Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikasampung Baitang

Alternative Delivery Mode

Ikaapat na Markahan – Modyul 1: Mga Isyu sa Kawalan ng Paggalang sa Dignidad at
Seksuwalidad
Unang Edisyon, 2021

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit maliban sa
modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsulat ng Modyul

Manunulat/Tagaguhit/Tagapaglapat/Editor:
Marra A. Eugenio
Ronald N. Cruz
Ricardo T. Boroc
Jerick B. De Jesus
Tagasuri ng Nilalaman: Eleseo E. Godoy, Elsie A. Eugenio
Tagasuri ng Wika: Melencio M. Fernando Jr.
Tagasuri ng Paglapat: Marnick S. Guiterrez
Janette J. Policarpio
Tagapamahala: Gregorio C. Quinto
Rainelda M. Blanco
Agnes R. Bernardo
Glenda S. Constantino
Joannarie C. Garcia

Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________

Department of Education – Schools Division of Bulacan

Office Address: Curriculum Implementation Division
Learning Resource Management and Development System (LRMDS)
Capitol Compound, Guinhawa St., City of Malolos, Bulacan
 10

Edukasyon
sa Pagpapakatao
Ikaapat na Markahan - Modyul 1
Mga Isyu sa Kawalan ng Paggalang sa
Dignidad at Seksuwalidad
Paunang Salita

Ang Self-Learning Module o SLM na ito ay inihanda para sa ating mag-aaral sa

kanilang pag-aaral sa tahanan. Binubuo ito ng iba’t ibang bahagi na gagabay sa
kanila upang maunawaan ang bawat aralin at malinang ang mga kasanayang
itinakda ng kurikulum.

Ang modyul na ito ay inilaang Gabay sa Guro/Tagapagdaloy na naglalaman ng

mga paalala, pantulong o estratehiyang magagamit ng mga magulang o kung
sinumang gagabay at tutulong sa pag-aaral ng mga mag-aaral sa kani-kanilang
tahanan.

Ito ay may kalakip na paunang pagsusulit upang masukat ang nalalaman ng mag-
aaral na may kinalaman sa inihandang aralin. Ito ang magsasabi kung kailangan
niya ng ibayong tulong mula sa tagapagdaloy o sa guro. Mayroon ding pagsusulit
sa bawat pagtatapos ng aralin upang masukat naman ang natutuhan. May susi
ng pagwawasto upang makita kung tama o mali ang mga sagot sa bawat gawain
at pagsusulit. Inaasahan naman na magiging matapat ang bawat isa sa paggamit
nito.

Pinapaalalahanan din ang mga mag-aaral na ingatan ang SLM na ito upang
magamit pa ng ibang mangangailangan. Huwag susulatan o mamarkahan ang
anumang bahagi ng modyul. Gumamit lamang ng hiwalay na papel sa pagsagot
sa mga pagsasanay.

Hinihikayat ang mga mag-aaral na makipag-ugnayan agad sa kanilang guro kung

sila ay makararanas ng suliranin sa pag-unawa sa mga aralin at paggamit ng
SLM na ito.

Sa pamamagitan ng modyul na ito at sa tulong ng ating mga tagapagdaloy,

umaasa kami na matututo ang ating mag-aaral kahit wala sila sa paaralan.
 Alamin

Ang modyul na ito ay isinulat para matugunan ang iba’t ibang

paraan ng pagkatuto ng bawat mag-aaral. Ito ay naglalaman ng iba’t
ibang gawain na magpapaunlad ng iyong kaalaman tungkol sa mga
isyu na may kinalaman sa kawalan ng paggalang sa dignidad at
seksuwalidad ng tao na makatutulong upang mamulat ang iyong
mga mata sa lipunang iyong ginagalawan.

Ang modyul na ito ay may dalawang Kasanayang Pampagkatuto:

 Natutukoy ang mga isyung kaugnay sa kawalan ng paggalang
sa dignidad at seksuwalidad, at
 Nasusuri ang mga isyung kaugnay sa kawalan ng paggalang
sa dignidad at seksuwalidad.

Subukin

Bago simulan ang pagtalakay sa mga isyung kaugnay sa kawalan ng

paggalang sa dignidad at seksuwalidad, sagutin ang maikling pagtataya bilang
sukatan ng iyong kaalaman. Handa ka na ba?

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga pahayag. Isulat ang K kung ang
ipinapahayag ay Katanggap-tanggap at DK naman kung ito ay Di Katanggap-
tanggap. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.

___1. Kinakailangan nating makipagtalik upang mabuhay sa mundong ito.

___2. Bilang tao, tayo ay malaya. Ngunit ang ating kalayaan ay hindi
nangangahulugang malaya tayong piliin kung ano ang gusto nating gawin.
___3. Ang pagbebenta ng katawan ay tama kung may mabigat na
pangangailangan.
___4. Ang mga isyung may kinalaman sa kawalan ng paggalang sa seksuwalidad
ay daan upang magkaroon ng malinaw na posisyon sa kahalagahan ng
pagkatao ng tao at sa tunay na layunin nito.
___5. Ang pakikipagtalik ang tanging ekspresyon ng pagmamahal. Naniniwala ang
mga gumagawa nito na may karapatan silang makaranas ng kasiyahan.
___6. Ang pakikipagtalik ay gampanin ng katawan ng tao upang maging malusog
siya at matugunan ang pangangailangan ng katawan. Kapag hindi ito
isinagawa hindi mararating ng tao ang kaganapan ng kaniyang buhay.
___7. Dahil sa pornograpiya, ang tao ay maaaring mag-iba ng asal.
___8. Ang mga bata at babae lamang ang nakararanas ng pang-aabusong
seksuwal.

1
___9. Malaya tayo na gamitin ang ating mga kakayahang seksuwal, ngunit ang
ating kalayaan ay dapat mapanagutan at nauukol sa paggawa lamang ng
mabuti.
___10. Ang pakikipagtalik nang hindi kasal ay nagpapawalang-galang at
nagpapababa sa dignidad at integridad ng pagkatao ng mga taong
kasangkot sa gawaing ito.

Panuto: Hanapin ang salita sa Hanay B na may katumbas na kahulugan sa

Hanay A. Isulat ang titik ng pinakawastong sagot sa iyong sagutang papel.

Hanay A Hanay B

___1. Ito ay isinasagawa ng isang a. graphos

nakatatanda na siyang
pumupuwersa sa isang nakababata b. pangmomolestiya
upang gawin ang isang gawaing
seksuwal. c. porne
___2. Binabayaran ang pakikipagtalik
upang ang taong umupa ay d. pornograpiya
makadama ng kasiyahang
seksuwal. e. pre-marital sex
___3. Ito ay mahahalay na
paglalarawan na may layuning f. prostitusyon
pukawin ang seksuwal na
pagnanasa ng nanonood o
nagbabasa.
___4. Pagtatalik ng isang babae at
lalaki na wala pa sa wastong edad o
nasa edad na subalit hindi pa
kasal.
___5. Salitang Griyego na may
kahulugang prostitute o taong
nagbebenta ng panandaliang aliw.

2
 Balikan
Sa nakalipas na talakayan ay iyong napag-aralan ang tungkol sa mga isyu
sa pangangalaga sa kalikasan. Bago tayo tumungo sa bagong talakayan, atin
munang balikan ang mahahalagang konseptong nahinuha mo mula sa nagdaang
gawain at babasahin.

Panuto: Ipaliwanag ang mensahe ng larawan na makikita sa ibaba at pagkatapos

ay sagutin ang mga tanong na kasunod nito. Isulat ang iyong sagot sa sagutang
papel.

a. Ano ang iyong naging damdamin mula sa larawang nakita? Ipaliwanag.

_______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
b. Sa iyong palagay, bakit mahalagang patibayin natin ang ating ugnayan sa Inang
Kalikasan lalo na sa kasalukuyang panahon?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
c. Ano ang maaari mong gawin upang makatulong na mamulat ang iyong kapwa
sa lipunang ating ginagalawan?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________

Tandaan! Tungkulin natin na pangalagaan ang ating kapaligiran. Ito ay

nakaugat sa katotohanang lahat tayo ay mamamayan ng iisang mundo, dahil
nabubuhay tayo sa iisang kalikasan.

3
 Tuklasin
Pamilyar ka ba sa rebus puzzle? Ito ay isang larong palaisipan kung saan
dapat mong matukoy ang mensahe na mabubuo sa mga larawan na kumakatawan
sa mga pantig at salita.

Panuto: Gamit ang konsepto ng larong ito alamin natin ang mga isyung
nagaganap sa lipunan na maaring sumubok sa ating paninindigan sa kabutihan.
Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.

Suriin

Mga Isyu sa Kawalan ng Paggalang sa Dignidad at

Seksuwalidad

Nalaman mo sa nakaraang markahan ang iba’t ibang pagpapahalagang

makatutulong upang ikaw ay makapagpasiya at makakilos tungo sa makabuluhan
at mabuting pakikipag-ugnayan sa Diyos, sa sarili, sa kapuwa, sa bayan, at sa
kapaligiran. Naunawaan mo na ang bawat pasiya at kilos ng isang tao ay may
dahilan, batayan, at kalakip na pananagutan.

Sa pagkakataong ito, pag-uusapan naman natin ang mga isyung nagaganap

sa lipunan na susubok sa iyong matatag na paninindigan sa kabutihan sa gitna ng
iba’t ibang pananaw na ating pinaniniwalaan. Kabilang sa mga ito ay may
kinalaman sa seksuwalidad kagaya ng pakikipagtalik nang hindi kasal (pre-marital
sex), pornograpiya, pang-aabusong seksuwal, at prostitusyon. Isa-isahin nating
alamin ang mga isyung ito.

4
1. Pagtatalik bago ang kasal (Pre-marital sex) ay gawain ng isang babae at
lalaki na wala pa sa wastong edad o nasa edad na subalit hindi pa kasal.

Ang pakikipagtalik ay naaayon sa

kagustuhan ng mga tao. Sila ang
nagdedesisyon kung gusto ba nila itong gawin.
Narito ang iba’t ibang pananaw na siyang
nagiging dahilan kung bakit ang isang tao, lalo
na ang kabataan ay pumapasok sa maagang
pakikikapagtalik.
a. Dahil ito raw ay normal na gampanin ng
katawan ng tao upang maging malusog
siya at matugunan ang pangangailangan
ng katawan. Kapag hindi raw ito
isinagawa hindi mararating ng tao ang
kaganapan ng kaniyang buhay.
b. Dahil ito raw ay tama kapag ang
gumagawa nito ay may pagsang-ayon. Karapatan ng tao na makipagtalik at
malaya silang gawin ito.
c. Dahil ang pakikipagtalik ay isang ekspresyon ng pagmamahal.
d. Dahil may karapatan silang makaranas ng kasiyahan.

Kung iyong susuriin, ang pakikipagtalik ay di naman kagaya ng pagkain at

hangin na ating hinihinga na kinakailangan natin upang mabuhay. Mayroon o
walang pagtatalik, mananatiling buhay ang tao. Buhay na halimbawa ang mga
taong piniling hindi mag-asawa tulad ng mga pari at madre. Ang paggamit ng
ating kakayahang seksuwal ay mabuti sapagkat ito ang kaloob ng Diyos ngunit
mahalagang may sapat na kamalayan at pinagbuklod ng kasal ang gagawa nito.
Ang pakikipagtalik nang hindi kasal ay nagpapawalang-galang at nagpapababa
sa dignidad ng isang tao.

2. Pornograpiya. Ito ay naglalaman ng iba’t ibang uri ng malalaswang materyales

(babasahin, palabas o larawan) na ang pangunahing intensyon ay pukawin ang
seksuwal na pagnanasa ng tao. Ito ay nagmula sa salitang Griyego na, “porne”
na ang kahulugan ay taong nagbebenta ng panandaliang aliw, at “graphos” na
nangangahulugan ng pagsulat o paglalarawan.

Ayon kay Immanuel Kant, nauuwi sa kawalang-dangal o nagpapababa sa

kalikasan ng tao ang mga makamundong pagnanasa. Ang tao na nagiging
kasangkapan ng mga pagnanasa ay hindi na nagpapakatao; bagkus, tinatrato
ang sarili o ang kapuwa bilang isang bagay o kasangkapan.

Bakit nga ba may mga tao na nalululong sa ganitong gawain?

Ano ang posibleng epekto nito sa tao?

5
 Narito ang ilan sa mga dahilan kung bakit pumapasok at nalululong sa
ganitong gawain ang isang tao.

a. Curiosity. Likas sa tao ang humanap ng

kasagutan sa kanyang katanungan na kadalasan
ay hindi na isinasaalang-alang kung ano ang
mangyayari kapag ginawa nila ito.
Pangkaraniwan na sa mga kabataan ang
magsimulang mag-eksperimento sa alkohol,
droga, aktibidad na seksuwal at iba pang
mapanganib na pag-uugali.
b. Impluwensya ng kaibigan. Malaki ang
nagiging epekto sa pag-uugali ng isang tao kung
sino ang kanyang kaibigan. Dahil sa
kagustuhangang mapasama sa isang grupo o
bumuo ng pagkakaibigan ay pinipili ng ilan ang
magpaimpluwensya sa mga ito.
c. Dahil ito ay madaling maacess. Sa dami ng paraan upang mapalaganap ang
pornograpiya nagiging madali na lamang itong mabasa o mapanuod ng mga tao.
Halimbawa nito ang nilalaman ng social media, mga magasin, postcards, mga
litrato, pelikula, video games, at napakarami pang iba. Lahat ng mga ito ay
madaling ipakalat simula ng ang mundo ay tila ba sinakop na ng internet.

Epekto ng Pornograpiya
a. Nakapagpapabago sa ugali ng isang tao.
b. Nagiging mahina sa mga tukso o tawag ng laman.
c. Nagkakaroon ng kaugnayan sa pakikibahagi ng tao o paggawa ng mga
abnormal na gawaing seksuwal, lalong-lalo na ang panghahalay.
d. Dahil sa pagkalulong sa pornograpiya may mga tao na nahihirapang
magkaroon ng malusog na pakikipag-ugnayan sa kanilang asawa. Nakararanas
sila ng seksuwal na kasiyahan sa panonood at pagbabasa ng pornograpiya, at
pang-aabuso sa sarili at hindi sa normal na pakikipagtalik.
e. Ito rin ay ginagamit ng mga pedophiles (may matinding pagnanasang
seksuwal sa mga bata) sa internet upang makuha ang kanilang mga
bibiktimahin.

3. Pang-aabusong Seksuwal o Pangmomolestiya ay isinasagawa ng isang

nakatatanda sa nakababata upang gawin
ang isang gawaing seksuwal sa
pamamagitan ng pagpuwersa sa mga ito.

Walang pinipili ang nagiging biktima ng

pang-aabusong seksuwal. Mapababae o lalaki,
bata man o matanda, may kapansanan o wala
ay maaring makaranas nito. Karamihan sa mga

6
 nagiging biktima nito ay ang mga taong may mahihinang kalooban, madaling
madala, may kapusukan at kadalasan, iyong mga nabibilang sa mahihirap at
pamilyang hiwalay ang mga magulang. Sa gitna ng kanilang pagiging mahina,
pumapasok ang mga taong nagsasamantala na tumutulong sa mga batang may
mahinang kalooban subalit ang layunin pala ay maisakatuparan ang
pagnanasa. Ilan sa mga ito ay ang mga taong malalapit sa biktima o mismong
magulang o kamag-anak nito.
Kung ating susuriin ang mga taong nagsasagawa ng mga pang-aabusong
seksuwal ay may mababang pagtingin sa tunay na kahalagahan ng
seksuwalidad. Nawawala ang paggalang at pagpapahalaga ng mga taong ito sa
buhay at mas pinipili ang tawag ng kanilang pagnanasa.

4. Prostitusyon ay gawain ng pagbibigay ng panandaliang-aliw kapalit ng pera.

Ito ay pagbibigay ng seksuwal na serbisyo kapalit ng pera upang ang taong
umupa ay makadama ng kasiyahang seksuwal.

Bakit nga ba may mga taong pumapasok sa

gawaing kagaya nito? Narito sa ibaba ang ilan
sa posibleng dahilan kung bakit may mga
taong pinipili ang ganitong gawain.

a. Kahirapan. Dahil sa kakulangan ng

oportunidad sa trabaho gayundin ang
kakulangan sa edukasyon madami ang
nasasadlak sa kahirapan at napilitang
ipagbili ang katawan upang kumita ng
pera.
b. Naabuso noong bata pa. Dahil dito nawala
ang kanilang paggalang sa sarili at ang
pagkilala sa tama kaya’t ipinagpatuloy na lang ang masamang karanasan.
c. Droga. Ginagamit ang pakikipagtalik upang masuportahan ang
pangangailangan sa droga. Maaari ring droga ang dahilan ng panlalabo ng
isip upang magawa ang maling mga bagay.

Kung susuriin, kahirapan ang karaniwang dahilan kung bakit ang isang tao
ay pumapasok sa ganitong gawain. Itinuturing itong hanapbuhay na ang
katawan ang puhunan, kapalit ang dignidad. Sinasamantala ng mga taong
bumibili ang kahinaan ng babae o lalaking sangkot dito. Kaya naman naaabuso
ng tao ang kaloob na seksuwalidad na handog ng Diyos. Ang pakikipagtalik ay
hindi lamang para makadama ng kaligayahang seksuwal. Naglalayon itong pag-
isahin ang babae at lalaki sa diwa ng pagmamahal.

7
 Pagyamanin

Naunawaan mo ba ang iyong binasang sanaysay? Magaling! Ngayon naman

ay pagyamanin na natin ang iyong mga natutunan. Handa kana ba?

Pang-isahang Gawain 1

Panuto: Pag-aralan ang mga sumusunod na sitwasyon. Sagutin ang mga tanong at
isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.

Madalas kang ilibre ng iyong matalik na kaibigan sa mga mamahaling

kainan at tindahan ng damit. Tinanong mo siya kung saan niya kinukuha
ang perang ginagamit gayong wala namang permanenteng trabaho ang
kanyang mga magulang. Inamin niya sa iyo na sumasama siya sa mga
kostumer sa kanyang pinagtatrabahuhan kapalit ang malaking halaga ng
pera. Inaalok ka niyang sumasa sa ganitong gawain.

1. Ano ang gagawin mo sa sitwasyong ito?

2. Babaguhin mo ba ang naging pasiya mo? Bakit?

Sumapit ang bakasyon at naisipan mong magtrabaho sa tindahan ng

iyong tiyuhin. Napansin mo na madalas ka niyang tingnan at biruin tungkol
sa mga malalaswang bagay.

1. Ano ang gagawin mo sa pagkakataong ito?

2. Babaguhin mo ba ang naging pasiya mo? Bakit?

Noong una, iniwasan mo ang panonood ng mga pornograpikong

palabas. Kalaunan, nakahiligan mo rin ito dahil sa panghihikayat ng iyong
mga kaibigan. Napapansin mo na nagiging agresibo ka sa iyong kasintahan.
Natatakot ka na baka di mo na makontrol ang iyong sarili.

1. Ano ang gagawin mo sa pagkakataong ito?

2. Babaguhin mo ba ang naging pasiya mo? Bakit?

8
 Madalas mong makitang nag-uumpukan ang iyong mga kamag-aral sa
gilid ng inyong silid-aralan. Nalaman mo na sila ay nanunuod ng
malalaswang palabas.

1. Ano ang gagawin mo sa pagkakataong ito?

2. Babaguhin mo ba ang naging pasiya mo? Bakit?

Pang-isahang Pagtataya 1

Panuto: Basahin at kumpletuhin ang mga pangungusap sa bawat bilang. Piliin sa

loob ng kahon ang tamang sagot at isulat sa sagutang papel.

pornograpiya pedophile Immanuel Kant

Santo Tomas pre-marital sex pang-aabusong seksuwal

1. Ayon kay ______________________, nauuwi sa kawalang-dangal o

nagpapababa sa kalikasan ng tao ang mga makamundong pagnanasa.
2. Ang pagsasabi ng mga salitang seksuwal sa isang bata ay maituturing na
______________________.
3. Ang ______________________ ay pumupukaw sa seksuwal na pagnanasa ng
isang tao sa pamamagitan ng pagbabasa o panonood.
4. ______________________ ang tawag sa pakikipagtalik ng hindi pa kinakasal.
5. ______________________ ang tawag sa taong may matinding pagnanasang
seksuwal sa mga bata.

Pang-isahang Gawain 2

Panuto: Pumili ng isang pamamaraan mula sa ibaba na iyong gagamitin upang

maipamalas ang natutuhang mga konsepto mula sa aralin. Gawing gabay ang
rubrics.

Mga pamimiliang pamamaraan:

1. Pagsulat ng kanta
2. Pagsulat ng tula
3. Pagguhit ng poster
4. Paggawa ng comics strip

9
 Rubriks

NAPAKAHUSAY MAHUSAY KATAMTAMAN

5 4 3
Malinaw at Malinaw at Hindi naging
NILALAMAN maayos na maayos na malinaw at
naipakita ang naipakita ang maayos ang
mensahe. mensahe pagpapakita ng
ngunit may mensahe.
kulang.

Malinaw na Bahagyang Kaunti lamang

naipakita at naipakita at ang kaugnayan
KAUGNAYAN SA naiugnay sa naiugnay sa sa tema.
TEMA tema. tema.

Napakaganda at Maganda at Maganda at

napakalinaw ng malinaw ang malinaw ang
pagkakabuo. pagkakabuo. pagkakabuo
PAGKAMALIKHAIN ngunit may
kulang.

Malinis na Malinis ang Hindi gaanong

KALINISAN malinis ang pagkakagawa. malinis ang
pagkakagawa. pagkakagawa.

Pang-isahang Pagtataya 2

Panuto: Isulat ang T sa patlang kung tama ang isinasaad ng bawat pahayag at M
naman kung ito ay mali. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.

___1. Ang prostitusyon ay nagpapawalang-galang at nagpapababa sa dignidad at

integridad ng pagkatao ng mga taong kasangkot dito.
___2. Mabuti ang paggamit ng ating mga kakayahang seksuwal ngunit maaari
lamang itong gawin ng mga taong pinagbuklod ng kasal.
___3. Kung masasangkot sa mga isyung may kinalaman sa seksuwalidad, marapat na
alam ng tao lalo na ng kabataan kung ano ang maaaring magiging resulta
nito.
___4. Dapat maging bukas ang kabataang gaya mo sa mga isyung may kinalaman
sa seksuwalidad.
___5. Kung nakaranas ng pang-aabuso mabuting manahimik at itago na lamang
ang naranasang pangyayari.

10
Pang-isahang Gawain 3

Panuto: Gamit ang graphic organizer isulat ang mga kaalaman sa mga isyung
nakatala sa ibaba. Sagutin ang mga tanong at isulat ang iyong sagot sa sagutang
papel.

ISYU

Pang-aabusong Pre-Marital
Pornograpiya Prostitusyon
Seksuwal Sex
______________ ______________ ______________ ______________
______________ ______________ ______________ ______________
______________ ______________ ______________ ______________
______________ ______________ ______________ ______________
______________ ______________ ______________ ______________
______________ ______________ ______________ ______________
______________ ______________ ______________ ______________

Mga Tanong:

1. Ano ang epekto ng mga isyung ito sa dignidad ng tao? Ipaliwanag.

_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

2. Sa mga pagkakataong kagaya nito, may pag-asa pa bang mapanumbalik ang

paggalang sa mga taong nakaranas at nasangkot sa ganitong mga gawain?
Ipaliwanag.
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

11
Pang-isahang Pagtataya 3

Pamilyar ka ba sa larong Double Puzzle? Ito ay isang palaisipan na

mayroong mga ginulong titik na kailangang ayusin upang mabuo ang tamang
salita.

Panuto: Gamit ang konsepto ng larong ito, sagutan ang puzzle sa tulong ng mga
gabay na tanong sa ibaba. Gawing basehan ang halimbawa sa ibaba.

Halimbawa:

ELIHPODEP- Tawag sa taong may matinding pagnanasang seksuwal sa mga

bata.

1. OSTRNPSYTIUO- Pakikipagtalik kapalit ng pera.

2. GPNA-ONSGAUBA LSAEWKUS- Pamumuwersa na gumawa ng gawaing

seksuwal.

3. REP-TMAALRI EXS- pagtatalik ng wala pa sa wastong edad o nasa edad na

subalit hindi pa kasal.

4. OPGNRRAPYIOA- Paglalarawan na may layuning pukawin ang seksuwal na

pagnanasa ng nanonood o nagbabasa.

12
Tulong ang mga titik mula sa nabuong mga salita, gamitin ito upang mabuo ang
parirala na nasa ibaba. Ang unang titik ang magsisilbing halimbawa.

Isaisip

Umaasa akong lubos mong naunawaan ang aralin sa modyul na ito. Upang
masubok ang lalim ng iyong natutuhan inaasahan na ikaw ay makapagbubuod ng
ideya tungkol sa mahalagang konsepto na nahinuha mula sa mga nagdaang
gawain at binasa.

a. Ang mga bago kong natutuhan sa aralin.

_______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
b. Ang napulot kong aral mula sa aking mga isinasagawang kilos.
_______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

c. Ang aking mga reyalisasyon.

______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

13
 Isagawa

Panuto: Ikaw ngayon ay bibigyan ng pagkakataon na mangalap ng mga

sitwasyon na may kinalaman sa seksuwalidad. Alamin kung ano ang isyung
nakapaloob dito pagkatapos ay ipaliwanag ang iyong pananaw sa mga ito.
Gawing basehan ang unang sitwasyon.

Sitwasyon Isyu tungkol Iyong pananaw mula sa

sa sitwasyon
Apat na babaeng Malaya ang tao na gumawa ng
estudyante na sangkot sa pasiya at panindigan ang
prostitusyon ang nahuli Prostitusyon magiging resulta nito. Ang
ng awtoridad. Ang isa sa
pakikipagtalik kapalit ng pera ay
kanila ang itinuturong
bugaw ng grupo, aniya pagpapakita ng kawalan ng
hindi niya pinipilit ang paggalang sa sarili. Para sa akin
tatlong kasama na may iba pang paraan na
sumabak sa prostitusyon. maaring gawin upang kumita ng
pera.

14
 Tayahin

Panuto: Basahing mabuti ang sumusunod na mga pahayag at katanungan.

Piliin ang titik ng tamang sagot at isulat sa sagutang papel.

1. Mula sa dalawang salitang Griyego na nangangahulugang prostitute at pagsulat

o paglalarawan.
a. porne at graphos c. pono at hiya
b. poneh at graphos d. porni at grapho
2. Pakikipagtalik kapalit ang pera upang makadama ng kasiyahang seksuwal.
a. Pang-aabusong seksuwal c. Pre-marital sex
b. Pornograpiya d. Prostitusyon
3. Ito ay mahahalay na paglalarawan na may layuning pukawin ang seksuwal na
pagnanasa ng nanonood o nagbabasa.
a. Pang-aabusong seksuwal c. Pre-marital sex
b. Pornograpiya d. Prostitusyon
4. Ang mga sumusunod ay epekto ng pornograpiya sa tao maliban sa …
a. Nakapagpapabago ng ugali.
b. Nagiging mahina sa mga tukso o tawag ng laman.
c. Paggawa ng mga abnormal na gawaing seksuwal, lalong-lalo na ang
panghahalay.
d. Pagkakaroon ng malusog na pakikipag-ugnayan sa asawa.
5. Sinabihan ka ng iyong kaklase ng mga bastos na pananalita. Ano ang gagawin
mo?
a. Magagalit at paaalisin ang nasabing kaklase.
b. Hindi papansinin ang kaklase.
c. Isusumbong sa mga magulang.
d. Kakausapin nang mahinahon at ipaliliwanag na hindi tama ang kanyang
ginagawa.

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga pahayag. Isulat ang S kung ikaw ay
sang-ayon, DS naman kung ikaw ay di-sangayon. Isulat ang sagot sa sagutang
papel.

1. Ang pagbebenta ng katawan ay tama kung may mabigat na

pangangailangan sa pera.
2. Ang pakikipagtalik ang tanging ekspresyon ng pagmamahal.
Naniniwala ang mga gumagawa nito na may karapatan silang
makaranas ng kasiyahan.
3. Kinakailangan ng tao ang makipagtalik upang mabuhay sa mundong
ito.
4. Hindi dapat ituring na sining ang pornograpiya dahil nagiging daan
ito upang ang taong nahuhumaling dito ay magnasa at pairalin ang
kaniyang mga makamundong damdamin.

15
5. Ang mga bata at babae lamang ang nakararanas ng pang-aabusong
seksuwal.
6. Ang paggamit ng kasarian ay para lamang sa pagtatalik ng mag-
asawa na naglalayong ipadama ang pagmamahal at bukas sa
tunguhing magkaroon ng anak upang bumuo ng pamilya.
7. Dahil sa pornograpiya, ang tao ay maaaring mag-iba ng asal.
8. Tayo ay malaya ngunit hindi nangangahulugang malaya tayong piliin
kung ano ang gusto nating gawin.
9. Malaya tayo na gamitin ang ating mga kakayahang seksuwal, ngunit
ang ating kalayaan ay dapat mapanagutan at nauukol sa paggawa
lamang ng mabuti.

10. Ang pakikipagtalik nang hindi kasal ay nagpapawalang-galang at

nagpapababa sa dignidad ng pagkatao ng mga taong kasangkot sa
gawaing ito.

Karagdagang Gawain

Binabati kita! Ngayon ay nasa huling bahagi ka na ng modyul na ito. Kaya

naman inaasahang maipamamalas mo ang iyong natutuhan sa pamamagitan ng
gawaing nasa ibaba. Handa kana ba?

Panuto: Gumawa ng islogan laban sa mga isyung may kinalaman sa seksuwalidad.

Gawing gabay ang rubrics.

16
 Rubriks

NAPAKAHUSAY MAHUSAY KATAMTAMAN KAILANGAN

5 4 3 NG
PAGSASANAY
2
Malinaw at Malinaw at Hindi naging Walang
NILALAMAN maayos na maayos na malinaw at mensaheng
naipakita ang naipakita ang maayos ang naipakita.
mensahe. mensahe pagpapakita ng
ngunit may mensahe.
kulang.

Naipakita at Bahagyang Kaunti lamang Walang

naiugnay ang naipakita at ang kaugnayan kaugnayan sa
KAUGNAYAN SA tema sa naiugnay ang sa tema sa tema ang
TEMA ginawang tema sa ginawang
ginawang
islogan.
islogan. ginawang islogan.
islogan.

Napakaganda at Maganda at Maganda at Hindi naging

napakalinaw ng malinaw ang malinaw ang maganda ang
pagkakabuo ng pagkakabuo pagkakabuo pagkakabuo
PAGKAMALIKHAIN islogan ng islogan. ngunit islogan
ng islogan.
ngunit may
kulang.

Malinis na Malinis ang Hindi gaanong Marumi ang

KALINISAN AT malinis ang pagkakagawa. malinis ang pagkakagawa.
KAAYUSAN pagkakagawa. pagkakagawa.

17
Susi sa Pagwawasto

18
 Sanggunian

Deped Bureau of Secondary Education Curriculum Development Division,

Edukasyon sa Pagpapakatao 10, Modyul para sa Mag-aaral, Unang
Edisyon (2015) pahina 287-295, DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig
City Philippines 1600

Department of Education, Curriculum and Instruction Strand, Most Essential

Learning Competencies

19
 Para sa mga katanungan o puna, sumulat sa:

Department of Education, Schools Division of Bulacan

Curriculum Implementation Division
Learning Resource Management and Development System
(LRMDS)
Capitol Compound, Guinhawa St., City of Malolos, Bulacan
Email Address: lrmdsbulacan@deped.gov.ph
20