มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี

หน ้า ๒๖
ตัง้ ใจสุจริตติดตามมาด้วยกตเวทีอนึ่ ง พระสุรยิ ศรีกย็ า่ สนทยาสายัณห์แล้ว เป็ นเวลาพระ
ลูกแก้วจะอยากนมกาหนดเสวย พระเจ้าพีข่ องน้องเอ๋ยพระสามรา ขอเชิญกลับไปยังรัตน
คูหาห้องแก้วแล้วจะได้เชยชมซึ่งลูกรักและเมียขวัญ

คาแปล ตามมาด้วยความกตัญญูและบริสุทธิ์ใจ ตอนนี้พระอาทิตย์ใกล ้จะตกดิน

แล ้ว เป็ นเวลาทีจ่ ะต้องให้นมลูก ขอให้พๆ่ี ทัง้ สามกลับไปหาลูกเมียทีบ่ า้ น

คาศัพท์
สายัณห์ แปลว่า เวลาเย็น
พระสุรยิ ศรี แปลว่า พระอาทิตย์
อนึ่ งน้องนี้ จะแบ่งปันผลไม้ให้สกั กึ่ง อีกครึ่งหนึ่ งนั้นน้องจะขอไปฝากพระหลาน
น้อยๆ ทัง้ สองรา มคฺค เม เทถ ยาจิตา พระพีเ่ จ้าทัง้ สามของน้องเอ่ย จงมีจติ คิด
กรุณาสังเวชบ้าง

คาแปล น้องจะแบ่งผลไม้ให้พๆ่ี ส่วนหนึ่ง อีกส่วนจะนากลับไปให้

ลูกๆ พีๆ่ โปรดเห็นใจน้อง

คาอ่านภาษาบาลี
มคฺค เม เทถ ยาจิตา อ่านว่า มัก-คัง-เม-เท-ถะ-ยา-จิ-ตา

คาศัพท์
สองรา แปลว่า สองคน
ขอเชิญล่วงครรไลให้หนทางพนาวันอันสัญจรแก่นอ้ งที่วงิ วอนอยู่น้ ี เถิด
ตโย เทวปุตตฺ า เทพเจ้าทัง้ สามองค์ทรงได้ฟงั พระเสาวนี ย ์ พระมัทรีเธอ
ไหว้วอนขอหนทาง พระพักตร์นางนองไปด้วยน้ าพระเนตร

คาแปล เทพทัง้ สามได้ฟงั นางมัทรีออ้ นวอนขอให้พๆ่ี หลีกทางให้

นางกลับ ใบหน้าของนางมัทรีเต็มไปด้วยนา้ ตา

คาอ่านภาษาบาลี
ตโย เทวปุตตฺ า อ่านว่า ตะ-โย-เท-วะ-ปุด-ตา

คาศัพท์
พระเสาวนีย ์ แปลว่า คาสัง่ ของพระราชินี
พระพักตร์ แปลว่า ใบหน้า
นา้ พระเนตร แปลว่า นา้ ตา
เทพเจ้าก็สงั เวชในวิญญาณ ก็พากันอุฏฐาการคลาไคลให้มรคา
แก่พระยานางมัทรี พอแจ่มแจ้งแสงสีศศิธรนางก็ยกหาบคอน
ขึ้นใส่บ่า เปลื้องเอาพระภูษามาคาดพระถันให้มนั ่ คง

คาแปล เทพทัง้ สามเกิดความสงสารนางมัทรี จึงพากันลุกขึ้น

หลีกทางให้นางมัทรีกลับเมือ่ พระจันทร์ข้นึ นางมัทรีรบี ยกหาบขึ้นบ่า
และถอดผ้านุ่งมารัดหน้าอกให้แน่น

คาศัพท์
อุฏฐาการ แปลว่า ลุกขึ้น
คลาไคล แปลว่า ไป เคลือ่ นไป
มรคา แปลว่า ทาง
ศศิธร แปลว่า พระจันทร์
พระภูษา แปลว่า ผ้านุ่ง
พระถัน แปลว่า หน้าอก
วิ่งพลางนางทรงกรรแสงพลางยะเหยาะเหย่าทุกฝี ย่างไม่หย่อนหยุด
พักหนึ่ งก็ถงึ ที่สดุ พระอาวาสที่พระลูกเจ้าเคยประพาสแล่นแล่น
ประหลาดแล้วแลไม่เห็นก็ใจหายดัง่ ว่าชีวติ นางจะวางวายลงทันที จึง่
ตรัสเรียกว่าแก้วกัณหาพ่อชาลีของแม่เอ่ย แม่มาถึงแล้ว เหตุฉไนไย
ลูกแก้วจึง่ มิมาเล่า

คาแปล นางมัทรีวง่ิ กลับไปร้องไห้ไป เมือ่ ถึงทีๆ่ ลูกๆมักจะมาเทีย่ ว

เล่นกลับไม่เจอลูก ทัง้ ตะโกนเรียกกัณหากับชาลีวา่ แม่กลับมาแล ้วก็
ไม่มวี แ่ี วว เหมือนหัวใจนางจะสลายลงตรงนัน้

คาศัพท์
กรรแสง แปลว่า ร้องไห้
พระอาวาส แปลว่า ทีอ่ ยู่
ประพาส แปลว่า เทีย่ ว
แล่นแล่น แปลว่า วิง่
 ผู้จัดทา

1. นาย ณฐนนท์ ศรีเถือ่ น ม.๕/๒ เลขที๑่

2. นางสาวกัญญาพัชร พินทอง ม.๕/๒ เลขที๒่ ๗
3. นางสาว ตรีทพิ ย์นิภา จิตต์โกมุท ม.๕/๒ เลขที๔่ ๑