4 Współczesne problemy Ukrainy

Cele lekcji: Nauczysz się rozpoznawać najważniejsze obiekty geograficzne na mapie Ukrainy.
Dowiesz się, jakie surowce mineralne występują w tym kraju. Poznasz przyczyny i skutki
konfliktu między Ukrainą a Rosją. Dowiesz się, jak się zmienia liczba ludności na Ukrainie.

Na dobry początek

1 Wykonaj zadania.
a) Podpisz na mapie Ukrainy obiekty geograficzne, które oznaczono w tekście pogru-
bioną czcionką.

:PWFNSFTIUTíZISNFLWFSNH_^_Morzem CzarnymNMorzem AzowskimĀWTIPT\ÉN\XHMTISNÉ

H_×āËPWFOZ_FORZOJ3N_NSF5TíYF\XPFF\_IíZĖ\^GW_JĖFWT_HNÉLFXN×Nizina Czarnomorska
5TíZISNT\T_FHMTISNJPWFïHJ:PWFNS^UW_JHNSFíFïHZHML·WXPN0FWUFY_SFO\^ĖX_^R
X_H_^YJR-T\JWQÉ RSUR:UTIS·ĖFY^HML·W_SFOIZOJXN×WT_QJLíF<^Ė^SF5TITQXPF
3FOIíZĖX_^RNW_JPFRNPWFOZXÉDnieprN)SNJXYW

b) Rozpoznaj miasta oznaczone na mapie numerami od 1 do 5.

25° 30° 35° 40°

50° 50°

4
Wyżyna Podolska 2
Dniepr
Karpaty Dniestr
3
5

Nizina Czarnomorska
1

Morze Azowskie

45° 45°
40°

Morze Czarne
25° 30° 35° Skala 1: 9 000 000

1. Odessa 3. Donieck 5. Dniepr

2. Charków 4. Kijów

93
V. Sąsiedzi Polski

2 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli informacja
4
jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. Skorzystaj z mapy gospodarki Ukra-
iny zamieszczonej w podręczniku na stronie 153.

Na obszarach kontrolowanych przez rosyjskich separatystów występują

1. P F
złoża węgla kamiennego.
W okolicach Krzywego Rogu znajdują się duże złoża rud żelaza
2. P F
i rud manganu.
3. Na terenie Ukrainy znajdują się cztery działające elektrownie jądrowe. P F

4. Na północy Ukrainy znajdują się duże złoża gazu ziemnego i ropy naftowej. P F

3 Wykonaj zadania dotyczące konfliktu Ukrainy z Rosją.

4
a) Uzupełnij w legendzie mapy kolory, które odpowiadają zaznaczonym obszarom.
25° 30° 35° 40°

50° 50°

obszary kontrolowane
przez rosyjskich
separatystów

45° 45° obszary włączone

40° do Rosji w 2014 r.

25° 30° 35° Skala 1: 12 000 000

b) Zapisz po dwa przykłady ukraińskich miast, które spełniają podane kryteria.

Aby wykonać to zadanie, skorzystaj z mapy zamieszczonej w podręczniku
na stronie 154.
A. Miasta włączone do Rosji w 2014 roku:
Kerez i Symferopol

B. Miasta, które znalazły się na obszarach kontrolowanych przez rosyjskich separatystów:

Ługańsk i Donieck

94
 Współczesne problemy Ukrainy

4 Uporządkuj chronologicznie wydarzenia związane z konfliktem rosyjsko-ukraiń-

skim. Wpisz litery w odpowiednich okienkach schematu.
A. Walki między rosyjskimi separatystami a ukraińską armią.
B. Przyłączenie Półwyspu Krymskiego do Rosji.
C. Obalenie prezydenta Ukrainy.
D. Ogłoszenie niepodległości Republiki Donieckiej i Republiki Ługańskiej.

C B D A

5 Wykonaj zadania na podstawie danych zamieszczonych w tabeli oraz na wykresie.

4

80
Liczba ludności mężczyźni i więcej kobiety
Rok 75–79
Ukrainy 70–74
65–69
1997 50 818 140 60–64
55–59
50–54
2007 46 646 000 45–49
40–44
35–39
2017 44 831 000
30–34
25–29
20–24
15–19
10–14
5–9
0–4
[mln] 2 1 0 0 1 2 [mln]

a) Uzupełnij zdania.
A. W latach 1997–2017 liczba ludności Ukrainy zmniejszyła się o 5 987 140 osób.
B. Piramida ludności Ukrainy ma kształt charakterystyczny dla społeczeństwa
młodego .
b) Podkreśl trzy punkty, w których zostały opisane przyczyny zmniejszania się liczby
mieszkańców Ukrainy.
A. Polepszenie się jakości opieki medycznej.
B. Rosnąca liczba zgonów.
C. Konflikt zbrojny na wschodzie kraju.
D. Wysokie koszty utrzymania dzieci.
E. Wzrost liczby imigrantów.

95
V. Sąsiedzi Polski

Dla dociekliwych

Howerla (2061 m n.p.m.) jest najwyższą 24°30'

0
140
Wielka
.RěPLHVND 1200
1572
górą na Ukrainie. Podobno każdy Ukra- 150
0
1488
0DïD
0
160
0DïD
iniec powinien przynajmniej raz w życiu Howerla
1400
.RěPLHVND
1412
1762
wejść na jej szczyt. Góra warta jest zdobycia 48°10' 170
1800
0
=DURijODN
48°10'

ut
ze względu na piękne widoki. Przy dobrych Kaminia
Pr Prut
1850

1200
Howerla
warunkach można z niej zobaczyć wspa- 19

180
00 2061

1400
0
niałą panoramę ukraińskiej części Karpat. 1405

1500
1700

1300
17
00
%UHVNXï
1800

Howerla jest celem wielu wycieczek tury- 1832 1912

eu
dar
z
Ar

160
stycznych. Najpopularniejsze trasy prowa-

1500

0
3Rĝ\ĝHZVND
dzą z górskiego schroniska w Zaroślaku. 1822
24°30'

W zależności od szlaku, który się wybierze, 1375 m Skala 1: 70 000 m przełęcze

50 1488
14 1000 m

1300 m
trasy na najwyższy szczyt mają długość od 500 0 500 1405 punkty wysokościowe
poziomice co 25 m;
7 do 9 km w obie strony. drogi lokalne
pogrubione co 100 m
szlaki turystyczne
pozostałe drogi; ścieżki
parkingi; schroniska lasy; kosodrzewina

1800 m
6 Wykonaj zadania na podstawie mapy. punkty widokowe zbiorniki wodne; rzeki
00
m
m 18
75

a) Zapisz, jakie kolory mają szlaki prowa-

14

dzące ze schroniska w Zaroślaku na szczyt Howerli.

zielony i niebieski

b) Uzupełnij zdania.
A. Howerla znajduje się w kierunku zachodnim od Zaroślaka.
B. Różnica wysokości między Howerlą a szczytem Breskuł wynosi 149 m.

C. Przełęcz między szczytem Howerli a szczytem Breskuł znajduje się na wysokości

bezwzględnej 1832 .

Zapamiętaj

• Ukraina charakteryzuje się dogodnymi warunkami naturalnymi do rozwoju gospodarki.

• Od 2014 roku trwa konflikt między Ukrainą a Rosją. Na wschodzie kraju ma on charakter
zbrojny.
• Skutkami ukraińskiego konfliktu są: kryzys gospodarczy, obniżenie produkcji
przemysłowej, fala emigracji za granicę, zmniejszenie liczby turystów zagranicznych.
• Poważnym problemem dla Ukrainy jest zmniejszanie się liczby ludności kraju.

96