Wstęp do językoznawstwa 25.10.

2023

- W definiowaniu jakiegoś elementu odnosimy się do danej terminologii

- Znaku nie możemy konkretnie zdefiniować odnosząc się do czegoś innego
- Jeżeli chcelibyśmy zdefiniować znak - zauważamy, że jest ich bardzo dużo.

• Wiele czynników ma wpływ na postrzeganie przez nas znaków.

• Semologia ( semiotyka ) - nauka o znakach

Znak dzieli się na :

1) Symptom
2) Sygnał

SYMPTOMY : Nie posiadają konkretnego i świadomego nadawcy.

Poprzez obserwację czegoś odbiorca może odbierać znaki.

SYGNAŁ : W odróżnieniu do symptomu – posiada określonego oraz świadomego nadawcę.

• Znak językowy jest sygnałem, ponieważ posiada nadawcę.

• ŚWIADOMY NADAWCA = ZNAK JĘZYKOWY

Z kolei sygnał dzielimy na :

1) Semantyczny

Ma treść, która informuje nas o czymś co nas otacza

2) Asemantyczny ( głównie sztuka )

Jeśli treści informacyjnej nie ma – to jest to asemantyka.

Nadawca wysyła informacje w przestrzeń, aby wywołać stany emocjonalne, np. Muzyka. Sygnały
asmenatyczne głównie nazywamy apelami.

• Idea malarstwa ( sygnał asemantyczny ) - nie przekazuje nam konkretnej informacji – jest
ona abstrakcyjna i zostawia odbiorcy pole dla własnej interpretacji.
• Wszystkie elementy sztuki mają wywoływać u nas różne stany emocjonalne - żadnych
konkretnych informacji, które zostają nam przekazywane.
Znak jest językowy, ponieważ jest semantyczny i służy nam do przekazywania różnych informacji.

Sygnał semantyczny dzielimy na :

1) Motywowane

Jeśli jesteśmy w stanie poznać treść poprzez formę - treść motywowana jest formą.

2) Niemotywowane

Np. Znaki w języku chińskim. Nie pozwalają nam poznać treści poprzez ich formę. Ich znaczenie
zostało ustalone na podstawie umowy.

> Piktogramami operujemy, aby było nam łatwiej.

Przez formę w jaki sposób zostały przedstawione wiemy co one oznaczają bez zbędnego
rozpisywania się.

> Język chiński - nie posiada alfabetu, tylko system pisma.

> Umowy dot. Znaków niemotywowanych = forma zawierania umowy.

• Umowy te muszą być arbitralne – nie jest to demokratyczne. Głos jednostki przeważa nad
podjęciem decyzji.
• Znaki językowe są niemotywowane.

Z kolei sygnały niemotywowane dzielimy na :

1) Jednoklasowe - treść odpowiada sumie elementów składowych.

2) Wieloklasowe - KOMUNIKAT nie równa się sumie elementów składowych ( sygnały
wieloklasowe )

> System nieproduktywny = nie możemy dopisać więcej znaczeń do danego znaku ( mówimy wtedy,
że system jest zamknięty )

Treść, który przekazuje nam komunikat TO JEST STÓŁ.

Jest przekazem jednoklasowym, ponieważ treść jest zgodna z sumą elementów składniowych
komunikatu.

• Język określony jest w systemie wieloklasowym, ponieważ to daje nam wiele możliwości, z
których język korzysta.
• W momencie podziału sygnału językowego na klasowość język zaczyna być człowieczy.
 • W związku z wieloklasowością języka dozwolone jest użycie oksymoronu typu ,,większa
połowa’’
• Wieloklasowość sprawia, że automatycznie otwierają się możliwości zmiany znaczenia.
• Język nie jest logiczny, ponieważ jest człowieczy. Gdyby był logiczny – nie moglibyśmy
nazwać go czymś człowieczym.

Znaki drogowe czy też sygnalizacja świetlna zaliczana jest do znaków jednoklasowych.

> Dany kolor oznacza jeden konkretny sygnał.

> Dany znak ma tylko jedno konkretne znaczenie.

Wszystkie inne zachowania wychodzą poza jednoklasowość systemu językowego.

Sygnały wieloklasowe występują w podziale na :

1) Fonemowe – w których występuje manifestacja dźwiękowa

2) Bezfonemowe – w których występuje brak manifestacji dźwiękowej

• W języku manifestacja dźwiękowa jest elementem obligatoryjnym, żebyśmy mogli mówić o

istnieniu danego języka.

REDUNDACJA - nadmiarowość w stosunku do tego, co konieczne lub zwykłe. Określenie może odnosić się
zarówno do nadmiaru zbędnego lub szkodliwego, niecelowo zużywającego zasoby, jak i do pożądanego
zabezpieczenia na wypadek uszkodzenia części systemu.