‫‪Ministry of Higher Education and Scientific research‬‬

‫بەش ‪ :‬كوردى بەیانیان‬

‫كۆلێژ ‪ :‬پەروەردەی بنەرەتی‬

‫زانكۆ ‪ :‬سه‌الحه‌ددین – هه‌ولێر‬

‫بابەت ‪ :‬پێوانەو هەلسەنگاندن‬

‫پەرتووکی کۆرس – قۆناغی سێیه‌ ‌م‬

‫ناوی مامۆستا ‪ :‬م‪ .‬ى‪.‬جوان احمد حمد سعيد‬

‫ساڵی خوێندن‪2022-2023 :‬‬

‫‪Directorate of Quality Assurance and Accreditation‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی دڵنیایی جۆری و متمانه‌به‌خشین‬

 ‫‪Ministry of Higher Education and Scientific research‬‬

‫پەرتووکی کۆرس‬
‫‪Course Book‬‬
‫پێوانەو هەلسەنگاندن‬ ‫‪ .1‬ناوى كۆرس‬

‫م‪.‬ى ‪ .‬جوان احمد حمد سعيد‬ ‫‪ .2‬ناوی مامۆستایانی بەر پرس‬

‫پەروەردەی بنەرەتی ‪ /‬بەشی زمانى كوردى‬ ‫‪ .3‬بەش‪ /‬کۆلێژ‬

‫ئیمێل‪jwan.saeed@su.edu.krd :‬‬ ‫‪ .4‬پەیوەندی‬

‫ژمارەی تەلەفۆن ‪07504685929 :‬‬
‫تیۆری‪ / :‬بەشەكانی تر‪ 3‬كات ژمیر‬ ‫‪ .5‬یەکەی خوێندن (بە سەعات) لە هەفتەیەک‬

‫‪ .6‬ژمارەی کارکردن‬

‫‪ .7‬کۆدی کۆرس‬

‫‪ .8‬پرۆفایەلی مامۆستا‬

‫بیوانە ‪ ،‬هەلسەنكاندن‪ ،‬ئەزموون ‪،‬تاقیكردنەوە‪،‬راستكۆی‪ ،‬جیكیری‪،‬بابەتی ‪،‬كۆراو‪،‬نرخاندن‪.‬‬ ‫‪ .9‬وشە سەرەکیەکان‬

‫‪ .10‬ناوەرۆکی گشتی کۆرس‪:‬‬

‫پرۆس==ەی پ==ەروەردەو فێك==ردن پرۆس==ەیەكی ف==رە رەهەن==دو وئ==الۆزە ‪،‬ه==ەر رەهەن==دی پێویس==تی ب==ە توێژین==ەوەی‬
‫ێ تێگەیشتن و شرۆڤەكردن و لێكدان==ەوەی پێش==هات و دەس==تكەوت و دەرئەنجام==ەكانی ‪،‬بەمەبەس==تی‬ ‫تایبەتە ‪،‬بۆ ل ‌‬
‫برەودان و رزگاركردنی لە چەق بەستوویی‪،‬پێوانەو هەلس=ەنگاندنی پ=ەروەردەییش یەكێك=ە ل=ەو ب=وارە گرنگان=ەی‬
‫ك==ە پەیوەندی==ەكی پت==ەو دان==ەبڕاوی ب==ە ك==ردەی پ==ەروەردەوە هەی==ە زی==اتریش ب==ە بنەمای==ەكی س==ەرەكی پرۆس==ەی‬
‫پ==ەروەردەوفێركردن دادەن==رێت ‪،‬ب==ە جۆرێ==ك پێش==كەوتنی بوارەك==ە پەیوەن==دی ب==ە ئاس==تی ب==ەرەو پێش==چوونی ئ==ەم‬
‫ێ ئەنجامدانی كردەی هەڵسەنگاندن ‪،‬كە بەش==ێوە ئ==امرازە‬ ‫بابەتەوەهەیە ناكرێت هەنگاوی چاكسازی بنرێت بە ب ‌‬
‫جیاوازەكانی پەنجە لەسەر گرفتەكان دادەنرێت و پێشنیاری باشتركردن و چارەسەر دادەنێت گرنگی بابەتەك==ەو‬
‫كەمی سەرچاوەی پێویست بە زمانی كوردی فاكتەری گرنگ بوون لە پشت ئام=ادەكردنی بابەت=ەكانی ئ=ەم ك=ۆرس‬
‫بووك==ە ب==ە ئام==انجی خزم==ەتكردنێكی بچ==ووكی ف==ێرخوازانی كۆل==یژەو پەروەردەیی==ەكان ب==ە تایب==ەت بەش==ە ن==ا‬
‫یسیۆریەكان ‪،‬لە پالیدا ستافی مامۆستایان بە گشتی ‪.‬‬
‫‪ .11‬ئامانجەکانی کۆرس‬
‫شارەزابوونی قوتابیان ب=ە باب=ەتی پێوان=ەو هەلس=ەنگاندن ‪ ،‬گ=رنگی پێوان=ەو هەلس=ەنگاندن و ئام=انجی پێوان=ەو‬
‫هەلس==ەنگاندن وه==ەروەها ئاش==ناكردنی قوتابی==ان به‌ پەیوەن==دی ئ==ەم بابەت==ە ب==ە پرۆس==ەی پ==ەروەردەو ف==ێركردن ‪.‬‬
‫ئاش==ناكردنی قوتابی==ان ب==ە رۆلی ئامانج==ە پەروەردیی==ەكان و چونی==ەتی داراش==تنی ئامانج==ەكانی وانەوتن==ەوە ل==ە‬
‫پرۆسەی پەروەردە فێركردندا‪.‬‬
‫زانی====نی قوتابی====ان ل====ەمانای پێوان====ەو وجۆرك====انی پێوان====ەو ئاس====تەكانی پێوان====ەو جی====اوازی نێ====وان پێوان====ەو‬
‫وهەلس====ەنگاندن‪ .‬ئاش====ناكردنی چ====ەمكی هەلس====ەنگاندن وجۆرەك====انی هەلس====ەنگاندن‪ ,‬ه====ەروەها چونی====ەتی‬
‫پراكت=====یزەكردنی تاقیكردن=====ەوەكان وئەزموون=====ەكان جۆرەك=====انی ومەرج=====ەكانی الیەن=====ە ب=====اش و خراپ=====ەكانی‬
‫تاقیكردنەوەكان لە پرۆسەی پەروەردە و فێركردندا‪.‬‬

‫‪Directorate of Quality Assurance and Accreditation‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی دڵنیایی جۆری و متمانه‌به‌خشین‬

 ‫‪Ministry of Higher Education and Scientific research‬‬

‫‪ .12‬ئەرکەکانی قوتابی‬
‫دەبێت رۆلی قوت==ابی زۆر ب==ە گرن==گ تەماش==ا بك==رێت چونك==ە بێ قوت==ابی ئ==ەم ك==ردارە جێ ب==ەجێ ن==اكرێت ن==ابێت‬
‫فەرامۆش بكرێت دەبێت قوتابی بەهەموو توانایەكی دەورێكی گرنگ بگێریت هەر لە ئامادەبوونی كە یەكێكە ل==ە‬
‫ئەرك==ەكانی چونك==ە بی ئام==ادەبوونی هیچ س==وودێكی پێ ناگ==ەت ب==ە ئام==ادەبوونی پرس==یاری ال دروس==ت دەبێت و‬
‫تێگەیشتنی بۆ بابەتەكە زیاتر دەبێت‪.‬‬
‫‪ .13‬ڕێگه‌ی وانه‌ ووتنه‌و ‌ه ‪ :‬محازه‌ر ‌ه ‪ -‬پرسیار و وه‌الم – گفتوگۆ – گروپ له‌گه‌ڵ به‌كارهێنانی داتاشۆ ‪ ،‬پاوەرپۆینت ‪ ،‬تەختەی سپی‪ ،‬قەلەم‬
‫رەنگاو رەنگ‬
‫‪ .14‬سیستەمی هه‌ڵسه‌نگاندن‬
‫مامۆستا هەلسەنگاندن بۆ قوتابی دەكات لە رێگای‪ :‬تاقیكردن==ەوەی وەرزی یەك==ەم (‪ )5+15‬وە وەرزی دووەم (‪+15‬‬
‫‪ )5‬نمرەی ‪ ، ،‬تاقیكردنەوەی كۆتایی وه‌رز ‪ ..... 60‬كەواتە ‪100 = 60 + 40‬‬
‫‪ .15‬ده‌رئه‌نجامه‌کانی فێربوون‬
‫ێ ئەم رەهەندە مانای==ەك ب==ۆ وان==ە گوتن==ەوەش‬ ‫دەرخستنی بایەخی گەورەی پێوانەو هەلسەنگاندن بە جۆرێك بەب ‌‬
‫نیە‪ ،‬وە ئاش=نا ك=ردنی بەئاس=تەكانی پێوان=ەكردن ‪،‬بەمەبەس=تی پراكتیزەكردنی=ان ل=ە ك=ردەی فێركرن=دا وە ئاش=نا‬
‫كردنیان بەوەی كە هۆكارە دەروونیەكان كاریگەری گەورە دەكەن==ە س==ەر ف==ێربوون و ف==ێركرن ك==ە دەبێت ش==ارەزای‬
‫لێكدان===ەوەی ب===اری دەروونی ف===ێرخوازبن‪ ،‬ئاش===ناكردنی قووتابی===ان (مامۆس===تایانی داه===اتوو) ب===ە خەس===ڵەت و‬
‫تایبەتمەندی==ەكان پێوان==ە ك==ردنی پ==ەروەردەی دەروونی وە دەرخس==تنی رۆلی راس==تەقینەی مامۆس==تا ب==ەوەی ك==ە‬
‫ئەركی تەنها بریتی نییە لە وانە گووتنەوە بەلكو بە دوا داچوونیشە بۆ پرۆسەكە‪.‬‬
‫‪ .16‬لیستی سەرچاوە‬
‫* سەرچاوە بەزمانی عەرەبی‪:‬‬
‫‪ -1‬ملحم ‪ ،‬سامی محمد ‪، 2009 ،‬گ ‪( 4‬القیاس و التقویم فی التربیە و علم النفس )‪ ،‬دار المسیرە للنشر ‪،‬عمان – االردن ‪.‬‬
‫‪ -2‬ابو عالم ‪،‬رجا‌و محمود ‪، 1987،‬گ ‪( 1‬قیاس و تقویم التحصیل الدراسی )دار القلم للنشر و التوزیع ‪،‬الكویت ‪.‬‬
‫‪ -3‬ظاهر‪ ,‬زكریا محمد واخرون ‪( ,2002 ،‬مبادی والقیاس والتقویم فی التربیە)‪ ,‬دار الثقافە ‪,‬عمان"‬
‫‪ -4‬أبو جادو‪ ،‬صالح محمد ( ‪ : ) 2014‬علم النفس التربوی ‪ ،‬ط‪ ،11‬دار المسیرە للنشر والتوزیع والطباعە‪ ،‬عمان – ااڵردن‪.‬‬
‫‪ -5‬الزغول‪ ،‬عماد عبدالرحیم ( ‪ : ) 2012‬مبادئ علم النفس التربوی‪ ،‬ط‪ ،2‬دار الكتاب الجامعی‪ ،‬العین – دولە اإلمارات ‪.‬‬
‫‪‬سەرچاوە بەزمانی كوردی‪:‬‬

‫‪-1‬ثيوانةوهةلسةنكاندنى ثةروةردةيي ‪ ،‬رسول ابراهيم رسول ‪2017 ،‬‬

‫‪-2‬قەرەچ‪yy‬ەتانی ‪ ،‬ك‪yy‬ەریم ش‪yy‬ەریف ( ‪ :) 2008‬س‪yy‬ایكۆلۆژیای پ‪yy‬ەروەردەیی ‪ ،‬چ‪yy‬اپی یەك‪yy‬ەم‪ ،‬چاپخان‪yy‬ەی پەیوەن‪yy‬د ‪ ،‬س‪yy‬لێمانی – ه‪yy‬ەرێمی‬
‫كوردستان ‪ /‬عیراق‪.‬‬

‫م‪.‬جوان احمد‬ ‫ناوی مامۆستای وانەبێژ‬

‫هەفتەكان‬ ‫‪ -17‬بابەتەكان‬

‫هەفتەی ‪1‬‬ ‫كورتە مێژوویەك لەسەر پێوانەو هەلسەنگاندن‬ ‫‪‬‬

‫هەفتەی ‪2‬‬ ‫چەمكی پێوانە ‪ ،‬جۆرەكانی پێوانە‪ :‬پێوانەی راستەو خۆ ‪،‬پێوانەی ناراستەوخۆ‬ ‫‪-‬‬
‫ئاسته‌كانی پێوانە‬ ‫‪-‬‬
‫پێوانەی ناوی‬ ‫‪-‬‬
‫پێوانەی پلە بە پلەیی‬ ‫‪-‬‬

‫‪Directorate of Quality Assurance and Accreditation‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی دڵنیایی جۆری و متمانه‌به‌خشین‬

 ‫‪Ministry of Higher Education and Scientific research‬‬
‫پێوانەی ناو بڕ‬ ‫‪-‬‬
‫پێوانەی رێژەیی هەڵەكانی پێوانە‬ ‫‪-‬‬
‫گرنگی پێوانە بە گشتی‬ ‫‪-‬‬
‫گرنگی پێوانە لە پەروەردەو دەروزنزانی‬ ‫‪-‬‬
‫هەفتەی ‪3‬‬ ‫چەمكی هەڵسەنگاندن‬ ‫‪-‬‬
‫چەمكی هەڵسەنگاندن لە پەروەردە‬ ‫‪-‬‬
‫جیاوازی نێوان چەمكی (هەلسەنگاندن ‪ -‬پێوانە)‬ ‫‪-‬‬
‫گرنگی هەلسەنگاندن‬ ‫‪-‬‬
‫بوارەكانی هەڵسەنگاندن‬ ‫‪-‬‬
‫ئەركەكانی هەلسەنگاندن‬ ‫‪-‬‬
‫بنەماكانی هەلسەنگاندنی پەروەردەیی‬ ‫‪-‬‬
‫هەفتەی ‪4‬‬ ‫جۆرەكانی هەڵسەنگاندن ‪:‬‬ ‫‪-‬‬
‫هەلسەنگاندنی سەرەتایی‬ ‫‪-‬‬
‫هەلسەنگاندنی بنیاتی‬ ‫‪-‬‬
‫هەلسەنگاندنی كۆتایی (‬ ‫‪-‬‬
‫هەلسەنگاندنی بەداداچوون پۆلین كردنی هەلسەنگاندن لەسەر بنەمای پێوەر‬ ‫‪-‬‬
‫هەلسەنگاندنی گەرانەوەی مەرجی‬ ‫‪-‬‬
‫هەلسەنگاندنی گەرانەوەی پێوەری‬ ‫‪-‬‬
‫خشتەی جیاوازی نێوان هەلسەنگاندنی گەرانەوەی پێوەری و هەلسەنگاندنی گەرانەوەی مەرجی‬ ‫‪-‬‬

‫هەفتەی ‪5‬‬ ‫جیاوازی نێوانە پێوانە لە زانستە پەروەردەییەكان و پێوانە لە زانستە سروشتیەكان‬ ‫‪-‬‬
‫جیاوازی نێوان پێوانەو هەلسەنگاندن‬ ‫‪-‬‬
‫پەیوەندی هەلسەنگاندن بە پێوانە وە گرنگیان لە بواری پەروەردە‬ ‫‪-‬‬
‫تایبه‌تمه‌ندی هەلسەنگاندنی باش‬ ‫‪-‬‬

‫هەفتەی ‪6‬‬
‫تاقیكردنه‌وه‌كان‬ ‫‪-‬‬
‫پێناسەی تاقیكردنه‌وه‌كان‬ ‫‪-‬‬
‫ێ كردنی تاقیكردنه‌و ‌ه بە هەموو جۆرەكانی‬
‫ێ بە ج ‌‬
‫ئەو یاسایانەی كە مامۆستا رەچاوی دەكات لەكاتی ج ‌‬ ‫‪-‬‬
‫ێ كردنی ئەزموون‬‫ێ بەج ‌‬ ‫مەرجەكانی ج ‌‬ ‫‪-‬‬

‫هەفتەی ‪7‬‬ ‫‪ -3‬پراكتیكی‬ ‫‪ -2‬نوسەكی‬ ‫جۆرەكانی تاقیكردنه‌و ‌ه ‪- 1‬زارەكی‬ ‫‪-‬‬

‫خاسیەتەكانی تاقیكردنه‌وه‌ی باش‬ ‫‪-‬‬
‫تاقیكردنه‌وه‌ی به‌ده‌ستهێنان‬ ‫‪-‬‬
‫بەكار هێنانی تاقیكردنه‌وه‌ی به‌ده‌ستهێنان‬ ‫‪-‬‬

‫‪Directorate of Quality Assurance and Accreditation‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی دڵنیایی جۆری و متمانه‌به‌خشین‬

 ‫‪Ministry of Higher Education and Scientific research‬‬
‫هەفتەی ‪8‬‬
‫جۆرەكانی ئەزموونەكانی به‌ده‌ستهێنان‬ ‫‪-‬‬
‫یەكەم ‪ :‬تاقیكردنه‌وه‌ی ووتار ی‬ ‫‪-‬‬
‫جۆره‌كانی تاقیكردنه‌وه‌ی ووتاری‬ ‫‪-‬‬
‫پێداویستیەكانی تاقیكردنه‌وه‌ی ووتاری‬ ‫‪-‬‬

‫هەفتەی ‪9‬‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌ی وه‌رزی‬

‫هەفتەی ‪10‬‬ ‫خاسیەتەكانی الیەنە باش و خه‌راپه‌كانی تاقیكردنه‌وه‌ی ووتاری‬ ‫‪-‬‬

‫رینماییەكانی دانانی پرسیاری ووتاری‬ ‫‪-‬‬
‫چ كاتێك تاقیكردنه‌وه‌ی ووتاری بەكار دێت ؟‬ ‫‪-‬‬
‫پێشنیاز بۆ چاك كردنەوەی تاقیكردنه‌وه‌ی ووتاری‬ ‫‪-‬‬
‫هەفتەی ‪11‬‬

‫تاقیكردنه‌وه‌ی بابەتی‬

‫الیەنە چاكەكانی ئەزموونەكانی بابەتی‬ ‫‪-‬‬

‫كەم و كورتیەكانی ئەزموونەكانی بابەتی‬ ‫‪-‬‬
‫جۆرەكانی تاقیكردنه‌وه‌ی بابەتی‬ ‫‪-‬‬
‫أ‪-‬جۆری وەاڵمی كورت (پڕكردنەوەی بۆشایی )‬
‫ب‪-‬پرسیارەكانی راست و چەوت‬
‫ج‪-‬پرسیارەكانی هەڵبژاردن‬

‫هەفتەی ‪12‬‬ ‫پرسیارەكانی (بەیەك گەیاندن‬ ‫‪-‬‬

‫الیەنە چاكەكانی بەیەك گەیاندن‬ ‫‪-‬‬
‫هەفتەی ‪13‬‬ ‫تایبوتمه‌ندی پرسیاردانان‬ ‫‪-‬‬
‫چۆنیەتی دروست كردنی خشتەی خاسیەتەكان بۆ دانانی پرسیار‬ ‫‪-‬‬

‫هەفتەی ‪14‬‬ ‫شی كردنەوەی ئاماری بۆ بڕگەكانی پرسیارەكان‬ ‫‪-‬‬

‫دیار كردنی ئاستی ئاسانی و گرانی پرسیارەكان ‪ ،‬كاریگەری جێگیرەوە هەلەكان‬ ‫‪-‬‬
‫هەفتەی ‪15‬‬ ‫پێداچوونه‌وه‌ی گشتی بابه‌ته‌كان و وه‌المدانه‌وه‌ی پرسیاری قوتابیان‬ ‫‪-‬‬

‫‪ .19‬تاقیکردنەوەکان‬
‫‪ :1‬دارشتن‪:‬‬
‫پ‪ :‬پێوانە چییە؟ گرنگی و بایەخی ئەم چەمكە بۆ ماموستا روون بكەرەوە؟‬

‫‪ :2‬راست وچەوت‪:‬‬
‫پ‪ :‬رێژەی هەڵە لە زانستە پەروەردەییەكان ‪ %5‬بەاڵم لە زانستە سروشتیەكان ‪. %1‬‬
‫‪ :3‬هەلبژاردن‬
‫پ‪ :‬پینجەمین ئاستی هەرەمی بلوم ‪:‬‬
‫د‪-‬هەڵسەنگاندن‬ ‫ج‪-‬پێكهێنان‬ ‫ب‪-‬تێگەیشتن‬ ‫شیكردنەوە‬
‫‪ .20‬تێبینی تر‬

‫‪Directorate of Quality Assurance and Accreditation‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی دڵنیایی جۆری و متمانه‌به‌خشین‬

Ministry of Higher Education and Scientific research
‫ پێداچوونه‌وه‌ی هاوه‌ڵ‬.21

Directorate of Quality Assurance and Accreditation ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی دڵنیایی جۆری و متمانه‌به‌خشین‬