Bài 8. Giới thiệu Kinh tế vĩ mô và đo lường các biến số

Giới thiệu kinh tế vĩ mô và đo
lường các biến số kinh tế vĩ mô
GV: Nguyễn Quỳnh Huy, PhD

Hanoi School of Business and Management
Email: huynquynh@hsb.edu.vn
Phân nhánh Kinh tế học
KINH TẾ HỌC
Economics
Kinh tế học vi mô Kinh tế học vĩ mô

Microeconomics Macroeconomics
2
GDP per capita
3
8%
7,08% 7,02%
7% 6,68% 6,81%
6,24% 6,21%
5,98%
6%
5,25% 5,42%
Tăng trưởng
5%
kinh tế Việt
Nam 4%
2011-2020
3%
2,91%
2%
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Source: GSO (2021)
4
GDP per capita
5
Khủng hoảng nợ công và thâm hụt ngân sách
của Hy Lạp
Huy Nguyen_MET5_3.2024
Nội dung
¨ Tại sao cần hiểu kinh tế vĩ mô?

¨ Đâu là các nội dung chính của kinh tế vĩ mô?
Tại sao cần hiểu Kinh tế vĩ mô?
¨ Hiểu nền kinh tế: đo lường sức khoẻ: GDP, S&I,

Inflation (GDP deflator và CPI), Deflation,
Unemployment, Balance of Payments, Exchange rate,
sources of economic growth (K, L, R, T)
¨ Sự thay đổi của các biến kinh tế ảnh hưởng đến kinh
doanh: COLA (cost of living adjustment), chi phí thực
đơn, risk analysis
¨ Chính sách tài khoá và tiền tệ ảnh hưởng đến doanh số
bán hàng và lợi nhuận
¨ Dự báo để hành động
Kinh tế vĩ mô là gì?
¨ Kinh tế vĩ mô là môn học nghiên cứu về cấu trúc và vận hành

của nền kinh tế, và các chính sách kinh tế.
¨ Các chủ đề môn kinh tế vĩ mô tập trung nghiên cứu bao gồm:
¤ Các yếu tố nào quyết định tăng trưởng kinh tế dài hạn của
một đất nước? Tại sao có nước cải thiện mức sống nhanh? Tại
sao có nước bị đình trệ về kinh tế?
¤ GDP
¤ Thâm hụt thương mại
¤ Lạm phát
¤ Thất nghiệp
¤ Tỷ giá
¨ Các chủ đề môn kinh tế vĩ mô tập trung nghiên cứu bao

gồm:
¤ Yếu tố nào khiến các hoạt động kinh tế biến động? Tại
sao có giai đoạn kinh tế tăng trưởng nhanh? Có giai đoạn
chậm? Tại sao có chu kỳ kinh tế?
¤ Yếu tố nào gây ra thất nghiệp? Tại sao trong giai đoạn
kinh tế thịnh vượng vẫn có một bộ phận dân số bị thất
nghiệp?
¤ Yếu tố nào khiến giá cả tăng? Tại sao tỷ lệ lạm phát cao?
Cần làm gì khi lạm phát cao?
¨ Nền kinh tế có các giai đoạn tổng sản phẩm quốc gia
giảm, hoặc tăng trưởng rất chậm -> suy thoái kinh tế.
Suy thoái kinh tế là giai đoạn khó khăn với mọi người,
các nhà chính trị cũng lo ngại suy thoái kinh tế.
¨ Đặc điểm của suy thoái kinh tế là gì? Yếu tố nào gây ra
suy thoái kinh tế? Các chính sách nào gây ra và hạn
chế suy thoái kinh tế?
¨ Suy thoái kinh tế dẫn đến thất nghiệp tăng.
¨ Một số chính sách kinh tế của chính phủ ảnh hưởng
đến tỷ lệ thất nghiệp. Ví dụ: chính sách lương tối
thiểu, chính sách tăng tuổi nghỉ hưu, chính sách công
nghiệp hóa, v.v.
¨ Mức giá cả trên thị trường luôn tăng liên tục từ năm
này qua năm khác, theo thời gian.
¨ Nền kinh tế luôn có một mức đô lạm phát nhất định.
¨ Tỷ lệ lạm phát thích hợp là mức nào?
¨ Tại sao nền kinh tế có lạm phát? Cung tiền mặt,
chính sách kích cầu,
Nghiên cứu chính sách Kinh tế vĩ mô
q Kinh tế học vĩ mô nghiên cứu các chính sách tác động
đến nền kinh tế:
Ø Chính sách tài khóa
Ø Chính sách tiền tệ
Ø Chính sách thu nhập
Ø Chính sách thương mại
Ø Chính sách tỷ giá hối đoái

Các chủ đề chính
Đo lường các biến số kinh tế vĩ mô: GDP, GDP

1
defaltor
2 Hạch toán thu nhập quốc gia: CPI, S&I
3 Tiền tệ, hệ thống ngân hàng
4 Kinh tế mở: cán cân thanh toán và tỷ giá
5 Mô hình tổng cầu và tổng cung (AD-AS)
6 Chính sách tài khoá và chính sách tiền tệ
7 Tăng trưởng kinh tế
Vòng chu chuyển kinh tế: Tổng giá trị HH và DV=Tổng chi tiêu= Tổng thu
nhập (tiền lương, cho thuê vốn, lợi nhuận); Tổng thu nhập=Tiêu dùng+Tiết
kiệm; Đầu tư DN (máy móc, nhà xưởng...)=Tiết kiệm; toàn bộ chi tiêu
Tổng thu nhập Tổng chi tiêu
Doanh thu Thị trường hàng hoá Chi tiêu

và dịch vụ
Bán HH-DV cuối cùng Mua HH-DV
DN Hộ GĐ
Đầu vào SX Vốn, lao động,

Thị trường các tài nguyên, CN
yếu tố sản xuất
Lương, lãi suất,
Thu nhập
tiền thuê, lợi nhuận Huy Nguyen_MET5_3.2024
Đo lường kinh tế vĩ mô
Tổng sản phẩm quốc nội (GDP):

¨ Định nghĩa: Giá trị thị trường của toàn bộ sản phẩm và dịch vụ
cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi lãnh thổ một quốc gia
trong một khoảng thời gian nhất định
¨ Giá trị thị trường:
¨ Toàn bộ SP cuối cùng:
¨ Phạm vi lãnh thổ:
¨ Một khoảng thời gian: hiện tại
¨ NHập khẩu: Tăng tiêu dùng-Nhập khẩu
True or False
A piano is produced in 2019 and valued at $8,000.

It does not sell until 2021 and is sold for $8,000.
So the $8,000 gets recorded in GDP for 2021 since that is when it
sells.
On Sept 24, 2021 Joi buys some IBM stock from Fred and pays Fred
$10,000 for it. There are no transaction fees or broker fees. It’s just a
transaction between these two.
When calculating GDP for 2021 you include this $10,000.
Lưu ý
ü Giá trị hàng hóa trung gian không được tình vào GDP
ü Các giao dịch không được phản ánh bằng giá cả thị
trường thì không được tính vào GDP
ü Các dịch vụ mang tính chất chuyển nhượng không được

tính vào GDP (transfer payment): ko tạo ra giá trị hàng hoá
dịch vụ mới: lương hưu, học bổng, trợ cấp cho DN
Thuật ngữ
§ Hàng hóa dịch vụ cuối cùng: final goods

§ Phân biệt hàng hóa trung gian – Hàng hóa cuối cùng
§ Lúa mỳ (1) à Bột mỳ (2) à Bánh mỳ (3) à cửa
hàng bánh mỳ Doner (4) à người tiêu dùng.
§ 2 hàng hoá đặc biệt là hàng hoá cuối cùng: máy móc
thiết bị và nguyên vật liệu trong kho (tồn kho:
inventories)
THU NHẬP, CHI TIÊU CỦA NỀN KINH TẾ VÀ
LUỒNG CHU CHUYỂN
Đối với tổng thể nền kinh tế
Tổng thu nhập = tổng chi tiêu
Tổng chỉ tiêu được ưa chuộng hơn
NIA: National Income Accounts: Tổng giá trị và tổng chi tiêu
Đo lường kinh tế vĩ mô
Tổng sản phẩm quốc nội (GDP): Phương pháp chi tiêu
GDP = G + C + I + NX
G: chi tiêu chính phủ (chi thường xuyên, chi đầu tư)
Consumption: tiêu dùng tư nhân (mua sắm hàng hoá lâu bền, ko lâu bền,
dịch vụ, ko bao gồm mua nhà mới)
I: đầu tư của doanh nghiệp (mua máy móc thiết bị, mua nhà mới của DN và
người dân, chênh lệch hàng tồn kho)
NX: xuất khẩu ròng = XK – NK (Ex-Im): exports-imports
Cán cân thương mại: trade balance: Ex-Im>0 (thặng dư), Ex-Im<0( thâm
hụt)
Tổng thu nhập (Y)=tổng chi tiêu (GDP)=C+I+G+NX
Tổng chi tiêu nội địa: C+I+G (domestic absorbtion)=A
Y-A=NX; Y-A>0 thì NX>0; Ngược lại nếu Y-A<0 thì NX<0
a. Phương pháp chi tiêu
Ø Tiêu dùng (C) – là giá trị của mọi hàng hoá và dịch vụ
(trừ nhà ở mới), được mua bởi các hộ gia đình. Nó bao
gồm:
Ø Hàng hóa lâu bền (vòng đời dài)
Ø Hàng hóa không lâu bền (vòng đời ngắn)
Ø Dịch vụ (những công việc phục vụ NTD)
Ø Đầu tư (I)
Ø Là chi tiêu cho tư bản (nhân tố sản xuất)
Ø Là chi tiêu cho hàng hoá phục vụ mục đích tiêu dùng
trong tương lai.
Ø Đầu tư (I) – bao gồm:

q Đầu tư cố định của doanh nghiệp
Ø chi tiêu cho nhà xưởng và thiết bị mà doanh nghiệp sử dụng
để sản xuất ra các hàng hoá và dịch vụ khác
q Đầu tư cố định của dân cư
Ø chi tiêu cho nhà ở của người tiêu dùng và chủ đất
q Đầu tư hàng tồn kho
Ø thay đổi giá trị hàng tồn kho của doanh nghiệp
Chi tiêu chính phủ (G): Mua sắm của chính phủ
Ø G bao gồm mọi khoản chi tiêu của chính phủ cho hàng hoá
và dịch vụ – chi tiêu của chính phủ cho hàng hoá và dịch vụ
công cộng gồm: chi đầu tư công, chi thường xuyên (an ninh
quốc phòng, hành chính sự nghiệp, luật pháp,..)
Ø G không bao gồm các khoản chuyển giao thu nhập (trợ cấp
nói chung, không phát sinh hàng hóa).

Thảo luận
§ Học bổng chính phủ cho sinh viên có tính vào GDP?
§ Thu nhập từ bán đồ cổ?
§ Thu nhập từ lương hưu?

§ Dịp Tết tiêu dùng của hộ gia đình như bánh kẹo, rượu
nhập khẩu từ Nga tăng, làm cho C tăng khoảng 10%, có
ảnh hưởng như thế nào đến GDP Việt Nam?
Ø Xuất khẩu ròng (NX = X – IM): Cán cân thương mại

Ø X - giá trị hàng Xuất khẩu
Ø IM - giá trị hàng Nhập khẩu.
ü Xuất khẩu là những hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong
nước nhưng bán ra nước ngoài.
ü Nhập khẩu là những hàng hóa và dịch vụ được sản xuất ở
nước ngoài nhưng tiêu thụ trong nước.
ü Chênh lệch giữa xuất khẩu và nhập khẩu còn được gọi là cán
cân thương mại. Huy Nguyen_MET5_3.2024
b. Phương pháp thu nhập
GDP = W + R + i + Pr + Te + Dep
Trong đó:
• W: thu nhập từ tiền công, tiền lương
• R: thu nhập từ cho thuê đất đai và đầu vào khác
• i: thu nhập từ lãi
• Pr: lợi nhuận
• Te: Thuế gián thu ròng (thuế gián thu – trợ cấp)
• Dep: Khấu hao
GDP danh nghĩa, GDP thực tế
v GDP danh nghĩa (nominal GDP) và GDP thực tế (real GDP)

Ø GDP danh nghĩa tính theo giá hiện hành pt: GDP 2021: giá của 2021*
lượng của 2021; Nominal GDP của 2022=P của 2022*Q của 2022
GDP danh nghĩa : GDPtn = Σ Qit Pit
Ø GDP thực tế tính theo giá cố định P0 (giá gốc/so sánh): giả sử năm gốc là
2010: Giá của 2010*lượng của 2021; Real GDP in 2022=P của 2010*Q
của 2022
GDP thực tế: GDPtr = Σ Qit Pi0
Chỉ số giảm phát GDP=GDP danh nghĩa*100/GDP thực tế
Tỷ lệ lạm phát=(Chỉ số giảm phát của năm t-Chỉ số giảm phát của năm t-
1)*100/Chỉ số giảm phát của năm t-1
GDP và phúc lợi kinh tế
GDP bình quân đầu người (phản ánh cuộc sống dân cư)=Real GDP/POP
Tăng trưởng kinh tế (tăng real GDP) (g)= (real GDP của năm t - real GDP của t-
1)*100/real GDP của năm t-1
Real GDP của VN 2021: 320 tỷ
Real GDP của VN năm 2020: 340 tỷ
Hãy tính g? -5.88%: suy thoái kinh tế,
GDP không phải là chỉ tiêu hoàn hảo để phản ánh phúc lợi quốc gia, nó có những hạn
chế:
ü Không tính đến sự cải thiện về chất lượng hàng hóa và dịch vụ
ü Không tính đến kinh tế phụ gia đình
ü Không tính đến hoạt động kinh tế ngầm
ü Không tính đến chất lượng môi trường
ü Không tính đến công bằng xã hội.
Natural Disasters, Diseases

Luyện tập
3. Mặc dù được tính vào đầu tư nhưng tại sao việc mua những chiếc
máy xúc/máy gạt từ Trung Quốc bởi các công ty Việt Nam lại không
làm tăng GDP của Việt Nam?
4. Hãy chỉ ra những tác động ngay lập tức đến GDP của Việt Nam và
các thành phần của nó trong các trường hợp sau:
a. Bà Loan nhận được lương hưu.
b. Anh Dũng mua một chiếc xe hơi thể thao từ Ý.
c. Anh Quang mua những dụng cụ sản xuất sản xuất trong nước
cho công ty xây dựng của anh ta.
Luyện tập
Giả sử một nền kinh tế sản xuất chỉ 3 loại sản phẩm sau: điện thoại, đường và nước ngọt. Giả
sử một nửa lượng đường được sử dụng để sản xuất nước ngọt và một nửa còn
lại được mua bởi các hộ gia đình.
Sản phẩm Lượng Giá
Điện thoại 15 200
Đường 500 1.00
Nước ngọt 800 0.75
a. Tính GDP danh nghĩa của nền kinh tế này.
b. Giả sử rằng so với năm cơ sở giá của điện thoại đã tăng gấp đôi, trong khi giá của
các sản phẩm khác không đổi. Hãy tính GDP thực và chỉ số điều chỉnh GDP.
Luyện tập
7. Tiền lương bạn nhận được trong năm nay cao hơn năm
ngoái. Liệu điều đó có nghĩa là thu nhập thực của bạn đã tăng
hay không? Hãy giải thích.
8. GDP thực của Việt Nam cao hơn rất nhiều so với 20 năm
trước đây. Điều này cho bạn biết gì, và không cho bạn biết gì về
phúc lợi kinh tế của người Việt Nam?
Các chỉ tiêu đo lường thu nhập khác
§ GNP = GDP + NFA
§ NFA: chênh lệch thu nhập của dân cư trong nước

kiếm từ nước ngoài trừ đi thu nhập của dân cư
nước ngoài kiếm tại Việt Nam
Các chỉ tiêu đo lường thu nhập khác
§ Thu nhập cá nhân: PI
§ Thu nhập khả dụng: Yd = PI - Td
n Td: Thuế trực thu
n Yd =C+S
Trao đổi
¨ Làm quen với các bộ dữ liệu GDP của Việt Nam

¨ Hiểu cơ cấu dữ liệu của Tổng cục thống kê
www.gso.gov.vn
¨ Thực hành tính toán thử GDP danh nghĩa và thực tế
khi hiểu và nắm vững các thành phần

Bài 8. Giới thiệu Kinh tế vĩ mô và đo lường các biến số

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bài 8. Giới thiệu Kinh tế vĩ mô và đo lường các biến số

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Giới thiệu kinh tế vĩ mô và đo

lường các biến số kinh tế vĩ mô

GV: Nguyễn Quỳnh Huy, PhD

Kinh tế học vi mô Kinh tế học vĩ mô

Source: GSO (2021)

¨ Tại sao cần hiểu kinh tế vĩ mô?

¨ Hiểu nền kinh tế: đo lường sức khoẻ: GDP, S&I,

¨ Kinh tế vĩ mô là môn học nghiên cứu về cấu trúc và vận hành

¤ Thâm hụt thương mại

¨ Các chủ đề môn kinh tế vĩ mô tập trung nghiên cứu bao

Ø Chính sách tiền tệ

Ø Chính sách thu nhập

Ø Chính sách thương mại

Ø Chính sách tỷ giá hối đoái

Đo lường các biến số kinh tế vĩ mô: GDP, GDP

Tổng thu nhập Tổng chi tiêu

Doanh thu Thị trường hàng hoá Chi tiêu

Đầu vào SX Vốn, lao động,

Tổng sản phẩm quốc nội (GDP):

¨ Toàn bộ SP cuối cùng:

¨ Phạm vi lãnh thổ:

¨ Một khoảng thời gian: hiện tại

¨ NHập khẩu: Tăng tiêu dùng-Nhập khẩu

A piano is produced in 2019 and valued at $8,000.

ü Các dịch vụ mang tính chất chuyển nhượng không được

§ Hàng hóa dịch vụ cuối cùng: final goods

Đối với tổng thể nền kinh tế

Tổng thu nhập = tổng chi tiêu

Tổng chỉ tiêu được ưa chuộng hơn

Ø Hàng hóa lâu bền (vòng đời dài)

Ø Hàng hóa không lâu bền (vòng đời ngắn)

Ø Dịch vụ (những công việc phục vụ NTD)

Ø Là chi tiêu cho tư bản (nhân tố sản xuất)

Ø Đầu tư (I) – bao gồm:

quốc phòng, hành chính sự nghiệp, luật pháp,..)

nói chung, không phát sinh hàng hóa).

§ Thu nhập từ bán đồ cổ?

§ Thu nhập từ lương hưu?

Ø Xuất khẩu ròng (NX = X – IM): Cán cân thương mại

v GDP danh nghĩa (nominal GDP) và GDP thực tế (real GDP)

Natural Disasters, Diseases

hay không? Hãy giải thích.

phúc lợi kinh tế của người Việt Nam?

§ GNP = GDP + NFA

§ NFA: chênh lệch thu nhập của dân cư trong nước

§ Thu nhập cá nhân: PI

§ Thu nhập khả dụng: Yd = PI - Td

n Td: Thuế trực thu

¨ Làm quen với các bộ dữ liệu GDP của Việt Nam

You might also like