unq

{unq
ueeynuuad uBeynad seje ip u 00
SePIp u Z neje uo 000 00Z w
uBeuesieq ejed se1e p wo eMau ejad seje !p wo Lw 001YEMau
00002
Junq
ung ueeynuiad ueexnud seje p u 009
seje p uy GO neje uuo 000 09 !MEMa ejed seje p uo t u 009 HYBMau uo
ueeueseq ejed se]e ip uuo 00009 unng
ueeynued seje Ip uy 9
ung ueeynuiad yemau ejad see ip uo
See Ip u L neje uo 000 00L
ueewesiaq.ejed se]e p wo Iwng
000001
uBeynuuad see !p uy
ILeMeu ead seje p uo L uy LIyeMau uo
ueßueraued uejiyeM ueyeoed
uebuejauad eyekuad ejes
DÁUuDbuDIauad uDp uojyDM uDyooad yojuo E°I IDnpv[
DAuudouo1auad upp oidÁuad vjo>s yojuo) z'I 1pnpsf
ueyeoad
neie yeqsIu ynmuq uerep ueyeieÁuip ueeiekuod neie ueee1od ymuaq uerep
SueA eeys ueyeieup Bueá ereys yeret uuÁuad vys
uexedniaui uejpEM Ueye0ad
uejeM ueyesad eeáuod ejens
ung ueeynujad seje ip
00b 006 b0 001 0 wOE 007 00 00
u 00L !MeMeu ejad seje p uo
!ung ueeynuiad Seje
0SL 09 001 09
p uos yeMeu ejad seje ip uo 001 O
ung ueeynuied see
0 0 000 L
puy MeMau ejad seJe p wo L
Iungueynuied se]e
P uy z emeu ejed seje p uo L wy 8 y 9 0 000
uebuelaued yepnu sninj ejeMS unuad sninj ejeyS
DAuudbuDIeued byuas yppnu snin/ vrpys uop ynuad snn. ojpys yojuoo IrI pnpo{
yepnu snn[ ereys (q) Jedan uesuap
ynuad snunj ereys (e) eduai enp erejue p erel inynauou (®)
nie! 'sninj ejeys enp jedepioL 7 mun uexpunaIp ereys z
Tunq ueeynuisd .p euaqas uepeM ueqeoad ()
yerel ipyeMauu ueeuaN1aq ueaeyeq depas I e]BAud P[Pys (q)
snnj ereyS (e)
BAuyere eues SueA ueßeqeq edeiaqaq
Ppeday ueytaeiyeqip SueA snmj uesiies eIeo esy uerep ueyejeÁUIp Jedep eexS 'I
mes yuaq1aq BueA preys yejet snn ereys
snuni ejexs Tunq ueeeynuiad
Ip Jeuoqas ypul ueauap Supuæqiaq
P]ad e1ad see p
yerel qeqsiu. qejei ejuyS
neje uejod eped yeiel uæyieysuÁusu (>)
ejad neje uejad uejep
uPSPMBy neje yalqo ue|[oaauauu (q) DJDYS
INFO GEGRAFI
Cabanan KBAT 1 Menganalisis
Kaitan antara sentimeter, meter dan kilometer
1 m Skala manakah yang lebih kecil?
100 cm Skala 1: 20 000 atau skala 1 500 000? Berikan
1 km 1 000 m
1 km =1 000 x 100 cm 100 000 cm alasan anda.

NFO GEOGRAGU
Aktiviti 1.1 Skala besar seperti 1 10 000 digunakan
Tajuk: Jenis-jenis skala untuk peta yang menggambarkan kawasan kecil
dan pelan rumah. Skala
seperti peta topografi
Objektif: Membina peta konsep tentang jenis-jenis skala. kecil seperti 1 30 000 000 digunakan untuk

Alatan: Kad manila, pen peta yang menggambarkan kawasan yang luas
penanda, pembaris. seperti peta dunia dan peta Malaysia.
Langkah-langkah:
1. Bahagikan murid di dalam kelas kepada beberapa kumpulan kecil.
2. Setiap kumpulan dikehendaki membina sebuah peta konsep yang sesuai tentang jenis-jenis skala.
3. Tampalkan hasil setiap kumpulan di Sudut Geografi di dalam kelas anda.

Praktis Formatif 1.1

1 Apakah itu skala?
2 Berdasarkan pernyataan yang diberikan, lukiskan skala lurus dan nyatakan pecahan wakilan yang betul.

Pernyataan Skala lurus Pecahan wakilan

(a) 1 cm di atas peta mewakili 2.5 km di
atas permukaan bumi
(b) 1 cm di atas peta mewakili 5 km di
atas permukaan bumi
(c) 1 cm di atas peta mewakili 100 m di
atas permukaan bumi
(d) 1 cm di atas peta mewakili 750 m di
atas permukaan bumi

3. Lengkapkan rajah di bawah tentang jenis-jenis skala.

Jenis-jenis skala

(a) (b) (c)

i) (i)
 5. Jarak mengikut masa diukur dalam minit
1.2 Jarak atau jam manakala jarak mengikut kos pula
diukur dalam unit sen dan ringgit.
Jarak ialah ukuran jauh di antara dua 6. Jarak relatif pada umumnya adalah tidak
tempat. tetap dan berubah-ubah mengikut cara
perjalanan seseorang itu.
1. Jarak terbahagi kepada dua jenis, iaitu jarak
mutlak dan jarak relatif.
2. Jarak mutlak ialah sebenar yang
jarak Aplikasi Harian
dinyatakan dengan unit meter atau seseorang
idea perjalanan
kilometer. Jarak
menentukan

Contohnya,
kita akan
destinasi.
sesuatu berhampiran
3. Jarak mutlak adalah tetap dan tidak ke
ke tempat yang
berjalan kaki kita akan
berubah-ubah. tinggal kita,
manakala

kereta dan
bas
tempat
kenderaan seperti
4. Jarak relatif ialah jarak yang diukur dari segi menaiki
lebih jauh.
kos dan masa. ke tempat yang

Jarak

Jarak mutlak Jarak relatif

Contoh: Contoh:
Jarak dari Johor Bahru ke Melaka ialah Masa perjalanan dari Johor Bahru ke Melaka ialah
218 km 2 jam 35 minit
Jarak dari Kuala Lumpur ke lpoh ialah Tambang bas dari Johor Bahru ke Melaka ialah
205 km RM15.00

Rajah 1.1 Contoh jarak mutlak dan jarak relatif

Cara Menentukan Jarak

Rumah
Rozaina D

3 km
Rumah Emily terletak Rumah Haslinda terletak
paling jauh dari sekolah paling dekat dari sekolah,
iaitu 6 km. iaitu 2 km.

Rumah
Emily 6 km 2 km

Sekolah Rumah Haslinda

2.5 km

Skala:
Rumah 3 km
Khamela E

Rajah 1.2 Kedudukan rumah Emily, Rozaina, Khamela dan Haslinda dari sekolah
 Jadual 1.4 jarak mutlak dan jarak relatif antara rumah murid dengan sekolah

Nama murid
Perkara Emily Rozalina Khamela Haslinda
Jarak mutlak 6 km 3 km 2.5 km 2 km

Jarak Jarak berdasarkan kos:

relatif Teksi RM6.00 RM3.00 RM2.50 RM2.00
Bas RM3.00 RM1.50 RM1.25 RM1.00
Basikal RMO.00 RMO.00 RMO.00 RMO.00
Jarak berdasarkan masa
Teksi 20 minit 10 minit 8 minit 5 minit
Bas 30 minit 15 minit 12 minit 10 minit
Basikal jam 35 minit 25 minit 20minit

Jarak relatif bagi keempat-empat murid tersebut umumnya dipengaruhi oleh jarak mutlak dan
Juga bergantung kepada jenis pengangkutan yang digunakan oleh mereka untuk ke sekolah.

Kesalahan lazim
Jarak mutlak diukur dari segi masa dan kos.
Jarak mutlak dinyatakan dari segi jauh, manakala jarak relatif diukur dari segi kos dan masa.

Praktis Formatif 1.2

1. Apakah itu jarak?
2. Apakah perbezaan antara jarak mutlak dengan jarak relatif?
3 . Nyatakan sama ada jarak mutlak atau jarak relatif pada pernyataan yang berikut.

Pernyataan Jenis jarak

(a) Jarak yang dinyatakan dalam unit meter atau kilometer.

(b) Jarak antara rumah Irfan dengan sekolah ialah 500 meter.
(c) Sivaraj berjalan kaki selama 20 minit untuk ke sekolah.
(d) Peter membayar RM2.00 sebagai tambang bas untuk ke pawagam.

(e) Rumah Rohaini terletak kira-kira 3 km dari rumah Aini.

3. Jarak melengkung pula diukur dengan

Menentukan Jarak Sebenar
.3 Menggunakan Skala
1. Jarak pada peta terdiri daripada dua jenis,
menggunakan:
(a) benang
(b) jalur kertas
iaita jarak lurus dan jarak melengkung. 4. Jarak pada peta merupakan jarak yang telah
2. Jarak lurus dapat diukur dengan ditukarkan mengikut skala peta tersebut.

menggunakan: 5. Jarak lurus dan jarak melengkung pada

(a) pembaris peta dapat ditukarkan kepada jarak sebenar
(b) jangka tolok dengan menggunakan skala penyata, skala
(c) jalur kertas lurus dan pecahan wakilan.
Contoh l: Menentukan jarak sebenar dari titcik X ke titik Y menggunakan skala penyata

PETUNJUK
Petempatan

Jalan raya

Getah

4 (Y
5

Skala:
cm mewakili 1 km

Langkah-langkah:
1. Tentukan lokasi X dan Y yang hendak diukur.
2. Lukiskan satu garisan lurus menghubungkan kedua-dua titik tersebut.
3. Letakkan pembaris pada garisan yang telah dilukis dan ukur jaraknya.
4. Jarak XY ialah 5 cm.
Skala peta ialah 1 cm mewakili 1 km.
Jarak sebenar ialah 5x1 km =5 km.
Oleh itu, jarak lurus antara titik X dengan titik Y ialah 5 km.

Contoh 2: Menentukan jarak sebenar antara titik P dengan titik Q menggunakan

skala lurus

PETUNJUK
Jalan raya

Getah

Skala:

2000m 0 4 krm
 Langkah-langkah:
. Tentukan lokasi P dan Q yang hendak
diukur.
2. Letakkan kedua-dua hujung jangka tolok
pada kedua-dua titik tersebut.
3. Pindahkan jangka tolok ke atas skala lurus
peta dan baca ukurannya.
0 12 4. Jarak dari titik P ke titik Q ialah 5 cmn.
Skala peta ialah 1 cm mewakili 2 km.
Jarak sebenar = 5x 2 km = 10 km.
Oleh itu, jarak lurusantara titik P dengan
titik Q ialah 10 km.

Contoh 3: Menentukan jarak sebenar dari titik R ke titik S menggunakan pecahan wakilan

PETUNJUK

Su Sungai
Jalan raya

SungaiPelangi
- Benang

Skala 1: 300 000

2 3 4 5 6 10

Langkah-langkah:
1. Tentukan titik R dan titik S yang hendak diukur jaraknya
2 Letakkan seutas benang di titik R dan tandakannya.
3. Gerakkan jari mengikut lengkungan sungai dari titik R ke titik S.
4 Tandakan titik S pada benang.
5. Rentangkan benang pada pembaris dan ukur jaraknya.
6. Jarak dari titik R ke titik S ialah 10 cm.
Skala peta ialah 1: 300 000 bermakna 1 cm mewakili 3 km.
Jarak sebenar 10 x3 km = 30 km.
=

Jarak sebenar Sungai Pelangi dari titik R ke titik S ialah 30 km.

 Praktis Formatif 1.53
Jawab soalan-soalan yang berikutnya berdasarkan peta di bawah.

PETUNJUKK

Sungai
Jalan raya

JalanMerpati Jalan kereta api

|Jambatan

SungaiImpiana

Skala
1:100000

1. Apakah skala yang

digunakan dalam peta di atas?
2. Apakah alat yang dapat digunakan untuk mengukur jarak Sungai Impiana?
3. Berapakah jarak sebenar Sungai Impiana dari titik P ke titik Q?
4. Berapakah jarak sebenar dari simpang Jalan Merpati ke titik R?
5. Kira panjang jalan kereta api dalam peta jika skala peta ditukar kepada 1 cm mewakili 0.5 km.

Kesalahan lazim
XUntuk menentukan jarak sebenar, ukuran jarak di atas peta dinyatakan tanpa menukarnya mengikut skala
peta yang diberikan.
Selepas mengukur jarak di atas peta, jarak tersebut perlu ditukar kepada jarak sebenar mengikut skala
peta yang diberikan.

Menentukan Jarak Sebenar Berpandukan Skala Peta

1. Jarak di antara dua

tempat pada peta dapat ditukar kepada jarak sebenar di permukaan bumi
dengan menggunakan skala peta.
2. Langkah-langkah menukar jarak di atas peta kepada jarak sebenar di permukaan bumi:
(a) Perhatikan Peta 1.1 dan skala peta yang diberikan.
(b) Ukur jarak antara rumah Rozaidah dengan hospital
jarak yang telah dipelajari.
mengikut langkah-langkah mengukur
(c) Tukar jarak tersebut kepada jarak sebenar di
permukaan bumi.
 PETUNJUK
Hosp.
Sungai
Jalan raya
Rumah J a l a n kereta api
Roslan
JambatanX
Petempatan
Rumah
Selva Jambatan
Masjid
P.P P.P Pejabat pos

Hoap. Hospital

Skala:
Rumah 4 km
Rozaidah
Jambatan Y

Peta 1.1 Rumah Rozaidah dan kawasan sekitarnya

Cara pengiraan:
Jarak antara rumah Rozaidah dengan hospital = 8.5 cm.
Skala peta = 1 cm mewakili 1 km.
Jarak sebenar = 8.5 x 1 km =8.5 km.
Oleh itu, jarak sebenar di antara rumah Rozaidah dengan hospital ialah 8.5 km.

Praktis Formatif 1.4

1. Berdasarkan Peta 1.1, kira jarak sebenar tempat-tempat yang berikut menggunakan skala penyata 1 cm
mewakili 2 km.
Jarak di atas Jarak sebenar di atas
Tempat
peta (cm) permukaan bumi (km)
(a) Jarak lurus dari rumah Roslan ke rumah Rozaidah
(b) Jarak dari Jambatan X ke Jambatan Y.
(c) Jarak dari masjid ke pejabat pos melalui jalan raya.
(d) Jarak lurus dari rumah Selva ke hospital.

2. Jawab soalan-soalan yang berikut menggunakan pecahan wakilan 1: 50 000.

(a) Jarak sebenar hospital ke . melalui jalan raya haya 2.25 km.
(b) Jarak sebenar rumah Rozaidah ke . ialah 1.5 km.
C) Jarak lurus dari ke masjid ialah 3 km.
(d) Jarak sebenar dari. ke pejabat pos ialah 1.25 km.