Propozycja rozkładu materiału To się czyta!

dla klasy 3 branżowej szkoły I stopnia

Zgodnie z ramowym planem nauczania na rok szkolny przypada ok. 60 godzin lekcyjnych języka polskiego. Prezentowany rozkład materiału jest autorską propozycją
realizacji treści zawartych w podręczniku To się czyta! dla klasy 3. Łącznie obejmuje 70 godzin lekcyjnych. Nauczyciel nie jest zobligowany do omó wienia wszystkich
temató w dotyczących tekstó w nieobowiązkowych – samodzielnie decyduje o wyborze materiału, zależnie od poziomu klasy, preferencji, zainteresowań i możliwości
ucznió w, dostępnego czasu oraz innych czynnikó w.

Numer i temat Środki Zagadnienia Wymagania podstawowe Wymagania Liczba Odniesienia

lekcji dydaktyczne ponadpodstawowe godzin do podstawy
Uczeń: programowej
Uczeń:

1. Planujemy • podręcznik do - jak korzystać z podręcznika – 1

pracę na lekcjach języka polskiego struktura książki: podział na
języka polskiego To się czyta! kształcenie literacko-kulturowe
i kształcenie językowe, strony
historycznoliterackie;
najważniejsze elementy
podręcznika: „Ważna
wiadomość”, rodzaje ćwiczeń ,
podsumowania, infografiki
- nasze lektury w klasie 3
- przedstawienie
przedmiotowego systemu
oceniania
2. Po co była ta • podręcznik do - refleksje brytyjskiego - uzasadnia, że tekst Marcina - wyjaśnia pojęcie 1 I.1.3
wojna? Próba języka polskiego historyka dotyczące powodó w Długosza jest recenzją mitologizacja I.1.7
zrozumienia To się czyta!: przystąpienia Wielkiej Brytanii - wskazuje, dlaczego – według - podaje tematy I.2.1
historii - rozdział I. Wojna do II wojny światowej Petera Hitchensa – Wielka przykładowych tekstó w I.2.4
i Holokaust, s. 10– - cechy recenzji jako formy Brytania przystąpiła do wspó łczesnych III.2.5
12 (tekst: Marcin wypowiedzi II wojny światowej publicystó w IV.4
Długosz, [Recenzja - pojęcia: humanitarny, trauma, - redaguje notatkę na temat IV.5
książki „Po co nam mitologizacja II wojny światowej,
była ta wojna?”] – - terminy: recenzja, notatka, korzystając z wiarygodnych
fragmenty) publicysta źró deł informacji

1
3., 4. Dramat • podręcznik do - konspiracyjne życie kulturalne
pokolenia języka polskiego w okupowanej Polsce:
w wierszu To się czyta!: literatura, teatr, sztuki
Krzysztofa Kamila - rozdział I. Wojna plastyczne
Baczyńskiego i Holokaust, s. 13– - literatura w czasach II wojny
15 (tekst: światowej i okupacji –
Krzysztof Kamil podstawowe informacje
Baczyń ski, Z o omawianym okresie: czas
głową na trwania, sytuacja polityczna
karabinie) i społeczna, najważniejsi
- Kilka słów twó rcy, w tym twó rcy
o epokach: emigracyjni
Literatura polska - tematyka polskiej literatury
podczas II wojny czasó w II wojny: tragizm
światowej jednostki i katastrofizm
i okupacji, pokolenia, wizje koń ca świata,
s. 162–165 okrucień stwo wojennej
rzeczywistości, nadzieja
- przedstawiciele pokolenia
Kolumbó w – ich losy
i twó rczość
- życie i twó rczość Krzysztofa
Kamila Baczyń skiego jako
jednego z najważniejszych
przedstawicieli polskiej
literatury okresu okupacji
- poezja Krzysztofa Kamila
Baczyń skiego pró bą ocalenia
wartości w nieludzkim świecie
- katastroficzna wizja historii
w utworach Krzysztofa Kamila
Baczyń skiego
- pojęcia: pokolenie Kolumbów,
katastrofizm, apokalipsa
spełniona
- charakteryzuje okres - omawia motyw 2 I.1.1
II wojny światowej i okupacji apokalipsy w twó rczości I.1.3
w polskiej kulturze poetó w pokolenia I.1.7
- wymienia najważniejszych Kolumbó w I.2.7
twó rcó w polskiej literatury - wskazuje środki
z czasó w II wojny światowej stylistyczne
- określa tematykę wiersza zastosowane w wierszu
Krzysztofa Kamila Z głową na karabinie
Baczyń skiego Z głową na
karabinie
- omawia obrazy przeszłości,
teraźniejszości i przyszłości,
ukazane w utworze Z głową
na karabinie
- wyjaśnia znaczenie pojęcia
pokolenie Kolumbów
w kontekście życia
i twó rczości Krzysztofa
Kamila Baczyń skiego
- wskazuje, na czym polegała
tragedia młodych Polakó w
w czasie II wojny światowej
2
5. Człowiek • podręcznik do - Tadeusz Gajcy jako - przedstawia informacje - wyjaśnia, na czym 1 I.1.1
okaleczony języka polskiego przedstawiciel pokolenia o życiu i twó rczości Tadeusza polega katastrofizm I.1.4
w wierszu To się czyta!: młodych twó rcó w okresu Gajcego generacyjny w poezji I.1.6
Tadeusza Gajcego - rozdział I. Wojna okupacji - określa tematykę wiersza Tadeusza Gajcego
i Holokaust, s. 16– - motyw nieszczęśliwej miłości Miłość bez jutra - wyszukuje obrazy
17 (tekst: Tadeusz w wierszu Tadeusza Gajcego - omawia sytuację liryczną wizyjne i symboliczne
Gajcy, Miłość bez - pojęcia: katastrofizm w utworze Tadeusza Gajcego w wierszu Miłość bez
jutra) generacyjny - charakteryzuje uczucia jutra
- terminy: podmiot liryczny, podmiotu lirycznego wiersza
sytuacja liryczna, epitet, Miłość bez jutra
metafora
6. Język złożony • podręcznik do - znak jako element - wyjaśnia, co to jest znak, - wyjaśnia ró żnice 1 II.3.1
ze znaków – znaki języka polskiego rzeczywistości reprezentujący i podaje przykłady znakó w pomiędzy znakiem
naturalne To się czyta!: inny element - rozpoznaje znaczenie naturalnym a znakiem
i konwencjonalne, - część Kształcenie - forma oznaczająca i treść przykładowych znakó w konwencjonalnym
znaki językowe językowe: Strefa oznaczana - potrafi odró żnić znaki - wyró żnia funkcje
języka – Język - znaki naturalne konwencjonalne od znakó w języka: generatywną,
złożony ze i konwencjonalne naturalnych poznawczą,
znaków. Znaki - język jako system znakó w - określa słowa i ich socjalizującą,
naturalne konwencjonalnych służący połączenia oraz mniejsze kulturotwó rczą
i konwencjonalne, do porozumiewania się cząstki wyrazó w jako znaki
znaki językowe, - funkcje języka jako systemu językowe
s. 176–180 znakó w językowych - rozumie pojęcie znaku
- terminy: znak, znak naturalny, językowego oraz języka jako
znak konwencjonalny, treść systemu znakó w
i forma znaku, znak językowy, - wyjaśnia treść
funkcja generatywna, przykładowych znakó w
poznawcza, socjalizująca oraz językowych
kulturotwórcza języka, znak - opracowuje znak ikoniczny
ikoniczny dla firmy związanej z daną
branżą
7., 8. Zagłada • podręcznik do - okrucień stwo nazizmu - prezentuje najważniejsze - omawia język i styl 2 I.1.1
wartości języka polskiego i cierpienia człowieka informacje o życiu opowiadań Tadeusza I.1.2
w opowiadaniach To się czyta!: w obozowej rzeczywistości i twó rczości Tadeusza Borowskiego na I.1.3
Tadeusza - rozdział I. Wojna w opowiadaniach Tadeusza Borowskiego wybranych przykładach I.1.4

3
Borowskiego i Holokaust, s. 18– Borowskiego Proszę państwa do
21 (teksty: gazu, Ludzie, którzy szli
Tadeusz - cena przetrwania w obozie
Borowski, koncentracyjnym – życie poza
Ludzie, którzy szli, sferą moralności w utworach
Proszę państwa do Tadeusza Borowskiego
gazu – fragmenty) - pojęcia: człowiek zlagrowany,
obóz koncentracyjny
- terminy: opowiadanie,
narrator
9., 10. Dlaczego • podręcznik do - doświadczenie Holokaustu
trudno było języka polskiego w wybranych utworach
uwierzyć To się czyta!: literackich, filmach, sztukach
w Zagładę? - rozdział I. Wojna plastycznych
i Holokaust, s. 24– - pró by poznania i zrozumienia
27 (tekst: Hanna źró deł Zagłady
Krall, Zdążyć w przykładowych tekstach
przed Panem kultury
Bogiem – - Zdążyć przed Panem Bogiem
fragmenty) Hanny Krall jako reportaż
- infografika i wywiad
Holokaust - obrazy życia, akcji
w sztuce, s. 22–23 likwidacyjnej i powstania
w getcie warszawskim
w utworze Zdążyć przed Panem
Bogiem
- wyścig o ludzkie życie w czasie
wojny i w okresie powojennym
w relacji Marka Edelmana
- pojęcia: Holokaust, Shoah,
Zagłada, getto
- terminy: wywiad, reportaż,
powieść dokumentalna
- omawia elementy świata
przedstawionego
w opowiadaniach Ludzie,
którzy szli oraz Proszę
państwa do gazu
- charakteryzuje
rzeczywistość obozową
i sytuację więźnió w na
podstawie wybranych
fragmentó w utworó w
Tadeusza Borowskiego
- poprawnie posługuje się
pojęciami: Holokaust, Shoah,
Zagłada, getto
- przedstawia sylwetkę
bohatera reportażu Zdążyć
przed Panem Bogiem
- omawia realia życia w getcie
na podstawie fragmentu
książki Hanny Krall
- określa przyczyny
powstania w getcie podane
przez Marka Edelmana
- uzasadnia, że fragment
utworu Zdążyć przed Panem
Bogiem jest zapisem
rozmowy
- podaje przykłady utworó w
literackich i innych tekstó w
kultury poświęconych
ofiarom Holokaustu
- wyjaśnia pojęcie I.1.6
człowiek zlagrowany I.1.7
- podejmuje pró bę
oceny zachowania
bohateró w opowiadań
Tadeusza Borowskiego
- przedstawia i 2 I.1.1
uzasadnia swoją opinię I.1.2
na temat wybranych I.1.3
dzieł poruszających I.1.4
temat tragedii ofiar I.1.6
nazizmu I.1.7
- wyjaśnia – I.2.2
w kontekście relacji III.2.3
Marka Edelmana –
znaczenie zdania:
Chodziło tylko o wybór
sposobu umierania.
- uzasadnia, że utwó r
Hanny Krall ma cechy
reportażu, wywiadu,
powieści dokumentalnej
i eseju
4
11. Czy • podręcznik do - wojna na Ukrainie jako
apokalipsa języka polskiego przykład wspó łczesnego
spełniona uczy? To się czyta!: konfliktu zbrojnego
- rozdział I. Wojna - ocena tragicznego konfliktu na
i Holokaust, s. 28– Ukrainie w kontekście
29 (tekst: Michał doświadczeń z przeszłości
Kacewicz, Krwawy - pojęcia: apokalipsa spełniona,
licznik na Ukrainie konflikt zbrojny
– fragmenty) - terminy: artykuł prasowy,
informacja, opinia
12. • podręcznik do - człowiek w nieludzkich
Podsumowanie – języka polskiego czasach wojny i Holokaustu –
wojna i Holokaust To się czyta!: w wybranych utworach
- rozdział I. Wojna literackich i innych tekstach
i Holokaust, kultury
s. 30–32 - pokolenie Kolumbó w jako
pokolenie bez przyszłości –
poezja Krzysztofa Kamila
Baczyń skiego i Tadeusza
Gajcego
- obraz obozowego
okrucień stwa w utworach
Tadeusza Borowskiego
- życie i powstanie w getcie
warszawskim w rozmowie
Hanny Krall z Markiem
Edelmanem
- pojęcia: Holokaust, getto,
pokolenie Kolumbów, apokalipsa
spełniona, katastrofizm
generacyjny, człowiek
zlagrowany
- terminy: opowiadanie, wywiad,
reportaż
- określa tematykę artykułu - prezentuje wypowiedź 1 I.1.2
- wyszukuje i przetwarza ustną lub pisemną na I.1.3
informacje zawarte w tekście temat: Czy konflikty I.1.7
publicystycznym Krwawy zbrojne mają sens? I.2.1
licznik na Ukrainie I.2.4
- wskazuje fragmenty tekstu I.2.6
Michała Kacewicza dotyczące
obojętności świata wobec
wojny na Ukrainie
- odró żnia informacje od
opinii
- wymienia twó rcó w - charakteryzuje 1 I.1.1
pokolenia młodych okresu twó rczość wybranych I.1.2
II wojny światowej i podaje przedstawicieli I.1.3
przykłady ich utworó w pokolenia Kolumbó w I.1.7
- określa uczucia i przeżycia - odwołując się do
młodych ludzi opisane poznanych utworó w
w wybranych utworach literackich i tekstó w
poetyckich Krzysztofa Kamila kultury, odnosi się do
Baczyń skiego i Tadeusza tezy Hannah Arendt
Gajcego o banalności zła
- wyjaśnia pojęcie człowiek
zlagrowany
- przedstawia realia obozu
koncentracyjnego opisane
w opowiadaniach Tadeusza
Borowskiego
- omawia wydarzenia z getta
warszawskiego na podstawie
fragmentó w książki Hanny
Krall
5
13. Akt • podręcznik do - akt komunikacji jako - wyjaśnia pojęcie akt - wskazuje dominujący 1 II.3.2
komunikacji języka polskiego podstawowa jednostka komunikacji element aktu
i jego elementy To się czyta!: komunikacji językowej - wyró żnia elementy aktu komunikacji
- część Kształcenie - elementy aktu komunikacji: komunikacji w wypowiedziach
językowe: Strefa komunikat, nadawca, odbiorca, - określa nadawcę i odbiorcę pełniących ró żne
języka – Między kontakt, kod, kontekst przykładowych komunikató w funkcje
nadawcą a - znaczenie poszczegó lnych - formułuje komunikaty
odbiorcą elementó w aktu komunikacji odpowiadające wybranym
komunikatu. Akt w zależności od funkcji sytuacjom
komunikacji i jego wypowiedzi - wskazuje wypowiedzi
elementy, - pojęcia: akt komunikacji, służące podtrzymaniu
s. 181–184 komunikat, nadawca, odbiorca, kontaktu
kod, kontekst, kontakt, intencja
wypowiedzi
14. Powojenne • podręcznik do - sytuacja społeczna w Polsce po - określa konteksty - wyjaśnia, dlaczego 1 I.1.3
radości i traumy języka polskiego zakoń czeniu II wojny historyczny i społeczny Marcin Zaremba nazywa III.2.7
To się czyta!: światowej – na podstawie przedstawione we powojenną Polskę
- rozdział II. fragmentu książki Marcina fragmentach książki Wielka areną wielkiej wędrówki
W nowym świecie, Zaremby Wielka trwoga. Polska trwoga. Polska 1944–1947 ludów
s. 34–35 (tekst: 1944–1947 - omawia – na podstawie - przygotowuje
Marcin Zaremba, - powojenne traumy opisane tekstu Marcina Zaremby – wypowiedź pisemną
Wielka trwoga. w omawianym tekście powojenne radości na temat powojennych
Polska 1944–1947 - pojęcia: przesiedlenie, i problemy polskiego przeżyć bliskich osó b
– fragmenty) migracja, emigracja, społeczeń stwa (po
- infografika reemigracja, trauma zakoń czeniu II wojny
Miasta – pomniki światowej)
pamięci, s. 36–37 - wypowiada się na temat
losó w obiektó w
architektonicznych
zrujnowanych podczas
II wojny światowej,
posługując się wybranymi
przykładami
15. Odrzucić • podręcznik do - socrealizm jako kierunek - określa wybrane ważne - wyjaśnia znaczenie 1 I.1.1
wszystko? – języka polskiego w kulturze powojennej – tematy literatury polskiej metafory życia zawartej I.1.3

6
wiersz Czesława To się czyta!: uwarunkowania polityczne po 1945 roku w wierszu Pożegnanie I.1.4
Miłosza - rozdział II. - przedstawiciele literatury - wymienia przedstawicieli - odszukuje aluzję I.1.7
Pożegnanie W nowym świecie, emigracyjnej po 1945 roku: powojennej literatury literacką w utworze
s. 38–40 (tekst: Witold Gombrowicz, Czesław emigracyjnej Czesława Miłosza i ją
Czesław Miłosz, Miłosz, Sławomir Mrożek, - prezentuje podstawowe wyjaśnia
Pożegnanie – Kazimierz Wierzyń ski informacje o życiu
fragmenty) - wybrane ważne tematy i twó rczości Czesława
- Kilka słów literatury polskiej w okresie Miłosza
o epokach: 1945–1989: doświadczenia - określa stosunek podmiotu
Literatura polska wojny i Holokaustu, emigracja lirycznego wiersza
w latach 1945– w przeszłość, nurt wiejski Pożegnanie do przeszłości
1989, s. 166–168 - twó rczość Czesława Miłosza – - wyjaśnia tytuł utworu
laureata Literackiej Nagrody Czesława Miłosza Pożegnanie
Nobla
- odrzucenie przeszłości
w wierszu Czesława Miłosza
Pożegnanie
- terminy: podmiot liryczny,
sytuacja liryczna, aluzja
literacka
16. Człowiek • podręcznik do - dramatyczne przeżycia - określa czas i miejsca akcji - wyjaśnia pojęcie zimna 1 I.2.2
i historia w filmie języka polskiego polskich artystó w w okresie filmu Pawła Pawlikowskiego wojna w kontekście IV.2
Zimna wojna To się czyta!: powojennym w filmie Pawła - charakteryzuje głó wnych historycznym
- rozdział II. Pawlikowskiego bohateró w Zimnej wojny - określa, jak pojęcie
W nowym świecie, - wpływ historii na losy i przedstawia ich losy zimnej wojny łączy się
s. 41–43 (tekst: bohateró w filmu Zimna wojna - wskazuje, jak historia z tematyką filmu Pawła
Grzegorz w opinii recenzenta zdeterminowała życie Pawlikowskiego
Brzozowski, - pojęcia: zimna wojna bohateró w filmu
Spustoszona - terminy: recenzja
historia. Recenzja
filmu „Zimna
wojna” Pawła
Pawlikowskiego –
fragmenty)
17. Życie • podręcznik do - literatura emigracyjna lat - przedstawia najważniejsze - odczytuje symboliczny 1 I.1.1

7
emigranta języka polskiego 1945–1989 – poeci: Czesław informacje o życiu sens tytułu wiersza
w wierszu To się czyta!: Miłosz, Stanisław Baliń ski, i twó rczości Kazimierza I.1.3
Kazimierza - rozdział II. Kazimierz Wierzyń ski Wierzyń skiego I.1.6
Wierzyńskiego W nowym świecie, - miłość do utraconej ojczyzny - określa sytuację podmiotu I.1.7
s. 44–45 (tekst: i samotność emigranta w lirycznego wiersza Kufer
Kazimierz wybranych wierszach - omawia motyw tęsknoty
Wierzyń ski, Kazimierza Wierzyń skiego emigranta za ojczyzną
Kufer) - terminy: podmiot liryczny, zawarty w utworze
sytuacja liryczna, symbol Kazimierza Wierzyń skiego

18. Powrót Pana • podręcznik do - twó rczość Zbigniewa Herberta - prezentuje podstawowe - formułuje argumenty 1 I.1.1
Cogito do języka polskiego – poety-moralisty wiadomości o życiu za powrotem Pana I.1.3
ojczyzny To się czyta!: - Pan Cogito jako bohater i twó rczości Zbigniewa Cogito do ojczyzny I.1.4
- rozdział II. liryczny cyklu utworó w Herberta i przeciw temu I.1.6
W nowym świecie, Zbigniewa Herberta - wyjaśnia imię bohatera powrotowi
s. 46–49 (tekst: - dwa światy w wierszu Pan lirycznego cyklu wierszy - uzasadnia, że wiersz
Zbigniew Herbert, Cogito – powrót Zbigniewa Herberta – Pana Zbigniewa Herberta jest
Pan Cogito – - motywy decyzji o powrocie Cogito przykładem liryki
powrót) emigranta do kraju ukazane - wskazuje powody powrotu refleksyjno-filozoficznej
w utworze Zbigniewa Herberta bohatera z emigracji opisane
- wierność wartościom w utworze Pan Cogito –
moralnym i znaczenie powrót
niezłomnej postawy wobec zła - wyszukuje w wierszu
w wierszach Zbigniewa Zbigniewa Herberta metafory
Herberta odnoszące się do ojczyzny
- terminy: liryka refleksyjno-
filozoficzna, bohater liryczny,
metafora
19. • podręcznik do - obraz życia Polakó w w okresie - wymienia powojennych - określa wpływ 1 I.1.1
Podsumowanie – języka polskiego powojennym w wybranych poetó w emigracyjnych wydarzeń politycznych I.1.3
odbudowa To się czyta!: utworach literackich i tekstach - podaje przykłady wierszy na decyzje bohateró w I.1.6
i rozpad - rozdział II. kultury poetó w emigracyjnych wybranych utworó w I.1.7
w powojennym W nowym świecie, - historia jako siła niszcząca i określa tematykę tych literackich i filmowych
świecie s. 50–52 w twó rczości polskich artystó w utworó w
po II wojnie światowej - wskazuje utwory literackie

8
 - powojenne doświadczenia
emigracyjne w wybranych
wierszach i filmach
- terminy: bohater liryczny,
aluzja literacka, liryka
refleksyjno-filozoficzna
20. Różne • podręcznik do - ró żne odmiany polszczyzny –
odmiany języka polskiego posługiwanie się nimi
polszczyzny To się czyta!: w zależności od sytuacji
- część Kształcenie komunikacyjnej
językowe: Strefa - język ogó lnonarodowy
języka – Na dwór, a odmiany terytorialne
na pole? Różne polszczyzny: dialekty i gwary
odmiany - przykłady regionalizmó w
polszczyzny, - odmiany środowiskowe
s. 185–188 i zawodowe języka
- terminy: język
ogólnonarodowy, dialekt, gwara,
regionalizm, odmiany
środowiskowe i zawodowe
języka, język regionalny
21. Jak władza • podręcznik do - negatywne konsekwencje
zmienia języka polskiego władzy dla jednostki i grupy
człowieka? To się czyta!: w tekście Jeffreya Pfeffera
- rozdział III. - zmiany mentalności
Człowiek i władza, i zachowania związane
i filmy poruszające temat
losó w emigrantó w po
II wojnie światowej
- wymienia powojenne teksty
literackie zawierające motyw
tęsknoty za ojczyzną
- poprawnie posługuje się
terminem bohater liryczny
i podaje przykład utworu,
w któ rym taki bohater
występuje
- rozró żnia język - określa cechy 1 II.3.3
ogó lnonarodowy i odmiany gwarowe przykładowej
terytorialne polszczyzny: wypowiedzi
dialekty i gwary - wypowiada się na
- wyjaśnia, co to jest temat używania odmian
regionalizm, i podaje środowiskowych
przykłady regionalizmó w i zawodowych języka
- odszukuje w przykładowych w życiu codziennym
tekstach elementy gwarowe
- podaje przykłady
słownictwa
charakterystycznego dla
wybranej odmiany
środowiskowej oraz
zawodowej języka
- posługuje się ró żnymi
odmianami polszczyzny
w zależności od sytuacji
komunikacyjnej
- określa tematykę tekstu - wskazuje korzyści 1 I.2.1
Władza. Dlaczego jedni ją i zagrożenia związane I.2.4
mają, a inni nie ze sprawowaniem III.2.7
- wymienia – na podstawie władzy nad innymi
fragmentu tekstu Jeffreya ludźmi
9
 s. 54–56 (tekst: z posiadaniem władzy Pfeffera – skutki posiadania
Jeffrey Pfeffer, - przyczyny utraty władzy władzy
Władza. Dlaczego w kontekście ustaleń - wyjaśnia znaczenie
jedni ją mają, psychologó w społecznych – przykładowych
a inni nie – na podstawie tekstu Jeffreya frazeologizmó w z wyrazem
fragmenty) Pfeffera władza
- pojęcia: władza, perswazja
- terminy: frazeologizm
22. • podręcznik do - twó rczość emigracyjna - przedstawia podstawowe - wyjaśnia tytuł wiersza 1 I.1.1
Posłuszeństwo języka polskiego Stanisława Baliń skiego informacje o życiu - wypowiada się I.1.3
w wierszu To się czyta!: - elementy realistyczne i twó rczości Stanisława na temat podobień stwa I.1.6
Stanisława - rozdział III. i fantastyczne w wierszu Wieża Baliń skiego utworu Stanisława
Balińskiego Człowiek i władza, - posłuszeń stwo i oddanie - określa głó wny temat Baliń skiego Wieża
s. 57–58 (tekst: władzy jako problemy wiersza Stanisława i powieści George’a
Stanisław Baliń ski, uniwersalne w utworze Baliń skiego Wieża Orwella Rok 1984
Wieża) Stanisława Baliń skiego - opisuje zachowania
- pojęcia: władza, posłuszeństwo mieszkań có w kraju czarów
przedstawionego w utworze

23., 24., 25. • podręcznik do - motywy polityczne - prezentuje najważniejsze - omawia konflikt 3 I.1.1
Zwycięstwo języka polskiego w przykładowych utworach wiadomości o życiu pokoleń i rozpad I.1.2
prymitywnej siły To się czyta!: literatury polskiej po 1945 roku i twó rczości Sławomira rodziny ukazane I.1.3
w Tangu - rozdział III. - obraz totalitarnej władzy Mrożka w dramacie Sławomira I.1.6
Sławomira Człowiek i władza, w twó rczości Sławomira - przedstawia bohateró w Mrożka
Mrożka s. 59–63 (tekst: Mrożka Tanga i określa ich relacje - omawia motyw buntu
Sławomir Mrożek, - groteskowy obraz rodzinne bohateró w Tanga
Tango – wspó łczesnego świata i relacji - wypowiada się na temat - charakteryzuje
fragmenty) międzyludzkich w Tangu sytuacji rodzinnej i postaw wybraną postać
- kryzys wspó łczesnej rodziny bohateró w Tanga z dramatu Sławomira
i konflikt pokoleń w dramacie - omawia sposó b przejęcia Mrożka
Sławomira Mrożka władzy przez prymitywną - wskazuje elementy
- Tango dramatem politycznym, siłę, przedstawiony groteski
przestrogą przed totalitarną w dramacie Sławomira we fragmentach Tanga
władzą i dyktaturą w świecie Mrożka
pozbawionym wartości - określa Tango jako

10
 - pojęcia: totalitaryzm, ostrzeżenie przed dyktaturą
dyktatura, konflikt pokoleń - wymienia cechy
- terminy: dramat, groteska charakterystyczne groteski
- wyjaśnia tytuł dramatu
Sławomira Mrożka
26. Zasady • podręcznik do - zasady etykiety językowej - wskazuje sytuacje, - podaje przykładowe 1 II.3.4
etykiety języka polskiego – stosowanie zasad grzeczności w któ rych stosuje się zasady sformułowania i zwroty II.3.5
językowej To się czyta!: językowej w ró żnych sytuacjach etykiety (grzeczności) grzecznościowe, któ re
- część Kształcenie komunikacyjnych językowej można wykorzystać
językowe: Strefa - język a wartości, elementy - podaje przykłady zwrotó w w rozmowie z klientem
języka – Językowy etyki wypowiedzi (szacunek grzecznościowych używanych
savoir-vivre. do odbiorcy) przez nadawcę i odbiorcę
Zasady etykiety - terminy: etykieta językowa, w ró żnych sytuacjach
językowej, s. 189– zwroty grzecznościowe, sytuacja komunikacyjnych
193 komunikacyjna - stosuje zasady etykiety
językowej w przykładowych
wypowiedziach ustnych
i pisemnych
27. Władza na • podręcznik do - motyw władzy w dziełach - podaje przykłady filmó w - omawia temat władzy 1 I.2.2
scenie języka polskiego literackich, teatralnych i seriali podejmujących temat na przykładzie
i na ekranie To się czyta!: i filmowych – od starożytności władzy wybranego filmu lub
- rozdział III. do wspó łczesności - wypowiada się – na serialu
Człowiek i władza, - władza jako temat filmó w podstawie recenzji filmu
s. 66–68 (tekst: dokumentalnych, fabularnych Żelazna Dama – na temat
Paweł i seriali kariery politycznej Margaret
Mossakowski, - obraz osoby sprawującej Thatcher
Żelazna Dama – władzę – na przykładzie filmu - wymienia pozytywne
fragmenty Żelazna Dama i negatywne cechy bohaterki
recenzji) - pojęcia: władza, system filmu Żelazna Dama
- infografika polityczny, dyktatura
Władza na scenie - terminy: serial, film
i na ekranie, dokumentalny, film fabularny
s. 64–65
28. Rządzący • podręcznik do - piosenka poetycka jako - nazywa epoki i miejsca - wskazuje w utworze 1 I.1.3
i rządzeni języka polskiego gatunek słowno-muzyczny wydarzeń ukazane Jacka Kaczmarskiego I.2.2

11
w Balladzie To się czyta!: - problemy polityczne, w Balladzie o okrzykach elementy ballady jako I.2.3
o okrzykach - rozdział III. historyczne i egzystencjalne - wypowiada się na temat gatunku literackiego
Jacka Człowiek i władza, w utworach Jacka zachowań tłumu i władcó w,
Kaczmarskiego s. 69–71 (tekst: Kaczmarskiego przedstawionych w utworze
Jacek Kaczmarski, - Ballada o okrzykach Jacka Jacka Kaczmarskiego
Ballada Kaczmarskiego jako komentarz - wyjaśnia, dlaczego tekst
o okrzykach) do rzeczywistości PRL-u Jacka Kaczmarskiego jest
- terminy: piosenka, piosenka przykładem piosenki
poetycka poetyckiej
29. Władza • podręcznik do - polska literatura i kultura - prezentuje podstawowe - odszukuje w internecie 1 I.1.1
przeciwko języka polskiego w latach 80. XX wieku informacje o życiu i innych źró dłach I.1.3
młodym To się czyta!: - realia stanu wojennego i twó rczości Marka informacje o stanie I.1.4
w opowiadaniu - rozdział III. w opowiadaniach Marka Nowakowskiego wojennym w Polsce I.1.7
Marka Człowiek i władza, Nowakowskiego - określa elementy świata w latach 80.
Nowakowskiego s. 72–75 (tekst: - bunt młodych ludzi przeciw przedstawionego - redaguje notatkę na
Marek dyktaturze w opowiadaniu w opowiadaniu Wróg: czas temat stanu wojennego
Nowakowski, Wróg i miejsce akcji, bohateró w w Polsce
Wróg – - ocena postaw i działań i wydarzenia
fragmenty) bohateró w utworu - opisuje – na podstawie
- pojęcia: stan wojenny, fragmentó w tekstu Marka
internowanie Nowakowskiego – sytuację
- terminy: opowiadanie obywateli, w tym ludzi
młodych, w czasie stanu
wojennego
- omawia i ocenia postawy
ucznió w wobec dyktatury
wojskowej ukazane
w utworze Marka
Nowakowskiego
- wyjaśnia tytuł opowiadania
30. • podręcznik do - motyw władzy w literaturze - wymienia utwory literackie - uzasadnia, że Tango 1 I.1.1
Podsumowanie – języka polskiego polskiej po II wojnie światowej i inne teksty kultury Sławomira Mrożka I.1.3
władza To się czyta!: - obraz tyranii władzy zawierające motyw władzy i inne wybrane utwory I.1.7
w literaturze - rozdział III. w utworach pisarzy II połowy - opisuje przykłady ró żnych stanowią ostrzeżenie
polskiej XX wieku Człowiek i władza, XX wieku – twó rczość postaw ludzi wobec władzy, przed dyktaturą

12
 s. 76–78 Sławomira Mrożka, Stanisława
Baliń skiego, Jacka
Kaczmarskiego, Marka
Nowakowskiego
- ró żne postawy wobec reżimu
politycznego: posłuszeń stwo,
zaufanie, bunt – w wybranych
utworach literackich
i filmowych
- pojęcia: władza, totalitaryzm,
tyrania
- terminy: piosenka poetycka,
opowiadanie
31. Etyka słowa • podręcznik do - wypowiedzi wartościujące
i inne składniki języka polskiego - sposoby wartościowania
kultury języka To się czyta!: wypowiedzi – słowa
- część Kształcenie wartościujące wprost, słowa
językowe: Strefa budzące skojarzenia pozytywne
języka – Dobro, lub negatywne, środki
piękno i prawda. słowotwó rcze, środki fleksyjne,
Wartościowanie sposó b wymowy
wypowiedzi. Etyka - zasady kultury języka:
słowa i inne poprawność i sprawność
składniki kultury językowa, etyka i estetyka słowa
języka, s. 194–196 - terminy: wypowiedzi
wartościujące, frazeologizmy,
eufemizmy, kultura języka, etyka
słowa, estetyka słowa
32. O funkcjach • podręcznik do - znaczenie pracy w życiu
pracy w naszym języka polskiego człowieka
życiu To się czyta!: - pozytywne i negatywne
- rozdział IV. aspekty pracy w omawianym
na podstawie wybranych
utworó w
- podaje tytuły wybranych
piosenek poetyckich i określa
ich tematykę
- rozpoznaje
w przykładowym tekście
wypowiedzi wartościujące
- wskazuje wypowiedzi
wyrażające pozytywny lub
negatywny stosunek nadawcy
do przedmiotu wypowiedzi
- wartościuje wypowiedzi
językowe, wykorzystując
kryteria, np. prawda – fałsz,
poprawność – niepoprawność
- wyjaśnia znaczenie
eufemizmó w,
przyporządkowuje je do
odpowiednich wyrazó w lub
zwrotó w
- określa zasady kultury
języka
- określa temat tekstu Po co
pracujemy?
- na podstawie tekstu Joanny
Wilguckiej wskazuje powody,
- podejmuje pró bę
wyjaśnienia, dlaczego
w literaturze XX w.
często pojawia się temat
władzy
- omawia znaczenie 1 II.3.4
składnikó w kultury II.3.5
języka: poprawności
i sprawności językowej,
etyki i estetyki słowa
- stosuje zasady kultury
słowa w ró żnych
sytuacjach
komunikacyjnych
- przygotowuje 1 I.1.3
wypowiedź I.1.5
argumentacyjną na I.2.1
temat: Czy praca nadaje I.2.7
13
 Człowiek i praca, artykule z któ rych ludzie podejmują sens życiu? III.1.1
s. 80–81 (tekst: - miejsce pracy w hierarchii pracę - wskazuje przemiany
Joanna Wilgucka, wartości młodych ludzi - określa negatywne skutki form pracy we
Po co pracujemy? – - terminy: artykuł prasowy, nadmiernej pracy dla wspó łczesnym świecie
fragmenty) argumentacja jednostki i rodziny
- infografika Łączy - przedstawia własną opinię
nas praca, o znaczeniu pracy w życiu
s. 82–83 człowieka, posługując się
odpowiednimi argumentami

33. Praca artysty • podręcznik do - motyw pracy w twó rczości - określa temat wiersza - opisuje obraz 1 I.1.1
w wierszu języka polskiego Zbigniewa Herberta Zbigniewa Herberta polskiego malarza – I.1.3
Zbigniewa To się czyta!: - praca artysty w utworze - wypowiada się na temat przedstawiciela sztuki I.1.7
Herberta - rozdział IV. W pracowni pracy artysty ukazanej naiwnej
Człowiek i praca, - utwó r Zbigniewa Herberta w utworze W pracowni
s. 84–86 (tekst: jako hołd złożony sztuce - poprawnie posługuje się
Zbigniew Herbert, naiwnej terminami sztuka naiwna
W pracowni) - cechy wiersza wolnego oraz wiersz wolny
- Ukryte w dziele - terminy: sztuka naiwna, wiersz - wyjaśnia, dlaczego utwó r
sztuki: Paweł wolny Zbigniewa Herberta jest
Wró bel, Kopalnia, przykładem wiersza wolnego
s. 87
34. O pracy • podręcznik do - obraz zawodu lekarza - omawia motywy wyboru - podaje przykłady 1 I.2.7
lekarza stażysty języka polskiego w dzienniku Adama Kaya zawodu lekarza utworó w literackich lub III.2 7
w książce Adama To się czyta!: - decyzja o wyborze zawodu przedstawione w tekście innych tekstó w kultury
Kaya - rozdział IV. jako wybó r sposobu życia – Adama Kaya opisujących wybrany
Człowiek i praca, na podstawie tekstu Adama - wskazuje – na podstawie zawó d
s. 88–90 (tekst: Kaya tekstu – trudności związane
Adam Kay, - rozbieżności pomiędzy z wykonywaniem
Będzie bolało. wyobrażeniem o pracy wymarzonego zawodu
Sekretny dziennik w zawodzie a praktyką lekarza
młodego lekarza – - terminy: dziennik, narrator - redaguje fragment dziennika
fragmenty) dotyczący pracy w wybranym
zawodzie, posługując się
słownictwem branżowym

14
35., 36. • podręcznik do - argument jako twierdzenie - rozpoznaje argumenty - formułuje odpowiedź 2 III.1.1
Argumenty języka polskiego odwołujące się do logiki, wiedzy oparte na faktach oraz oparte na argument ad III.1.2
i chwyty To się czyta!: i faktó w lub do emocji na emocjach personam III.1.3
erystyczne - część Kształcenie - typy argumentó w: logiczne, - wyró żnia argumenty z zachowaniem zasad III.2.2
stosowane językowe: Strefa rzeczowe, emocjonalne rzeczowe, logiczne etyki słowa III.2.3
w dyskusji języka – (Nie) - sposoby wnioskowania: i emocjonalne
przebierając indukcja, dedukcja, analogia - dobiera argumenty za
w argumentach. - chwyty erystyczne, w tym wybraną tezą i przeciw niej
Argumenty argument ad personam, - wyszukuje przykłady
i chwyty argumenty siły, argument argumentó w ad personam
erystyczne populistyczny, wykorzystanie oraz argumentó w siły
stosowane w niewiedzy, odwołanie się do w wypowiedziach, w tym
dyskusji, s. 201– pró żności w wypowiedziach
206 - terminy: argumenty logiczne, internetowych
argumenty rzeczowe, argumenty
emocjonalne, chwyty erystyczne,
argument „ad personam”,
argument siły, argument
populistyczny
37. Kobiety • podręcznik do - stereotypowe postrzeganie - opowiada, na czym polega - na podstawie ró żnych 1 I.2.1
w „męskich” języka polskiego zawodó w jako męskich praca bohaterek tekstu Anny źró deł informacji podaje I.2.7
zawodach To się czyta!: i kobiecych Dobiegały przykłady kobiet, któ re III.1.1
- rozdział IV. - źró dła sukcesu zawodowego - wskazuje cechy charakteru, odniosły sukces III.1.3
Człowiek i praca, bohaterek artykułu Anny któ re pomogły bohaterkom zawodowy w dziedzinie
s. 91–93 (tekst: Dobiegały tekstu w osiągnięciu sukcesu zdominowanej przez
Anna Dobiegała, - ró wność kobiet i mężczyzn zawodowego mężczyzn i omawia ich
Dziewczynki nie w życiu zawodowym i - przygotowuje argumenty do osiągnięcia
muszą być społecznym w wybranych dyskusji na temat znaczenia
grzeczne. Mogą tekstach ró wnego traktowania kobiet
budować statki – - pojęcia: stereotyp, równe i mężczyzn w życiu
fragmenty) traktowanie zawodowym
38., 39. Sztuka • podręcznik do - elementy dyskusji: teza, - odró żnia rozmowę od - wskazuje i poprawia 2 III.1.1
dyskutowania języka polskiego argumenty, kontrargumenty dyskusji błędy w przykładowej III.1.2
To się czyta!: - rola moderatora w dyskusji - określa tezę przykładowej argumentacji III.1.3
- część Kształcenie - zasady prowadzenia dyskusji dyskusji - wyjaśnia rolę III.1.4

15
 językowe: Strefa - ró żnice pomiędzy dyskusją, - przygotowuje argumenty do moderatora w III.2.2
języka – Warto sporem a kłó tnią dyskusji na wybrany temat dyskusjach na forach III.2.3
rozmawiać, - terminy: dyskusja, teza, - formułuje kontrargumenty internetowych
nie warto się argument, kontrargument, do podanych argumentó w - określa zasady
kłócić. Sztuka dyskutant, adwersarz (oponent), - stosuje argumenty prowadzenia dyskusji
prowadzenia moderator i kontrargumenty w dyskusji umożliwiające unikanie
rozmowy - odró żnia dyskusję od sporu kłó tni
i dyskutowania. i kłó tni
Dyskusja a spór
i kłótnia,
s. 207–211
40. A gdyby mniej • podręcznik do - podważenie przekonania - określa tezę zawartą - uczestniczy w dyskusji 1 III.1.1
pracować? języka polskiego o szczegó lnej wartości pracy w tekście Bertranda Russella na temat skró cenia III.1.3
To się czyta!: w eseju Bertranda Russella - wyszukuje w tekście czasu pracy i stosuje III.1.4
- rozdział IV. - wpływ zredukowania czasu argumenty potwierdzające odpowiednią III.2.3
Człowiek i praca, pracy na jakość życia tezę o konieczności argumentację
s. 94–96 (tekst: wspó łczesnego społeczeń stwa ograniczenia ilości pracy
Bertrand Russell, - terminy: esej, dyskusja, - wyjaśnia, jak skró cenie
Pochwała lenistwa argumentacja czasu pracy może wpłynąć na
– fragmenty) jakość życia
- określa tekst Bertranda
Russella jako esej
- przygotowuje argumenty do
dyskusji o skró ceniu czasu
pracy
41. • podręcznik do - pozytywne i negatywne - wymienia przykładowe - redaguje wypowiedź 1 I.1.3
Podsumowanie – języka polskiego aspekty ludzkiej pracy utwory literackie i inne teksty pisemną na temat
blaski i cienie To się czyta!: w wybranych utworach kultury, któ rych tematem jest wyboru przyszłego
pracy - rozdział IV. - przemiany postrzegania ludzka praca zawodu
Człowiek i praca, i modeli pracy we wspó łczesnej - omawia korzyści
s. 97–98 gospodarce i wspó łczesnym i zagrożenia związane z pracą,
życiu społecznym na podstawie wybranego
- praca jako realizacja marzeń tekstu
i pasja artystyczna - wypowiada się na temat
- pojęcia: praca, artysta pracy artysty ukazanej

16
 - terminy: wiersz wolny w wierszu Zbigniewa
Herberta W pracowni
42. Cechy kultury • podręcznik do - cechy kultury popularnej - poprawnie posługuje się - przygotowuje 1 I.2.1
popularnej języka polskiego wymienione w tekście Piotra terminem kultura popularna infografikę poświęconą I.2.2
To się czyta!: Ż abickiego - odró żnia dzieła kultury ulubionemu pisarzowi, I.2.3
- rozdział V. - standaryzacja produktó w wysokiej od tekstó w kultury twó rcy kultury
Człowiek wobec popkultury popularnej popularnej lub jednemu
popkultury, s. 100– - rola obrazu w kulturze - wymienia przykładowe z autoró w lektur
102 (tekst: Piotr popularnej teksty kultury popularnej, obowiązkowych
Ż abicki, - kultura masowa jako towar np. seriale, programy
Popkultura rynkowy telewizyjne, utwory
w otoczeniu nauki - terminy: kultura wysoka, muzyczne, audycje radiowe,
– fragmenty) kultura popularna (popkultura), gry i strony internetowe
- infografika standaryzacja - wskazuje cechy kultury
Różne oblicza popularnej
kultury, s. 106– - określa swó j stosunek
107 do produktó w kultury
popularnej
43. Problemy • podręcznik do - nieprawdziwe informacje - rozpoznaje fake newsy - formułuje zasady 1 IV.1
komunikacji języka polskiego w internecie: fake newsy i ich w przykładowych ochrony użytkownikó w IV.5
internetowej To się czyta!: cele wypowiedziach internetu przed fake
- część Kształcenie - zasady krytycznej oceny internetowych newsami
językowe: Strefa informacji zamieszczanych - krytycznie odbiera
języka – Nie wierz w internecie informacje prezentowane
we wszystko, - sposoby manipulowania opinią w internecie, sprawdza ich
co zobaczysz publiczną w internecie wiarygodność i rzetelność
w sieci. Problemy - stosowanie ironii - ocenia zjawisko trollowania
komunikacji w wypowiedziach - rozpoznaje sposoby
internetowej, internetowych oznaczania wypowiedzi
s. 197–200 - terminy: fake news, trolling ironicznych w internecie
(trollowanie), manipulacja,
ironia
44. Kultura • podręcznik do - twó rczość Wisławy - przedstawia najważniejsze - redaguje zaproszenie 1 I.1.1
masowa języka polskiego Szymborskiej, laureatki informacje o życiu na spotkanie autorskie I.1.2
w wierszu To się czyta!: Literackiej Nagrody Nobla i twó rczości Wisławy z ulubionym twó rcą I.1.5

17
Wisławy - rozdział V. - ironiczny obraz spotkania Szymborskiej, podaje kultury wysokiej I.2.2
Szymborskiej Człowiek wobec poety z publicznością w wierszu przykłady jej utworó w I.2.3
popkultury, s. 103– Wisławy Szymborskiej - określa temat utworu
105 (tekst: - terminy: kultura popularna, Wieczór autorski
Wisława sytuacja liryczna, podmiot - omawia sytuację liryczną
Szymborska, liryczny, ironia, apostrofa, w wierszu Wisławy
Wieczór autorski) neologizm, zdrobnienie Szymborskiej
- wypowiada się na temat
zachowania publiczności
ukazanego w tekście Wieczór
autorski
- rozpoznaje środki
artystyczne zastosowane
w utworze, w tym apostrofy,
zdrobnienia, neologizmy
- gromadzi argumenty „za”
i „przeciw” do rozważenia
problemu: Na co lepiej
poświęcać czas – poznawanie
dzieł kultury wysokiej czy
dzieł kultury popularnej?
45. Piosenka jako • podręcznik do - świat muzyki popularnej - określa elementy świata - charakteryzuje 1 I.2.2
zapis wspólnego języka polskiego we fragmencie powieści przedstawionego we ulubiony rodzaj muzyki I.2.3
doświadczenia To się czyta!: Katarzyny Ryrych fragmencie powieści Król i ulubionych
- rozdział V. - koncert jako zbiorowe - nazywa emocje publiczności wykonawcó w,
Człowiek wobec przeżycie ujawniające się podczas uzasadnia swó j wybó r
popkultury, s. 108– - monolog wewnętrzny koncertu opisanego w tekście - opisuje przeżycia
109 (tekst: bohatera utworu Katarzyny Ryrych związane z koncertem
Katarzyna Ryrych, - terminy: piosenka, monolog - omawia przeżycia artysty ulubionego artysty
Król – fragmenty) wewnętrzny ukazane we fragmencie Króla
- określa wypowiedź
bohatera powieści jako
monolog wewnętrzny
- charakteryzuje ulubiony
rodzaj muzyki i ulubionych

18
 wykonawcó w, uzasadnia swó j
wybó r
46. Pochwała • podręcznik do - twó rczość Agnieszki Osieckiej, - przedstawia podstawowe - wyszukuje nawiązania 1 I.2.2
życia w piosence języka polskiego poetki i autorki tekstó w informacje o życiu do rzeczywistości PRL-u I.2.3
Agnieszki To się czyta!: piosenek i twó rczości Agnieszki w piosence Niech żyje
Osieckiej - rozdział V. - utwory Agnieszki Osieckiej Osieckiej, podaje przykłady bal
Człowiek wobec jako piosenki poetyckie jej piosenek - wskazuje motywy
popkultury, s. 110– - wolność, szczęście i miłość - omawia treść piosenki Niech z dawnych epok
112 (tekst: w wybranych piosenkach żyje bal wykorzystane
Agnieszka Agnieszki Osieckiej - odczytuje motyw balu w utworze Agnieszki
Osiecka, Niech żyje - bal jako metafora życia i tań ca, występujący w tekście Osieckiej
bal) w utworze Niech żyje bal Agnieszki Osieckiej, jako
- epikureizm i memento mori metaforę ludzkiego życia
w tekście Niech żyje bal
- terminy: piosenka poetycka,
metafora, epikureizm, „memento
mori”
47., 48. • podręcznik do - interpunkcja - omawia zasady stosowania - stosuje zasady 2 II.4
Poprawność języka polskiego w wypowiedziach znakó w interpunkcyjnych, interpunkcji w zdaniach III.2.8
interpunkcyjna To się czyta!: internetowych i SMS-ach w tym przecinka, średnika, wielokrotnie złożonych
- część Kształcenie - zasady stosowania znakó w wielokropka, cudzysłowu - wyodrębnia wtrącenia
językowe: Uwolnić interpunkcyjnych - wskazuje problemy w tekście przy pomocy
– nie można – w wypowiedziach pisemnych związane z interpunkcją znakó w
uwięzić. - pisownia skró towcó w w wypowiedziach interpunkcyjnych
Poprawność - terminy: interpunkcja, znaki internetowych
interpunkcyjna, interpunkcyjne, wtrącenie, - stosuje zasady poprawnej
s. 222–227 skrótowiec interpunkcji
w wypowiedziach pisemnych
- stosuje zasady pisowni
skró towcó w
49. Kultura • podręcznik do - ró żnice między kulturą wysoką - wskazuje ró żnice między - redaguje wypowiedź 1 I.2.2
popularna jako języka polskiego a kulturą popularną kulturą wysoką a kulturą pisemną o postaciach I.2.3
źródło To się czyta!: - wykorzystanie dzieł kultury popularną popkultury
wskazówek - rozdział V. popularnej w praktyce szkolnej - określa tematykę wywiadu stanowiących wzorzec
życiowych Człowiek wobec w opinii Przemysława Staronia prasowego z Przemysławem lub inspirację dla

19
 popkultury, s. 113– – autora książki Szkoła Staroniem młodych ludzi
115 (tekst: bohaterek i bohaterów - wymienia postaci - opisuje instalację
Krzysztof - bohaterowie popkultury jako popkultury, któ re mogą być Dismaland, wskazując
Katkowski, wzorce dla nastolatkó w inspiracją dla nastolatkó w, bohateró w popkultury
Walczymy - terminy: kultura wysoka, i uzasadnia swoją opinię i zjawiska medialne,
z czarną magią – kultura popularna, wywiad, - podaje cechy wywiadu do któ rych się ona
głupotą, instalacja prasowego jako gatunku odwołuje
manipulacją, publicystycznego - wyraża opinię na
dyskryminacją, temat dzieła Banksy’ego
znieczulicą –
fragmenty)
- Ukryte w dziele
sztuki: Banksy,
Dismaland, s. 116
50. • podręcznik do - specyfika wspó łczesnej kultury - podaje przykłady dzieł - wymienia pozytywne 1 I.2.2
Podsumowanie – języka polskiego masowej: rodzaje dzieł, należących do kultury i negatywne skutki I.2.3
znaczenie kultury To się czyta!: oddziaływanie na odbiorcó w wysokiej i dzieł zaliczanych oddziaływania kultury
popularnej - rozdział V. - popkulturowe postacie jako do kultury popularnej popularnej na
Człowiek wobec wzory - wskazuje ulubione utwory odbiorcó w
popkultury, - motywy literackie i kulturowe popkulturowe i uzasadnia
s. 117–118 w piosenkach poetyckich swoją opinię
Agnieszki Osieckiej
- refleksje nad miejscem poety
w kulturze wspó łczesnej
w utworach Wisławy
Szymborskiej
- terminy: kultura popularna,
piosenka
51.,52. Retoryka • podręcznik do - retoryka jako sztuka tworzenia - rozpoznaje ró żne rodzaje - redaguje i wygłasza 2 III.1.1
jako sztuka języka polskiego przemó wień i przemawiania przemó wień na podstawie przemó wienie na temat III.1.2
przemawiania To się czyta!: w celu wywierania wpływu na przykładowych wypowiedzi związany z ważnym III.1.3
- część Kształcenie ludzi za pomocą argumentó w - wskazuje elementy budowy problemem dotyczącym III.2.1
Formy językowe: Strefa - rodzaje przemó wień : mowy przemó wienia jako formy młodzieży III.2.6
wypowiedzi: języka – polityczne, okolicznościowe, wypowiedzi III.2.8
przemówienie Przemówić sądowe, religijne i dydaktyczne - określa cel przemó wienia III.2.9

20
 słuchaczom - zastosowanie pytań i dobiera do niego argumenty II.4
do serca retorycznych - przygotowuje plan
i do rozumu. - budowa przemó wienia jako przemó wienia
Retoryka jako formy wypowiedzi - redaguje przemó wienie na
sztuka - terminy: retoryka, wybrany temat
przemawiania, przemówienie, argument,
s. 212–215 pytanie retoryczne

53. Świat realny • podręcznik do - przemiany sposobu życia - określa tematykę i głó wną - wskazuje wady i zalety 1 I.2.1
i wirtualny języka polskiego wspó łczesnych społeczeń stw: myśl artykułu Ryszarda nowych technologii na I.2.4
To się czyta!: świat realny i świat wirtualny – Kulika podstawie artykułu I.2.7
- rozdział VI. coraz większa rola tego - wyjaśnia pojęcie świat Ryszarda Kulika
(Nie)rzeczywistość, drugiego wirtualny i własnych doświadczeń
s. 120–121 (tekst: - „inwazja nierzeczywistego” - opisuje wpływ - opisuje instalację
Ryszard Kulik, w tekście Ryszarda Kulika nowoczesnych technologii Wchłonięci przez światło
Rzeczywiste - zmiany w relacjach na komunikowanie się ludzi
kontra międzyludzkich zachodzące pod i sposó b postrzegania przez
nierzeczywiste – wpływem nowych technologii nich świata
fragmenty) - pojęcia: świat realny, świat - wypowiada się na temat
- Ukryte w dziele wirtualny potrzeby odkrywania na
sztuki: Gali May - terminy: artykuł prasowy, nowo realnego świata,
Lucas, Karoline instalacja opisanej w tekście Ryszarda
Hinz, Wchłonięci Kulika
przez światło,
s. 122
54. Niepewna • podręcznik do - literatura polska po 1989 roku - wymienia najważniejszych - omawia wizję 1 I.1.1
ludzka języka polskiego – zniesienie cenzury, swoboda przedstawicieli literatury ludzkiego życia ukazaną I.1.3
rzeczywistość To się czyta!: twó rcza polskiej po 1989 r. w wierszu Wisławy I.1.6
w wierszu - rozdział VI. - twó rczość „starych mistrzó w” - wskazuje wybrane ważne Szymborskiej
Wisławy (Nie)rzeczywistość, po 1989 roku: Tadeusz tematy literatury po 1989 r. - wykonuje ilustrację
Szymborskiej s. 123–124 (tekst: Ró żewicz, Wisława Szymborska, - określa tematykę tekstu do utworu Może to
Wisława Zbigniew Herbert, Czesław Wisławy Szymborskiej Może wszystko w dowolnej
Szymborska, Miłosz, Tadeusz Konwicki, to wszystko formie, wykorzystując
Może to wszystko) Sławomir Mrożek - omawia wątpliwości np. kadry z wybranych
- Kilka słów - rozwó j młodej literatury: podmiotu lirycznego filmó w, reprodukcje

21
 o epokach: grupa „bruLionu”, Olga
Literatura polska Tokarczuk, Andrzej Stasiuk,
po 1989 roku, Dorota Masłowska
s. 170–173 - rozwó j reportażu i literatury
popularnej; „literatura
internetu”
- wybrane tematy w literaturze
polskiej po 1989 roku: małe
ojczyzny, alternatywne światy,
inność i wykluczenie
- życie jako eksperyment
w wierszu Wisławy
Szymborskiej Może to wszystko
- terminy: podmiot liryczny
55., 56. Bohater • podręcznik do - twó rczość Olgi Tokarczuk –
zagubiony języka polskiego laureatki Literackiej Nagrody
w polskiej To się czyta!: Nobla
rzeczywistości - rozdział VI. - świat przedstawiony
w opowiadaniu (Nie)rzeczywistość, w opowiadaniu Profesor
Olgi Tokarczuk s. 125–130 (tekst: Andrews w Warszawie
Olga Tokarczuk, - zagubienie bohatera utworu
Profesor Andrews Olgi Tokarczuk w obcej
w Warszawie – rzeczywistości stanu wojennego
fragmenty) - narracja personalna jako
przedstawienie świata
z perspektywy uczuć i myśli
bohatera utworu
- terminy: opowiadanie,
narracja personalna
wyrażone w wierszu dzieł sztuki
- wyjaśnia tytuł utworu
- przedstawia podstawowe - redaguje wpis 2 I.1.1
informacje o życiu z dziennika lub I.1.3
i twó rczości Olgi Tokarczuk, opowiadanie z narracją I.1.4
wymienia jej najważniejsze ukazującą wydarzenia
utwory z perspektywy
- określa czas i miejsce akcji bohatera, na temat
opowiadania Profesor wizyty w obcym kraju
Andrews w Warszawie
- nazywa uczucia, przeżycia
i doświadczenia bohatera
zagubionego w obcym
świecie
- wskazuje fragmenty tekstu
opisujące stany emocjonalne
profesora Andrewsa, sposoby
postrzegania innych ludzi
i nieznanego miasta
- wypowiada się na temat
wykorzystania
w opowiadaniu narracji
personalnej
22
57. Przenikanie • podręcznik do - Incepcja jako dzieło - określa tematykę filmu - przedstawia 1 I.2.1
się światów języka polskiego przełomowe w ujęciu autora Incepcja i uzasadnia własną I.2.2
w filmie Incepcja To się czyta!: recenzji - wskazuje – na podstawie ocenę filmu Incepcja
- rozdział VI. - nowatorstwo formalne filmu recenzji – zalety filmu
(Nie)rzeczywistość, Christophera Nolana Christophera Nolana
s. 131–133 (tekst: - wizja świata jako labiryntu - opisuje wybrane kadry
Marcin w filmie Incepcja z Incepcji
Świątkowski, Film - terminy: film, kadr, recenzja - wypowiada się na temat
„Incepcja” – koniec przenikania się świata
ery Matrixa – realnego i nierzeczywistego
fragmenty w omawianym filmie
recenzji)
58. Przemiana • podręcznik do - katedra jako żywy organizm - przedstawia podstawowe - redaguje recenzję 1 I.1.1
bohatera języka polskiego w opowiadaniu Jacka Dukaja informacje o życiu filmu Tomasza I.1.2
w opowiadaniu To się czyta!: - znaczenie nauki i wiary i twó rczości Jacka Dukaja Bagiń skiego Katedra I.1.6
Jacka Dukaja - rozdział VI. w utworze Katedra - omawia treść fragmentu zawierającą poró wnanie
Katedra (Nie)rzeczywistość, - tekst Jacka Dukaja jako opowiadania Katedra animacji
s. 134–138 (tekst: opowiadanie - wskazuje elementy z pierwowzorem
Jacek Dukaj, fantastycznonaukowe fantastyczne w tekście literackim
Katedra – - człowiek wędrowcem - wyszukuje środki
fragmenty) w tajemniczej budowli – film artystyczne zastosowane
Tomasza Bagiń skiego Katedra w opisie katedry
metaforą ludzkiego losu
- terminy: literatura
fantastycznonaukowa,
fantastyka, opowiadanie
59. • podręcznik do - refleksje na temat wpływu - podaje tytuły dzieł - wskazuje cechy 1 I.1.1
Podsumowanie – języka polskiego nowych technologii na kondycję literackich i filmowych charakterystyczne I.1.2
nierzeczywiste To się czyta!: człowieka, relacje społeczne zawierających motyw twó rczości Wisławy I.1.3
światy - rozdział VI. i kształt wspó łczesnego świata nierealności świata Szymborskiej, Olgi I.1.4
w literaturze (Nie)rzeczywistość, w przykładowych dziełach - wymienia cechy katedry Tokarczuk i Jacka I.2.2
i filmie s. 139–140 literackich i filmowych ukazanej w opowiadaniu Dukaja
- tajemnice wirtualnych Jacka Dukaja
świató w w wybranych - przedstawia przygody
utworach literackich i innych bohatera opowiadania Olgi

23
 tekstach kultury
- świat jako laboratorium
w wierszu Wisławy
Szymborskiej Może to wszystko
- narrator opowiadania Olgi
Tokarczuk w obcej
rzeczywistości
- nieznana forma życia
w Katedrze Jacka Dukaja
- terminy: opowiadanie,
fantastyka
60., 61. Formy • podręcznik do - głos w dyskusji oraz
wypowiedzi: języka polskiego przemó wienie jako przykłady
wypowiedź To się czyta!: wypowiedzi argumentacyjnych
argumentacyjna - część Kształcenie - budowa wypowiedzi
językowe: Strefa argumentacyjnej: wstęp,
języka – Na rozwinięcie, zakoń czenie
pierwszym planie: - typy argumentó w: logiczne,
argumentacja. rzeczowe, emocjonalne
Formy - plan wypowiedzi –
wypowiedzi: przypomnienie wiadomości
wypowiedź - terminy: wypowiedź
argumentacyjna. argumentacyjna, teza, plan
Plan wypowiedzi, wypowiedzi
s. 216–221
Tokarczuk Profesor Andrews
w Warszawie
- wypowiada się na temat
obcości człowieka w świecie,
na podstawie utworó w Olgi
Tokarczuk, Jacka Dukaja,
Wisławy Szymborskiej
- wymienia najważniejsze - redaguje wypowiedź 2 III.1.1
elementy wypowiedzi argumentacyjną na III.1.2
argumentacyjnej: wstęp, temat: Życie człowieka – III.1.3
rozwinięcie (argumentacja), ważny temat poezji XX III.2.1
zakoń czenie wieku? III.2.6
- wyszukuje w przykładowej
wypowiedzi argumenty
logiczne, rzeczowe,
emocjonalne
- dobiera argumenty do
podanej tezy
- formułuje wstęp
i zakoń czenie wypowiedzi
argumentacyjnej
- analizuje plan wypowiedzi
argumentacyjnej na
podstawie przykładó w
- przygotowuje plan
wypowiedzi argumentacyjnej
na temat: Czy gry
komputerowe to dobry sposób
na spędzanie wolnego czasu?
- redaguje wypowiedź
argumentacyjną na wybrany
24
 temat
62. Człowiek • podręcznik do - krytyczna ocena - określa tematykę i głó wną - wyjaśnia pojęcie 1 I.2.1
wśród zwierząt języka polskiego antropocentryzmu w książce myśl artykułu Zofii antropocentryzm I.2.4
To się czyta!: Bena Ambridge’a Czy jesteśmy Karaszewskiej - wymienia I.2.5
- rozdział VII. mądrzejsi od szympansów? - wymienia najważniejsze podobień stwa i ró żnice
Co dalej - refleksje nad zdolnościami informacje naukowe między ludźmi
z człowiekiem?, poznawczymi zwierząt i ludzi o świecie zwierząt a zwierzętami
s. 142–144 (tekst: w artykule Zofii Karaszewskiej przedstawione w artykule omó wione w artykule
Zofia - pojęcia: antropocentryzm Homo sapiens przegrywa Zofii Karaszewskiej
Karaszewska, - terminy: artykuł informacyjny
Homo sapiens
przegrywa –
fragmenty)
63. Obraz • podręcznik do - obraz przemian społecznych - przypomina podstawowe - odnosi się do tez Ewy 1 I.1.1
ludzkich relacji języka polskiego w Polsce lat 90. XX wieku informacje o życiu Wilk zawartych I.1.3
w opowiadaniu To się czyta!: w twó rczości Marka i twó rczości Marka w tekście Kto jest
Marka - rozdział VII. Nowakowskiego Nowakowskiego w Polsce chamem
Nowakowskiego Co dalej - świat peryferii i tajemnice - omawia sytuację opisaną i uzasadnia swoje
z człowiekiem?, ludzkiej psychiki w opowiadaniu Górą Edek stanowisko
s. 145–147 (tekst: w opowiadaniach Marka - ocenia zachowanie argumentami
Marek Nowakowskiego bohateró w utworu
Nowakowski, - opowiadanie Górą Edek jako - określa negatywne zjawiska
Górą Edek) miniatura z życia wielkiego społeczne ukazane
miasta w opowiadaniu Marka
- nawiązania do Tanga Nowakowskiego
Sławomira Mrożka - odczytuje aluzje literackie
w opowiadaniu Marka występujące w utworze
Nowakowskiego - redaguje opis sytuacji
- terminy: opowiadanie, podobnej do wydarzenia
miniatura literacka, aluzja przedstawionego
literacka w opowiadaniu Marka
Nowakowskiego
64. Współczesny • podręcznik do - indywidualizm i krytycyzm - przedstawia podstawowe - wyjaśnia metaforyczne 1 I.1.1
człowiek języka polskiego wobec tradycyjnych wartości informacje o życiu znaczenie tytułu I.1.3
w wierszach To się czyta!: i wspó łczesnej kultury i twó rczości Marcina wiersza Marcina I.1.5

25
Marcina - rozdział VII. w wybranych wierszach Świetlickiego Świetlickiego I.1.6
Świetlickiego Co dalej Marcina Świetlickiego - wskazuje doświadczenia McDonald’s
z człowiekiem?, - pesymistyczny obraz życia codziennego - interpretuje wybrany
s. 148–150 codzienności w utworach w utworach McDonald’s utwó r Marcina
(teksty: Marcin Marcina Świetlickiego i Którejś nocy taki sen Świetlickiego
Świetlicki, - sytuacja liryczna w wierszach - określa sytuację liryczną
McDonald’s, McDonald’s i Którejś nocy taki w wierszach Marcina
Którejś nocy taki sen Świetlickiego
sen) - terminy: podmiot liryczny, - omawia obraz
sytuacja liryczna, neologizm wspó łczesnego człowieka
poetycki przedstawiony w utworach
McDonald’s i Którejś nocy taki
sen
- wskazuje neologizmy
poetyckie w wierszu Którejś
nocy taki sen
65. Poprawność • podręcznik do - poprawna wymowa istotnym - dostrzega i poprawia błędy - wyjaśnia, na czym 1 II.3.4
fonetyczna języka polskiego elementem komunikacji fonetyczne w przykładowych polega uproszczenie III.2.9
To się czyta!: - przykłady najczęstszych wypowiedziach ustnych grupy spó łgłoskowej, IV.3
- część Kształcenie błędó w fonetycznych - poprawnie wymawia i podaje przykład tego
językowe: Strefa - korzystanie ze słownikó w, przykładowe liczebniki zjawiska,
języka – Połóż w tym ze słownika poprawnej - korzysta ze słownikó w - przygotowuje
akcent na polszczyzny, dla ustalenia w celu ustalenia poprawnej i wygłasza kró tkie
wymowę. właściwej wymowy wyrazó w wymowy wyrazó w przemó wienie
Poprawność - uproszczenia grup - przedstawia i stosuje zasady - stosuje zasady
fonetyczna, spó łgłoskowych w języku poprawnego akcentowania poprawnej wymowy
s. 228–232 potocznym wyrazó w w sytuacji oficjalnej
- zasady akcentowania wyrazó w
w języku polskim
- terminy: błąd fonetyczny,
poprawna wymowa, wymowa
wzorcowa i wymowa
dopuszczalna, uproszczenie
grupy spółgłoskowej, akcent
66. Problemy • podręcznik do - konsekwencje zmian - określa tematykę wywiadu - formułuje propozycje 1 I.2.1

26
ekologiczne języka polskiego klimatycznych dla Tomasza Sawczuka dodatkowych pytań I.2.2
naszego świata To się czyta!: wspó łczesnych społeczeń stw – z Szymonem Malinowskim do wywiadu I.2.4
- rozdział VII. na podstawie wywiadu Tomasza - wskazuje i omawia tezy ze wspó łautorem I.2.7
Co dalej Sawczuka z Szymonem autora książki Nauka książki Nauka o
z człowiekiem?, Malinowskim, wspó łautorem o klimacie dotyczące klimacie
s. 151–153 (tekst: książki Nauka o klimacie zagrożeń klimatycznych dla
Tomasz Sawczuk, - cechy gatunkowe wywiadu wspó łczesnego człowieka
Zmiana klimatu prasowego - wymienia cechy wywiadu
przyspiesza – - problemy klimatyczne prasowego jako gatunku
fragmenty) w wybranych filmach publicystycznego – na
- infografika Filmy dokumentalnych podstawie tekstu
dokumentalne - pojęcia: ekologia, zmiany zamieszczonego
o zmianach klimatyczne w podręczniku
klimatycznych, - terminy: wywiad prasowy, film - odró żnia film dokumentalny
s. 154–155 dokumentalny od filmu fabularnego
- wymienia cechy gatunkowe
filmu dokumentalnego
- podaje przykłady filmó w
dokumentalnych dotyczących
zmian klimatycznych
i omawia ich tematykę
67. Czy sztuczna • podręcznik do - eksperyment dziennikarzy - wyjaśnia pojęcie sztuczna - wymienia utwory 1 I.2.1
inteligencja języka polskiego gazety „The Guardian” opisany inteligencja literackie i inne teksty I.2.2
zagraża To się czyta!: w artykule Katarzyny Grzelak - określa, jakie zadanie miał kultury podejmujące I.2.4
ludzkości? - rozdział VII. - korzyści i zagrożenia dla wykonać algorytm GPT-3, temat sztucznej I.2.5
Co dalej ludzkości związane ze sztuczną i omawia jego efekty opisane inteligencji
z człowiekiem?, inteligencją w artykule Katarzyny Grzelak
s. 156–158 (tekst: - relacje człowieka i sztucznej - wymienia argumenty
Katarzyna Grzelak, inteligencji za rozwojem sztucznej
„Guardian” - pojęcia: sztuczna inteligencja inteligencji przedstawione
publikuje artykuł (AI), algorytm w tekście
napisany przez - redaguje wypowiedź
sztuczną argumentacyjną na temat:
inteligencję. „AI Czy ludzie powinni obawiać
nie zniszczy ludzi. się sztucznej inteligencji?

27
 Uwierz mi” –
fragmenty)
68. • podręcznik do - kondycja wspó łczesnego - przedstawia problemy - redaguje wypowiedź 1 I.1.1
Podsumowanie – języka polskiego człowieka w wybranych wspó łczesnego człowieka pisemną lub ustną III.2.7
co dalej z naszym To się czyta!: utworach literackich i innych ukazane w wybranych dotyczącą sytuacji
światem? - rozdział VII. tekstach kultury utworach: kryzys wspó łczesnego
Co dalej - problemy społeczne klimatyczny, zmiany człowieka – na
z człowiekiem?, w opowiadaniach Marka technologiczne, przemiany podstawie poznanych
s. 159–160 Nowakowskiego stylu życia utworó w literackich
- lęk i samotność człowieka - określa emocje i zachowania
w poezji Marcina Świetlickiego ludzkie opisane
- refleksje nad przyszłością w opowiadaniu Marka
naszego świata w wybranych Nowakowskiego i poezji
tekstach literackich Marcina Świetlickiego
i publicystycznych - wypowiada się na temat
- terminy: opowiadanie, artykuł zagrożeń dla naszego świata –
na podstawie poznanych
tekstó w, w tym artykułó w
prasowych

69., 70. • podręcznik do - powtó rzenie najważniejszych - rozumie podstawy 2 I.1.1

Powtórzenie języka polskiego wiadomości o okresach kultury periodyzacji literatury I.1.2
wiadomości – od To się czyta!: polskiej poznanych w klasie 3: - charakteryzuje w zwięzły
czasów II wojny - Kilka słów wspó łczesność od czasó w II sposó b kolejne okresy
światowej do o epokach: Od wojny światowej i okupacji do w literaturze i kulturze
nowszej II wojny światowej okresu po 1989 roku polskiej: lata II wojny
współczesności do czasów - ważne tematy w literaturze światowej i okupacji, okres
najnowszych, polskiej II połowy XX wieku 1945–1989, okres po 1989 r.
s. 161–173 oraz w literaturze wspó łczesnej - wskazuje przedstawicieli
- wybitni twó rcy literatury polskiej
poszczegó lnych okresó w w poszczegó lnych okresach –
od II wojny światowej
po nowszą wspó łczesność
- podaje przykłady utworó w
literackich z danego okresu

28
oraz określa ich tematykę

Autorka: Krystyna Brząkalik

29