Scenariusz lekcji

Zjednoczenie Włoch i Niemiec

Cele lekcji:
Uczeń :
− poprawnie posługuje się terminami: Piemont, wyprawa „tysiąca czerwonych koszul”,
II Rzesza Niemiecka,
− określa czas wydarzeń : 1861 r. – powstanie Kró lestwa Włoch, 1864 r. – wojna Prus i
Austrii z Danią, 1866 r. – klęska Austrii w wojnie z Prusami, 1867 r. – powstanie
Związku Pó łnocnoniemieckiego, lata 1870–1871 – wojna prusko-francuska, 1871 r. –
zjednoczenie Niemiec (utworzenie Cesarstwa Niemieckiego),
− omawia rolę postaci: Giuseppe Garibaldiego, Ottona von Bismarcka, Henriego Dunanta,
− przedstawia kolejne etapy procesu zjednoczenia pań stw włoskich i pań stw
niemieckich,
− wskazuje na mapie zmiany terytorialne wynikające z przebiegu zjednoczenia Włoch i
Niemiec,

Metody:
− metoda aktywizująca – linia czasu,
− rozmowa kierowana,
− elementy wykładu,
− praca z tekstem podręcznika,
− praca z mapą,
− praca z materiałem ilustracyjnym.

Formy pracy:
indywidualna, grupowa, zbiorowa.
Środki dydaktyczne:
− podręcznik „Wczoraj i dziś 7” (s. 71–75),
− zeszyt ćwiczeń „Wczoraj i dziś 7” (s. 32–33),
− dwie linie czasu do uzupełnienia.

Przebieg lekcji:
Faza wprowadzająca
1. Czynności organizacyjne: sprawdzenie obecności i podanie tematu lekcji.
2. Podczas rozmowy zainicjowanej przez nauczyciela uczestnicy zajęć przypominają,
jaka była sytuacja pań stw włoskich i pań stw niemieckich, w szczegó lności Prus, po
kongresie wiedeń skim. Mogą posłużyć się informacjami ze s. 10 podręcznika.
3. Uczniowie zapoznają się z informacją dotyczącą najważniejszych zagadnień , na któ re
będą musieli zwró cić uwagę w trakcie lekcji („Na co będę zwracać uwagę”, podręcznik, s.
71).
Faza realizacyjna
1. Nauczyciel w kró tkim wykładzie opowiada o dążeniach zjednoczeniowych we
Włoszech i w Niemczech w pierwszej połowie XIX w. Przedstawia przyczyny
podejmowanych działań oraz ró żne koncepcje zjednoczenia (tzn. koncepcje
zjednoczenia Włoch, oraz plan zjednoczenia Niemiec realizowany przez Ottona von
Bismarcka).
2. Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy. Zadaniem zespołó w jest przygotowanie linii
czasu prezentujących proces zjednoczenia Włoch (grupy I i II) i Niemiec (grupy III i IV),
zgodnie z poleceniami otrzymanymi od prowadzącego (zadania zamieszczono w
Materiałach dla ucznia). Nauczyciel zawiesza na tablicy dwie linie czasu z miejscami na
wpisanie dat oraz wydarzeń
(przykładowe linie czasu znajdują się w Materiałach dla nauczyciela). Uczniowie mają 10
minut na uzupełnienie schemató w i przygotowanie wystąpień .
3. Po upływie wyznaczonego czasu przedstawiciele grup uzupełniają odpowiednie
odcinki linii czasu oraz opowiadają o prezentowanych wydarzeniach. Nauczyciel
kontroluje, aby kolejne fragmenty były wypełniane w sposó b umożliwiający
następnemu zespołowi dopisanie właściwych treści.
4. Uczniowie wykonują zadanie 1. z karty pracy „Zjednoczenie Włoch i Niemiec”. Osoba
chętna odczytuje prawidłowe rozwiązanie, a następnie z pomocą nauczyciela uzasadnia
swoją odpowiedź – pokazuje na mapie w podręczniku (s. 71) tereny, któ re zostały
przyłączone do Włoch w wyniku wymienionych wydarzeń .
5. W ramach uporządkowania zdobytych informacji o zjednoczeniu Niemiec uczniowie
wykonują zadanie 3. ze s. 32 zeszytu ćwiczeń .
6. Nauczyciel podkreśla fakt, że zjednoczenie Włoch i Niemiec miało poważne skutki nie
tylko dla nowo powstałych pań stw, lecz także dla całej Europy, Następnie poleca
uczniom zapoznać się z tekstem Czerwony Krzyż (podręcznik, s. 72) i zadaje pytanie na
forum klasy: Kto, kiedy i dlaczego zdecydował o założeniu organizacji nazwanej
Czerwonym Krzyżem?.
Faza podsumowująca
Uczniowie wspó lnie z nauczycielem rozwiązują zadanie 2. z karty pracy dotyczące
podobień stw i ró żnic w przebiegu zjednoczenia Włoch i Niemiec. Wyznaczone osoby
ustnie uzasadniają każdą z części odpowiedzi.
Zadanie domowe
Wykonaj ćwiczenia z zeszytu ćwiczeń s. 32–33.

Krótki opis metody – linia czasu

Celem tej metody jest chronologiczne uporządkowanie wydarzeń składających się na
określony proces historyczny.
Graficzne przedstawienie następujących po sobie faktó w pozwala na
usystematyzowanie zdobytych wiadomości.
Na linii, któ rą nauczyciel umieszcza na tablicy, wskazane są kluczowe daty. Zadaniem
ucznió w jest uzupełnienie schematu informacjami o wydarzeniach, któ re rozegrały się
we wskazanych okresach, oraz zapisanie ostatecznego rezultatu na koń cu linii.
Uczestnicy zajęć mogą pracować nad poszczegó lnymi odcinkami w grupach
– po upływie wyznaczonego czasu przedstawiciele zespołó w zapisują we właściwych
miejscach opracowane rozwiązania.
Materiały dla ucznia

Zadania dla grupy I

Zapoznajcie się z tekstem Zjednoczenie Włoch ze s. 71–72 podręcznika. Następnie
wymień cie wydarzenia z lat 1859–1860, któ re doprowadziły do powstania Kró lestwa
Włoch. Wybierzcie spośró d siebie sekretarza, któ ry uzupełni linię czasu zawieszoną na
tablicy, oraz sprawozdawcę, któ ry wyjaśni okoliczności wskazanych wydarzeń .

Zadania dla grupy II

Zapoznajcie się z tekstem Rzym stolicą zjednoczonych Włoch ze s. 72 podręcznika.
Następnie wymień cie wydarzenia z lat 1861–1871, któ re doprowadziły do pełnego
zjednoczenia Włoch. Wybierzcie spośró d siebie sekretarza, któ ry uzupełni linię czasu
zawieszoną na tablicy, oraz sprawozdawcę, któ ry wyjaśni okoliczności wskazanych
wydarzeń .

Zadania dla grupy III

Zapoznajcie się z zawartością ramki z podziałem na wojny, skupcie się na wojnach z
Danią i Austrią – s.73 z podręcznika oraz z notatką zamieszczoną w ramce Austro-Węgry
– s. 74. Następnie wymień cie wydarzenia z lat 1864–1867, któ re doprowadziły do
powstania Związku Pó łnocnoniemieckiego. Wybierzcie spośró d siebie sekretarza, któ ry
uzupełni linię czasu zawieszoną na tablicy, oraz sprawozdawcę, któ ry wyjaśni
okoliczności wskazanych wydarzeń .

Zadania dla grupy IV

Zapoznajcie się z tekstem w ramce Wojna z Francją – s. 73 oraz tekstem Zjednoczenie
Niemiec na s. 74 podręcznika. Następnie wymień cie wydarzenia z lat 1870– 1871, któ re
doprowadziły do powstania II Rzeszy Niemieckiej. Wybierzcie spośró d sekretarza, któ ry
uzupełni linię czasu zawieszoną na tablicy, oraz sprawozdawcę, któ ry wyjaśni
okoliczności wskazanych wydarzeń .