Dionson, Baby Jean P.

Fil 301

“SA KAMATAYAN LAMANG”

Pamagat - Sa kamatayan lamang

Tauhan - Macario - Nagtatag ng hukbo sa bundok ng Rizal at nagtipin ng maraming tulisan

upang makipaglaban sa mga amerikano. Iniwan niya ang kanyang mga Mahal sa buhay alang-
alang sa mga layunin niya para sa bayang inapi ng mga amerikano.

Julia - Ang kasintahan ni Macario na lubos ang nadamang lungkot at pagkatakot dahil sa
pagiging tulisan ng kasintahang si Macario. S huling pamamaalam sa kanya ni Macario ay
gumuhit ang luha sa kanyang Mukha habang ang kasintahan ay namamaalam palayo sa kanya.

Pari- Nakinig siya ng maimtim kay Macario habang Ito'y nangungumpisal sa kanya. Ang mga
tinig ng kataga ng parinig ito ang pumukaw sa puso ni Macario sa matinding kalungkutang
kanyang nadarama.
Tauhang bilog

Tagpuan - kabundukan ng Rizal: unang itinayo ni Macario ang kanyang hukbo. Doon nila
unang sinimulan Ang paghahanda sa pagsalakay sa mga sundalong amerikano. Napakahalaga
ng tagpuang ito sapagkat dito itinatag ng mga tulisan ang isang nakatagong Lugar ng pag-asa
at pangarap ng mga taong may pag-ibig sa bayan.
Panahon nang matamo ang kalayaan

Bisa sa kaisipan - Ang pangunahing tauhan ay nagiging matalino dahil pinakita sa kwento
kung paano gumawa o ihanda ang sarili sa pagkakataon na kapag may labanan ulit.

Bisa sa kaasalan - Nagpapakita ng pagnanais ng tamang katarungan at resolusyon para sa

mga pangyayari. Subalit, hindi ito direktang kaugnay sa sikolohiyang kaugalian ng Pilipino.

Bisa sa damdamin - Sa kwento ay nangingibabaw ang damdaming makabayan ng

pangunahing tauhan na si Macario ang pagtalikod niya sa kanyang mahal sa buhay alang-alang
sa kanyang bayan, nakahanda siyang ibuwis ang kanyang buhay makamit lamang ang
kalayaan subalit siya ay nabigo dahil sa panlilinlang na ginawa ng kanyang mga kasamahan.

Tunggalian - Tao laban sa tao: Si Macario ay nakipaglaban sa amerikano kasama ang

kanyang mga alagad. Nakipaglaban Siya sa hangaring maging malaya tayo at maging Isang
republika ng ating pamahalaan. Parang langit ang bumagsak sa kanya ng siya’y pagliluhan ng
sarili niyang kasamang tulisan. At ang kanyang pinaglalaban ay parang bulang naglaho na
lamang. Dahil sa kanyang kasamang iyon hindi na naipagtanggol muli ni Macario ang bayan
dahil na rin sa pagdakip sa kanya.

Kasukdulan - Tinalakay sa kwento ang pakikipaglaban ng mga tulisan sa Amerikano at kung

paano sila linlangin ng kanilang kasamahan. Nagkakaroon ng
Kakalasan - Ito ay nagdulot ng mga pangyayari na mag-udyok sa mga tauhan na magbago,
tumupad sa kanilang tungkulin, at makamit ang katahimikan o katarungan sa pamamagitan ng
pagtanggap sa mga kahinaan at kakulangan ng kanilang sarili.

Wakas - Nang umpisahan kong basahin ang kwentong ito agad akong nag-isip kung bakit sa
ganitong paraan nagsimula ang kwento, ang bahaging iyonng kwento na sa gitna nararamat
makita. Akala ko noong una’y hindi o ito maunawaan subalit ng basahin ko ito ng basahin ay
malinaw naman ang mensaheng nakapaloob. Ang ginawa ng may akda ay nagsimula sa
gitnang bahagi ng kwento habang sa gitna naman niyon ay ang mga unang pangyayaring
pamamaalam ni Macario sa kanyang mahal. Naging malinawnaman ang naging mensahe ng
akdang ito sa katulad kong noong una’y medyo nagulumihanan.

BUOD - Sa kwentong ito matutunghayan ang mga naging karanasan ng ating bansa sa kamay
ng mga Amerikanong nagtanggol sa atin sa kamay ng mga hapones at dahil doon ay inakalang
maging ganap nang malaya ang bansang Pilipinas. Subalit hindi tayo lubusang naging malaya
sa pagdating ng mga mapagpanggap na “Messiah” ng ating bansa bagkus sila’y namuno sa
bansa at lahat ng dapat pag-aari ng bansa ay inaring kanila. Ganoon din sa politika at
aspektong pang-ekonomiya ng bansa Natuto din ang mga Pilipinong luminlang ng kanilang
sariling kababayan dahil sa sarili nilang hangarin o maaaring pagkatakot na rin sa mga
Amerikano. Ang buong akala ng mga Pilipino ay matatapos na ang digmaan subalit iyon pala’y
hudyat ng bagong digmaang magaganap. Tinalakay sa kwento ang pakikipaglaban ng mga
tulisan sa Amerikano at kung paano sila linlangin ng kanilang kasamahan. Sa kwento ay
nangingibabaw ang damdaming makabayan ng pangunahing tauhan na si Macario ang
pagtalikod niya sa kanyang mahal sa buhay alang-alang sa kanyang bayan, nakahanda siyang
ibuwis ang kanyang buhay makamit lamang ang kalayaan subalit siya ay nabigo dahil sa
panlilinlang na ginawa ng kanyang mga kasamahan. Noong panahong iyon walang taong
mapagkakatiwalaan dahil maaaring kasabwat o kaisa ng mga Amerikano ang ilang Pilipino. Ang
akala kasi ng ilang mga Pilipino ay makakatulong sa kanila ang mga Pilipino subalit kabaliktaran
iyon ng kanilang iniisip. Nagkaroon ng “Parity Rights” ang mga Amerikano at iyon naman ay
tinutulan ng mga makabayan at dahil sa pagtutol na iyon nabuo ang mga hukbo ng tulisan
noong panahon ng Digmaang Pilipino-Amerikano at ang hukbo ni Macario ang isa sa mga
sumasalamin sa mga uri ng mga mga samahan/hukbo noong panahong iyon.
Panunuring pampanitikan
Susing salita na ginamit

Paraan ng pagsasalita

Aral - Ang aral na ito ay maaaring magturo sa atin ng kahalagahan ng pagiging tapat sa ating
mga sarili at sa ating bayan, kahit gaano pa ito kahirap. Ito ay nagbigay-diin sa mahahalagang
konsepto tulad ng pagkilala sa katarungan, hindi lamang sa buhay ng mga tauhan, kundi pati na
rin sa lipunan.

Tema - Wala sa buhay ang katarungan. Sa kamatayan lamang maaaring mahanap ang
katarungan.
Ang temang ito ay nakuha sa ilang bahagi ng kuwento o mga piling sabi. Ito ang napili kong
tema sapagkat napagtanto kong ang isang taong matapat at may malasakit sa bayan ay
handang magbuwis ng sariling buhay alang-alang sa katarungan ng kanyang bayan.
Paraan ng pagsisimula

Wakas - Nang umpisahan kong basahin ang kwentong ito agad akong nag-isip kung bakit sa
ganitong paraan nagsimula ang kwento, ang bahaging iyonng kwento na sa gitna nararamat
makita. Akala ko noong una’y hindi o ito maunawaan subalit ng basahin ko ito ng basahin ay
malinaw naman ang mensaheng nakapaloob. Ang ginawa ng may akda ay nagsimula sa
gitnang bahagi ng kwento habang sa gitna naman niyon ay ang mga unang pangyayaring
pamamaalam ni Macario sa kanyang mahal. Naging malinawnaman ang naging mensahe ng
akdang ito sa katulad kong noong una’y medyo nagulumihanan.

TALAMBUHAY ni Teodoro A. Agoncillo

Si Teodoro A. Agoncillo
ay tanyag na istoryador, mangangatha, atmakata. Isinilang siya saLemery, Batangas noong 9
Nobyembre 1912, at yumao noong 14 Enero 1985. Kinilala dahil sa kontribusyon niya sa
pagsulatng kasaysayan ngPilipinas. Nakapagsulat siya ng mahigit na 20 aklat at mgaartikulo
ukol sa kasaysayan ng Pilipinas. Siya ay hinirang bilang isa sa "
TenOutstanding Young Me (TOYM)
", ng Junior Chamber of the Philippines noong1963 at "
Distinguished Scholar of the University of the Philippines
" noong1968. Teodoro ang tunay na pangalan, ngunit kilala sa katawagang” Teddy" o" Ago
" ng mga kaibigan. Ipinanganak siya noongNobyembre 9,1912. Angkanyang magulang ay sina
Pedro Medina Agoncillo (ng Taal,Batangas) at FelizaZaraspe Adan (ngLemery,Batangas).
Lumaki sa Intramuros, Maynila, atnakapagtapos ng kanyang
doctorate degree (Ph. B.M.A.)
noong1934 at Philosophy (1935) sa universidad ng Pilipinas. Nagawaran din Siya ng Doctors
of Letters, Honoris Causa, mula sa University of central Philippines, taong 1969.