Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 1

Płazy (Amphibia) – gromada zmiennocieplnych kręgowców z grupy czworonogów.

Zamieszkują różnorodne siedliska, większość gatunków żyje na lądzie, w gruncie, na


drzewach bądź w wodach słodkich. W rozwoju przechodzą stadium larwalne, w czasie
którego prowadzą wodny tryb życia, choć niektóre gatunki
wykształciły adaptacje behawioralne pozwalające ominąć to
ograniczenie. Kijanki przechodzą przeobrażenie, w wyniku którego
oddychająca skrzelami larwa staje się dorosłym osobnikiem oddychającym płucami.
Wymiana gazowa następuje również przez skórę. Niektóre niewielkie ogoniaste, jak
i bezogonowe nie mają płuc i prowadzą całą wymianę gazową przez skórę. Pokrojem
ciała przypominają gady, jednak w odróżnieniu od nich nie mają błon
płodowych w rozwoju ontogenetycznym, w związku z czym ich rozwój musi przebiegać w
środowisku wodnym. W związku ze swym rozwojem złożonym i przepuszczalną skórą
płazy są wrażliwe na zmiany warunków siedliskowych i zanieczyszczenie środowiska,
dlatego stanowią dobre gatunki wskaźnikowe. W ostatnich dekadach odnotowano
drastyczny spadek liczebności oraz wyginięcie wielu gatunków płazów na całym świecie.
Pierwsze płazy pojawiły się w dewonie, ewoluując z ryb mięśniopłetwych, których kości
oparte były na szkielecie za pośrednictwem obręczy barkowej i miednicznej, i
posiadających worki płucne. Cechy te ułatwiały im bytowanie w płytkich, okresowych
zbiornikach wodnych i umożliwiały krótkotrwałe wycieczki na ląd. Wczesne płazy szybko
się zróżnicowały. Wśród kręgowców lądowych dominowały w okresie karbonu i permu,
później liczniejsze stały się gady i inne owodniowce. Z biegiem czasu zmniejszała się
liczba taksonów wyższej rangi płazów. Ostatecznie pozostała tylko jedna podgromada
– Lissamphibia. Obejmuje ona trzy współczesne rzędy: płazy bezogonowe, płazy
ogoniaste i płazy beznogie. Całkowita liczba znanych gatunków płazów wynosi około
8500[1], z czego 90% należy do bezogonowych. Najmniejszym z płazów i jednocześnie
najmniejszym kręgowcem jest nowogwinejski płaz bezogonowy Paedophryne
amauensis osiągający 7,7 mm długości. Z kolei największym dzisiejszym płazem jest
mierząca 1,8 m długości salamandra olbrzymia chińska. Nie może się ona równać z
wymarłym dziewięciometrowym prionozuchem z gwadalupu z Brazylii. Płazami zajmuje
się nauka zwana batrachologią, natomiast dziedzina wiedzy obejmująca płazy i gady
to herpetologia.

You might also like