PRZEPIS to opis czynności prowadzących do wykonania potrawy kulinarnej.

Przepis ułożony jest według jednego schematu i zawiera kolejno:

- nazwę potrawy i ewentualnie krótkie wprowadzenie;
- listę potrzebnych składników wraz z podaniem ich ilości, czasem także
specjalne wyposażenie niezbędne do przygotowywania potrawy;
- opisane krok po kroku kolejne czynności prowadzące do otrzymania potrawy,
wraz z podaniem czasu niektórych działań, np. obróbki termicznej;
sposób podania potrawy;
- niekiedy informacje dodatkowe, w rodzaju zamienników niektórych
składników, stopnia trudności przygotowywania potrawy, jej kosztu lub
wartości energetycznej.

Przykładowy przepis
Sałatka brokułowa
Czas przygotowania: ok. 20 minut
Składniki: 1 brokuł, pęczek rzodkiewek, puszka czerwonej fasoli, ser feta,
ząbek czosnku, jogurt naturalny, sól ziołowa, pieprz
Sposób przygotowania: Pokrój brokuł na kawałeczki i wrzuć je do gotującej się
wody na 2 minuty, a później osusz i poczekaj aż wystygną. Następnie pokrój
rzodkiewki na 2-4 części i dodaj do osuszonego i zimego brokuła. Później
wyciągnij z puszki fasolkę i opłucz ją na sitku zimną wodą, a gdy fasolka
wyschnie, dodaj do brokuła i rzodkiewki. Po tym dodaj do tego jeszcze
pokrojony w kosteczkę ser feta. Pomieszaj wszystkie składniki. Na końcu zrób
sos czosnkowy, mieszając jogurt naturalny z ząbkiem czosnku, solą ziołową
oraz pieprzem, a gdy będzie już gotowy, polej nim sałatkę.

INSTRUKCJA to krótkie i zwięzłe wskazówki dotyczące używania jakiegoś

przedmiotu. Może to być również zestaw zasad gry, sposób zażywania lekarstwa
lub sposób postępowania w określonym przypadku (np. postępowanie na
wypadek wybuchu pożaru). Najbardziej znaną odmianą instrukcji są przepisy
kulinarne.
ŻELAZNE ZASADY
Pisz maksymalnie zwięźle i precyzyjnie. Masz tak poinstruować odbiorcę,
aby bez zastanawiania się wiedział, co ma robić.
Używaj bezokoliczników lub czasowników w trybie rozkazującym.
Nie stosuj niepotrzebnych przymiotników ani ozdobników stylistycznych.
Zadbaj o logiczną kolejność punktów instrukcji.

Przykład instrukcji
Instrukcja obsługi żelazka (pół żartem, pół serio)
Ustaw żelazko na podstawce.
Upewnij się, że nie odcięli ci prądu.
Zbiorniczek na wodę napełnij wodą destylowaną.
Termostatem ustaw pożądaną temperaturę, zależną od prasowanej tkaniny
(patrz: metka na ubraniu).
Przewód włącz do gniazdka sieci elektrycznej stroną zakończoną wtyczką.
Nie uciekaj, jeśli zapali się czerwona lampka. To sygnał pracy urządzenia, a nie
alarm.
Gdy lampka zgaśnie, sprawdź poślinionym palcem, czy żelazko ma dostatecznie
wysoką temperaturę.
W przypadku oparzenia palca odszukaj instrukcję „Pierwsza pomoc przy
oparzeniach”.
Jeśli z palcem wszystko w porządku, prasuj.
Aby dowiedzieć się, jak prasować, odszukaj instrukcję „Prasowanie w pięciu
krokach”.
Po skończonym prasowaniu wyciągnij przewód z gniazdka.
Żelazko postaw na tylnej części, aby wystygło. Nie stawiaj go powierzchnią
prasującą na niczym.
W przypadku zapomnienia o powyższym punkcie i zapalenia się powierzchni,
na której stoi żelazko, odszukaj instrukcję „Wzywanie straży pożarnej”.
Gdy żelazko będzie już zimne, schowaj je.

OPOWIADANIE to krótka forma literacka, której cechą charakterystyczną

jest prozatorski język. Opowiadanie składa się z trzech części:
- wstępu, w którym powinna zostać zarysowana akcja,
- rozwinięcia, dzięki któremu czytelnik poznaje główne perypetie bohaterów i
ich przygody,
- zakończenia, stanowiącego podsumowanie akcji.
W opowiadaniu narracja najczęściej prowadzona jest w pierwszej osobie liczby
podstawowej lub całkowicie.

OPIS OBRAZU to rodzaj wypowiedzi, która ma za zadanie przedstawić

dane dzieło malarskie. W opisie obrazu muszą znaleźć się:
- wstęp zawierający ogólne informacje na temat dzieła (tytuł, autor, jaką
techniką został wykonany, kiedy powstał, jakiej jest wielkości, kogo
przedstawia (jeśli wiemy), gdzie się znajduje itp.),
- dokładny opis tego, co jest na nim namalowane (należy używać zwrotów np.
na pierwszym planie, na drugim planie, po lewej, w centralnej części, w
prawym górnym rogu, rozmyte lub ostre kontury itp.). Należy określić technikę
malarską oraz epokę, w której został wykonany obraz.
- zakończenie, w którym możemy wyrazić swoje subiektywne zdanie na temat
odbioru, emocji, a także sposobu oddziaływania na nas opisywanego dzieła.
RODZINA WYRAZÓW to grupa wyrazów mających wspólny rdzeń, czyli
pochodzących od tego samego wyrazu podstawowego, który sam również
wchodzi w jej skład.
Przykład
brat – bratowa, bratać się, bratni, braterstwo, bratanek
dom – domostwo, domek, domownik, zadomowić się, domowy, udomowiony

Przykład 1 -rodziną jest grupa wyrazów kura, kurczę, kurczak, kurka, kur –
wszystkie zawierają ten sam rdzeń (kur) i dotyczą przedstawicieli drobiu.

Przykład 2 -rodziną jest grupa wyrazów mur, murek, murarka, murowany,

murarz – wszystkie mają ten sam rdzeń (mur) i dotyczą ściany z cegieł lub
kamieni.

Wyrazy pokrewne to wyrazy mające rdzeń wspólny z innymi wyrazami

Przykład 1- grupa wyrazów pokrewnych należących do rodziny wyrazu „syn”

syn, synek, synuś, syneczek, synulek, synowa, synowica, usynowić,
usynowiony, synowski
Przykład 2 - grupa wyrazów pokrewnych należących do rodziny wyrazu „czytać”
czytać, czytywać, przeczytać, odczytać, wyczytać, zaczytać
się, czytanie, czytelnia, czytelnik, czytelniczka, czytnik, czytelniczy, czyteln
iany, odczyt
Przykład 3 - grupa wyrazów pokrewnych należących do rodziny wyrazu „malować”
malować, namalować, zamalować, odmalować, zmalować, wymalować,
przemalować, malowanie, malunek, malowidło, malarz, malarka,
namalowany, zamalowany, przemalowany