Kasaysayan ng San Jose del Monte

Sinaliksik ni Aqueela Gyl U. Valente

Ang San Jose del Monte ay isang papaunlad pa lamang na

lungsod na matatagpuan sa pinakadulong timog silangan ng
Bulacan. Itinatag ito noong 1752, panahon pa ng mga Kastila,
bilang isang nagsasariling bayan na hiwalay sa bayang dating
nakasasakop dito, ang Meycauayan. Mas matanda ito kung
ikukumpara sa iba pang bayan ng Bulacan.
Ang San Jose del Monte rin ang maituturing na kauna-unahang
lungsod ng lalawigan ng Bulacan nang maging lungsod ito
noong 2001, una pa sa mga lungsod ng Malolos at Meycauayan.
Ang pangalan ng lungsod ay isinunod sa patron ng bayan, si San
Jose Ang Manggagawa. Idinugtong ang “del Monte” na siyang
naglalarawan ng topograpiya ng lugar: “kabundukan”.
Ang panahon kung kailan naitatag ang bayan ay panahon din
kung kailan lubusan nang napasailalaim ng mga Kastila ang
Pilipinas at lubusan na ring naipakalat ang Kristiyanismo. Ayon
kay Veneracion (1986), nakasabay ang San Jose sa trend noon
ng pagpapangalan ng mga bayan sa Bulacan sa mga santo’t
santa. Ilang mga halimbawang ibinigay niyang tumutugon sa
trend na ito ay ang mga bayan ng Sta. Maria, San Isidro, Sta.
Ysabel (sakop na ngayon ng Malolos), San Rafel, San Ildefonso
at San Miguel.
Sinasabi mang dahil sa trend kung kaya patrong santo ng bayan
ang ipinangalan sa lugar, may isang kuwentong naglalahad ng
umano’y tunay na dahilan ng pagpapangalan ng San Jose sa
lugar. Ito ay ang sumusunod na kuwento:
Noong panahon ng mga Kastila, ang tinatawag na San Jose del
Monte sa ngayon ay isa lamang malawak na kagubatan. Ang
lugar ay ginagawang kuhanan ng mga malalaking batong
ginagamit sa paggawa ng mga simbahan sa Maynila at sa iba
pang lugar. Marami rin nangunguha ng troso sa lugar dahil
maraming magagandang uri ng punongkahoy ang dito’y
matatagpuan.
Isang araw, may isang magto-troso ang umakyat sa bundok.
Nag-iisa lamang siya at walang katulong kung kaya’t hindi siya
nagtangkang pumutol ng mga malalaking puno. Humanap siya
ng mas maliliit na puno na kakayanin niyang mag-isang putulin.
Habang naghahanap siya ay pasukal ng pasukal na ang
dinadaanan niyang lugar. Malapit nang magdilim nang
mapansin niyang naliligaw na siya at hindi mahanap ang daan
pauwi, idagdag pa rito ang hindi niya pagkakatagpo ng punong
kaya niyang putulin mag-isa lamang. Dahil mag-gagabi na at
naaalala niya ang mga kuwento ukol sa mga lamang-lupa na
pinagkakatuwaan ang mga pumapasok sa gubat, nagdasal siya
ng nagdasal hanggang makakita siya na isang maliwanag na
bagay sa kanyang daraanan. Nilapitan niya ang nagliliwanag na
bagay at nakita niyang ito ay isang rebulto ng santo! Kinuha
niya ang rebulto at pagkakuha niya dito ay parang himala na
bigla niyang nalaman ang daan pauwi.
Pagdating sa kabayanan ng Meycauayan ay agad-agad ipinakita
ng magto-troso ang rebulto sa kura paroko at doon niya napag-
alaman na ito ay rebulto ni San Jose ang Manggagawa.
Nagpasama ang kura sa magto-troso sa lugar na kinatagpuan ng
rebulto at nilagyan nila ang lugar ng pananda. Tinawag nila ang
lugar na “San Jose del Monte” o “Si San Jose ng Kabundukan”.
Mula noon, marami nang tao ang pumunta sa lugar at doon na
namalagi sapagkat ayon sa kanila ay pinagpala ang lugar na
kinatagpuan ng rebulto. Dahil sa pagdami ng tao roon,
dumating rin ang panahon kung kailan ginawa nang visita ng
Meycauayan ang San Jose del Monte at noong 1752 nga ay
tuluyan nang naging nagsasariling bayan.