II. Phương pháp đo.

1. Dụng cụ đo:
- Bộ thiết bị thí nghiệm (bánh xe có trục quay, giá đỡ có ổ trục, quả nặng, dây
treo, hộp chân đế, cảm biến thu - phát quang điện hồng ngoại, hộp điều khiển khởi
động máy);
- Thước kẹp 0 ÷ 150mm, cấp chính xác 0,02mm;
- Máy đo thời gian đa năng hiện số MC-963, cấp chính xác 0,001s;
- Thước 1000mm, cấp chính xác 1mm;
- Cân kĩ thuật, cấp chính xác 1g.

2. Trình tự thí nghiệm.

- Đo đường kính trục bánh xe d (đo 5 lần); xác định khối lượng quả nặng m.
- Đo thời gian t và h2:
+ Cắm phích lấy điện của máy đo thời gian vào nguồn ~220V. Nối cảm biến QĐ
trên với ổ A dưới với ổ B trên mặt máy đo thời gian hiện số. Vặn núm “MODE” sang
vị trí A ↔ B và gạt nút “TIME RANGE” sang vị trí 9,999. Gạt khóa K.
+ Bấm núm 3 của bộ điều khiển Đ (đặt trên xà ngang giá đỡ G) để má phanh
hãm bánh xe M, giữ quả nặng m đứng yên ở vị trí thấp nhất B của nó, dịch chuyển
cảm biến quang điện QĐ xuống ngay vị trí thấp nhất B của quả nặng m.
+ Dịch chuyển cảm biến QĐ để tăng dần độ cao của nó tới vị trí tại đó các chữ
số hiển thị trên mặt máy đo bắt đầu nhảy. Vị trí này của cảm biến QĐ trên thước
milimet T trùng đúng với vị trí thấp nhất B của đáy quả nặng m ứng với độ cao h0.
Đọc và ghi lại tọa độ ZB.
+ Quay nhẹ nhàng bánh xe M để sợi dây treo quả nặng m cuốn vào trục quay
của bánh xe thành 1 lớp xít nhau cho tới khi quả nặng m nằm ở vị trí cao nhất A. Bấm
núm F để hãm bánh xe đứng yên tại vị trí A, xác định tọa độ ZA. Khi đó h1 = ZB - ZA.
+ Bấm núm 1 để đồng thời nhả núm phanh F của bánh xe M và đóng mạch điện
của máy đo thời gian hiện số. Ngay sau đó, bấm tiếp núm 2 để đóng mạch cảm biến
quang điện QĐ. Khi quả nặng m rơi xuống đến vị trí thấp nhất B (trùng với vị trí cảm
biến QĐ) thì máy đo thời gian ngừng đếm. Khoảng thời gian chuyển động t của hệ vật
ta xét trên đoạn đường từ A đến B. Tiếp tục theo dõi chuyển động đi lên của quả nặng
m đến khi nó đạt tới vị trí C có độ cao cực đại ZC thì bấm nút F để hãm bánh xe M.
Xác định tọa độ ZC. Khi đó h2 = ZC - ZB.
 + Ghi giá trị của khoảng thời gian chuyển động t của hệ vật và giá trị độ cao h2
vào bảng. Bấm núm “RESET”. Bấm núm 3 của bộ điều khiển Đ để hạ quả nặng m
xuống vị trí B thấp nhất, lặp lại bước đo ZC, h2, t.