LISTENING AND NOTETAKING 2 (CEFR LEVEL B1)

Unit 1
Chapter 1. The Population
1. Census n- тооллого
2. Populous adj- хүн амын нягтаршил ихтэй
3. Determined adj/v- шийдсэн
4. Majority n- ихэнх, дийлэнхи
5. Distribution n- тархалт, түгээлт
6. Comprise v- бүрдэх
7. Relatively adv- харьцангуйгаар
8. Metropolitan adj- хотын
9. Densely adv- нягт, шигүүгээр
10. Rural n- орон нутгийн
11. Worldwide adv/adj - дэлхий даяар, олон улсын, глобал
12. Expectancy n- насжилт
13. Race n/v- уралдаан, уралдах
14. Way n- зам
15. Origin n- гарал үүсэл, эхлэх
16. Ancestors n-өвөг дээдэс
17. Geographical adj- газар зүйн
18. Figure n/v-тоон мэдээлэл, учрыг олох, санагдах
19. Surprising adj- гайхмаар
20. Although adv-гэсэн хэдий ч
21. Contradictions n- татгалзал
22. Consider v- авч үзэх
23. Progressively adv- аажмаар
24. Estimate v- барагцаалах
25. Median n-дундаж
26. Steadily adv- тогтвортойгоор
27. Trend n- чиг хандлага
28. Investigate v- олж нээх, судлах
Chapter 2. Immigration
1. Escape v- зугтаах
2. Immigrate v- цагаачлах
3. Religious adj- шашны
4. Persecution n- хавчлага
5. Immigrants n- цагаач хүмүүс
6. Colonists n-колончлогчид
7. Settle v- шийдэх, учрыг нь олох, төлөх
8. Stage n- үе шат, тайз
9. Industrial adv-аж үйлдвэрийн
10. Revolution n- хувьсгал
11. Widespread adj- өргөн тархсан
12. Unemployment n-ажилгүйдэл
 13. Scarcity n-хомсдол
14. Farmland n-тариалангийн газар
15. Abundance n-элбэг дэлбэг байдал
16. Plentiful adj-хангалттай
17. Offer n/v-санал болгох, санал
18. Citizen n- иргэн
19. Failure n- бүтэлгүйтэл
20. Starvation n-өлсгөлөн
21. Limited adj-хязгаарлагдмал
22. Act n/v- акц, үйлдэл хийх
23. Strict adj-хатуу чанга
24. Quotas n- хувь
25. Eliminate v-багасгах
26. Federal adj- холбооны
27. Sanction n- зөвшөөрөл, ял шийтгэл
28. Hire v-хөлслөх
29. Employee n-ажилтан
30. Employee n- ажил олгогч
31. Decline n/v- бууралт, буурах
32. Independence n- тусгаар тогтнол
33. Tradition n- уламжлал
34. Period n- цэг, үе, хугацаа, сарын тэмдэг
35. Decrease v/n-буурах, бууралт
36. Fascinating adj-гайхалтай
37. Nation n-үндэстэн
38. Significant adj-чухал
39. Political adj- улс төрийн
40. Economic n- эдийн засаг
41. Complex adj-цогц
42. Depth adj- гүн гүнзгий
43. Clarify v- тодорхой болгох
44. Rapidly adv- хурдацтайгаар
45. Combination n- холимог, нийлмэл
46. Demand n/v-шаардах, эрэлт
47. Industry n- аж үйлдвэрлэл
48. Attraction n- анхаарал таталт, сонирхол татах зүйлс
49. Disaster n-гамшиг
50. Affect n/v- гамшиг
51. Transport v- тээвэрлэх
52. Contribute v- хувь нэмрээ оруулах
53. Decade n- арван жил
54. Migrate v- нүүх
55. Speculate v- эрсдэл хүлээх, таамаглах
56. Illegal adj- хууль бус
57. Legal adj-хуулийн
58. Exclusion n- гадуурх, хамаарахгүй зүйл
Chapter 3 Work in America
 1. Manufacturing - үйлдвэрлэл
2. Dramatically- үлэмж ихээр
3. Hold down- барьж тогтоох, эзэмших
4. Wage- цалин
5. Benefit- ашиг тус
6. Insurance- даатгал
7. Social Security- нийгмийн даатгал
8. Condition- нөхцөл
9. Productivity- бүтээлч байдал
10. Impact – нөлөөлөх, нөлөө
11. Stagnant- идэвхитэй бус, үхэж мөхсөн
12. Unemployment-ажилгүйдэл
13. Labor- хөдөлмөр
14. Union- холбоо
15. Regulation- дүрэм журам
16. Lack – дутуу байх, дутах
17. Lead- хөтлөх, чиглүүлэх
18. Pension- тэтгэвэр
19. Caution- анхааруулга
20. Optimism- эерэг сэтгэлгээ
21. Watchword- уриа
22. Factory- үйлдвэр
23. Agriculture- хөдөө аж ахуй
24. Exception- бус, гадна, хамаарахгүй зүйл
25. Complain- гомдоллох
26. Identity- таних тэмдэг
27. Possible- боломжтой
28. Involve- шаардах, багтаах, хамаарах
29. Rather- илүү
30. Include- багтаах
31. Compare- харьцуулах
32. Expect- хүлээх найдах
33. Unusual- энгийн бус, түгээмэл бус, ховор
34. Outsourcing- гаднаас бараа бүтээгдэхүүн худалдан авах
35. Comfort- тайвшруулах
36. Polarized- хуваагдал үүсгэх
37. Conservative- үндэсэрхэг
38. Survive- амьд үлдэх
39. Rosy- сарнайн ягаан
40. Poverty- ядуурал
41. Engage- оролцох, татах, сүй тавих
Unit 2
Chapter 4. Family in the United States
1. Character – дүр, зан ааш, үсэг,
2. Common- нийтлэг, жирийн, түгээмэл
3. Typical- ердийн
4. Day care- өдөр өнжүүлэх
5. Concern – хамаарах, санаа зовох,
6. Decrease- бууралт, багасгалт
7. Effects – нөлөө
8. Assume – таамаглах, авч үзэх
9. On the rocks- хэцүү байдалд байгаа
10. Interact – харилцан нөлөөлөх
11. Configuration – хэлбэр, тохиргоо
12. Conformity – тохиромжтой, нийцэл, таарамж
13. Conform- нийцүүлэх, тааруулах
14. Norm- хэм хэмжээ, стандард, шалгуур
15. Domination- ноёрхол, эрхшээл
16. Liberation – чөлөөлөх, ангижрал, эрх чөлөөтэй
17. Clear – ойлгомжтой, тодорхой, цэвэр
18. Movement- хөдөлгөөн
19. Struggle - тэмцэл
20. Civil- иргэний, боловсон,
21. Challenge – сорих, сорилт, уриалга, үгүйсгэх
22. Discrimination - ялгаварлал
23. Contributing – хувь нэмэр оруулах, оролцох, туслах
24. Pressure- дарамт, даралт,
25. Nature- үндсэн шинж, араншин
26. Expert - Мэргэжилтэн
27. Suitable - Тохиромжтой
28. Unsuitable - Тохиромжгүй
29. Claim- нэхэмжлэх, тунхаглах, мэдэгдэл гаргах
30. Decline – уналт, буурах, татгалзах
31. Comparison - харицуулалт
32. Traditional - уламжлалт
33. Individualism – бие даасан үзэл, хувь хүний үзэл
34. Argue- маргах
35. View- харах, харах өнцөг, үзэх,
36. Depend –найдах, түших,
37. Characterize – ялгах, тодорхойлох,
38. Couple – хос, хэдхэн
39. Depicted- дүрслэх
40. Housewife – гэрийн эзэгтэй
41. Culturally -соёлын, соёлын хувьд
42. Stand out- ялгарах, тодрох
43. Separate- тусдаа, тусгаарлах, салангид
44. Reserve – хадгалах, урьдчилан захиалах, aшиглах хаяхаас татгалзах
45. Medicine – эм, анагаах ухаан,
46. Raise – өсөлт, нэмэгдүүлэх
47. Affect- нөлөөлөх
48. Support- дэмжлэг, түшиг тулгуур, тусламж
49. Household – айл, өрх гэр, гэр ахуйн
50. Fulfillment- Биелэлт, хүссэн зүйлдээ хүрэх, шаардлагатай нөхцөлийг хангах
51. Findings- олдвор, судалгааны үр дүн
52. Ideal- төгс, хамгийн тохиромжтой, хэн нэгний төгс гэх ойлголтыг хангах
53. Structured - Бүтэцтэй
54. Et cetera – гэх мэт
55. Attitude- хандлага
56. Demographers – хүн ам зүйн мэргэжилтэн
57. Phenomenon – үзэгдэл, байгалийн үзэгдэл
58. Replace- орлох, солих
59. Replacement- нөхөх, орлуулалт,
60. Drop- бууралт, дусал
61. Fertility- үржил шим, үр төлөө үлдээх чадвар,
62. Case study- болсон явдал судлах судалгаа
63. Overall- Ерөнхий
64. Position- Байрлал, Албан тушаал, зиндаа
65. Campaign- аян, Кампанит ажил
66. Officers- Албан тушаалтнууд, албан хаагч
67. Reproductive - Нөхөн үржихүй
68. Empowerment- эрх мэдэл олгох
69. Remarkable – Гайхамшигтай, Сонирхолтой
70. Illustrated - Дүрслэгдсэн
Chapter 5. Religion
1. Contemporary – орчин үеийн
2. Executive -гүйцэтгэх
3. Legalize-хуульчлах
4. Expect- хүлээх найдах
5. Label- шошго
6. Stable -тогтвортой
7. Practice -дадлага хийх, дадлага
8. Expression- илэрхийлэл
9. Represent - төлөөлөх
10. Tradition - уламжлал
11. Denomination – шашны итгэл
12. Worship – сүсэг бишрэл, шүтэх
13. Synagogue- Христийн мөргөлийн сүм
14. Mosque- Бөөрөнхий оройтой сүм
15. Affiliation - харьяалал
16. Affiliate – харьяа байгуулага, хамаарах
17. Capacity- хүчин чадал
18. Gather- цуглал
19. Survey- судалгаа
20. Report – тайлан, тайлагнах
21. Poll – санал, судалгаа
22. Scholars - эрдэмтэн
23. Secular – шашингүй
24. Tend – хандлагатай байх
25. Occasion- тохиолдолд
26. Certain – тодорхой гарцаагүй
27. Funerals - оршуулга
28. Guarantee – баталгаа, батлах
29. Amend - өөрчлөх
30. Amendment- өөрчлөлт
31. Establish- үүсгэн байгуулах
32. Separation - хуваагдал
33. Influence – нөлөө, нөлөөлөх
34. Seem- санагдах
35. During- турш
36. Revival- сэргэлт, сайжруулалт
37. Assign – оноох, хувиарлах
38. Modernize - шинэчлэх
39. Belonging – эд юмс
40. Abortion- үр хөндүүлэх
41. Brief – товч, хураангуй, өглөөний уулзалт
42. Belief итгэл үнэмшил
43. Among- дунд
44. Refer – дурдах
45. Vary- олон янзын
46. Sacred - ариун
47. Spiritual-сүнслэг байдал
48. Hold – зохион байгуулах
49. Guideline – гарын авлага
50. Behavior – зан ааш
51. Approach – алхам, дөхөх
52. Count - тоолох
53. Believers - итгэгчид
54. Despite – үл харгалзан
55. Entity- байгуулага
56. Atheist- шашингүй хүн
57. Deity- бурхан
58. Disbelief – үл итгэл
59. Existence – оршин тогтнол
60. Broader- өргөн цар хүрээний
61. Oppose- эсрэг байр суурьтай байх
62. Sampling- дээж авах, судалгааны оролцогч
63. Exact- шаардах v, нарийвчлалтай, тодорхой
64. Attend- оролцох
65. Examine – үзэх, шалгах
66. Destination – хүрэх эг
67. Pilgrim- мөргөлчин
68. Impact- нөлөө, нөлөөлөх
69. Frequent- давтамжтай
70. Complicated – ярвигтай
71. Various – олон янзын
72. Background - суурь
73. Diversity- олон янз байдал
74. Identify - тодорхойлох
75. Fairly- бараг л
76. Indicate- тодорхойлох
77. Conclusion - дүгнэлт
78. Attendance – оролцоо, ирц
79. Regularly- тогтмол
80. Sphere- бөмбөрцөг
81. Confine- хязгаарлах
82. Favor- гуйлтын зөвшөөрөл, үйлчилгээ
83. Court- шүүх
84. Prayer- залбирагч
85. Issue- асуудал, v. хэвлэх
86. Serious- ноцтой
87. Controversial - маргаантай
88. Minor – бага насны хүүхэд, жижиг, бага
89. Minority- цөөнх
90. Rarely- ховор
91. Pluralism- олон ургалч үзэл
92. Research- судалгаа
 93. Community- нийгэмлэг, олон нийт
94. Religiously – бүс нутгийн хэмжээний

Chapter 6. Birth, Marriage, and Death

1. Bewildering
2. Momentous
3. Celebrate
4. Punch
5. Elaborate
6. Worship
7. Conduct
8. Funeral
9. Customary
10. Decease
11. Eulogy
12. Cremate
13. Urn
14. Ash
15. Custom
16. Bride
17. Expense
18. Actual
19. Surrounding
20. Immigrant
21. Adapted to fit in with-
22. Momentous-
23. Expectant-
24. Relative-
25. Expectant-
26. To be due-
27.
UNIT 3. Challenges at home and abroad
Chapter 7. Multiculturalism

Chapter 8. Two views on crime

Chapter 9 The United States and the World

UNIT 4. Issues in Education

Chapter 10. Public education in the United States
Chapter 11
1. Accredit- итгэмжлэх
2. Certain- тодорхой
3. Evaluator- үнэлэгч
4. Quarter- улирал
5. Enroll- бүртгүүлэх
6. Tuition- сургалтын төлбөр
7. Dormitory- дотуур байр
8. Admission- элсэлт
9. Requirement- шаардлага
10. Vary- ялгаатай
11. Transcript- хуулбар
12. Rank- зэрэглэл
13. Recommendation- зөвлөмж
14. Fairly- бараг л үгүй
15. Readiness- бэлэн байдал
16. Prestigious- нэр хүндтэй
17. Competitive- өрсөлдөх чадвартай
18. Consider- авч үзэх
19. Factor- хүчин зүйл
20. Lenient- зөөлөн
21. Vocational- мэргэжлийн
22. Pursue- хөөцөлдөх, зэрэг горилох

Chapter 12
1. Steadily- тогтвортой
2. Occasional- хааяа
3. Dip- дүрэх
4. Due to- улмаас
5. Political- улс төрийн
6. Economic reason- эдийн засгийн шалтгаан
7. Recently- саяхан, өмнөх
8. Surged- сахилга бат, байдал өөрчлөгдөх
9. Previous- өмнөх
10. Discipline- сахилга бат
11. Sociology- нийгэм судлал
12. Relationship- харилцаа
13. Benefit- ашиг тус
14. Association- холбоо
15. Educators- сурган хүмүүжүүлэгч
16. Contribution- хувь нэмэр
17. Criticism- шүүмжлэл
18. Encourage- урам зориг өгөх
19. Remain- үлдээх
20. Degree- зэрэг
21. Pay tax- татвар төлөх
22. Foreign employees- гадаад ажилтан
23. Unfair- шударга бус
24. Incentive- урамшуулал

Chapter 13
1. Characteristics-шинж чанар
2. Capitalism- капитилизм
3. Individual- хувь хүн
4. Ownership- эзэмшил
5. Property- өмч
6. Enterprise- аж ахуй нэгж
7. Goods- бараа таваар
8. Labor- хөдөлмөр
9. Intervention- хөндлөнгийн оролцоо
10. Pure- цэвэр
11. Attitude- хандлага
12. Cost- зардал, зарлагадах
13. Pollute- бохирдуулах
14. Environment- байгал орчин
15. Affect- нөлөө, нөлөөлөх
16. Legal- хууль ёсны
17. Regulation- дүрэм журам
18. Worst- хамгийн муу
19. Disaster- гамшиг
20. Charge with- тай холбоотой
21. Violate- зөрчих
22. Spill- асгарах
23. Competitive- өрсөлдөх чадвартай
24. Pass law- хууль батлах
25. Prevent- урьдчилан сэргийлэх
26. Maintain- хадгалах
27. Stability- тогтвортой байдал
28. Expenditure- зарлага
29. Inflation- инфляци
30. Political gridlock- улс төрийн сүлжээ

Chapter 14
1. Discussion-хэлэлцүүлэг
2. Make up- бүрдүүлэх
3. Branches- салбарууд
4. Primarily- нэн тэргүүний
5. Enact law- хууль батлах
6. Executive- гүйцэтгэх
7. Originate- үүсгэх
8. Legislature—хууль тогтоох байгуулага
9. Enforce- хэрэгжүүлэх
10. Carry out- гүйцэтгэх
11. Jurisdiction- харьяалал
12. Refuse-татгалзах
13. Override- хүчингүй болгох
14. Presidential veto- ерөнхийлөгчийн хориг
15. Judicial- шүүхийн систем
16. Court- шүүх
17. Argument- маргаан
18. Controversial- маргаантай
19. Narrowly-нарийн
20. Legislate- хууль тогтоох байгуулага
21. Nominate- нэр дэвшүүлэх
22. Candidate- нэр дэвшигч

Chapter 15

1. Principle-зарчим
2. Accuse of- буруутгах
3. Innocent- гэм зэмгүй
4. Prove guilty- гэм бурууг нотлох
5. Consult- зөвлөлдөх
6. Complex- цогцолбор
7. Defendant- шүүгдэгч
8. Verdict- шийдвэр
9. Jury-тангарагтний шүүгч
10. Ordinary- жирийн, энгийн
11. Innocence- гэм зэмгүй
12. Damage- хохирол, хохироох
13. Criminal trial- эрүүгийн шүүх хурал
14. Testimony- гэрчлэл
15. Witness- хохирогч
16. Testify- гэрчлэх
17. Prove- батлах, нотлох
18. Degree- зэрэг
19. Proof- баталгаа, нотлох баримт
20. Trial- шүүх хурал
21. Convict- ялтан
22. Involuntary- сайн дураараа
23. Manslaughter- хүний аминд хүрсэн
24. Patient- тэвчээртэй
25. Intend- санаархах
26. Plea-bargain- өршөөл хэлцэл
27. Cooperate- хамтран ажиллах
28. Prosecutor- прокурор
29. Justice- шударга ёс
30. Criminal- гэмт хэрэгтэн