно што да стане неконтролирано и да се
преврти.
Секогаш кога е можно, резервоарите треба да бидат речиси целосно полни или празни (се
препорачува повеќе од 80% или помалку од 20% за резервоари поголеми од 7500 литри).
Доколку е потребно, мора да се преземат дополнителни мерки за да се спречи движењето
на товарот, на пр. користејќи тенкови опремени со бариери.

д) Опишете ја документацијата за возачот на возилото и товарот која е потребна за

извршување на овој превоз!

26
Документација за возачот: возачка дозвола, евиденција за тахограф за претходните 28 дена
или возачка картичка.
Документација за возилото: валидна возачка дозвола.
Документација за товарот: документ на компанијата за стоката (може да биде и испратница
итн.)

ѓ) Возите цистерна со повеке комори. На што треба да се внимава при товарење (точење) на
товорот во таква цистерна и што при растоварање (празнење) на цистерната?
Кога се вчитува, возачот мора да се погрижи сите прегради да се полни или барем повеќе од
80%.
При празнење на коморите, мора да се внимава да се осигура дека секоја комора е целосно
испразнета и дека сите комори не се испразнети само делумно

е) Опишете ги вашите задолженија при преземање и предавање на товарот!

Мои должности при прифаќање товар:
• пријави до одговорното лице на товарното место,
• Го ставам возилото на товарното место и го отворам товарниот простор,
• Го контролирам товарењето: давам упатства за дистрибуција на товарот во товарниот
простор, го контролирам бројот на стоки единици (пакети), координацијата на податоците од
документите со фактичката натоварена стока, квалитетот на натоварената стока,
• прикачете ја стоката,
• Го затворам товарниот простор,
• Ја потпишувам и ја преземам карго документацијата.
Мои должности при предавање товар:
• пријави до одговорното лице на товарното место,
• Го ставам возилото на товарното место и го отворам товарниот простор,
• Го контролирам истоварот,
• Го затворам товарниот простор,
• Ја потпишувам документацијата за испорака на стоката.

ж) Кои документи за стоката се задолжителни во РС за внатрешен комерцијален превоз на

стока?
Кои докименти се употребуваат вообичаено? Кога е задолжително издавање на товарен лист
во домашен промет?
Не е задолжително да се користи каков било документ за стока за превоз на стоки во
Република Словенија.
Обично се користат белешки за испорака, белешки за испраќање... Но понекогаш и товарен
лист.
Превозникот издава товарен лист за домашен превоз ако сака или ако тоа го бара
испраќачот.

з) Дали на возачот за овој превоз му треба основна квалификација, односно кодот 95? Дали му
треба за овој превоз извод од лиценцата во возилото?
За овој превоз на возачот не му е потребна основна квалификација или шифра 95, бидејќи
тоа е превоз за негови потреби.
На возачот не му е потребна копија од дозволата за овој превоз, бидејќи тоа е превоз за
негови потреби

27
ѕ) За време на возењето учествувате во сообраќајна незгода со тешки физички повреди. Што
може да стори превозник - работодавец од аспект на безбедност при работа? Во која
категорија е незгодата во која учествувате?
Може да ме упати на последователен медицински преглед.
Станува збор за сообраќајна несреќа од 3 категорија, бидејќи во незгодата најмалку едно
лице е тешко повредено

и) Како обезбедуваме место на сообраќајната незгода со тешки физички повреди?

Со безбедносен триаголник, кој се поставува на соодветно растојание (никогаш поблиску од
50 метри од местото што го заштитуваме) во двата правци на движење, доколку се случи
несреќа на пат со двонасочен сообраќај. По можност, местото дополнително се означува со
вклучување на сите трепкачи на возилото, ноќе со осветлување на местото на несреќата со
автомобил со вклучени главни фарови, насочување на светлосниот зрак кон местото на
несреќата, со трепкачко светло, со еден или повеќе факели или со тоа што има некој што не е
повреден во несреќата или дојде на местото на несреќата случајно на соодветно растојание
и се обидува да ги предупреди другите возачи за опасност на начин што е безбеден за него.

28