Sejarah Tingkatan 1- Bab 1:

Mengenali Sejarah (认识历史) -PT3 KSSM 2020

TINGKATAN 1 - BAB 1: MENGENALI SEJARAH (认识历史)

1.1 Pengertian Sejarah （历史的意思）

(A) Bahasa Melayu 马来语:
- Istilah sejarah 历史 berasal daripada 来源 perkataan Arab 阿拉伯语 , iaitu "Syajaratun" bererti 意思
是 pokok 树.
- Sejarah 历史 juga dikaitkan dengan 被关联 salasilah 家谱, riwayat 历史, keturunan 后代 dan asal usul 起
源.

(B) Kamus Dewan 会议字典:

- Sejarah 历史 bermaksud 意思是 asal usul 起源 , keturunan 后代, salasilah 家谱
- peristiwa 事件 yang benar-benar berlaku 真正发生的 pada waktu yang lampau 很久以前, kisah 故事,
riwayat 历史, tawarikh 日期.
- kajian 研究 atau pengetahuan 知识 tentang 关于 peristiwa-peristiwa 事件 yang telah berlalu 已经过去的.

(C) Bahasa Inggeris 英语:

- Perkataan 词汇 history 历史
- History 历史 berasal daripada perkataan 词汇 Yunani 希腊 bererti 意思是 penyelidikan 研究, penyiasatan
调查 atau pertanyaan 疑问.
- History 历史 bererti 意思是 cerita 故事 tentang 关于 seseorang 某人.

1.2 Pengertian Sejarah Mengikut Pandangan Sejarawan （历史的意思根据历

史学家的看法）
(A) Herodotus
- Sejarah 历史 ialah penceritaan 讲述 tentang tindakan manusia 人类的行为 yang penting 重要
的 dan mengagumkan 令人赞叹的 serta 以及 sebab 原因 berlakunya 发生 sesuatu peristiwa 某件事件".
- Karya terkenal ialah Histories atau Sejarah Perang Parsi 波斯战争历史 (The Persian War) yang ditulis
berdasarkan 根据 peristiwa 事件 benar-benar yang berlaku 真正发生的.
- Sejarawan yang pertama 第一位历史学家 menggunakan 使用 istilah 词汇 sejarah atau historia yang
bermaksud 意思是 penyelidikan 研究 atau penyiasatan 调查 terhadap 对于 peristiwa silam 过去的事
件 mahupun sezaman 当代的.

(B) E.H. Carr

- Sejarah merupakan tindak balas pembaca 读者反应 terhadap penulisan sejarah 历史写作, iaitu fakta-fakta
事实 yang ditulis oleh sejarawan 历史学家.
- Suatu proses interaksi 交流过程 berterusan 持续 antara ahli sejarah 历史学家 dengan fakta-faktanya, suatu
dialog 对话 yang tidak berkesudahan 无尽的 antara masa kini 现今 dengan masa lampau 过去.
- Karya terkenal 著作 ialah What is History 什么是历史?

(C) Ibn Khaldun

- Sejarah membicarakan 讨论 perkara 事项 tentang masyarakat manusia 人类社会, peradaban dunia 世界文
明 dan perubahan-perubahan 改变 yang berlaku 发生的 pada sifat-sifat masyarakat 社会特性 itu.
- Karya terkenal 著作 ialah Muqaddimah mengandungi 拥有 enam bab yang mengupas 剖析 perihal
kehidupan manusia 人类生活 bermula 开始 zaman primitif 原始时代 hingga kehidupan 生活 di bandar 城市.

(D) Khoo Kay Kim

- Sejarawan terkemuka yang mengkaji 研究 sejarah Malaysia 马来西亚历史.
- Sejarah merujuk kepada apa-apa yang pernah 曾经 atau sudah 已经 berlaku 发生.
- Sejarah mendorong 推动 kita lebih memahahmi 更了解 apa-apa yang berlaku pada masa kini 现今, di
samping menjamin 确保 kesilapan yang sama 同样的错误 tidak berulang 不会重复. Sejarah ialah ibu
kepada semua bidang 历史是全部领域之母.

(E) Muhd Yusof Ibrahim

- Sejarah ialah masa lalu itu sendiri 历史是过去自己本身. Sejarah juga merupakan catatan 笔记 atau
pun rekod 记录 tentang sesuatu peristiwa yang berlaku pada suatu masa yang lalu 某个过去的时间.
-Merupakan sejarahwan Malaysia yang mengkaji 研究 tentang ilmu 知识 dan disiplin 纪律 sejarah.
- Karya terkenal ialah Sejarawan dan Persejarahan Melayu: Tradisi dan Transformasi 传统和转型

1.3 Masa Silam dan Ruang dalam Sejarah (在历史的过去时间与空间)

(A) Masa Silam 过去的时间

- Masa silam merujuk kepada rentetan peristiwa 连续的事件 yang telah berlaku 已经发生.
- Masa silam dikaji 被研究 berdasarkan 根据 urutan masa 时间顺序 yang dinamakan 被命名 kronologi 按时
间顺序排列.
- Kronologi 按时间顺序排列 merupakan rentetan peristiwa 连续的事件 yang berlaku secara teratur 有秩
序 mengikut urutan masa 时间顺序 dari awal hingga yang terakhir 从开始到最后 dan bergerak 移动
mengikut satu garisan lurus 直线.

(B) Ruang Masa 时空

- Ruang masa 时空 boleh dibahagikan kepada 被分为 dekad 载(10 tahun), abad 世纪 (100 tahun), alaf 千
年 (1000 tahun).
- Konsep masa 时间的概念 boleh diukur 被测量 mengikut zaman 时代, seperti Zaman Sebelum Masihi
(SM) dan Zaman Masihi (M)
- Zaman Masihi bermula 开始 dengan kelahiran Nabi Isa AS 先知的诞生.

- Ruang dalam sejarah yang luas 宽广 mendorong 推动 sejarawan membahagikan penulisan 分配写作
mengikut tema tertentu 根据特定主题 seperti politik 政治, ekonomi 经济 dan sosial 社会.
- Pembahagian mengikut tema tertentu 根据特定主题分配 memudahkan 使..容易 sejarawan membuat
penyelidikan 研究 sebelum menulis karya sejarah dan menambahkan kepelbagaian 增加各种种类 dalam
pengkajian dan penulisan sejarah.

- Ruang masa 时空 dalam Sejarah Malaysia 马来西亚历史 dibahagikan kepada beberapa tempoh masa 几个
时段,seperti era Kesultanan Melayu Melaka 马六甲苏丹皇朝, kemunculan kuasa-kuasa luar 外来权力的出现
dan kemerdekaan negara 国家独立.

1.4 Sumber Sejarah 历史来源

- Sumber Sejarah 历史来源 terbahagi kepada dua, iaitu sumber primer 首要来源 dan sumber sekunder 次
要来源.

(A) Ciri-ciri 特征 Sumber Primer 首要来源

- Sumber yang bersifat asli 原始的
- Sumber yang belum diolah 还没被转述 atau diterbitkan/dicetak 被出版/被打印
- Sumber yang belum ditafsir 还没被注解
- Contoh sumber primer 首要来源 ialah fosil 化石, artifak 文物, bukan artifak 不是文物, batu bersurat 石
碑, keterangan lisan 口述, dokumen rasmi 正式文件, manuskrip 文稿, fail rasmi jabatan 官方正式档案,
surat peribadi 私人信件 dan diari 日记.
(B) Ciri-ciri 特征 Sumber Sekunder 次要来源
- Sumber yang telah diolah 已经被转述 dan diterbitkan/dicetak 被出版/被打印
- Sumber telah tersebar 已经被传开 kepada umum 大众
- Contoh sumber sekunder 次要来源 ialah buku 书, akhbar 报纸, majalah 杂志, jurnal 刊物, ensiklopedia
百科全书, risalah 传单

1.5 Penyelidikan dalam Sejarah 研究在历史

- Terdapat tiga kaeah 三个方式 yang lazim dalam penyelidikan sejarah 研究历史, iaitu kaedah lisan 口述方
式，kaedah bertulis 书写 dan kaedah arkeologi 考古方式.

(A) Kaedah Lisan 口述方式

- Merupakan proses mendapatkan maklumat 得到资料的过程 melalui 通过 temu bual 访问.

- Tokoh 人物 yang ditemu bual 被访问 digelar orang sumber 来源人. Orang Sumber memberikan
maklumat 资料 melalui pemerhatian 观察 dan pengalaman 经验 sendiri.

- Terdapat tiga tahap 阶段 dalam kaedah lisan.

i. Tahap Pertama 第一阶段: Persediaan 准备

- menentukan 确定 tokoh 人物.
- menentukan skop 范围, tajuk 题目 atau perkara 事项 yang akan ditemu bual
- memilih 选择 soalan 问题 yang bersifat pendekatan sejarah 历史步骤.
ii. Tahap Kedua 第二阶段: Rakaman Temu Bual 录制访问
- Membuat persediaan lengkap 完整准备 dengan mengetahui 知道 sebanyak mungkin perkara 尽可能最多事
项 yang ingin dikaji 被研究 dengan mengkaji 研究 sumber bertulis 书写来源 terlebih dahulu 预先.
- Memberikan keyakinan 给予信心 kepada orang sumber 来源人 untuk bekerjasama 合作 dan menghargai
珍惜 tujuan kajian 研究目的 dilakukan.
iii. Tahap Ketiga 第三阶段: Memproses Rakaman 处理录制
- Membuat senarai 制作目录, menyalin 抄写 dan manyunting rakaman 编辑录制
- Menilai 评估 fakta-fakta 事实 dengan sumber bertulis 书写来源
- Menyimpan 收藏 rakaman dengan baik

(B) Kaedah Bertulis 书写方式

- Merupakan kajian 研究 terhadap sesuatu peristiwa 某件事件 daripada maklumat 资料 pada sumber 来源
yang ditulis 被写, dipahat 被雕刻 atau dilakar 被素描.
- Tulisan tertua 最老的书写 di Asia Tenggara 东南亚 dikesan 被发现 di dinding gua 山洞璧, dipahat 被雕
刻 pada batu 石头, ditulis pada kulit kayu 木皮, gading 象牙 dan daun lontar 纸莎草.
- Kaedah bertulis 书写方式 juga dikaji 被研究 daripada catatan harian seseorang 某人的每日记录, diari 日
记本, catatan pengembara 游历记录, dan fail rasmi kerajaan 官方正式档案

- Proses Kaedah Bertulis 书写方式过程：

i. Mengenal pasti 确定 sumber peristiwa 事件, tokoh 人物, atau institusi 机构
- Sumber bertulis 书写来源 sejarah Malaysia 马来西亚历史 boleh didapati 被发现 di negara kita, Portugal 葡
萄牙 dan Belanda 荷兰 serta boleh ditemui 被发现 dalam bahasa Sanskrit 梵语, Cina dan Inggeris.
ii. Mendapat 得到 dan mengesahkan 确认 sumber bertulis 书写来源
- Pengkaji 研究员 akan ke muzium 博物馆, arkib 档案室 dan perpustakaan 图书馆 untuk mendapatkan 得
到 sumber bertulis tersebut.
- Kadangkala, bantuan ahli paleografi 古文学家 (pengkaji tulisan kuno 古代写作研究者) dan epigrafi 金石
学 diperlukan untuk mentafsir maklumat 解释信息 pada sumber bertulis tersebut.
iii. Mengumpul 收集 dan menyimpan 保存 sumber yang diperoleh 被获得的来源
- Sumber rujukan 参考来源 yang diperoleh dikumpul 被收集 di suatu tempat, dicatat 被记录 dan disimpan
bagi memudahkan 使..容易 pengkaji membuat rujukan semula 从新参考 kelak 将来.
iv. Menggunakan 使用 peralatan yang sesuai 适合的用具
- Penggunaan peralatan arkeologi 考古学用具 dan komputer 电脑 digunakan untuk menganalisis 分析 data
资料 dan sumber, menyunting penulisan 编辑写作, menyusun bibliografi 文献资料 dan membuat statistik
统计.
v. Membuat analisis 分析 hasil dapatan 结果
- Pengkaji akan menganalisis maklumat 分析资料 yang diperoleh dan memberikan perspektif baharu 新观
点 terhadap sesuatu peristiwa sejarah 历史事件 dengan mengupas 剖析 dan menjelaskan 解释 pertentangan
矛盾 yang wujud 存在 pada kajian sebelumnya 之前的研究.
- Hasil dapatan 结果 tersebut perlu disebarkan 被散布 bagi mengukuhkan teori 巩固理论, pemahaman 理
解, dan penghayatan 体验 terhadap sesuatu peristiwa sejarah.

(C) Kaedah Arkeologi 考古方式

- Kaedah arkeologi merupakan kajian secara saintifik 科学 untuk mencari maklumat 寻找资料 daripada
bahan tinggalan sejarah 历史遗留物.
- Menggunakan kaedah gali cari 挖掘方式 atau ekskavasi 挖掘 terhadap bahan tinggalan sejarah seperti fosil
化石, tembikar 陶器, bahan logam 金属物 dan bahan binaan 建筑物 daripada batu 石头.

- Proses aktiviti gali cari 挖掘活动过程 di tapak penemuan 发现地点:

i. Perancangan grid 坐标计划, iaitu penandaan kawasan 地方标记 di tapak arkeologi 考古地点 dilakukan.
ii. Setiap petak grid 坐标格子 akan diberikan nombor rujukan 参考号码.
iii. Menandakan kawasan 标记地方 berdasarkan 根据 pelan 平面图.
iv. Melakukan ekskavasi 挖掘, iaitu proses mengumpulkan data 收集资料过程 dengan mencatatkan 记
录 semua penemuan 发现.
- Kerja-kerja di makmal arkeologi 考古实验室:
i. Melakukan pemunggahan 卸货 dan pengisihan 隔开.
ii. Pengisihan 隔开 dibuat mengikut jenis artifak 文物 atau lapisan tanah 地层 di tapak artifak 文物地
点 yang ditemui.
iii. Melakukan pembersihan 清理 sebelum membuat kajian.
iv. Membuat katalog 编目 bagi setiap artifak dengan nombor pengenalan 识别号码.
v. Membuat analisis 分析 bagi mendapatkan maklumat 得到资料 tentang sesuatu artifak.

1.6 Tafsiran dalam Sejarah 注解在历史

- Tafsiran dalam sejarah bermaksud menerangkan 解释 atau mengulas 批评 sesuatu fakta sejarah 历史事实
berdasarkan sumber-sumber 来源 yang berkaitan dengannya.

- Sebab 原应 wujudnya 呈现 perbezaan 差别 tafsiran dalam sejarah:

i. Pemilihan 选择 sumber yang pelbagai 各种各样的来源
ii. Perbezaan pendapat 看法差别
iii. Perbezaan ideologi 思想意识差别
iv. Tujuan penulisan 写作目的

- Contoh 例子 tafsiran dalam sejarah:

(a) Peristiwa penentangan 对抗 Tok Janggut terhadap British di Pasir Puteh, Kelantan
- Sejarawan tempatan 本地历史学家 mengatakan Tok Janggut sebagai pejuang tanah air 国土战士 yang menentang 对
抗 dasar British 英国政策, iaitu peraturan cukai tanah 土地税务规则 dan hasil hutan 森林产品 yang membebankan 使..
负担 penduduk tempatan 本地居民.
- Sejarawan Barat 西方历史学家 menganggap 认为 Tok Janggut sebagai pemberontak 叛者 kerana menentang
对抗 dan enggan 拒绝 mematuhi 遵守 dasar British.
(b) Pembunuhan J.W.W. Birch
- Sejarawan A mengatakan beliau dibunuh 被杀 kerana memperkenalkan 推出 sistem cukai 税务系统.
- Sejarawan B mengatakan beliau dibunuh kerana campur tangan 插手 dalam budaya tempatan 本地文化, iaitu
amalan perhambaan 奴隶制.

- Kepentingan 重要性 tafsiran dalam sejarah:

i. Meminta kita menilai 评估 sesuatu peristiwa sejarah yang sama 同样的历史事件 tetapi dilihat dari sudut
yang berbeza 不同的角度.
ii. Menggalakkan 鼓励 kita berfikiran terbuka 思想开放 dan kritis 批评性 dalam mengkaji peristiwa sejarah
dengan menggunakan 使用 pelbagai sumber sejarah.
iii. Menggalakkan kita menggunakan pelbagai sumber 各种各样来源 dalam menghasilkan 产生 penulisan
sejarah dengan bukti yang kukuh 坚固的证据.
1.7 Kepentingan Mempelajari Sejarah 学习历史的重要性
i. Mengenal asal usul 认识起源

- Mengenal asal usul keluarga 家庭, bangsa 种族 dan negara 国家 kita.

- Memahami adat istiadat 风俗习惯, tradisi 传统 dan budaya bangsa 民族文化 kita.

ii. Mengambil iktibar 吸取教训

- Membawa pengajaran 教训 dan iktibar 启发 daripada peristiwa lalu.

- Tidak mengulangi kesilapan lalu 不重复过去的错误.

iii. Memupuk semangat patriotisme 培养爱国精神

- Menghargai 珍惜 warisan negara 国家遗产 untuk dihayati oleh generasi akan dating.

- Menyemai 培养 rasa cinta akan negara 爱国

- Menaikkan 提高 semangat patriotik

iv. Mengukuhkan perpaduan 巩固团结

- Meneruskan 继续 kesinambungan 连续性 hubungan harmoni 和谐关系 antara kaum 种族 di negara kita

- Menjadi sumber kesedaran 醒觉 kepada masyarakat dalam menjaga dan meneruskan adat resam tradisi 传统
习俗 kita

v. Membangunkan negara dan bangsa 发展国家和民族

- Mengekalkan 使..永恒 kegemilangan 辉煌 yang dicapai oleh negara

- Memahami budaya dahulu 了解过去文化 dan budaya kini 现在文化 untuk dijadikan perbandingan 比较 bagi
membangunkan 发展 negara dan bangsa pada masa akan datang

vi. Mengaplikasikan kemahiran pemikiran sejarah 应用历史思想技能

- Pemikiran kritis 批评性思想 dan analisis 分析 dapat ditingkatkan 被提高

- Dapat membuat tafsiran 注解 terhadap sesuatu peristiwa

- Mendorong 推动 seseorang memahami 了解 peristiwa sejarah secara lebih empati 同理心