TRƯỜNG ĐH SƯ PHẠM KỸ THUẬT TPHCM

THÍ NGHIỆM
KHOA CN HOÁ HỌC-THỰC PHẨM
HOÁ HỮU CƠ
BỘ MÔN CÔNG NGHỆ HOÁ HỌC

BÁO CÁO THÍ NGHIỆM

BÀI 4 SẮC KÝ CỘT

Ngày thí nghiệm: ĐIỂM

Lớp: Nhóm:

Tên: MSSV:

Tên: MSSV: Chữ ký GVHD

Tên: MSSV:

Tên: MSSV:

A. CHUẨN BỊ BÀI THÍ NGHIỆM

(Sinh viên phải hoàn thành trước khi trước khi vào PTN làm thí nghiệm)

1. Mục tiêu thí nghiệm

- Trình bày được nguyên tắc chung của sắc ký cột.

- Áp dụng được kỹ thuật sắc ký cột để tách và tinh chế các hợp chất hữu cơ.

2. Tính chất vật lý và tính an toàn của các hoá chất

Tên Cấu trúc MW mp (oC) bp (oC) Tỷ Tính
hợp chất trọng an toàn

n-Hexane 86,18 -95 69 0,655

Acetone 58,04 -95 đến 56 – 57 0,791

-93

Ethyl acetate 88,106 -83,6 77,1 0,902

1
 Methanol 32,04 -97,6 64,7 0,7918

Sodium sulfate 142,04 884 1429 2,664

(khan) (khan) (khan) (khan)

Silica gel SiO2 60,0843 1650 2230 2,634 Hít phải bột
(±75) mịn có thể
gây tổn
thướng
đường hô
hấp
Không cháy

3. Quy trình tiến hành thí nghiệm

a) Liệt kê các bước chính thực hiện sắc ký cột

Giai đoạn 1: Chuẩn bị các vật dụng cần thiết.

Giai đoạn 2: Chuẩn bị mẫu nạp cột.

Giai đoạn 3: Chọn hệ dung môi giải ly.

Giai đoạn 4: Nhồi cột.

Giai đoạn 5: Nạp mẫu vào đầu cột.

Giai đoạn 6: Kiểm tra bằng TLC và gộp các phân đoạn.

b) Tiến trình thí nghiệm sắc ký cột chi tiết

Vẽ sơ đồ quá trình thí nghiệm sắc ký cột (gợi ý: dùng hình ảnh)

2
Giai đoạn 1: Chuẩn bị các vật dụng cần thiết.

Bước 4: Chuẩn bị 10 ống nghiệm

Bước 1: Chuẩn bị pipet 5 mL sạch và khô (hũ bi) có đánh số 1-10 để hứng các
làm cột sắc ký phân đoạn từ cột sắc ký.

Bước 2: Cho một cục bông cotton nhỏ Bước 3: Dùng kẹp và giá đỡ cố định
vào cột và dùng cọng kẽm dài vào cuối
cột thẳng đứng.
cột (trước khóa).

Giai đoạn 2: Chuẩn bị mẫu nạp cột

Bước 1: Bước 2: Cho Na2SO4 khan vào dịch chiết

- Cho 1g lá mồng tơi khô cắt nhỏ vào acetone, lắc đều.
cối sứ, dùng chày giã nhuyễn
- Thêm Na2SO4 khan vào acetone
Bước 3:
khuấy đều.
- Gạn phần dịch chiết, bỏ phân rắn, chuyển
- Gạn dịch chiết vào ống nghiệm,
dịch chiết vào cốc 50 mL.
dùng thêm acetone để tráng rửa,
chuyển tất cả dịch acetone vào ống - Làm bay hơi dung môi trên bếp cách thủy,
nghiệm. thu phần cặn làm mẫu chấm bảng TLC.

Giai đoạn 3: Chọn hệ dung môi giải ly.

Dùng TLC để chọn hệ dung môi phù hợp cho CC.

Hệ dung môi phù hợp là hệ dung tách được các vết trong hỗn hợp xa nhất.

3
Giai đoạn 4: Nhồi cột.

Bước 1: Cho 2g silica gel vào cốt

nhỏ và rót hexane vào khuấy đều,
để yên 5 phút.
Bước 5: Tiếp tục thêm dung môi
vào đầu cột không để khô cột.
Để cột chảy liên tục trong một thời
Bước 2: Cho hexane vào ½ cột.
gian cho ổn định trước khi nạp mẫu.
Khóa cột lại. Đặt ống nghiệm hứng
dưới cột.

Bước 4: Gõ nhẹ vào thành cột để

Bước 3: Dùng pipet Pasteur chuyển
đảm bảo không có bọt khí và làm
từ từ hỗn dịch silica gel sệt vào cột,
lớp silica gel trên bề mặt phẳng.
mở khóa cho cột chảy liên tục.
Dùng thêm dung môi tráng rửa và
chuyển tất cả vào cột.

Giai đoạn 5: Nạp mẫu vào đầu cột

Bước 1: Hòa tan mẫu chiết lá mồng tơi trong
1 mL hexance. Giữ lại vài giọt dịch chiết để
so sánh kết quả TLC.
Bước 5: - Thêm dung môi tráng rửa bình.
- Thực hiện nhiều lần đến khi lớp dung môi
đầu cột sạch không còn màu xanh của mẫu.
- Thêm dung môi để cột và bắt đầu mở khóa
giải ly

Bước 2: Mở khóa cột để dung môi chảy

xuống đến mức sát bề mặt lớp silica gel.

Bước 4: Mỗi lần chuyển lượng nhỏ mẫu vào

đầu cột thì mở khóa để lớp dịch chiết chảy
Bước 3: Dùng pipet hút dịch chiết đưa vào xuống thấm vào silica gel. Khóa lại ngay khi
đầu cột bằng cách ria tròn đều quanh thành vừa thấm hết.
cột.

4
Giai đoạn 6: Giải li sắc ký cột

Bước 1: Tiến hành giải ly bắt đầu với hexane. Bước 4: Sử dụng acetone để giải ly dãy màu
Dùng các ống nghiệm hứng phân đoạn với thứ hai nếu nó di chuyển chậm.
dung tích 5 mL mỗi ống.

Bước 5: Liên tục hứng các phân đoạn bằng

Bước 2: Theo dõi màu sắc các dải trên cột. ống nghiệm đến khi toàn bộ dải màu thứ hai
ra khỏi cột.

Bước 3: Khi dải màu thứ nhất xuống đến cuối Bước 6: Xả cột bằng acetone-methanol.
cột, thay đổi hệ dung môi hexance-aceton.

Giai đoạn 7: Kiểm tra bằng TLC và gộp các phân đoạn

Bước 1: Dùng TLC để kiểm tra quá trình. Bước 2: Triển khai TLC với hệ dung môi phù
hợp đã chọn ở bước 2

Bước 3: Những phân đoạn nào có kết quả Bước 4: Đuổi dung môi các phân đoạn chứa
TLC giống nhau thì gom lại chung. các chất đã tinh chế để thu được chất tinh
sạch.

Bước 5: Chấm lại TLC của 3 chất trên cùng 1 Bước 6: Quan sát màu sắc các vết ở điều
bảng: chất mẫu trước khi chạy cọt và 2 chất kiện thường và dưới ánh đèn UV 254 và 365
tinh sạch. nm.

Bước 7: Chụp hình và lưu kết quả. Bước 8: Tính toán Rf các vết.

5
6
B. BÁO CÁO QUÁ TRÌNH THÍ NGHIỆM
(Sinh viên hoàn thành phần này theo từng nhóm thí nghiệm)
1. Mô tả hiện tượng xảy ra trong quá trình thí nghiệm sắc ký cột
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

2. Mô tả hiện tượng xảy ra trong quá trình thí nghiệm sắc ký lớp mỏng sản phẩm tách ra từ sắc ký
cột
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

2. Kết quả sắc ký cột

a) Chất màu vàng
- Thể tích (mL):
- Màu sắc:
- Rf:
b) Chất màu xanh
- Thể tích (mL):
- Màu sắc:

7
- Rf:

3. Kết quả sắc ký lớp mỏng trên sản phẩm thu được
Dán hình TLC của các mẫu: dịch chiết lá mồng tơi, chất màu vàng, chất màu xanh
Hệ dung môi giải ly:

d) Nhận xét
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................