Professional Documents
Culture Documents
7.Chương 7.QLĐH&Khởi Nghiệp. Ninh.ver2
7.Chương 7.QLĐH&Khởi Nghiệp. Ninh.ver2
7.Chương 7.QLĐH&Khởi Nghiệp. Ninh.ver2
Bài giảng
QUẢN LÝ ĐIỀU HÀNH VÀ KHỞI NGHIỆP
Chương 7
HỆ SINH THÁI
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO
2
MỤC TIÊU CHƯƠNG 7
3
NỘI DUNG CHÍNH CHƯƠNG 7
4
Các công ty có khuynh hướng liên kết thành
cụm hoạt động cùng nhau xung quanh các nền
tảng công nghệ hay hàng hóa, dịch vụ.
5
7.1. Tổng quan và khái niệm về hệ sinh thái
khởi nghiệp ĐMST
Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST bao gồm nhiều bên
sẽ hoạt động chung, tương tác với nhau để khơi
nguồn dòng chảy tri thức, tương hỗ cải tiến, nâng
cấp công nghệ và tạo ra sự đổi mới, đạt được các giá
trị mới thông qua sáng tạo - Wessner (2007)
Theo OECD định nghĩa hệ sinh thái khởi nghiệp như là “tổng hợp các mối liên kết chính
thức và phi chính thức giữa các chủ thể khởi nghiệp (tiềm năng hoặc hiện tại), các tổ
chức (công ty, nhà đầu tư mạo hiểm, nhà đầu tư thiên thần, hệ thống ngân hàng,…) và các
cơ quan liên quan (trường đại học, các cơ quan nhà nước, các quỹ đầu tư công,…) và tiến
trình khởi nghiệp (tỉ lệ thành lập doanh nghiệp, số lượng doanh nghiệp có tỉ lệ tăng trưởng
tốt, số lượng các nhà khởi nghiệp,…) tác động trực tiếp đến môi trường khởi nghiệp tại
địa phương”
6
7.1. Tổng quan và khái niệm về hệ sinh thái
khởi nghiệp ĐMST
Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (startup ecosystem) bao gồm các cá
nhân, nhóm cá nhân, doanh nghiệp khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo và các chủ
thể hỗ trợ doanh nghiệp phát triển trong đó có chính sách và luật pháp của nhà
nước (về thành lập doanh nghiệp, thành lập tổ chức đầu tư mạo hiểm, thuế, cơ chế
thoái vốn …); cơ sở hạ tầng dành cho khởi nghiệp (Các khu không gian làm việc
chung, cơ sở vật chất phục vụ thí nghiệm, thử nghiệm để xây dựng sản phẩm mẫu,
…); vốn và tài chính (các quỹ đầu tư mạo hiểm, nhà đầu tư cá nhân, các ngân hàng,
tổ chức đầu tư tài chính,…); văn hóa khởi nghiệp (văn hóa doanh nhân, văn hóa
chấp nhận rủi ro, mảo hiểm, thất bại); các tổ chức cung cấp dịch vụ hỗ trợ khởi
nghiệp, các huấn luyện viên khởi nghiệp và nhà tư vấn khởi nghiệp; các trường đại
học; các khóa đào tạo, tập huấn cá nhân, nhóm cá nhân khởi nghiệp; nhà đầu tư
khởi nghiệp; nhân lực cho doanh nghiệp khởi nghiệp; thị trường trong nước và quốc
tế.
7
7.1. Tổng quan và khái niệm về hệ sinh thái
khởi nghiệp ĐMST
8
7.1. Tổng quan và khái niệm về hệ sinh thái
khởi nghiệp ĐMST
Các thành phần trụ cột của hệ sinh thái Khởi nghiệp ĐMST
9
7.1. Tổng quan và khái niệm về hệ sinh thái
khởi nghiệp ĐMST
Các thành phần trụ cột của hệ sinh thái Khởi nghiệp ĐMST
10
7.1. Tổng quan và khái niệm về hệ sinh thái
khởi nghiệp ĐMST
Các thành phần trụ cột của hệ sinh thái Khởi nghiệp ĐMST
11
7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST
Chủ thể trung tâm của hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST.
Là doanh nghiệp có thời gian hoạt động chưa quá 5 năm có khả năng tăng trưởng nhanh
dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới.
Các đặc điểm, tiêu chí của doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST được trình bày ở chương 6.
Vai trò thiết kế và tạo lập môi trường thuận lợi để thúc đẩy, hỗ trợ quá trình hình thành
và phát triển loại hình doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST.
Xây dựng và hoàn thiện hệ thống hành lang pháp lý hỗ trợ phát triển hệ sinh thái
khởi nghiệp ĐMST.
Xây dựng và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST thông qua thúc đẩy mô hình
Trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo để kết nối các chủ thể.
12
7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST
Trường học
13
7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST
14
7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST
Vốn từ các nhà đầu tư thiên thần thường được dùng cho các hoạt động nghiên cứu và
phát triển => giúp công ty hình thành và hoàn thiện chiến lược kinh doanh.
Ngoài góp vốn lần đầu, nhà đầu tư thiên thần còn có thể tiếp tục rót vốn để giúp công
ty vượt qua khó khăn. Thường được thực hiện trên nền tảng nhà đầu tư nhìn thấy tiềm
năng phát triển và hồi phục của công ty.
15
7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST
Angel investor
Nhà đầu tư thiên thần ra quyết định như thế nào?
Về quy mô: Các thiên thần thường đưa ra những gói đầu tư khá nhỏ
Giai đoạn đầu tư: Các thiên thần ra quyết định dựa vào tiềm năng của dự án
Thẩm định chi tiết: thực hiện thẩm định dựa theo những đánh giá cá nhân.
Khả năng ra quyết định: có thể toàn quyền quyết định đầu tư.
Lợi nhuận và rủi ro: Vì đầu tư từ những giai đoạn đầu nên nhà đầu tư phải đối
mặt với nhiều rủi ro hơn. Bù lại, mức lợi nhuận mà họ thu được khá lớn
Vai trò trong Hội đồng quản trị: các nhà đầu tư thiên thần thường sẽ có chỗ đứng
nhất định trong Hội đồng quản trị của doanh nghiệp.
16
7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST
17
7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST
Quỹ đầu tư mạo hiểm thường đầu tư vào giai đoạn khi doanh nghiệp khởi nghiệp đã
chứng minh được nhu cầu thị trường và doanh thu bắt đầu tăng đều. Hoặc có 1 số quỹ
đầu tư mạo hiểm đầu tư vào giai đoạn đầu khi doanh nghiệp đang phát triển công
nghệ, bắt đầu tư sản phẩm ra thị trường và có thể chưa có doanh thu.
Quỹ đầu tư mạo hiểm kiếm được lợi nhuận khi doanh nghiệp thành công và phát hành
cổ phiếu lần đầu trên sàn giao dịch chướng khoán hoặc khi doanh nghiệp khởi nghiệp
trưởng thành và bán lại cho một doanh nghiệp khác với giá trị cao.
Danh mục mà các quỹ đầu tư mạo hiểm hướng đến:
Các tổ chức kinh doanh ngắn hạn như: Công ty con, ngân hàng thương mại,…
Các tổ chức cung cấp dịch vụ tài chính
Các tập đoàn kinh doanh có khả năng đầu tư nguồn vốn lớn để tạo cơ sở cho các hoạt
động kinh doanh.
Các công ty hợp doanh với trách nhiệm hữu hạn có khả năng đầu tư nguồn vốn lớn.
18
7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST
19
7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST
Đóng góp - Dựa trên đóng góp dành cho những người muốn gây GoFundMe
(Donation quỹ vì mục đích từ thiện mà không mong đợi bất kỳ lợi
Crowdfunding) ích nào được đổi lại.
Phần thưởng - Dựa trên phần thưởng, các nhà đầu tư nhận được phần Ickstarter
(Reward thưởng để đổi lại khoản đầu tư của họ.
Crowdfunding) - Thường được sử dụng cho các công ty khởi nghiệp giai
đoạn đầu đang tìm kiếm sự xác thực cho các dịch vụ của
mình
20
7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST
Nợ (Debt - Huy động vốn cộng đồng bằng nợ là nơi các cá nhân LendingClub
Crowdfunding) cho các công ty mới thành lập hoặc cá nhân vay tiền và
mong đợi được hoàn trả bằng lãi suất.
- Nhà đầu tư được trả lại với lãi suất tại một thời điểm
nhất định.
Vốn chủ sở - Các doanh nhân huy động tiền cho các công ty khởi AngelList
hữu (Equity nghiệp của họ bằng cách giao dịch cổ phiếu cho các nhà
Crowdfunding đầu tư và nhận lại vốn.
21
7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST
BA là tổ chức có chức năng hỗ trợ cá nhân, nhóm cá nhân, doanh nghiệp khởi
nghiệp để họ có thể tiếp cận được nguồn vốn đầu tư từ các quỹ đầu tư mạo hiểm.
- BA cung cấp hỗ trợ dưới dạng tư vấn, khu không gian làm việc chung, cấp
vốn mồi…
- Một chương trình hỗ trợ khởi nghiệp của các BA thường kéo dài 3-4 tháng
- Có thể coi là hoạt động hậu ươm tạo
- Hỗ trợ các nhóm khởi nghiệp có công nghệ hoàn chỉnh hoặc có ý tưởng
sáng tạo không mất nhiều thời gian để hoàn thiện công nghệ
22
7.2 Một số chủ thể của hệ sinh thái hỗ trợ Doanh
nghiệp khởi nghiệp ĐMST
Vườn ươm Các tổ chức có chức năng hỗ trợ cá nhân, nhóm cá nhân,
doanh nghiệp để họ đi từ bước có ý tưởng ĐMST đến hoàn
thiện công nghệ hoặc một mục đích nhất định của cá
nhân, nhóm cá nhân, doanh nghiệp đó (ví dụ, mục đích gọi
vốn, đổi mới công nghệ...).
23
7.3 Các cấp độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST
Hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST 7 cấp độ
Hệ sinh
Hệ sinh
Hệ sinh thái Hệ sinh Hệ sinh
thái Hệ sinh Hệ sinh
thái đã hoạt thái thái
mới thái cơ thái
hình động phát triển
hình bản tăng tốc
thành hiệu triển vọng
thành
quả
3. Mật độ
4. Văn hoá
(Theo tài liệu hướng dẫn xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
5. Vốn đầu tư của Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2017)
24
7.3 Các cấp độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST (Theo tài liệu hướng dẫn xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
của Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2017)
25
7.3 Các cấp độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST (Theo tài liệu hướng dẫn xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
của Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2017)
26
7.3 Các cấp độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST (Theo tài liệu hướng dẫn xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
của Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2017)
27
7.3 Các cấp độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST (Theo tài liệu hướng dẫn xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
của Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2017)
28
7.3 Các cấp độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST (Theo tài liệu hướng dẫn xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
của Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2017)
29
7.3 Các cấp độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST (Theo tài liệu hướng dẫn xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
của Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2017)
30
7.3 Các cấp độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp
ĐMST (Theo tài liệu hướng dẫn xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
của Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2017)
31
7.4 . Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
32
7.4 . Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
Cần truyền thông, liên kết chặt chẽ và khuyến khích tham gia vào hệ sinh thái từ
các trường đại học, viện nghiên cứu
Xây dựng các chương trình đào tạo nhà đầu tư cá nhân từ các chủ doanh
nghiệp, các cá nhân
Đẩy mạnh các chương trình/khoá đào tạo kiến thức cơ bản, nâng cao,
các kỹ năng cần thiết cho khởi nghiệp.
Nhân rộng và phát triển mô hình không gian làm việc chung; các
dịch vụ, tư vấn hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo
Cần tổ chức các sự kiện có sự tham gia của lãnh đạo Bộ, ngành,
địa phương => cam kết hỗ trợ chính sách, môi trường pháp lý
33
7.4 . Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
Nâng cao chất lượng và Cần có sự vào cuộc của Cần mở rộng mạng lưới
tính cạnh tranh giữa các Chính quyền địa phương quan hệ trong nước, trong
đơn vị/tổ chức cung cấp các khu vực và trên toàn cầu.
dịch vụ hướng tới khởi
nghiệp đổi mới sáng tạo...
34
7.4 . Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
Cần chủ động liên kết Nhân rộng hàng loạt, Khuyến khích và có Xây dựng văn hóa
với cộng đồng khởi tăng tính cạnh tranh cơ chế ưu đãi để tăng chia sẻ, cổ vũ cho các
nghiệp trong các của các tổ chức cung cường sự đầu tư của thế hệ kế cận, hình
trường Đại học; tổ cấp dịch vụ hỗ trợ các doanh nhân, thành cộng đồng
chức các chương khởi nghiệp đổi mới doanh nghiệp, các những người thành
trình phát triển nâng sáng tạo; chương trình mua bán công có uy tín;
cao ở trường Đại học và sáp nhập doanh
nghiệp;
35
7.4 . Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
Khuyến khích, nâng cao số lượng, chất lượng và tính cạnh tranh giữa các
nhà đầu tư cá nhân, quỹ đầu tư mạo hiểm, các doanh nghiệp đầu tư;
Hỗ trợ nhà ở cho nguồn nhân lực, khuyến khích các lao động nhập cư
chất lượng cao, tăng cường nhu cầu nhân sự cho các doanh nghiệp khởi
nghiệp đổi mới sáng tạo;
Tổ chức các sự kiện hướng tới các công nghệ đột phá;
Thành lập các trung tâm sáng tạo doanh nghiệp uy tín.
36
7.4 . Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
Xây dựng và phát triển các tổ chức, đơn vị, trung tâm đào
tạo lập trình và thực nghiệm khoa học;
Có cơ chế đặc thù để thu hút nguồn lực chất lượng cao và
nhân tài trong nước và nước ngoài đến sinh sống, làm việc
Cần có hành lang pháp lý để các và nghiên cứu;
doanh nghiệp có thể cổ phần hoá,
thu hút nguồn vốn đầu tư từ thị Cần phát huy và bảo tồn văn hoá đối mới sáng tạo không
trường chứng khoán. chỉ trong đội ngũ doanh nhân mà còn với toàn xã hội;
37
7.4 . Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST
Cần duy trì và phát triển mô hình kết nối giữa nhà nước - nhà
khoa học – doanh nghiệp - Startup;
Cần kết nối sâu rộng hơn với các hệ sinh thái tương đồng của khu
vực và thế giới để học hỏi, trao đổi về kinh nghiệm…
Nhân rộng các điển hình khởi nghiệp thành công để khuyến khích
và hình thành các bài học kinh nghiệm cho các thế hệ tiếp theo.
38
ĐỀ ÁN HỖ TRỢ HỆ SINH THÁI KHỞI NGHIỆP ĐỔI
MỚI SÁNG TẠO QUỐC GIA ĐẾN NĂM 2025
(ĐỀ ÁN 844)
Đề án Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đến năm 2025 (gọi tắt là đề
án 844) được Thủ tướng chính phủ ký quyết định ban hành ngày 18/5/2016 giao cho
Bộ KH&CN phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội
39
CÁC CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH LIÊN QUAN ĐẾN
KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO
Định nghĩa DN nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo
• Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017 Quy định các nội dung hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo
Căn cứ pháp lý cho quỹ đầu tư khởi nghiệp đổi mới sáng tạo
• Nghị định 39/2018/NĐ-CP
trong doanh nghiệp
• Nghị định 38/2018/NĐ-CP
Quy định ngân sách địa phương đầu tư cho khởi nghiệp đổi mới
• Nghị định 34/2018/NĐ-CP sáng tạo
Quy định về việc thành lập, tổ chức và hoạt động của quỹ bảo
lãnh cho doanh nghiệp nhỏ và vừa
Quy định sử dụng quỹ phát triển khoa học và công nghệ của
doanh nghiệp để đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo
Quy định doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo được sử dụng tài
• Luật chuyển giao công nghệ 2017 sản để giao dịch
• Nghị định 76/2018/NĐ-CP Khuyến khích sự hợp tác giữa doanh nghiệp khởi nghiệp và các
doanh nghiệp
Hỗ trợ các tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo
40
CÁC CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH LIÊN QUAN ĐẾN
KHỞI NGHIỆP ĐÔỈ MỚI SÁNG TẠO
31/8/2018 của chính phủ thu hút đầu tư cho khởi nghiệp
Công văn 1128/TTg-ĐMDN
sáng tạo từ các nguồn trong và ngoài nước
Quy định miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, tiền thuê
Nghị định 13/2019/NĐ-CP mặt đất, mặt nước, hỗ rợ hoạt động nghiên cứu, thương mại
hóa kết quả nghiên cứu với doanh nhiệp KHCN.
Thông tư 45/2019/TT-BTC Quy định về quản lý tài chính thực hiện đề án 844
41
ĐỀ ÁN 844
TẦM NHÌN: đến năm 2025 Việt Nam trở thành trung tâm khởi nghiệp đổi mới
sáng tạo của Đông Nam Á
SỨ MỆNH:
Tài chính: Thu hút nguồn lực tài chính đầu tư, hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo
Nhân lực: Nâng cao năng lực các chủ thể, thu hút nhân tài
Chính sách: Tạo lập môi trường phát lý hoàn thiện hỗ trợ sự phát triển
KNST
Văn hóa: xây dựng và khuyến khích sự hình thành phát triển của văn hóa
KNST
Tổ chức hỗ trợ/sự kiện: thúc đẩy tương tác, kết nối giữa các chủ thể hệ
sinh tái, kết nối với quốc tế
42
ĐỀ ÁN 844
GIÁ TRỊ
43
ĐỀ ÁN 844
MỤC ĐÍCH
Tạo lập môi trường thuận lơi
44
HỆ SINH THÁI ĐỔI MỚI SÁNG TẠO MỞ
VIỆT NAM 2022
UNICORN “KỲ LÂN”: Doanh nghiệp khởi nghiệp công nghệ có định giá trên 1 tỷ USD
“CẬN KỲ LÂN”:
Những điểm nổi bật trong hệ sinh thái Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2022:
Chỉ số sáng tạo toàn cầu (Global innovation index GII): 48/132
Xếp hạng về Hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu:54/100
Tổng số vốn đầu tư mạo hiểm 494 triệu USD, ước tính 3800 Startup dang hoạt
động, 116 bằng sáng chế được cấp, 84 vườn ươm (incubator) trong đó 43 vườn
ươm được thành lập bởi các trường đại học, học viện, 35 tổ chức thúc đẩy kinh
doanh (Accelerator), 208 quỹ đầu tư mạo hiểm
Nhà đầu tư thiên thần: 3 tổ chức lớn: Vietnam Silicon Valley Accelerator có sự hỗ
trợ bộ KH&CN, CLAS Expara Vietnam Accelerator (CEVA), Vietnam Satrtup
Acceleration Fund (VIISA)
45