Wykład 2

Date @12/10/2022

Files & media

Multi-select wykład

Notatki

Temat System

Pojęcie systemu
system - układ składający się z części, gdzie:

części lub składniki są połączone razem w zorganizowany sposób, a pomiędzy

nimi występują określone relacje;

na części bądź składniki systemu mają wpływ różne oddziaływania

spowodowane występowaniem tych części w systemie, te oddziaływania mogą
się zmienić;

układ coś robi, czyli jest celowo zorientowany;

układ zostaje zidentyfikowany jako obiekt zainteresowania określonego

środowiska (otoczenia)

system informacyjny - usystematyzowana i uporządkowana sieć powiązań

informacyjnych, między takimi elementami jak: człowiek, dane, metody oraz
urządzenia do zbierania, przesyłania i przetwarzania danych. System informacyjny
ma na celu zaspokojenie potrzeb informacyjnych zainteresowanych ogniw
system informatyczny - system informacyjny, który wykorzystuje technologię
informatyczną do wykonania niektórych lub wszytskich zamierzonych działań. W
skład systemu informacyjnego może wchodzić więcej niż jeden system
informatyczny

system zarządzania - zbiór działań wykonywanych w obrębie funkcji zarządzania

(planowanie, organizowanie, przewodzenie, kontrola). Ze względu na swoją
specyfikę jest to system ściśle powiązany z systemem informacyjnym. Niemożliwe
jest zarządzanie organizacją (przedsiębiorstwem) bez przepływu informacji. Jakość
systemu informacyjnego decyduje o jakości procesu zarządzania.

Wykład 2 1
 Systemy w przedsiębiorstwie
system produkcji i obsługi - tworzą go czynniki wytwórcze, technolofia oraz
techniki i metody wytwarzania, dzięki którym jest realizowana produkcja

system zarządzania (sterowania) - zestaw metod, dzięki którym jest

realizowana funkcja zarządzania

system informacyjny - tworzą go strumienie informacyjne łączące elementy

systemu produkcji i obsługi systemu zarządzania oraz zbiór algorytmów
przetwarzania danych. System informacyjny stanowi zaprojektowaną i
stosowaną w przedsiębiorstwie organizację pracy

system informatyczny - program komputerowy, narzędzie które służy do

integrowania danych pochodzących z wielu źródeł

System Informacyjny zarządzania (SIZ)

System informacyjny zarządzania jest przeznaczony do:

przetwarzania danych (pochodzących z zewnętrznych i wewnętrznych źródeł) w

informację

przekazywanie tej informacji menagerom na wszystkich szczeblach zarządzania,

wszystkich obszarów funkcjonalnych, tak aby możliwe było podejmowanie przez
nich w odpowiednim czasie efektywnych decyzji dotyczących planowania,
kierowania i kontrolowania odpowiednio do zakresów ich odpowiedzialności

System informatyczny zarządzania (SIZ) - skomputeryzowana część systemu

informacyjnego organizacji, która przetwarza dane ekonomiczne i techniczne,
opisujące organizację, zdarzenia i procesy w niej zachodzące oraz heh otoczenie, w
informacje ułatwiające podejmowanie decyzji

SIZ powinien dostarczać informacji kierownikom na trzech poziomach

zarządzania:

strategicznym - poziom definiowania celów dla całej organizacji i określania

metod ich osiągnięcia

taktycznym - poziom kontroli kierowniczej, która odpowiada za realizację celów

organizacji w sposób obiektywny i ekonomiczny

Wykład 2 2
 operacyjnym - poziom kontroli operacyjnej, polegającej na realizacji
szczegółowych zadań organizacji efektywnie i ekonomicznie

SIZ jest zbiorem elementów, które w celu osiągnięcia wydajnego zarządzania:

zbierają

przetwarzają

przechowują

przekazują informacje

Przetwarzanie

Algorytmy przetwarzania:

Dane stają się informacjami w procesie przetwarzania, który zawiera:

klasyfikacje danych (dane fakturowe, dane o płatnościach)

porządkowanie/sortowanie

zestawienia/agregacje (np. suma kosztów)

wykorzystanie w obliczeniach/analizach (np. stawka godzinowa * liczba godzin)

selekcję/wybór danych

System informacyjny

Wykład 2 3
 Elementy systemu informacyjnego

wejścia systemu - dane o zasilaniach otrzymywanych z otoczenia systemu lub

opisujące badania zdarzenia i zjawiska występujące w danym przedsiębiorstwie

procesy przetwarzania - przekształacają dane wejściowe w informacje

wyjściowe

wyjście systemu - jest rezultatem zachowania się wejścia i przebiegu

zachodzących procesów przetwarzania; w niekórych wypadkach wyjście z
jednego systemu stanowi wejście dla innego systemu, mają zazwyczaj postać
dokumentów, raportów

informacyjne sprzężenie zwrotne - zapenia osiągnięcie tzw. pożądanego

stanu systemu; informacja systemu wykorzystywana do dokonywania zmian w
danych wejściowych lub w czynnościach przetwarzania, np. błędne wyniki lub
problemy z interpretacją

Składniki systemu informacyjnego (w organizacji)

nadawcy i odbiorcy informacji - są to w ujęciu ogólnym fizyczne,

organizacyjne i prawne podmioty uczestniczące w przekazie i wymianie
informacji

fizycznymi podmiotami informacyjnymi są ludzie, czyli pracownicy

zatrudnieni w danym obiekcie gospodarczym lub automatyczne urządzenia
nadawczo-odbiorcze

podmioty organizacyjne to różne komórki obiektu gospodarczego

(poszczególne stanowiska pracy, sekcje, wydziały, zakłady)

podmioty prawne to obiekty jako jednostki w rozumieniu formalnym

zbiory informacji

kanały informacyjne

metody i techniki przetwarzania informacji

Podstruktuy systemu informacyjnego:

struktura funkcjonalna - zbiór zadań i celów systemu oraz ich wzajemnych

współzależności; wiąże ona bezpośrednio SI z wytwórczymi i zarządczymi

Wykład 2 4
 funkcjami obiektu gospodarczego; jest nadrzędna w stosunku do pozostałych
struktur (określa specyfikę rozwiązań organizacyjno-technicznych).

struktura informacyjna - struktura ta jest ściśle powiązana z strukturą

funkcjonalną (realizacja każdej funkcji i zadania angażuje określone elementy
struktury informacyjnej).

struktura organizacyjno - przestrzenna - jest określona przez terytorialne

rozmieszczenie składników podsystemów i określa rozmieszczenie:
podsystemów, modułów, funkcji (elementy struktury funkcjonalnej), zbiorów
danych i oprogramowania (elementy struktury informacyjnej), środków
technicznych dla zbierania, przechowywania, przetwarzania i udostępniania
danych (elementy struktury technicznej).

struktura techniczna - środki techniczne i oprogramowanie systemowe,

struktura ta powinna być zgodna ze strukturą funkcjonalną i informacyjną
systemu (ma zapewniać swobodną realizację funkcji i obsługiwać zbiory
danych).

Funkcje systemu informacyjnego

gromadzenie/rejestrowania transakcji i danych - jednym z podstawowych

sposobów pozyskiwania danych jest wykorzystanie informacji źródłowych, które
określaja jakie informacje powinny zostać zarejestrowane, zazwyczaj istnieją
regulaminy

wewnętrzne dokumenty źródłowe - np. zamówienia sprzedaży,

zapotrzebowania zakupu, karty zegarowe pracowników

Wykład 2 5
 zewnetrzne dokumenty źródłowe - np. faktury dostawców, potwierdzenia
przelewów od klientów

przechowywanie danych - zapisywanie danych na trwałych nośnikach

informacji np.(papierowych, magnetycznych, optycznych itp.) w postaci i formie
umożliwiającej łatwe ich wykorzystywanjie w kolejnych procesach przetwarzania
bez konieczności ponownego wykonywania operacji wejściowych.

Można mówić o dwu podstawowych rodzajach przechowywanych danych:

przechowywanie krótkookresowe i średniookresowe

przechowywanie długookresowe (archiwizowanie)

Przechowywane dane mogą podlegać operacją pomocniczym tj.

kompresja - zmniejszanie objętości danych w celu ograniczenia

zapotrzebowania na nośniki

szyfrowanie

przetwarzanie danych - wykonywanie typowych operacji arytmetycznych i

logicznych; wykorzystywane jest do zasilania zbiorów informacji odbiorców, jak
również w procesach informacyjno-decyzyjnych

Do typowych operacji przetwarzania danych zaliczyć można:

obliczenia

agregacja

porównywanie

filtrowanie

wyszukiwanie

prezentowanie informacji - dostarczenie odbiorcom niezbędnych informacji

wynikowych, w wymaganych przez nich terminach, miejscu, zakresie postaci,
przekrojach, stopniu szczegółowości. Informacja wyjściowa w systemie
informacyjnym może mieć postać:

dokumentu - np. papierowego lub elektronicznego (EDI - elektroniczna

wymiana danych - przesyłanie danych między systemami informatycznymi
różnych dużych organizacji)

raportu - np. raporty okresowe, raporty na żądanie lub raporty wyjątków

Wykład 2 6
 wyniki zapytań - zgłoszenie przez użytkownika żądania dostępu do pewnej
informacji

przesyłanie danych i informacji

transakcja - każda operacja w SIZ

Dane → Informacja → Wiedza

dane - gromadzone w komputerowym systemie informatycznym, surowe fakty o
organizacji i jej działaniach (np. transakcjach)

informacje - przekształcone i zinterpretowane dane, ma charakter subiektywny;

to dane, które zostały ukształtowane w taką formę, która ma znaczenie i jest
użyteczna dla ludzi. Informacja to zinterpretowane dane, czyli dane
umieszczone w znaczącym kontekście. Informacja ma charakter subiektywny.

wiedza - w danym kontekście informacja nadająca się do wykorzystania. W

organizacjach wiedza jest często zawarta nie tylko w dokumentach czy zbiorach
wiedzy, lecz również w procedurach i procesach organizacyjnych, w praktykach i
normach działania

Decyzje
Stopień złożoności decyzji (ustrukturyzowane, nieustrukturyzowane, częściowo
ustrukturyzowane).

Warunki podejmowania decyzji (pewność, ryzyko i niepewność).

Wykład 2 7
 Stopień złożoności decyzji
problemy strukturalne (decyzje programowalne) - rutynowe, powtarzalne
problemy, np. co zjeść na śniadanie, dla decyzji tego typu modele decyzyjne już
zostały zbudowane, a podjęcie decyzji polega jedynie na zastosowaniu znanego
rozwiązania, czasami SIZ podejmują je automatycznie

problemy niestrukturalne (decyzje nieprogramowalne) - rozmyte,

nierutynowe problemy, nie ma dla nich wypracowanej metodologii ani modelu ich
rozwiązania. Decyzja zależy od subiektywnych sądów i intuicji menagera.

problemy częściowo strukturalne (semistrukturalne) - jedynie pewne fazy

procesu podejmowania decyzji mają charakter strukturalny; nie mogą zostać w
pełni zautomatyzowane; wymagają subiektywnych ocen i osądów w powiązaniu
z formalną analizą danych i budową modeli

Cechy SI na różnych poziomach zarządzania

Wykład 2 8
 Wykład 3
Date @26/10/2022

Files & media

Multi-select wykład

Notatki

Temat Wymagania

Projekt
projekt - złożone działanie o charakterze jednorazowym, które jest podejmowane
dla osiągnięcia z góry określonych celów.

Złożonaość projektu wynika z tego, że aby osiągnąć wyznaczony cel należy

wykonać wiele działań w określonej kolejności.

Jednorazowość projektu jest jednym z jego kluczowych atrybutów, nie możemy

nazwać projektem działania powtarzalnego. W przypadku działań
powtarzalnychh mówimy o operacjach lub procesach.

Oprogramowanie
Na co należy zwrócić uwagę?

model pracy: lokalnie, w chmurze, mieszany

współpraca z innymi systemami

możliwość rozbudowy

besproblemowe i stabilne działanie na posiadanym sprzęcie (lub konieczność

zakupu sprzętu)

licencja

TCO

rodzaje zabezpieczeń

Wykład 3 1
 Wymagania
wymagania - do systemu są to opisy tego, co powinien system robić, jakie usługi
powinien zapewniać oraz opis ograniczeń, jakim podlegać ma system. Wymagania
odzwierciedlają potrzeby użytkowników systemu.

wymagania użytkownika - w przypadku gdy firma chce zamówić opracowanie

nowego systemu informatycznego, musi określić swoje wymagania w odpowiednio
abstrakcyjny sposób, tak aby nie definiować gotowego rozwiązania.

inżynieria wymagań - proces poszukiwania, analizowanie, dokumentowania oraz

weryfikacj usług i ograniczeń

Trudności w określaniu wymagań

klient nie wie jak można osiągnąć założone cele; a można to zrobić na wiele
sposbów

duże systemu - wykorzystanie przez wielu urzytkowników; cele często

sprzeczne; różna terminologia użytkowników w opisie problemów

zleceniodawcy i użytkownicy to inne osoby; decydujący głos zleceniodawców;

nie zawsze potrawfią przewidzieć potrzeby rzeczywistych użytkowników

Cechy dobrego opisu wymagań

komplety oraz niesprzeczny

ma opisywać zewnętrzne zachowania systemu, a nie jego realizacji

ma obejmować ograniczenia, przy jakich będzie pracować system

ma byś łatwy w modyfikacji

ma brać pod uwagę przyszłe potencjalne zmiany wymagań wobec systemu

ma opisywać zachowania systemu w niepożądanych sytuacjach

Problemy wynikające z niedoprecyzowania wymagań

Wykład 3 2
 💡 Niespójność i niekompletność są wręcz wpisane w pierwsze specyfikacje
wymagań. Problemy związane z niespójnościami mogą wyłonić się w
wyniku dokładniejszej analizy lub w momencie uruchomienia systemu.

Podział wymagań
wymagania użytkownika - wyrażenia w języku naturalnym wraz z schematami
(diagramami), które opisują jakich usług (funkcjonalności) użytkownik oczekuje
od systemu oraz opis ograniczeń, w ramach których system musi działać. (np.
system powinien umożliwiać wystawienie faktury VAT)

wymagania systemowe - są bardziej szczegółowymi opisami funkcjonalności,

usług oraz ograniczeń systemu informatycznego. Dokument z wymaganiami
systemowymi (specyfikacja funkcjonalna) powinien dokładnie określić co jest do
realizacji (np. użytkownik powinien mieć możliwość wystawienia faktury VAT;
użytkownik powinien mieć możliwość zastosowania dostępnych dla klienta
rabatów)

wymagania funkcjonalne – określają one funkcjonalność tworzonego

oprogramowania (DHF)

wymagania niefunkcjonalne (zwane także jakościowymi) – określają one

pożądane cechy tworzonego systemu

wymagania dziedzinowe - często włączane w wymagania niefunkcjonalne;

wynikają z dziedziny, dla której opracowywany jest system informatyczny

Wykład 3 3
 Wymagania funkcjonalne
Wymagania funkcjonalne zależą od:

typu systemu, który będzie opracowywany

potencjalnych użytkowników systemu

ogólnego podejścia przyjętego przez organizację podczas tworzenia specyfikacji

wymagań

Wymagania funkcjonalne to informacje:

o usługach, jakie system powinien zapewnić

jak system powinien reagować na określone dane wejściowe

jak system ma reagować w określonych sytuacjach

czego system nie powinien robić.

Wymagania funkcjonalne powinna cechować:

kompletność wymagań oznacza, że wszystkie usługi wymagane przez

użytkownika od systemu zostały zdefiniowane.

spójność oznacza, że wymagania nie powinny mieć sprzecznych definicji.

💡 W dużych, złożonych systemach nie jest możliwe osiągnięcie zarówno

kompletności, jak i spójności wymagań. Powodem jest:

Łatwość popełniania błędów i zaniechań podczas pisania specyfikacji

dla złożonych systemów.

Duża liczba interesariuszy z różnymi, często rozbieżnymi, potrzebami

Wymagania niefunkcjonalne
często odnoszą się do systemu jako całości, a nie pojedynczych funkcjonalności
lub usług systemu.

Wykład 3 4
 określają pożądane cechy tworzonego systemu i często mają bardziej znaczący
wpływ na wybór architektury dla tworzonego systemu niż wymagania
funkcjonalne.

są często dużo ważniejsze niż indywidualne wymagania funkcjonalne.

niespełnienie wymagania niefunkcjonalnego może oznaczać, że cały system jest

niezdatny do użytku.

dotyczą m.in. wydajności, dostępności, niezawodności, skalowalności,

przenośności

Wymagania niefunkcjonalne to:

ograniczenia dotyczące usług lub funkcji oferowanych przez system,

ograniczenia czasowe,

ograniczenia dotyczące procesu wytwarzania,

ograniczenia nałożone przez normy – specyfika dziedziny.

Podstawowym problemem przy definiowaniu wymagań niefunkcjonalnych:

są one wyrażane często jako ogólne cele np.: łatwość użycia, zdolność do
szubkiego uruchomienia po awarii, zdolność do szybkiej reakcji na działania
użytkownik

Przykład:

Wymaganie niefunkcjonalne przedstawione jako cel ogólny: “System powinien

szybko generować wszystkie raporty na żądanie użytkownika.”(NIEPOPRAWNE
– brak miary).

Wymaganie niefunkcjonalne przedstawione w sposób mierzalny (umożliwiający

obiektywną weryfikację): “Czas generowania każdego raportu w systemie (dla
danych z maksymalnie 12 miesięcy) nie powinien przekraczać 30
sekund.”(POPRAWNE).

Podział wymagań niefunkcjonalnych

Wykład 3 5
 wymagania produktowe - definiują lub ograniczają zachowanie systemu

wymagania organizacyjne - wynikają z procedur obowiązujących w organizacji

klienta i dostawcy systemu
wymagania zewnętrzne - obejmują wymagania pochodzące od czynników
zewnętrznych, mające wpływ zaróno na system, jak i na proces wytwórczy

Wymagania dziedzinowe
mogą generować nowe wymagania funkcjonalne

mogą generować ograniczenia dla wymagań funkcjonalnych

mogą określać np. jakie obliczenia powinny zostać przeprowadzone (jakich

algorytmów użyć)

Wykład 3 6
 Problemy świata IT w zakresie wymagań dziedzinowych:

brak zrozumienia dziedziny w krótej system ma działać

możliwość pominięcia istotnych wymagań

możliwość wystąpienia konfliktów między wymaganiami

Problemy z wymaganiami dziedzinowymi:

zrozumienie - wymagania są wyrażone w języku typowym dla dziedziny, co

często nie jest zrozumiałe dla programistów tworzących system

milczące założenia - specjaliści w dziedzinie są tak przyzwyczaheni do danego

wymagania, że często niewyrażają go w postaci dokumentu

Przykładowe wzorce wymagań

Czas między <pobudzenie> a <odpowiedź systemu> nie powinien być nigdy
dłuższy niż <ilość czasu>

Czas oczekiwania <wskazać aktora> na realizację <wskazać operację> w

<liczba> % przypadków nie powinien być dłuższy niż <ilość czasu>

System powinien działać poprawnie przy założeniu, że dostępne są następujące

ilości zasobów <typ zasobu> nie więcej niż <liczba i jednostka miary>.

Cehchy dobrej specyfikacji wymagań

Poprawna;

Jednoznaczna;

Kompletna;

Spójna;

Uporządkowana według ważności;

Weryfikowalna – MIERZALNOŚĆ WYMAGAŃ;

Modyfikowalna;

Umożliwiająca śledzenie zależności.

Wykład 3 7
 Do określania priorytetów wymagań można użyć na przykład metody
MoSCoW:

Must have.

Should have.

Could have.

Won’t have.

Ocena jakości systemów informatycznych

1. Model jakości użytkowej (z punktu widzenia użytkownika produktu w
specyficznym środowisku i w jego odniesieniu)

Skuteczność (Effectiveness) – dokładność i kompletność, z jaką

użytkownicy osiągają określone cele.

Wydajność (Efficiency) – ilość zasobów (czas pracy, materiały, pieniądze)

potrzebna do tego, by użytkownicy mogli osiągać swoje cele z określoną
dokładnością i kompletnością.

Satysfakcja (Satisfaction) – stopień spełnienia potrzeb użytkownika

związanych z użyciem produktu lub systemu w określonym kontekście
użycia:

Przydatność (Usefulness)

Zaufanie (Trust)

Przyjemność (Pleasure)

Komfort (fizyczny) (Comfort)

Niezależność od ryzyka (Freedom from risk) – stopień, w jakim produkt

lub system łagodzi ryzyko dotyczące aspektów ekonomicznych, życia
ludzkiego, zdrowia lub środowiska.

Ograniczanie ryzyka gospodarczego (Economic risk mitigation)

Ograniczanie ryzyka zdrowia i bezpieczeństwa (Health and safety risk

mitigation)

Ograniczenie ryzyka środowiskowego (Environmental risk mitigation)

Wykład 3 8
 Pokrycie kontekstowe (Context coverage)

Kompletność kontekstowa (Context completeness) – stopień, w jakim

produkt może być używany efektywnie i wydajnie, w sposób wolny od
ryzyka i dający satysfakcję we wszystkich wyspecyfikowanych
kontekstach użycia.

Elastyczność (Flexibility) - możliwość adaptacji do innych preferencji,

które wcześniej nie były przewidziane: dla dodatkowych grup
użytkowników, zadań i kultur.

2. Model jakości produktu informatycznego

Przydatność funkcjonalna – zestaw atrybutów odnoszących się do relacji

między zbiorem funkcji programu i ich wyspecyfikowanymi właściwościami:

Kompletność – stopień, w jakim zbiór funkcji pokrywa wszystkie

określone zadania i cele.

Poprawność – stopień, w jakim produkt dostarcza poprawne rezultaty z

wymaganą precyzją.

Dokładność (odpowiedniość) – możliwość dostarczania przez produkt

poprawnych lub uzgodnionych rezultatów lub efektów z potrzebną
precyzją / stopień, w jakim funkcje programu ułatwiają osiągnięcie
określonych zadań i celów

Wydajność /efektywność – zestaw atrybutów odnoszących się do relacji

między poziomem wykonywania funkcji przez program i liczbą zużywanych
zasobów przy ustalonych warunkach:

Zależności czasowe – zdolność produktu do zapewnienia odpowiednich

czasów odpowiedzi i przetwarzania przy wykonywaniu swoich funkcji w
określonych warunkach.

Zużycie zasobów – zdolność produktu do wykorzystania zasobów w

odpowiedniej ilości i w odpowiednim rodzaju przy wykonywaniu swoich
funkcji w określonych warunkach.

Pojemność (poziom utrzymania ustalonych w wymaganiach limitów dla

parametrów wydajnościowych).

Kompatybilność

Wykład 3 9
 Współistnienie – zdolność produktu do współistnienia z innym
niezależnym oprogramowaniem we wspólnym środowisku ze
współdzielonymi zasobami.

Współdziałanie – zdolność produktu do współdziałania z innym

oprogramowaniem lub urządzeniem.

Użyteczność – zestaw atrybutów odnoszących się do wielkości nakładów

potrzebnych na korzystanie z oprogramowania:

Rozpoznawalność (zrozumiałość) – łatwość, z jaką użytkownik może

zrozumieć, czy oprogramowanie jest przydatne i w jaki sposób może
być zastosowane dla określonego celu i jakie są warunki zastosowania.

Łatwość uczenia się – łatwość, z jaką użytkownik może się nauczyć

posługiwać się oprogramowaniem.

Operowalność (łatwość działania i kontroli) – łatwość, z jaką użytkownik

może posługiwać się oprogramowaniem i sterować nim.

Zapobieganie błędom użytkownika – stopień, w jakim system chroni

użytkowników przed popełnieniem błędów.

Estetyka interfejsu użytkownika – stopień, w jakim interfejs użytkownika

pozwala użytkownikowi na przyjemną i satysfakcjonującą interakcję.

Dostępność (możliwość użycia w najszerszym zakresie charakterystyk)

– stopień, w jakim produkt może być wykorzystywany przez ludzi o
bardzo różnych cechach i
możliwościach do osiągnięcia określonego celu w określonym
kontekście użycia.

Niezawodność – zestaw atrybutów odnoszących się do zdolności

oprogramowania do utrzymania ustalonego poziomu wykonania przy stałych
warunkach i w stałym okresie czasu

Dojrzałość (odporność na błędy) – zdolność produktu do zachowania

określonego poziomu wydajności w normalnych warunkach pracy.

Dostępność (poziom możliwości działania, kiedy jest potrzebne jego

użycie).

Tolerancja na błędy – stopień, w jakim system, produkt lub komponent

działa zgodnie z przeznaczeniem pomimo wad sprzętu lub
oprogramowania.

Wykład 3 10
 Odtwarzalność po awarii lub przerwie w działaniu – zdolność produktu
do ponownego osiągnięcia określonego poziomu wydajności i
odzyskania danych bezpośrednio utraconych w wyniku awarii.

Bezpieczeństwo – zestaw atrybutów odnoszących się do poziomu

zapobiegania nieuprawnionemu dostępowi do funkcji program i danych

Poufność – stopień, w jakim produkt zapewnia, że dane są dostępne

tylko dla upoważnionych osób.

Integralność – stopień, w jakim produkt zapobiega nieautoryzowanej

modyfikacji programu komputerowego lub danych.

Niezaprzeczalność – stopień, w jakim można udowodnić podjęcie

działań lub wystąpienie zdarzeń tak, by nie można było zaprzeczyć ich
wystąpieniu.

Odpowiedzialność (identyfikowalność) – stopień, w jakim można

zidentyfikować podmiot, który podjął dane działania.

Autentyczność – stopień, w jakim można dowieść autentyczności

podmiotu lub zasobu.

Utrzymywalność – zestaw atrybutów odnoszących się do wielkości

nakładów potrzebnych na wykonanie określonej modyfikacji:

Modularność – stopień, w jakim system lub aplikacja jest stworzona z

osobnych komponentów takich, że zmiana jednego ma minimalny wpływ
na zmianę drugiego.

Ponowne użycie – stopień, w jakim część systemu może być

wykorzystana w innym systemie lub do budowania innych systemów,
modułów.

Analizowalność – łatwość, z jaką niedoskonałości produktu mogą być

zdiagnozowane, a przyczyny błędów w oprogramowaniu lub jego
modyfikowanych częściach mogą być zidentyfikowane.

Modyfikowalność – łatwość, z jaką określone modyfikacje mogą zostać

wprowadzone.

Testowalność – łatwość, z jaką zmodyfikowane oprogramowanie może

być walidowane.

Przenaszalność – zestaw atrybutów odnoszących się do zdolności

oprogramowania do przenoszenia z jednego środowiska do innego:

Wykład 3 11
 Adaptowalność – łatwość, z jaką produkt może zostać zaadaptowany do
nowego określonego środowiska bez podejmowania akcji lub środków
innych niż przewidziane do tego celu.

Instalowalność – łatwość, z jaką produkt może zostać zainstalowany w

określonym środowisku.

Zastępowalność – zdolność produktu do zastosowania go w miejsce

innego określonego produktu dla tego samego celu w tym samym
środowisku.

Wykład 3 12
 Wykład 4
Date @09/11/2022

Files &
media

Multi-select wykład

Notatki

Podział systemów informatycznych zarządzania; Chmura

Temat
obliczeniowa

Podział systemów informatycznych zarządzania

Systemy przetwarzania wsadowego
powystały w latach 50.

przetwarzanie zgromadzonych danych następowało wtedy jednokrotnie,

następnie konieczne było powtórne przygotowanie danych

dane w systemie przetwarzania wsadowego były “dołączone do programu i

zapisywane na tzw. kartach preferowanych

chcechą charakterystyczną przetwarzania wsadowego jest wystąpienie

opóźnienia pomiędzy czasem zarejestrowania danych opisujących zdarzenie, a
ich przetwarzaniem i zaktualizowaniem zbiorów danych

Systemy przetwarzania transakcji w czasie rzeczywistym

każda transakcja jest natychmiast po wprowadzeniu przetworzona

stan bazy danych w każdej chwili odzwierciedlał stan rzeczywisty organizacji

np. system rezerwacji miejsc lotniczych

Systemy automatyzacji biura

Wykład 4 1
 Systeomy OAS - są najczęściej wykorzystywanymi systemami. Większość
pracowników biurowych korzysta z takich aplikacji jak poczta elektroniczna, edytor
teksty, relacyjne bazy danych; nie są to systemy informatyczne zarządzania

Podział systemów informatycznych zarządzania

W celu opisu podstawowych własności użytkowych wprowadza się podział
systemów według:

zakresu organizacyjnego

informatyczne systemy departamentowe

informatyczne systemy przedsiębiorstwa

systemy międzyorganizacyjne

obszaru funkcjonalnego

systemy finansowo-księgowe - podstawowoym zadaniem jest

automatyzacja rutynowych czynności wprowadzania i przetwarzania
transakcji księgowych; moduły obejmują zazwyczaj: księgę rachunkową,
należności, zobowiązania, zapisy, kalkulacje kosztów pracy

systemy analizy finansowej

systemy produkcyjne - ich zadaniem jest wykorzystywanie technologii

komputerowej do ulepszenia procesu i wzrostu efektywności systemu
produkcji; moduły obejmują: inżynierie produktu, projektowanie
wyposażenia i tworzenie harmonogramów; produkowanie, kontrole jakości,
MRP, planowanie i kontrole produkcji, planowanie i kontrole zapasów

systemy marketingowe

systemy zarządzania zasobami ludzkimi - moduły obejmują: planowanie

zasobów ludzkich, rekrutację, zarządzanie zasobami ludzkimi,
odszkodowania, zasiłki, raporty

systemy zarządzania gospodarką materiałową

systemy zarządzania magazynem

zakresu obsługiwanych funkcji (zasięg działania)

systemy cząstkowe (odcinkowe)

systemy jednodziedzinowe

Wykład 4 2
 systemy wielodziedzinowe

proste

bazowe

rozwinięte

kompleksowo zintegrowane

zakresu wspomagania funkcji zarządzania

systemy ewidencyjno-sprawozdawcze (SES) - systemy rejestrujące i

udostępniające dane dotyczęce zasobów i zdarzeń (transakcji)
występujących w organizacji; np. ewidencja sprzedaży, ewidencja płac,
gospodarowanie środkami trwałymi

zajmują się bieżącą ewidencją działalności gospodarczej obiektu;

informacją o bieżączych operacjach gospodarczych;

zawierają proste procedury przetwarzania chanych;

przygotowują raporty i sprawozdania;

działalność organizacyjna

systemy informacyjno-decyzyjne (SID)

systemy ERP

systemy zarządzania łańcuchem dostaw

inteligenty pomiar zużycia energii elektrycznej

systemy dyspozytorskie

systemy wspomagania decyzji (SWD) -narzędzie do wspomagania

podejmowania dacyzji np. planowanie działalności gospodarczej, inwestycje,
zapotrzebowaniem sprzedaż wyrobów i usług

systemy z bazą wiedzy (SBW)

Wykład 4 3
 Systemy ekspertowe
systemy ekspertowe - oczekuje się od nich, że będą naśladować decyzje
człowieka w konkretnym aspekcie działalności firmy. Ich rolą jest wybór rozwiązań
określonego problemu. Są wykorzystywane do diagnozowania i planowania
strategicznego. Do rostrzygnięcia problemu posługują się programami zawierającymi
tzw. reguły heurystyczne, które odzwierciedlają wiedzę ekspertów dziedzinowych

Kiedy stworzyć SE?

gdy niewielu specjalistów posiada niezbędną wiedzę, co grozi jej utratą

gdy ekspertyza jest wymagana często lub jest niezbędna równicześnie w wielu
miejscach

gdy ekspertyza jest niezbędna w warunkach szkodliwych dla zdrowia

Wykład 4 4
 Przykłady obszarów zastosowań SE:

diagnozowanie chorób

poszukiwanie złóż minerałów

identyfikacja struktur molekularnych

udzielanie porad pranych

diagnoza problemu

dokonywanie wycen i kalkulacji kosztów napraw pojazdów przez firmy

ubezpieczeniowe

prognozowanie pogody

sterowanie robotami, rakietami, statkami kosmicznymi

analiza notowań giełdowych

Przykłady SE:

GIDEON - internetowa aplikacja pomagająca w diagnozie chorób zakaźnych w

tropikach

PROSPECTOR - wyznaczanie lokalizacji złóż rudy

MYCIN - najbardziej znany SE; skielet rozumowania lekarskiego - medyczne

narzędzie diagnostyczne

Budowa SE

Wykład 4 5
 Właściwości SE:

narzędzia kodyfikacji wiedzy

mają zdolność rozwiązywania problemów specjalistycznych, w których dużą rolę

odgrywa doświadczenie a wiedza ekspercka jest dobrem rzadkim i kosztownym

zwiększają dostępność ekspertyzy

zapewniają możliwość prowadzenia jednolitej polityki przez centralnę firm

mających wiele oddziałów

poziom ekspertyzy jest stabilny - jej jakość nie zależy od warunków

zewnętrznych

jawna reprezentacja wiedzy w postaci zrozumiałej dla użytkownika końcowego

zdolność do objaśniania znalezionych przez system rozwiązań

możliwość przyrostowej budowy i pielęgnacji wiedzy

Chmura obliczeniowa
chmura obliczeniowa - użytkowanie usług obliczeniowych dostarczanych przez
zewnętrzne organizacje za pośrednictwem internetu. Dzięki efektowi skali oferowane
zasoby są tańsze.

Korzyści chmury obliczeniowej

Wykład 4 6
 koszty - chmura obliczeniowa eliminuje wydatki inwestycyjne związane z
zakupem sprzętu i oprogramowania oraz konfigurowaniem i działaniem
lokalnych centrów danych

szybkość - większość usług chmury obliczeniowej jest obsługiwana

samodzielnie i udostępniania na żądanie, więc nawet znaczne zasoby można
zapewnić w krótkim czasie

możliwość elastycznego skalowania - zapewnienie odpowiednich ilości

zasobów IT dokładnie wtedy, gdy są potrzebne

produktywność - pozwala nie wykonywać wielu czynności związanych z

obsługą lokalnych centrów danych: konfiguracją sprzętu, instalowaniem
poprawek, oprogramowaniem.

niezawodność - chmura obliczeniowa ułatwia tworzenie kopii zapasowych,

odzyskiwanie po awarii i zapewnianie ciągłości działania oraz obniża ich koszt,
ponieważ dane mogą być dublowane w wielu lokacjach sieci chmurowej

wydajność - największe usługi chmur obliczeniowej działają w światowej sieci

bezpiecznych centrów danych, w których regularnie jest instalowany szybki i
wydajny sprzęt najnowszej generacji.

zabezpieczenia - bogaty zestaw zasad, technologii i środków, które zwiększają

ogólny poziom bezpieczeństwa i pomagają chronić dane, aplikacje oraz
infrastrujturę przed potencjalnymi zagrożeniami

Rodzaje chmury obliczeniowej

prywatne - są częścią organizacji i autonomicznym dostawcą usługi;
infrastruktura pracuje wyłącznie na potrzeby jednej organizacji. Od zwykłego
serwera różni się rozproszonym charakterem. Jest ona nadmiarowa i awaria
jednego lub kilku urządzeń nie powoduje utraty danych dzięki ich backupowi na
innych serwerach. Usługa chmury prywatnej może być dostarczana przez albo
podmiot zewnętrzny albo przez wydzieloną jednostkę wewnątrz organizacji.
Sama infrastruktura może znajdować się więc zarówno na zewnątrz, jak i
wewnątrz organizacji. Nie mają do niej dostępu inne podmioty zewnętrzne niż
dostawca usługi.

publiczne - zewnętrzny, ogólnie dostępny dostawcap; dostawca (właściciel

infrastruktury) udostępnia ją wielu różnym użytkownikom, przydzielając każdemu
z nich wirtualną przestrzeń oraz odpowiednią moc obliczeniową. W chmurze
publiczne klient określa, jakie parametry usługi go interesują i otrzymuje to, co

Wykład 4 7
 jest mu potrzebne. Płaci on wyłącznie za to, co rzeczywiście zużył, czyli np. za
moc obliczeniową wykorzystaną w danym czasie, zajętą przestrzeń dyskową,
wykorzystane usługi. Współużytkowanie tej samej infrastruktury przez wiele
podmiotów znacząco ogranicza koszty usług. Usługi świadczone w chmurze
publicznej mogą być skalowane wraz ze wzrostem potrzeb klienta, a nowe
zasoby są uruchamiane automatycznie, bez konieczności ingerencji
administratorów chmury. Użytkownik może w każdej chwili wykupić dodatkową
moc obliczeniową lub pamięć. Możliwe jest również zwolnienie zasobów i tym
samym ograniczenie kosztów.

hybrydowe - połączenie chmury prywatnej i publicznej; część aplikacji i

infrastruktury danego klienta pracuje w chmurze prywatnej, a część w publicznej;
jednym ze sposobów zastosowania jest podział danych na te wymagające
większego bezpieczeństwa (np. dane klientów), które są przechowywane
lokalnie oraz te, do których stosowane są standardowe procedury
bezpieczeństwa i można je przechowywać w chmurze publicznej. W chmurze
publicznej można umieścić na przykład oprogramowanie analityczne, co odciąży
lokalne serwery przedsiębiorstwa. Innym rozwiązaniem jest lokalne
utrzymywanie bazy danych, a wykorzystanie chmury publicznej do backupu.
Przedsiębiorstwo może też wykorzystywać lokalnie tradycyjne aplikacje biurowe,
do których przyzwyczajeni są pracownicy, a kupować rozwiązania chmurowe
(typu ERP czy CRM), które przeznaczone dla węższego grona użytkowników.

Modele chmury obliczeniowej

kolokacja - najstarsza i najprostrsza forma usług w chmurze; polega na
wynajęciu pomieszczenia serwerowni, dostępu do energii elektrycznej,
klimatyzacji, dostępu do internetu; pozostałe składniki opłaca firma korzystająca
(sprzęt, zabezpieczenia (zapory), zarządzanie obciążeniem, system operacyjny,
oprogramowanie i aplikacje); opłata dotyczy użyczenia miejsca w serwerowni.

IaaS - dostawca zapewnia sprzęt (np. serwery dedykowane) i zabezpieczenia;

użytkownik dostarcza system operacyjny, oprogramowanie, aplikację;
dodatkowo czasem udostępniane są również zabezpieczenia; dostawca
zapewnia np.: przenoszenie maszyny na mniej obciążone fizyczne serwery i
łatwiejsze usługi utrzymania (mniej przestojów) itp. W starszym przypadku
(dedykowany serwer) płaci się za określony sprzęt. W wypadku nowszym
(wirtualne maszyny) płaci się za faktycznie zużytą moc serwerów

PaaS - IaaS zwiększone o całą platwformę aplikacyjną; użytkownik nie martwi

się systemem operacyjnym, zajmuje się tylko pisaniem aplikacji i jej

Wykład 4 8
 utrzymaniem; użytkownik rozlicza się ze zużytych zasobów (czas procesora,
miejsce na dysku, liczbę zapytań czy transfer danych).

SaaS - dostawca zajmuje się wszystkim od sprzętu, poprzez system operacyjny

do finalnej aplikacji; użytkownik korzysta tylko z określonej aplikacji i jej
funkcjonalności; aplikacja nie jest instalowana na komputerze użytkownika,
korzysta się z niej przez internet; model rozliczania się: opłata za jednego
użytkownika za miesiąc korzystania z
aplikacji; wadą jest brak możliwości samodzielnych zmian w aplikacji oraz
zwykle brak wpływu na jej rozwój.

Wybór modelu:

Czy standardowy system spełni oczekiwania? - SaaS

Czy klientowi zależy na modyfikacji systemu pod własne potrzeby? - PaaS lub
IaaS

Czy klient posiada dział IT, który będzie w stanie dostosować system do
oczekiwań? - jeśli nie to orzuć PaaS i IaaS

Czy klientowi zależy na posiadaniu wszytskich swoich systemów na serwerwach

dedykowanych? - IaaS

Czy w pierwszej kolejności klientowi zależy na szybkości wprowadzenia nowego

systemu? - SaaS

Wykład 4 9
 Wykład 5
Date @23/11/2022

Files & media

Multi-select wykład

Notatki

Temat Źródła pozyskania oprogramowania. Koszty wdrożenia SI

Możliwe źródła pozyskania oprogramowania

zakup gotowego systemu - z półki z pudełka; małe programy zwykle
cząstkowe lub jednodziedzinowe

opracowanie indywidualnego systemu - system dedykowany, tworzony na

zamówienie; każdej wielkości; czasami zintegrowany

oprogramowanie konfigurowane - dostosowanie gotowego systemu do

potrzebkonkretnej organizacji; zwykle duże; zintegrowane systemy (ERP)

dzierżawa oprogramowania - oprogramowanie pudełkowe (SaaS) lub

dostosowane w jakimś stopniu do potrzeb (ASP)

Etapy tworzenia oprogramowania

1. Na podstawie wytycznych klienta tworzy się specyfikację wymagań
systemowych, czyli dokument zawierający opis funkcjonalności systemu

2. Tworzony jest projekt, który następnie służy do zaimplementowania części lub

całości systemu

3. Testowana jest zgodność ze specyfikacją i oczekiwaniami klienta, wdraża się

jeżli to możliwe gotowy fragment systemu

4. Wprowadza się ewentualne poprawki i przystępujemy do budowy następnego

fragmentu (modułu)

Oprogramowanie standardowe

Wykład 5 1
 oprogramowanie standardowe - pudełkowe; jest zbudowane z myślą o
maksymalny uproszczeniu procesu instalacji i konfiguracji oraz prostocie obsługi.
Klient może zatem samodzielnie wykonać wdrożenie systemu i zaoszczędzić na
kosztowynm szkoleniu; czasami istnieje możliwość samodzielnego wprowadzania
drobnych zmian.

Przykładowe rozwiązania:

wystawianie faktur

obsługiwanie zamówień składanych w sklepie internetowej

sterowanie zdarzeniami zewnętrznymi

wykonywanie operacji zbiorczych

zbiorcza kalkulacja cen

zbiorcza aktualizacja danych (np. zmiana stawki VAT)

zbiorcze drukowanie i usuwanie

Zalety oprgramowania standarowego

niższa cena

szybka dostępność

przetestowane przez inne firmy

aktualizacje

zwykle dostępna dokumentacja

zwykle możliwość poznania programu (wersja demo)

możliwość poznania opinii o programie i o firmie przed zakupem

Wady oprogramowania standarowego

część funkcji jest zbyteczna dla konkretnej firmy

zwykle neipełne dostosowanie do potrzeb firmy

brak dostępu do kodu

brak możliwości modyfikacji (lub niewielki zakres)

Wykład 5 2
 Oprogramowanie dedykowane
oprogramowanie dedykowane - na zamówienie pozwala sprostać indywidualnym
potrzebom przedsiębiorstwa i projektowane są w sytuacjach, w których brakuje
gotowych rozwiązań lub rozwiązania te nie satysfakcjonują klienta. Jeżeliw
przyszłości pojawią się nowe wymagania dotyczące systemu, możliwe jest
zmodyfikowanie istniejącej funkcjonalności oraz dodanie nowych modułów

Zalety oprogramowanie dedykowanego

funkcje odpowiadające potrzebom konkretnej firmy

zwykle dostępny kod programu

możliwość modyfikacji

Wady oprogramowania dedykowanego

wyższa cena

długi czas oczekiwania

mogą pojawiać się błędy

brak możliwości poznania programu

mogą być problemy z aktualizacjami

mogą być problemy z dokumentacją

firma-twórca może nie chcieć rozwijać programu

Program dostosowany do potrzeb klienta

diagnoza

analiza

projekt

budowa

uruchomienie

Wykład 5 3
 działanie

Zalety programu dostosowanego do potrzeb klienta

Dopasowany system – system staje się unikalny. Dokładnie odwzorowuje

procesy firmy i odpowiada na jej potrzeby, usprawniając tym samym pracę
pracowników i dając kontrolę nad przedsiębiorstwem.

Integracja – można połączyć go z innymi rozwiązaniami branżowymi.

Łatwa rozbudowa – wdrożenie systemu daje możliwość rozszerzenia instalacji

o dodatkowe moduły bez konieczności wymiany całego systemu.

Dzierżawa oprogramowania
Model ASP - każdy klient otrzymuje dostęp do spersonalizowanego systemu.
Dostosowanie go do konkretnych potrzeb jest czasochłonne i zwykle nie są
oferowane częste ulepszenia i poprawki. Koszt wynajmu systemu zależy od
potrzeb danego klienta i może być różny dla różnych klientów. Usługi w modelu
ASP świadczą zwykle firmy pośredniczące (third-party).

Model SaaS - każdy klient otrzymuje dostęp do tego samego systemu, bez
możliwości dostosowania systemu do potrzeb. Poprawki i ulepszenia są częste
(takie same dla wszystkich) i darmowe. Koszt wynajmu systemu jest jednakowy
dla wszystkich. Usługi w modelu SaaS świadczą zwykle dostawcy systemu.

Koszt wdrożenia systemu informatycznego

Koszt implementacji oprogramowania może być bardzo różny. Zależy on od wielu
czynników, takich jak wielkość i specyfika firmy, jej indywidualne potrzeby, rodzaj
systemu, sposób licencjonowania danego produktu, a także tego czy instalacja i
szkolenie z obsługi przebiegną własnymi siłami, czy może z pomocą zewnętrznej
firmy wdrożeniowej.

Składniki kosztowe, które należy brać pod uwagę

koszt systemu informatycznego (aplikacji) – z reguły jasno określony w umowie

wdrożeniowej

koszt analizy przedwdrożeniowej

Wykład 5 4
 koszt usług wdrożeniowych, kompletna usługa powinna obejmować następujące
elementy:

instalacja systemu,

konfiguracja,

migracja danych,

szkolenia pracowników,

asysta techniczna,

implementacje

koszt zakupu sprzętu komputerowego i oprogramowania systemowego oraz

budowa sieci komputerowej – szacunki co do wartości są już możliwe w trakcie
planowania wdrożenia systemu,

koszt udziału własnych pracowników we wdrożeniu (nadgodziny, utracone

korzyści z alternatywnej pracy, która mogłaby być wykonywana w czasie
wdrożenia),

koszty związane z migracją do nowego systemu informatycznego

(wprowadzanie dokumentów, równoległa praca według starych i nowych zasad)
– w znacznej części praktycznie niemożliwe do wyliczenia.

koszt opieki powdrożeniowej.

Dla systemów tworzonych na zamówienie lub dostosowywanych do potrzeb

firmy może być świadczona usługa:

Utrzymania systemu - zestaw usług, do których świadczenia zobowiązuje się

producent w ramach udzielenia prawa do korzystania z licencji oprogramowania.
Koszt utrzymania np. systemu ERP liczony jest zwykle jako procent kosztu
udzielonych licencji (zwyczajowo od 15 do 25%). Zapłacenie należności jest
obligatoryjne. Maintenance decyduje o zgodności oprogramowania z
obowiązującymi przepisami prawa.

Serwisu systemu - zestaw usług, do których świadczenia zobowiązuje się

dostawca, w ramach umowy świadczenia usług serwisowych. Koszt serwisu np.
systemu ERP to pochodna zakresu usług, dostępności dostawcy oraz stawki
godzinowej (można spotkać się z pakietami
usług serwisowych o określonej z góry cenie – im więcej usług, tym wyższa
cena). Zapłacenie należności jest fakultatywne. Serwis decyduje o poziomie

Wykład 5 5
 dostępności systemu dla użytkowników. Wysokość abonamentu serwisowego
uzależniona jest najczęściej od rodzaju
oprogramowania, jego wielkości, istotności dla naszego biznesu oraz przyjętych
warunków SLA (service level agreement), czyli np. czasu reakcji dostawcy na
nasze zgłoszenie. Oczywiście im oprogramowanie bardziej złożone, im dłużej
trwało jego wdrożenie i im mniej czasu dostawca ma na naprawę ewentualnych
błędów – tym abonament będzie droższy.

Modyfikacji systemu - wszelkie rozszerzenia oprogramowania standardowego,

wykonywane przez dostawcę dostosowujące jego funkcjonowanie do potrzeb
nabywcy. Koszt modyfikacji to pochodna zakresu oraz stawki godzinowej lub
procentu wartości modyfikacji. Decyduje o zgodności każdej kolejnej wersji
oprogramowania z potrzebami nabywcy

Wykład 5 6
 Wykład 6
Date @07/12/2022

Files & media

Multi-select wykład

Notatki

Temat Systemy do zarządzania produkcją

Systemy WMS
Systemy klasy WMS (Warehouse Management System) - wyspecjalizowane
systemy do zarządzania magazynem, przepływem towarowym i procesami
magazynowymi. Są niezależne od ERP i dają możliwość stosowania
zaawansowanych funkcjonalności. Cechują się jednak relatywnie wysokim kosztem i
długim czasem wdrożenia oraz zwykle ograniczoną możliwością samodzielnej
modyfikacji.

Elementy WMS:

zarządzanie dokumentami

zamówienia dla dostawców

zlecenia od klientów

rozmieszczenie towaru na magazynie

zarządzanie magazynem

obszar magazynowy

miejsce magazynowe

zawartość magazynu

graficzne przedstawienie struktury magazynowej

transport i spedycja

planowanie i optymializacja tras

zarządzanie towarem

Wykład 6 1
 dostawy do magazynu (proces fizycznego przyjęcia towaru)

rejestracja dostaw z zewnątrz

rejestracja dostaw z produkcji

wysyłki z magazynu

ręczne i automatyczne planowanie wysyłki

realizacja złożeń dostaw

System uwzględnia aspekty takie jak:

dane o towarach (termin przydatności, opakowania itp.)

parametry logistyczne form opakowaniowych

oznaczenie miejsca magazynowania za pomocą kodów kreskowych

tworzenie list kompletacyjnych

kontrola ilościowa i asortymentowa przyjmowanego towaru, kontrola zgodności z

zamówieniem

kontrola stanów magazynowych wg różnorodnych kryteriów

optymalizacja fizycznych czynności magazynowych

integracja informacji z systemami ERP

Zalety systemu WMS

podniesienie poziomu jakości dostaw

lepsza jakość obsługi klienta

obniżka kosztów logistycznych

podniesienie wydajności pracy

uporządkowanie procesów i zasobów

optymalizacja procesów dystrybucyjnych

nadzorowanie łańcucha logistycznego

integracja z systemami zewnętrznymi

Wykład 6 2
 śledzenie partii, nośników magazynowych i dat (np. ważności), opakowań
zwrotnych

System rozwinięty
system rozwinięty - jest to system wielodziedzinowy, który obsługuje agendy
podstawowe organizacji gospodarczej oraz dziedziny dodatkowe.

Struktura systemu rozwiniętego

Zintegrowany system informatyczny

Zintegrowany system zarządzania zorganizowany modułowo umożliwia
etapowe wdrożenie tych składowych, które są niezbędne z uwagi na specyfikę firmy.

obsługujący wiele/wszystkie sfery działalności przedsiębiorstwa począwszy

od marketingu i planowania oraz zaopatrzenia, poprzez techniczne
przygotowanie produkcji i jej sterowanie, sydtrybucję, sprzedażm gospodarkę
remontową, aż do prac finansowo-księgowych i kadrowych

obsługujący wiele/wszystkie zasoby danych procedury zarządzania,

sterowanie i regulacja procesów wytwórczych są przetwarzane przy wsparciu
technologii informatycznej

wykorzystujący wspólna bazę danych – dane wprowadzone w jednym z

modułów są widoczne w niezbędnym zakresie w pozostałych.

Wykład 6 3
 Główne cechy ZSI

kompleksowość funkcjonalna - obejmuje wiele/wszytskie sfery firmy

integralność danych i procesów - dotyczy wymiany informacji wewnątrz firmy

jak i z jej otoczeniem

elastyczność strukturalna i funkcjonalna

dynamiczne dopasowanie - przy zmiennych wymaganiach i potrzebach

otoczenia

otwartość - możliwość rozbudowy systemu i tworzenie nowych połączeń

zewnętrznych

zaawansowanie merytoryczne - możliwość pełnego informatycznego wsparcia

procesów informacyjno-decyzyjnych

zaawansowanie technologiczne - zgodność ze standardami sprzętowo-

programowymi oraz możliwość przenoszenia pomiędzy platformami

zgodność z przepisami

System IC
IC (Inventory Control) - systemy zazrądzania gospodarką materiałową,
opracowane na początku lat sześćdziesiątych; były pierwszymi systemami
wspomagającymi zarządzanie przedsiębiorstwem

Koncepcja MRP
MRP - planowanie potrzebmateriałowych; opracowany w latach 70. standard
zarządzania gospodarką materiałową przedsiębiorstw. celem systemów klasy MRP
było utrzymanie minimalnych zapasów, a tym samym kosztów funkcjonowania firmy
oraz dostawa materiałów i produktów na żadanie w określonym czasie.

MRP to metoda, która pozwoliła na obniżenie wielkości zapasów poprzez

dekompozycję planu produkcji wyrobów na plan potrzeb elementów składowych
wytwarzanych i nabywanych

Wykład 6 4
 Popyt zależny i niezależny
popyt niezależny - popyt wynikający z zamówień klientów i prognozowanej
sprzedaży
popyt zależny - wynika z rozkładania wyrobów złożonych na składniki według
kolejnych poziomów złożenia poczynając od wierzchołka struktury wyrobu

Popyt zależny to popyt wtórny w stosunku do popytu niezależnego

Standardy APICS
Kolejne rozwinięcia metody zrealizowane w systemach informatycznych zaczęto
określać jako standardy. Standardy zaimplementowane w systemach
informatycznych zaczęły być postrzegane jako miara poziomu funkcjonalnego
zaawansowania tych systemów.

APICS - Amerykańskie Stowarzyszenie Sterowania Produkcją i Zapasami

Podstawowe standardy APICS:

planowanie potrzeb materiałowych - MRP

planowanie potrzeb materiałowych i zdolności produkcyjnej w zamkniętej pętli -

CL-MRP

planowanie zasobów produkcyjnych - MRP II

planowanie zasobów przedsiębiorstwa - ERP

Koncepcja MRP II
MRP II - planowanie zasobów produkcyjnych; sposób kompleksowego planowania
wykorzystania wszelkich zasobów produkcyjnych (materiały, podzespoły, linie
technologiczne, kadra, środki finansowe, magazyny)

Obejmuje takie sfery jak:

planowanie przedsięwzięć

planowanie produkcji

Wykład 6 5
 planowanie potrzeb materiałowych - MRP

planowanie zdolności produkcyjnych - CRP

Od twórców aplikacji opartej na MRP II zależy:

w jaki sposób mechanizmy te znajdują odzwierciedlenie w aplikacji

wspomagającej zarządzanie produkcją

na ile elastycznie te procedury i algorytmy można parametryzować do potrzeb

konkretnego klienta

Metodyka MRP II służy do rozwiązania uniwersalnego równania produkcji,

poprzez odpowiedzenie na zestaw następujących pytań:

Co ma zostać wyprodukowane i w jakim terminie, aby zaspokoić popyt

niezależny?

Czym należy dysponować i w jakim czasie, żeby wykonać tą produkcję?

Które z tych zasobów przedsiębiorstwo obecnie posiada?

Co musi zostać zakupione, aby możliwe było wykonanie takiej produkcji?

Procedury MRP II obsługują produkcję:

dyskretną - wyroby wytwarzane w partiach o zmiennej liczbie elementów

powtarzalną - wyroby wytwarzane w formie potokowej o relaktywnie dużej

szybkości potoku i dużej liczbie

aparaturową - produkty tj. żywność, substancje aktywne leków, wyroby

chemiczne, biosyntezy

wszelkie ich kombinacje

Typy przedsiębiorstw obsługiwanych przez MRP II:

wyroby konstruowane na zamówienie klienta z typowych modułów i części np.

turbiny energetyczne

wyroby produkowane na zamówienie klienta w wielu wersjach wykonań

opierających się na modułach projektowyanych według indywidualnych potrzeb

Wykład 6 6
 użytkownika z wykorzystaniem typowych części np. samochody ciężarowe

wyroby produkowane na zamówienie klienta w wielu wersjach wykonań

opierających się na typowych modułach i z wykorzystaniem typowych części np.
samochody osobowe

wyroby produkowane na magazyn

Systemy ERP
ERP - planowanie zasobów przedsiębiorstwa; określenie klasy systemów
informatycznych służących wspomaganiu zarządzania przedsiębiorstwem lub
współdziałania grupy współpracujących ze sobą przedsiębiorstw, poprzez
gromadzenie danych oraz umożliwienie wykonanania operacji na zebranych danych.
. Wymaganie to może obejmować wszystkie lub część szczebli zarządzania i ułatwia
optymalizację wykorzystania zasobów przedsiębiorstwa oraz zachodzących w nim
procesów

Systemy ERP są rozwinięciem systemów MRP II. Podstawowym ich elementem

jest baza danych, która jest zazwyczaj wspólna dla wszystkich pozostałych
modułów. Moduły te zwykle obejmują obszary tj:

magazynowanie

zarządzanie zapasami

śledzenie realizowanych dostaw

planowanie produkcji

zaopatrzenie

sprzedaż

kontakty z klientami

ksiegowość

finanse

HR

W skład systemów ERP mogą wchodzić też inne moduły tj moduł zarządzania
transportem, controlling, zarządzanie projektami

Wykład 6 7
 Korzyści z używania systemów ERP

Systemy ERP + technologia internetowa (ERP II)

ERP II - Gartner Group definiuje ERP II jako strategię biznesową i zbiór
specyficznych dla poszczególnych branż aplikacji, które są wartościowe dla klientów
i akcjonariuszy poprzez umożliwienie i optymalizację operacji oraz procesów
finansowych zarówno wewnątrz firmy, jak i między firmami partnerskimi. ERP II ma
się stać podstawowym środkiem do zwiększenia
efektywności zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz przedsiębiorstwa.

ERP II wprowadza następujące zmiany w stosunku do ERP

otwartość systemu, zewnętrzne połączenia za pośrednictwem Internetu,

współpraca z systemami innych przedsiębiorstw (np. dostawców) – B2B

Inne systemy zintegrowane

szerszy zakres usług biznesowych (np. CRM, SCM)

rozwój aplikacji na platformy mobilne

wersje chmurowe

systemy BI

Wykład 6 8
 funkcjonalność EDI (elektroniczna wymiana dokumentów w obrębie łańcucha
dostaw)

wzbogacenie takich funkcji jak planowanie produkcji, zarządzanie logistyką,

zapasami magazynowymi itp. o możliwości elektronicznej wymiany ofert,
zamówień, faktur itp.

Integracja istniejących SIZ

Wykład 6 9