Departement PXL-Education

Vildersstraat 5, 3500 HASSELT

tel.: +32 11 77 50 62
education@pxl.be
www.pxl.be

LESVOORBEREIDINGSFORMULIER

Naam student: Contactpersoon opleidingsinstelling

Opleidingsonderdeel: Stage LO jaar 3 Sigi Celis, stagecoördinator 3 LO

sigi.celis@pxl.be
0496/ 86 40 70

Identificatie van de lesperiode

School: Don Bosco College Hechtel Leervak: Lichamelijke Opvoeding

Klas (+ aantal lln.): 4 ACFGH Lesthema: Handbal

Finaliteit/ richting:
Datum: 16/04
Vakmentor
Naam: Prenen Arno
Telefoon: 0494066008 Lesuur: 3
E-mailadres:
Bijlagen:

Informatie over de didactische beginsituatie

Praktisch (lokaal, materiaal, leraar, school …):

De les gaat door in de sporthal
Er zijn voldoende handballen aanwezig

Leerling (belangstelling, onderlinge relaties, leer- en gedragsproblemen):

Er zijn geen leer en gedragsproblemen gekend

Vakinhoudelijk (voorkennis, ervaring …):

Het zijn 4de jaars leerlingen, ze hebben andere jaren al handbal gehad.

Situering in leerplan

Geraadpleegd leerplan: KOV – GO!/POV/OVSG (omcirkel)

Geraadpleegd leerplan (titel en nummer):

Lichamelijke opvoeding
1ste graad A- en B-stroom
2de en 3de graad D-, D/A- en A-finaliteit
I-II-III-LiOp

Leerplandoelstellingen

 Bewegingsdoelen (Minimaal 2 BD):

LPD 1 De leerlingen voeren in verschillende omgevingen motorische basisvaardigheden en
technieken uit rekening houdend met de evolutie van hun fysieke capaciteiten.

LPD 2 De leerlingen passen in verschillende bewegingsdomeinen tactieken en principes toe met

respect voor de afgesproken regels en rollen in sport en spel.

1/12
 Naam:

 Persoonsdoel(en) (Minimaal 1 PD):

LPD 8 De leerlingen nemen in bewegingssituaties verantwoordelijkheid op door regels, afspraken
en veiligheidsvoorschriften na te leven.

Doelstellingen les

Bewegingsdoelen (Minimaal 2 BD):

 De leerlingen kunnen een pas geven en ontvangen in wisselende situaties (1)
 De leerlingen kunnen een laterale pas geven en ontvangen (2)
 De leerlingen kunnen al lopend een laterale pas geven en ontvangen (3)
 De leerlingen kunnen een meerderheid situatie uitspelen door (laterale)passen te gebruiken en af te
werken op doel met een slagworp. (4)

Persoonsdoel(en) (Minimaal 1 PD):

 De leerlingen kunnen omgaan met winst en verlies. (5)

 De leerlingen voeren een taak uit zoals deze gevraagd wordt door de leerkracht. (6)

Werkvorm(en) & leermiddelen

Oefenvormen
Spelvormen
wedstrijdvormen

Geraadpleegde literatuur
Leysen, H., Dehandschutter, T., Minten, H., & Vandersmissen, P. (2021). Speel je vrij!:
Praktijkboek sportspelen. Gompel&Svacina.

Persoonlijke aandachtspunten met concrete actie en/of lesgebonden leerdoelen vanuit coaching
Aanwezigheid
Duidelijke instructies.

2/12
 Naam:

LESUITWERKING

Didactisch handelen Organisatieschets

Lesdoel + Leerstof/  werkvorm
Tijdstip
nummer bewegingsbeschrijving  foutenanalyse en bijsturing/verfijning
 differentiatie: uitbreiding of afdaling

Functioneel opwarmen
De leerling 10 (Kort opfrissen bij lln wat ze Werkvorm: Oefenvorm
kan... nog weten van handbal, FA + REM:
1 vragen hoe het zat met 3
6 pasritme, passen, 1. De leerlingen staan stil of nemen telkens een korte kegel
opstelling…?)
voor rond te lopen  Regel aanpassen, telkens een
Pasoefening andere kegel zoeken om rond te lopen. Je mag niet twee
keer rond dezelfde of je moet alle vier de kegels van je
Situatie: veld gehad hebben voor je weer dezelfde mag nemen.
De lln staan verdeeld over 2 2. De leerlingen staan te dicht op elkaar  Het speelveld
vakken, telkens in groepjes
groter gaan maken, zo zien ze elkaar beter lopen en
van 5 of 6 personen. Het
veld wordt afgebakend met hebben ze ruimte om te bewegen.
potjes of kegels. Per veldje 3. De leerlingen zien de persoon niet staan naar wie ze
is er ook 1 bal aanwezig. vervolgens moeten passen  laten roepen op elkaar
 Voor extra duidelijkheid Differentiatie:
kunnen ze eventueel per Uitbreiding:
groep hesjes aandoen.
1. Om ter snelst met je groepje een aantal keren (vb. 4x)
Gedrag:
In de groepjes van 5 of 6 rond geraken (tijdsruk).
personen krijgt iedereen 2. de vier vakken mengen door elkaar, nog steeds pas
een nummer van 1 tot 5 of geven op volgorde met je eigen groepje.
van 1 tot 6. Deze nummer Afdaling:
geven ze elkaar binnen de 1. Ze beginnen met eerst het rondje eens te oefenen op
10sec aan het begin
van de oefening. Het doel
een stap tempo i.p.v. looptempo.
van het spel is om de bal 2. Zonder na-actie werken

3/12
Naam:

van nummertje 1naar 3. In een 5-hoek gaan staan en passen naar elkaar uit
nummertje 2 te passen en stilstand, maar wel passen naar het volgende
zo door tot je aan het laatste nummertje.
nummertje van je groep
bent.
Deze nummer past dan
weer door naar nummer 1,
zo begint het weer opnieuw.
We starten met eerst 5
rondjes te passen naar
elkaar terwijl we door elkaar
lopen, er volgt een na-actie
zodat iedereen constant aan
het bewegen is. Telkens als
je een pas hebt gegeven,
loop je rond een potje dat
aan de rand van het veld
staat en kom je weer terug
om de bal te ontvangen en
weer door te passen.

 Passen luidop tellen

(eventueel)

 De gekwetste persoon
gaat kijken dat er geen
loopfouten gebeuren

Criteria:
Letten op een hoge arm
Juiste voet voor bij pas
geven
Vrijlopen
Vangen met twee handen
Snel doorpassen
Oefenen

4/12
 Naam:
De leerling 20 Laterale
kan... pasoefening van
1 minimale beweging
2 naar in beweging
6 (harmonica)
Situatie: De lln staan per
team (van de vorige
oefening) verdeeld over de
vier halve velden. Per veld
staan een aantal kegels
opgesteld (zie foto),
doelgebied is afgebakend, 3 Uitbreiding:
ballen per veld en je
gebruikt de buitenste lijnen
van het basketbalveld. Er
worden doeltjes, matjes of
kegels gezet om naar te
gooien.
Gedrag:
De lln staan per drie klaar
aan de startkegels (deze
zijn geplaatst in de ‘V’ vorm
= opmerking geven dat
deze opstelling in wedstrijd
ook gebruikt wordt voor de
aanval). Eén leerling staat
links, eentje in het midden
en eentje rechts. De bal is
bij de lln die in het midden
staat. De persoon in het
midden start met de bal te
passen naar links of rechts.
Werkvorm: Oefenvorm
FA + REM:
- De leerlingen hebben te veel balverlies  laat ze
dichter bij elkaar staan
- De leerlingen geraken niet vooruit naar het doel 
Aanduidingen maken waar ze daar een bal moete
ontvangen of geven
- De leerlingen laten de bal continu vallen 
terugvallen op passen rechtdoor geven of grotere bal
nemen.
Differentiatie:
1. Afwerken met sprongworp
2. Laterale pas zonder kegelaanduiding
3. Laterale passen geven aan elkaar vanaf middellijn tot
aan de goal
4. Deze situatie porberen uit te spelen met 1 of 2
verdedigers die passief verdedigen (bv. enkel tikken
persoon met bal)
5. Wedstrijd van maken welk team krijgt eerste 3 kegels
om (staan in het doel)
Afdaling:
1. Extra aanduiding waar ze bal moeten ontvangen
en waar weglaten
2. Passen geven in wandeltempo
3. Zonder afwerken werken (focus alleen op passen)
4. Dichter bij elkaar gaan staan (minder verre
passen geven)
5. Ofwel 1 vaste pasgever in het midden die mag
stilstaan (alleen buitenspeler beweegt dan)
5/12
Naam:

De persoon aan de zijkant

die de bal gaat ontvangen
gaat al rustig in beweging
richting de kegel voor hen
(zet ongeveer twee passen
richting kegel, maar is nog
niet aan de kegel), ontvangt
de bal, zet
drie passen en past weer
terug naar het midden
(normaal ben je nu aan de
voorste kegel). De persoon
aan de zijkant keert terug
achterwaarts naar de
beginkegel en zet zich weer
klaar. De middenman doet
juiste hetzelfde als de
buitenspeler (bewegen
naar de kegel en
terugkeren), speelt
vervolgens naar de andere
kant, deze persoon doet
hetzelfde als net aan de
andere kant is gebeurt. Zo
speel je rond tot je aan vijf
passen zit de laatste die
dan de bal ontvangt mag
drie passen richting de goal
zette en afwerken naar
keuze. De volgende groep
begint meteen als de eerste
op goal gaat afwerken, de

6/12
Naam:

anderen keren langs de

zijkant terug. De passen
mogen op een redelijk
tempo gegeven worden (dit
zou al gekend moeten zijn
van de andere jaren
handbal).

Eerste keren mag de

beweging op een rustig
tempo gebeuren, na een
aantal minuten gaan we
het tempo en de beweging
verhogen door een grotere
afstand de maken tussen
de kegels.
Criteria:
- Voor dat ze de bal
krijgen al lichtjes in
beweging zijn
- 3 passen zetten
naar doel toe
- Pivoteren of
opendraaien
- Arm meteen
wapenen na
ontvangst van
de bal. Passen
richting gezicht
geven
- Doelgevaarlijk zijn
- Bal vangen met

7/12
 Naam:

twee handen
Toepassen
De leerling 20 Wedstrijd met meerdere
kan... doelen
+ overtal + eigen keuze
afwerking

8/12
 Naam:
1 Situatie:
3 4 ploegen (dezelfde als de
5 vorige oefeningen, met
hesjes aan), op elke
speelhelft staat een team
klaar. Velden zijn de
buitenste lijnen van het
basketbalveld + potjes die
klaarstaan. De doelen zijn
de twee goaltjes of 2
plinten of de twee matjes
+ de twee kegels aan
beide kanten.
Doelgebied is
afgebakend met potje. 1
bal per veld voorzien +
reserve ballen. We
spelen 3-3 (vliegende
keeper) en 1 reserve en 1
coach (groepje van zes 2
reserve of timekeeper
maken). Gedrag:
We spelen een
vereenvoudigde versie van
het handbal met
aangepaste regels. We
spelen 3-3 met een
vliegende keeper die
telkens mee gaat aanvallen
zodat
er een overtalsituatie
plaatsvind. Ze spelen zoals
op de fotoaangegeven in
Werkvorm: Wedstrijdvorm
FA + REM:
- Komen niet tot doelkansen 
tactische bijsturingen geven zoals als er niemand voor je
staat ga je schieten, staat er een verdediger bij je pas je
door naar een andere persoon die vrij staat.
- Komen niet doelpunten  goaltjes vergroten, meer
goaltjes zetten, keeper op bepaalde lijn laten keepen.
- Aanvallers volgen de V vorm niet of weten niet waar te
gaan staan  Spots op de grond leggen voor
plaatsaanduiding
Differentiatie:
Uitbreiding:
1. 2 Vaste keepers waarbij ook 3 vaste veldspelers,
waardoor overtal weg is.
2. 4-4 met vliegende keeper (ruimtes kleiner + ruit
opstelling)
3. Moet afgewerkt worden na 6 passen
4. Moet afgewerkt worden in sprongworp
Afdaling:
1. Doelzone kleiner maken  dichter bij het doel
uitkomen
2. Speelveld vergroten
3. Verdedigen in zones, zone 1 en zone 2 of op de lijn
verdedigen
4. Eventueel verdediger uit het spel halen en mag weer
meedoen met zijn of haar team als ze gaan aanvallen
(kan complex worden)
5. Vaste kepers, maar kameleon in het aanvalsspel
9/12
Naam:

een ‘V’ vorm zoals al

eerder geoefend. 1 speler
die iets naar achter blijft
en 2 spelers die aan de
buitenkant blijven.
Speler aan de buitenkant
van de ‘V’ staan dicht tegen
de zijlijn. Kan aangeduid
worden met tussen
bepaalde lijnen blijven als
het niet duidelijk is.
De verdediging staat
telkens maar met twee en 1
keeper.

Ze mogen niet dribbelen, ze

geven passen zoals ze
geleerd hebben in de vorige
oefeningen en proberen de
verdediging uit te spelen en
af te werken op de doeltjes
of kegels.

We passen de regels toe

van 3 passen zetten, niet
dribbelen, centeren ( na
doelpunt is gescoord moet
de bal eerst bij de
middelste persoon aan de
middellijn zijn, deze wacht
op de fluit van de scheids
en mag dan een pas geven

10/12
Naam:

(regel die nog even

besproken wordt voor het
begin van de wedstrijden)),
buiten bal voor anderen,
geen contact, actief
bewegen als verdediger(dus
in
beweging zijn), voet bal =
bal voor anderen en buiten
de doelzone blijven (enkel
keeper mag hier in).
Afwerken met sprongworp
is nog niet verplicht maar
mag toegepast worden voor
zij die dat wel al kunnen.
Het levert je 1 bonuspunt
op als je scoort met
sprongworp. Per ploeg is er
minstens 1 reserve speler.
Wisselspelers mogen
gedurende de hele match
gewisseld worden aan de
wisselzone van het team
(na elke minuut sowieso
wisselen, roep ik als lkr) Bij
de groep van zes lln is er
ook 1lln timekeeper, deze
taak wisselt ook na elke
helft of wedstrijd. We
spelen 2 wedstrijdjes, 6 min
+ 30sec time- out (na 3min)
+ tijd voor door te wisselen.

11/12
Naam:

In time-out gaat de coach

van het team bijsturing
geven, minstens 1 werkpunt
waar aan gewerkt moet
worden. Rol van coach
verandert na elke 3min

- Komen niet tot doelkansen 

tactische bijsturingen geven zoals als er niemand voor je
staat ga je schieten, staat er een verdediger bij je pas je
door naar een andere persoon die vrij staat.
- Komen niet doelpunten  goaltjes vergroten, meer
goaltjes zetten, keeper op bepaalde lijn laten keepen.
- Aanvallers volgen de V vorm niet of weten niet waar te
gaan staan  Spots op de grond leggen voor
plaatsaanduiding
Differentiatie:
Uitbreiding:
6. 2 Vaste keepers waarbij ook 3 vaste veldspelers,
waardoor overtal weg is.
7. 4-4 met vliegende keeper (ruimtes kleiner + ruit
opstelling)
Moet afgewerkt worden na 6 passen

12/12