Предавање 7

ЗА ЖЕЛЕЗНИЧКИ

Во старите градови биле лоцирани во периферијата, но во новите градови во централното градско

подрачје (пр. транспортниот во Скопје после земјотресот е централно поставен)

Разликуваме транзитни и челни станични згради.

А. Оние кои во 1 правец, а во различни насоки се движат возовите.
Б. Катактеристични за старите европски градови градени крај на 19век. Се интегрираат во градско
твиво, урбан градски блок, бидејки од другата страна може да се отвори сквер, плоштад.
Возовите пристигнуваат, па доаѓа нова влечна кола(локомотива,вагон) кој се прикачува(значи се
менуваат влечните коли).

ТРАНЗИТНИ СТАНИЧНИ ЗГРАДИ

1. Зграда и колосеци на исто ниво(лоша ситуација)

2. Зграда и колосеци на исто ниво(низ тунел или мост)
3. Зграда на долно ниво, коолосеци на горно и обратно
4. Зграда на долно ниво под колосеци, колосеци на горно ниво директно над зграда и
обратно
ЧЕЛНИ
1. Зграда и колосеци на исто ниво(низ тунел или мост)

Станишна зграда се димензионира според број на патници(мали, средни, големи и мн големи)

Најкарактеристичен дел на станишната зграда е станишната лира (низата од перони и колосеци

потсеќаат на лира, музички инструмент). Перони се деловите каде што стојат патниците и можат
да бидат единеччни или двојни. Таа може да биде поставена на ниво на терен, под нив на терен
како најдобра опција(од бучавост, од економски испратливо, и неприкинато движење) и над ниво
на терен.

Колосеците место каде се поставени возовите и тие исто може да се единечни или двојни.

Најчесто првиот перон до станишната зграда доколку е на исто ниво изнесува 7.5м за единечен
перон( димензија која обезбедува безбеден пристап на патници, влез и излез), 9м за двојниот
перон поради тоа што на тој перон можат да застанат два воза од двете страни и има повеќе
патници. ОВА СЕ МИНИМАЛНИ ДИМЕНЗИИ

Вообичаена широчина на двоен колосек е 875цм( произлегува од ширината на композицијата која

е 4м и дистанцата пд 75цм помеѓу двата воза кои се наоѓаат на стојалиштето)

Висината на перонот зависи од националните страндарни на ж. Станица т.е. од тоа какви возови
поседува државата(има ниско профилни, високо профилни возови). Кај нас пероните во Скопје се
високи 1м.

Влечната кола(локомотивата) може да биде дизел и електрички(висина 580цм зошто имаат кабли
за напојување кои се влечат).

Висината на натстрешницата е 5.10м, таа е проектантска, ова е најпомалите, кај поголемите цела
таа страна може да е покриена со конструкција.

Горна ивица на шина е димензија која се утврдува на ниво на цела територија за секој град
посебно и таа не смее да варира(ГИШ)
Дим на коридорите и вертикалните комуникации се базира врз капацитетот на корисниците.

Есклаторите или рампите може да бидат под 30 или 35 степени со што се множи со висината.

А= должина на ескалаторот

Позицијата на столбовите мора секогаш да е централна

Минимум физичка градба или бариера може да се појави на 2 до 2.5м

Покрај ескалатори секогаш се проектираат и скали(нивната широчина од 2 до 4м)

СТАНИШНА ЛИРА е должина на композиција т.е. збирот од колосеците и пороните(влечна кола и
број на вагони кои ја формираат композицијата на возот). Малите станишни згради од 100 до
150м(споредни локални станици), а големите главни од 180 до 300м. Големината на станишната
зграда ја определува долшината на лирата чиј мин е 150м, а маџ е 400м

а)единечен тунел кој се

разгранува на 2 помошни
тунели и оди кон дуплите
перони

слична ситуација со пристап до

пероните со мост преку скали
кои се во холот на станишната
зграда и носат до мостот, а
потоа други скали кои се
спуштаат до пероните.

б)Влегувањето на патниците е
на кота 0.0 па преку скали се
качуваат до првиот перон, а на
останатите преку тунел. Котата
на објектот е пониска од котата
на пероните и колосеците.(пр.
Амстердам)

в)Кога станишната зграда е на

повисока кота па преку тунел се
спуштаат на пероните, а од
внатрешната страна се спуштаат
на првиот перон.
АП6
АВТОБУСКИ СТАНИЦИ

1.

+ Овој тип на станишни објекти често се наоѓаат во склоп на железнички, аеродромски згради.. ако се наоѓаат во
централно градско подрачје може да се поврзат со локален транспорт, метро линии..

+ Содржина на автобуска станица:

Димензионирање на приемна зграда на автобуси:

- се разликуваат патници што ЗАМИНУВААТ и патници што ДОАЃААТ - ова се двете групации на корисници кои имаат
посебни рути на движење (на пр. со црвената линија е рута на движење од влегување, низ влезен хол па до билетарите
и понатаму во чекални за оние патници кои треба да чекаат - во рамките на чекалната секогаш предвидуваме и чекални
за мајки со деца со соодветни засебни санитарии и завршува со излез кон пероните

-во рамките на просториите за патници разликуваме влезен хол (вестибил) во чии рамки има информациони табли или
дисплеи, чекални (општи и за родители со деца), билетари, веднаш позади билетарите се позиционираат
административните (технички) простории, гардероби за рачен и друг багаж (тоа значи дека во текот на боравењето во
станишната зграда вие можете да си го оставите багажот во локери или на пулт и понатаму можете да се движите
послободно), содржини за патниците кои чекаат - филијали, пошта, банка, храна.., може да има и дополнителни
содржини како бербер, фризер, туристички агенции,

- останати простории: диспечер (служба која го регулира влезот и излезот на автобусите, може да е директно исфрлен на
пероните или преку монитор), простории за одмор на возачите, сите технички простории за греење, ладење, магацини
и секако санитарии за посетителите и за вработените
+ПЕРОНИ
- можат да бидат најразлично организирани (на примерот имаме перон каде што автобусите запираат под агол од 45
степени - она што е важно е да се направи коридор кој што изнесува минимум 3-4м до работ, аголот на платформата на
перонот
- вообичаено има настрешница која може да ги покрива и автобусите - !НА ТРИАГОЛНИОТ ДЕЛ КАДЕ ШТО ЗАПИРААТ
АВТОБУСИТЕ НЕ СМЕЕ ДА ИМА НИКАКОВ СТОЛБ зошто таму се собира најголемата гужва (не смее да има никаква
физичка бариера таму)
-мора да има две влезни и две излезни врати затоа што патниците брзаат и мора да им предвидиме повеќе
влезни/излезни врати

2.

+ Нормативни аспекти кои што важат за димензионирање на површината - секогаш се дефинираат на база на капацитет
(димензионирањето оди според бр. на корисници) и секогаш ги претпоставуваме максималните капацитети

- од таа макс. бројка 30-40% на патници се определуваат за влезниот простор/вестибилот - 1.2-1.4м2 по посетител

- на чекалните се определува 40-70% од макс бр на патници (чекалните се интегрираат и со холот); чекалните за

родители со деца треба да бидат посебно опремени, со посебни санитарии и во рамките на самите санитарии треба да
има боксови за најмалите деца - како пултови за пресоблекување и простор за игра
општите чекални имаат исто така посебни санитарии и се лоцираат најблиску до местата на седење

- присутни се и др содржини како ресторани, кафе.. на кои одат 10-30% од макс број на патници т.е. 1.1.-1.2м2 по
посетител
3.

- постојат различни типови на перони/стојалишта

+ стојалишта под агол (45,30,90 степени) - секогаш имаат еднонасочно движење (автобусот доаѓа, паркира и полни или
празни патници и кога заминува задолжително се движи по една насока - нема враќање)

+ право стојалиште (кое е помалку рационално, зафаќа повеќе простор) и најчесто е карактеристично за рафални
стојалишта и се димензионира како на скицата, често овие може да имаат и двонасочни или паралелни стојалишта (да се
разминуваат)

4.

- дадени се димензиите во однос на маневрирањето на автобусите и гледаме колкав е аголот, треба да обезбедите
различна длабочина т.е. Д што е дистанцата од работ до дното, каде што завршуваат пероните или стојалиштата

- таа граница горе може да е тротоар, ограда, објект...

5.

- овде гледаме рафални стојалишта - тие се затоа што влегуваат од една страна а излегуваат од др страна (може да се
двонасочни или еднонасочни - пшто зависи од бр на автобусите и локацијата)
-должините се доста големи - 60м за да можат повеќе автобуси да застанат
- ваквите стојалишта се користат за големи автобуски станици
-вообичаено овие стојалишта се проблематични во смисла на тоа што треба да се испроектира тунел или мост
- димензијата од 4 м што ја зимаме како растојание на перонот треба фино да се уклопи со скали или ескалатор што ќе
води до тунел/мост зошто за патниците е забрането да се движат по стојалиштата

Пр. Preston Blue Station - комбинација на катна гаража со автобуска станица (индивидуален комбиниран со јавен
сообраќај)