İ.D.

BİLKENT ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ

2022-2023 BAHAR DÖNEMİ
CEZA HUKUKU GENEL HÜKÜMLER II PRATİK ÇALIŞMA-III
10.05.2023

1) Mehmet, aşkına karşılık bulamadığı Lale’yi kaçırmak istemektedir. Çocukluk arkadaşı Veli
ile bir akşam sohbet ederken, Lale olmadan yapamadığını, onu kaçırmak istediğini söyleyerek
Veli’den kendisine yardım etmesini ister. Veli, babasının arabasıyla Mehmet’i alır ve birlikte
Lale’nin evine giderler. Veli çalışır vaziyetteki arabanın içinden gözcülük yaparken, Mehmet
maymuncukla kapıyı açar ve içeri girer. Odasında uyuyan Lale’nin ağzını bantlar ve kucağına
alır. Odadan çıkan Mehmet, karanlıkta koridordaki vazoya çarpar ve vazo kırılır. Sese uyanan
Lale’nin babası Peyami, tam Mehmet’i yakalayacakken, Mehmet kırık vazo parçalarından
birini alır ve Peyami’nin boğazına doğru saplar. Gürültüleri duyan Veli arabayla kaçar.
Boğazından yaralanan Peyami olay yerinde kan kaybından ölür. Mehmet de Lale’yi bırakıp
kaçar.

Olayda Mehmet ile Veli’nin cezai sorumluluklarını değerlendiriniz.

Soyut olarak bir kişinin işleyebileceği suçu somut olarak birden fazla kişi işlemişse
iştirak vardır. İştirakın da maddi ve manevi unsuru var.

1.Maddi unsur:

-süjelerin çokluğu iştirake özelliğini rengini veren alt başlıktır. Kanunun o suç için
öngör.daha çok fail varsa.

-bir suç fiilinin gerçekleştirilmesi tamamlanmış bir suç gerçekleştirildiyse bu şart

sağlanır ama tamamlanmasına gerek olmadan teşebbste kalmış bir suç fiili de bu şartı
gerçekleştirir. Ne zamandan beri davr.ı cezalandırabiliyoruz bunu tespit etmek için
teşebbüsün tespiti önemli.

-iştirak edenlerin katkısı ne zaman bir iştirak edenin katkısından bahsedebiliyoruz:

Kişi suçun olmazsa olmaz bir şartını gerçekleştirdiğinde. O davr.olmadan suç fiili
işlenemiyorsa.
Kişi olmazsa olmaz şartı gerçekleştirmedi ama suç fiilinin gerçekleştirilmesini
kolaylaştırdı. Onsuz da işlenebilirdi ama daha güç veya uzun zamanda işlenirdi
diyebiliyorsak kolaylaştırmıştır ve bu da katkıdır.

Kişinin gerçek.davr.sonradan yarasız hatta zarar ortaya çıksa da suç fiilini

kolaylaştıracağı düşünülmğşse. Ör: kişi vasıta temin etti yardım eden sıfatıyla iştirak
etti ama sonra asli fail o silahı kullanmaya gerek duymadı burada davranışı yararsızdır
kişi kullanmadı ama katkısı var burada. Ör: beceriksiz bir gözcü yardım eden sıfatıyla
iştirak sıfatını taşır. Gözcülük yaparken dikkat çekti insanlar polisi aradı burada zarar
vermiş oldu ama baştan o kişinin gözcü olması suçun işlenesine fayda sağlayacak diye
planlamışlardı.

2.Manevi unsur: kasıtlı iştirak ve taksirli iştirak. Bazı yazarlar taksirli i.kabul etmiyor
bizim kitap ediyor.

Kasıtlı iştirak çok failli kanuni suç tipinin bilinmesi ve istenmesi. Fail:

-suçun gerçekleştirilmesini bilmeli ve istemeli kasıtlı yapan şey iştiraki budur.

-failin diğer ortakların yaptıkları yapmakta oldukları veya yapacakları davranışları

bilmeleri

-kendi davr.la suçun gerçekleşmesini diğer ortaklarla gerçekleştirme iradesi

Bu 3 unsur bulunmalı kasıtlı i.için.

Taksirli iştirak 3 unsur:

-ortağa veya başkasına ait olan suç fiiline katılma iradesini bulunmaması taksirli olma
özelliğini veriyor iştirake.

-sonuca neden olan ???? 13.dk

-suçun sonucunun öngörülebilir nitelikte olması

Ör: arkadaşıma hızlı sür diye gaz verdim. O suçun gerçekleşmesine katkı sağlamış
oldum taksirli iştirak bu çünkü birini öldürme iradesi yok. Azmettirdim. Her
azmettirmede taksirli iş.yoktur kasıtlı da olabilir git öldür babanı dersem.
İştirakin türleri:

1.müşterek faillik fiili birlikte gerçekleştirme. Tck m.37/1. Kişinin suçun kanuni
tanımında yer alan fiili doğrudan doğruya tüm unsurlarıyla gerçek. Birden çok kişi fiil
üzerinde ortak hakimiyet kuruluyor. Her biri o suçun cezasıyla cezalandırılacak.
Müşterek faillik, kişi suçu oluş tipik fiili gerçekleştirmiyor ama hemzaman olan ve tipik
fiilin gerçek.için çok önemli bir fiili gerçekleştiredebilir. Ör: biri tutuyor diğeri
bıçaklıyor. Mağduru tutmasaydı bıçaklayan öldüremeyecekti. Tutma bıçaklamayla
hemzaman ve tipik fiilin gerçek.için çok önemli bu nedenle yardım eden değil müşterek
faildir.

2.azmettiren m.38/1. Manevi bir iştirak türüdür. Suç işlemeyi düşünmeyen faile destek
veriyoruz. Ör: babanı öldür. İlk ve en etkili psişik sebebi ben oluşturmuş oluyorum ilk suç
işleme düşüncesini oluşturdum. İşlenen fiilin cezası.

3.yardım etme maddi veya manevi olabiliyor. Çeşitli şekilleri kanunda.

-suç işlemeye teşvik: manevi. Asli fail suç işlemeyi düşünüyor ama karar vermemiş biz
karar vermeye yöneltiyoruz. Hiç aklında yok değil. Ör: şöyle bir plan yapalım iyi
yapıyorsun dersem.

-suç iş.kararını kuvvet.: manevi. Karar aşamasından icra aşamasına geçiriyorum. Ör:
planı kurmuşsun ne güzel git işle. Bi üsttekiyle farkını anlamadım.

-fiilin iş.sonra yardım vaadi: manevi. Suç tamamlandıktan sonra ona iştirak edemeyiz
fiilimizle. Bu durumla bu karıştırılmamalı. Fiil işlenmeden yapılan bir husus bu. Ör:
babamı öldürücem dedi ben de cesedi saklicam söz dedim. O fiili işlemeden ben ona
yardım teklifinde bulundum onun suç işleme iradesi güçlenmiş oldu. Ör: babasını öldürdü
sonradan öğrendim gömerim dedim burada iştirak yok suç delil.gizleme suçu olabilir.
fark önemli !!!

-suçun nasıl işleneceği konusunda yol gösterme: manevi. Şöyle öldür şöyle silah kullan
diyorum susturucu tak vs. önerilerde bulunuyorum nasıl kolay gerçekleştireceğini.
Suçun işlenmesiyle aynı anda olursa bu, müşterek failliğe dönüşebilir. Fiil işlenmeden
önceyse yardım eden ama fiil anındaysa m.f dönüşme riskini taşır.

-vasıta sağlamak: !!! maddi. Silah zehir gibi vasıtaları sağlıyor. Bu vasıtalar suç fiili
gerçekleşmeden önce sağlanmalı. O sırada sağlanırsa m.f olma riskini taşır.
-suç iş.önce veya sonra yardımda bulunma: daha geniş, üsttekilere girmeyen yardımlar.
Manevi. Ör: gözcülük yapmak, pusudaki kişiye yemek temini.

Somut olayda kişiyi hür.yoksun bırakma suçu var. İlk işlenen suç konut dokun ihlali
suçu var Mehmet gerçekleştiriyor kanuni tanımdaki unsurları işlemiş. Asli fail o. Veli,
suç planına dahil olan bir davr.gerçekleştiriyor(kaçırma) bu nedenle iştirak etmiş. Tüm
unsuralrı gerçekleştirmiş. Veli hangi sıfatla iştirak? Araç sağlamış çünkü arabayı
kullanmış ve gözcülük yapmış. Yardım eden sıfatıyla sorumludur.

Hürriyetten yoksun bırakma Mehmet ve veli iştirak halinde suç işliyor. Mehmet asli fail
burada da veli de yine hem araç sağladı hem gözcülük bu nedenle yardım eden sıfatıyla
iştirak.

Suç tamamlanmış mı? Peyamiyi öldürdü Mehmet, laleyi de bırakmış, veli de kaçmış bu
nedenle suç tamamlanmamış, hür.yoksun teşebbüs aşamasında kalmış bir suç.

Vazonun kırılması mala zarar verme suçunu oluşturur mu? Oluşmaz çünkü Mehmet
çarpmış kastı yok ve taksirli hali düzenlenmemiş kanudna. Manevi unsuru oluşmaz suç
fiilinin bu nedenle suç fiili oluşmaz.

Peyami’nin öldürülmesi suç planına dahil değil Mehmet öldürüyor. Kararlaştırılandan

farklı bir suç işlenirse iştirak edenlerin sorumluluğu ne olur? Fiziken buna katkı
sağlamadı veli ama sorumlu tutulur mu? Mehmet zaten tutulacak. Kararlaştırılan
hareketlerin sınırları içinde kalmak. Hedeflenen suç bu hareketlerin dışında kalıyorsa asli
fail sorumlu olur. Karar.hareket.içindeyse bu ağır sonuçtan herkes sorumlu olur. Ör: seste
dinle 35.dk. veli sorumlu tutulamayacak çünkü karar.hareketlerin sınırları içinde
kalmıyor, Mehmet kapıyı açıp içeri girecek ve laleyi kaçıracak bu kararlaştırılmıştı.
Yalnızca Mehmet kasten öldürmeden sorumludur.

2) Ahmet, iş arkadaşı Mahmut’a bir ders vermek için Mahmut’u silahla yaralamak
istemektedir. Bu planını Burhan’a anlatır ve Burhan ona; hiç kullanılmamış temiz bir silahının
olduğunu, isterse kendisine verebileceğini söyler. Ahmet, böylelikle Burhan’ın tabancasını
alır. Ahmet iş yerine doğru giderken yolda arkadaşları Cenk ve Dursun ile karşılaşır. Onlara
planını anlatır ve kendisine yardım etmelerini ister. Üçü birlikte, öğle arasında, iş yerinde
Mahmut’tan başka kimsenin bulunmadığı bir saatte iş yerine giderler. Cenk iş yerine girer. İş
yerinde Mahmut’tan başka kimsenin olmadığına emin olur, dışarı çıkar ve arkadaşlarını
çağırır. Kapıda beklemeye başlar. İçeri giren Ahmet ve Dursun, Mahmut’un yanına giderler.
Dursun, Mahmut’u tutar, Ahmet de yumruklar. Mahmut bayılır. Dışarıda bekleyen Cenk, olay
devam ederken, yaptıklarından pişman olarak diğerlerine haber vermeden olay yerini terk
eder. Dursun, Ahmet’e tabancayı kullanmamasını söyler. Ahmet bu teklifi kabul eder ve
baygın halde yatan Mahmut’u bırakıp iş yerinden ayrılırlar. Daha sonra Ahmet, hiç
kullanmadığı tabancayı Burhan’a teslim eder.

Somut olayda Ahmet, Burhan, Cenk ve Dursun’un cezai sorumluluklarını tartışınız.

Ahmet kanuni unsurları gerçekleştiriyor yaralamada yani asli fail. Burhan silah sağlıyor
ama kullanılmıyor. Bu katkı sonradan yararsız olsa da katkı vardır çünkü başta yararlı
görünüyodu. Vasıta sağlayan sıfatıyla cezalandırılacak. Dursun, müşterek fail çünkü fiil
üzerinde birlikte hakimiyet 2 farklı şekilde gerçekleşiyor: doğrudan kanuni tanımdaki
suçu birlikte işliyorlar ya da doğrudan fiili işlemeseler de o fiille hemzaman şekilde
önemli katkı sağlıyorlar somut olayda bu var. Olayda Ahmet yumruklarken dursun
tutuyor bu nedenle m.f. cenk yardım eden sıfatıyla iştirak ama g.v yaptı mı? Diğer
ortakları da ikna etmeli g.v için bu nedenle iştirakte gv daha zor. Diğer ortaklar da
hareketleri durdurmalı ya da sonucu engellemeli bu nedenle cenk gv gerçekleştirmemiş.
Diğer ortaklara telkinde bulunmamıştır. Cenk aktif bir ikna çabasına girseydi ona
rağmen diğeri gerçekleştirseydi cenk için g.v var derdik ama ikna çabasına girmiyor
kimseye haber vermeden gidiyor.

3) Müteahhit Metin, kendisiyle birlikte karayolları ihalesine girecek rakip müteahhit

Ramazan’ı arayarak ihaleden çekilmezse onu öldüreceğini söylemiştir. Ancak Ramazan,
ihaleden çekilmemiştir. Bu duruma canı sıkılan Metin, oto galerici arkadaşı Akın’ın
galerisinde sohbet ederken durumu ona anlatmış ve Akın’ın tabancasıyla galerisindeki zırhlı
cipini Ramazan’ı tehdit edebilmek için istemiştir. Akın da tabancasını verdikten sonra şoförü
Şakir’i yanına çağırıp “Metin’i nereye isterse götür.” demiştir. Bunun üzerine Şakir ve Metin
ciple Ramazan’ın iş yerine gitmişler ve Metin Ramazan’ı belindeki silahını göstererek tehdit
etmiştir. Metin binadan ayrıldıktan sonra olaylardan haberdar olan güvenlik görevlisi Gökhan
ise, kendisine zam yapılmamasına öfkeli olduğu için, Metin’in şirkete girip çıktığı dakikalar
arasındaki kamera kaydını silmiştir.

Somut olayda Metin, Akın ve Şakir’in cezai sorumluluklarını belirleyiniz. Gökhan’ın

davranışının ise iştirak kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceğini tartışınız.
Hoca benzer soru sormuş sınavda.

Metin asli faildir tehdit suçunu işlemiş tüm unsurlarıyla.

Akın metine araba ve silah sağladı vasıta sağladığı için yardım eden sıfatıyla iştirak
etmiştir tehdit suçuna.

Şakir arabayı kullanması. Manevi unsur oluşmamış, iştirak etme iradesi yok Şakir
kendi işini yapıyor bu nedenle iştirak etmiyor. İştirak iradesi bulunmadığı için manevi
unsur oluşmamıştır.

Gökhan suç tamam.sonra yani suç yolu kapandıktan sonra iştirak olmaz. Fiilin
işlenmesinden önce yardım vaadi yok bu nedenle iştirak değil. Tamamlanmış bir tehdir
suçunda kamera kayıt siliyor, metinin suç işleme kararını iradesini güçlendirmiyor.
Mahiyeti uygun düşerse delil karartma gibi başka bir suç olabilir. iştiraka vğcut vermez
bu davranışı.