სულხან-საბა ორბელიანის სასწავლო უნივერსიტეტი

სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი

ფაკულტეტი სამართლის

საგანმანათლებლო პროგრამა სამართალი

უმაღლესი განათლების საფეხური ბაკალავრიატი

სასწავლო კურსის სახელწოდება ხელშეკრულებათა შედგენის მეთოდიკა

სასწავლო კურსის სტატუსი
სწავლების ენა
დაშვების წინაპირობები
არჩევითი
ქართული
სამოქალაქო სამართლის პროცესი I; შრომის სამართალი;
თანაპირობა: საკორპორაციო სამართალი

სახელი, გვარი სალომე კობერიძე

სამეცნიერო ხარისხი სამართლის მაგისტრი, დოქტორანტი

თანამდებობა მოწვეული სპეციალისტი

სასწავლო კურსის
განმახორციელებელი საკონტაქტო ტელ. 551553954

E-mail s.koberidze@sabauni.edu.ge
კონსულტაციის დღე: ფაკულტეტის დეკანის მიერ დამტკიცებული გრაფიკის შესაბამისად
(იხ. უნივერსიტეტის საიტზე http://www.sabauni.edu.ge).

კრედიტი (ECTS) 6
საათები (1 კრედიტი = 25 სთ) 150
საკონტაქტო საათები, მ.შ 43
სტუდენტის სასწავლო
დატვირთვა ლექცია 23

სამუშაო ჯგუფში მუშაობა 15

შუალედური და დასკვნითი გამოცდები 5

დამოუკიდებელი საათები 107

სასწავლო კურსის მიზანია სტუდენტს:

• შეასწავლოს სხვადასხვა სირთულის სამოქალაქო ხელშეკრულებების შედგენის მინიმალური სტანდარტი და

სასწავლო კურსის
შედგენის მეთოდიკის თავისებურებები, სტანდარტული და ინდივიდუალური, მარტივი და რთული
მიზანი
სამოქალაქო ხელშეკრულებების შედგენა;
• ჩამოუყალიბოს სამოქალაქო-სამართლებრივ ხელშეკრულებებზე მუშაობის ტექნიკა და მიღებული ცოდნის
პრაქტიკულ საქმიანობაში გამოყენება.

სწავლის შედეგები
 სასწავლო კურსის გავლის შემდეგ სტუდენტს ეცოდინება/გაცნობიერებული ექნება:
• სხვადასხვა სირთულის სამოქალაქო-სამართლებრივი ხელშეკრულებების შედგენის მინიმალური
სტანდარტის და სამოქალაქო-სამართლებრივი ხელშეკრულებების შედგენის თავისებურებების, ასევე
ცოდნა და
სახელშეკრულებო სამართლის ძირითადი დებულებების ხელშეკრულებებში ასახვის ტექნიკის შესახებ.
გაცნობიერება
სასწავლო კურსის გავლის შემდეგ სტუდენტს გაცნობიერებული ექნება სამოქალაქო-სამართლებრივი
ხელშეკრულებების სისტემურად ჩამოყალიბების მეთოდოლოგია.

სასწავლო კურსის გავლის შემდეგ სტუდენტი შეძლებს:

• სამოქალაქო-სამართლებრივი ხელშეკრულებების დამოუკიდებლად მომზადებას, პრაქტიკულ საქმიანობაში

სახელშეკრულებო პროცესის წარმართვას;
• სახელშეკრულებო სფეროში არსებული პრობლემის იდენტიფიცირებასა და მათი გადაწყვეტისათვის
ნორმატიული საფუძვლის მოძიებას;
• სახელშეკრულებო პროცესთან დაკავშირებული კანონმდებლობის ნორმების განმარტებასა და პრაქტიკულ
უნარი
საქმიანობაში სწორად გამოყენებას.
• სახელშეკრულებო პროცესის საკითხებზე არსებული სამართლებრივი პრობლემების მრავალმხრივ ხედვას,
ანალიზს, საკუთარ მოსაზრების დამაჯერებლად წარმოჩენასა და სამართლებრივად დასაბუთებული
დასკვნის ჩამოყალიბებას.
• სახელშეკრულებო პროცესის საკითხებზე არსებული პრობლემებისა და გადაჭრის გზების შესახებ
დეტალური წერილობითი ანგარიშის მომზადებას და იურიდიული ტერმინოლოგიის გამოყენებით
ინფორმაციის სპეციალისტებისა და არასპეციალისტებისათვის ზეპირი და წერილობით ფორმით გადაცემას.

პასუხისმგებლობა
და ავტონომიურობა

ლექცია
სამუშაო ჯგუფში მუშაობა
სწავლება-სწავლის სემინარი
მეთოდები პრაქტიკული მუშაობა
ელექტრონული რესურსით სწავლება
ელექტრონული სწავლება
სხვა

სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შეფასება

სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შეფასება წარმოებს 100-ქულიანი სისტემით. სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის
დონის შეფასება მოიცავს შუალედურ შეფასებას (მაქსიმუმ 70 ქულა) და დასკვნით შეფასებას (მაქსიმუმ 30 ქულა), რომელთა ჯამი
წარმოადგენს საბოლოო შეფასებას (100 ქულა).

სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შუალედური შეფასების კომპონენტებია ზეპირი გამოკითხვა, წერითი გამოკითხვა,
შუალედური წერითი გამოცდა, ინდივიდუალური საშინაო დავალება. სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შუალედური
შეფასების თითოეულ კომპონენტს აქვს თავისი წილი შუალედური შეფასების 70 ქულის ფარგლებში. სტუდენტის შუალედური შეფასების
მინიმალური კომპეტენციის ზღვრის ხვედრითი წილი შეადგენს შუალედური შეფასების მაქსიმალური ქულის (70 ქულის) 30%-ს ანუ 21
ქულას.

სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის დასკვნითი შეფასების კომპონენტია დასკვნითი წერითი გამოცდა. დასკვნითი წერითი გა-
მოცდა სავალდებულოა. დასკვნით წერით გამოცდაზე გასვლის უფლება ეძლევა სტუდენტს, რომელსაც შუალედური შეფასებით
დაგროვილი აქვს შუალედური შეფასების მინიმალური კომპეტენციის ზღვარი, ანუ მინიმუმ 21 ქულა. სტუდენტს, რომელსაც შუალედური
შეფასებით დაგროვილი არ ექნება შუალედური შეფასების მინიმალური კომპეტენციის ზღვარი ანუ მინიმუმ 21 ქულა, დასკვნით წერით
გამოცდაზე არ დაიშვება. დასკვნითი შეფასების მინიმალური კომპეტენციის ზღვარის ხვედრითი წილი შეადგენს დასკვნითი შეფასების
მაქსიმალური ქულის (30 ქულის) 30%-ს მიმატებული 1 ქულა ანუ 10 ქულას. დასკვნითი შეფასება ჩაბარებულად ჩაითვლება იმ
შემთხვევაში, თუ სტუდენტი დასკვნით წერით გამოცდაზე დააგროვებს მინიმუმ 10 ქულას.

სასწავლო კურსი ჩაბარებულად ჩაითვლება იმ შემთხვევაში, თუ შუალედური შეფასებისა და დასკვნითი შეფასების მაქსიმალური ქულის
(30 ქულა) გათვალისწინებით სტუდენტი დააგროვებს მინიმუმ 51 ქულას. სტუდენტს კრედიტი ენიჭება კანონმდებლობით გათვალისწი-
ნებული ერთ-ერთი დადებითი შეფასების მიღების შემთხვევაში.
დადებითი შეფასება

A - ფრიადი შეფასების 91-100 ქულა

B - ძალიან კარგი მაქსიმალური შეფასების 81-90 ქულა

C - კარგი მაქსიმალური შეფასების 71-80 ქულა

სულხან-საბა ორბელიანის სასწავლო უნივერსიტეტი 2 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი

D - დამაკმაყოფილებელი მაქსიმალური შეფასების 61-70 ქულა

E - საკმარისი მაქსიმალური შეფასების 51-60 ქულა

უარყოფითი შეფასება
FX - ვერ ჩააბარა
FX - ჩაიჭრა
მაქსიმალური შეფასების 41-50 ქულა (სტუდენტს ჩასაბარებლად მეტი მუშაობა სჭირდება და ეძლევა
დამოუკიდებელი მუშაობით დამატებით გამოცდაზე ერთხელ გასვლის უფლება. ამასთან, დამატებითი
გამოცდა შეიძლება დანიშნოს დასკვნითი გამოცდის შედეგების გამოცხადებიდან არანაკლებ 5
კალენდარულ დღეში).
მაქსიმალური შეფასების 40 ქულა და ნაკლები (სტუდენტის მიერ ჩატარებული სამუშაო არ არის საკმარისი
და მას საგანი ახლიდან აქვს შესასწავლი)
შეფასების ფორმები და კომპონენტები

N შეფასების ფორმები და კომპონენტები რაოდენობა თითოეულის მაქსიმალური შეფასება მაქსიმალური ქულა

1 შუალედური შეფასება, მათ შორის: 70 ქულა

1.1 ზეპირი გამოკითხვა 5 3 15

1.2. წერითი გამოკითხვა 5 3 15
1.3. შუალედური წერითი გამოცდა 1 30 30
1.4. ინდივიდუალური საშინაო დავალება 1 10 10
2 დასკვნითი შეფასება 30 ქულა
2.1. დასკვნითი გამოცდა 1 30 30
სულ 100 ქულა
შუალედური შეფასების კომპონენტები, მეთოდები და კრიტერიუმები
კომპონენტები მეთოდები და კრიტერიუმები
სტუდენტის წერითი გამოკითხვა ფასდება 3 ქულით. შუალედური შეფასების ფარგლებში, სემესტრის განმავლობაში,
სტუდენტი წერითი ფორმით გამოიკითხება ხუთჯერ. შესაბამისად, წერითი გამოკითხვებში სტუდენტმა შეიძლება
დააგროვოს მაქსიმუმ 15 ქულა (3X5), რაც საბოლოო შეფასების 15 პროცენტის ტოლია.

წერითი გამოკითხვის შესაფასებლად გამოიყენება შემდეგი საშუალებები (შეფასების მეთოდები): ტესტი, პრაქტიკული
წერითი დავალება, ღია კითხვა. წერითი გამოკითხვისას შეიძლება გამოყენებული იქნეს შეფასების მეთოდების სხვადასხვა
გამოკითხვა კომბინაცია. წერითი გამოკითხვისას პრაქტიკული დავალება ფასდება 2 ქულით, თითოეული ღია კითხვა 1 ქულით,
ხოლო სწორად ამოხსნილი თითოეული ტესტი - 0.2 ქულით. თითოეულ ტესტს გააჩნია 4 სავარაუდო პასუხი,
რომელთაგან მხოლოდ ერთია სწორი.

პრაქტიკული დავალების შეფასების კრიტერიუმებია: დავალების შესრულების ხარისხი, თეორიული მასალის ცოდნა,
სამართლებრივი ტერმინოლოგიის დაცვა.
ქულა პრაქტიკული დავალების შეფასების კრიტერიუმები
დავალება სრულია. იგი ზუსტად და ამომწურავად არის გადმოცემული. იურიდიული ტერმინოლოგია
2 დაცულია. სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს განვლილ მასალას, ღრმად და საფუძვლიანად აქვს
ათვისებული ძირითადი და დამატებითი ლიტერატურა. შეცდომა არ არის.
დავალება არასრულია. იურიდიული ტერმინოლოგია ნაკლოვანია. სტუდენტი ფლობს პროგრამით
1
გათვალისწინებულ მასალას, მაგრამ აღინიშნება ნაკლოვანებები.
0 დავალება საკითხის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არაა მოცემული.
ღია კითხვის შეფასების კრიტერიუმებია: კითხვის აღქმა და პასუხის არგუმენტირებული დასაბუთება.
ქულა ღია კითხვის შეფასების კრიტერიუმები
1 სტუდენტს კარგად აქვს აღქმული შეკითხვის არსი. პასუხი არგუმენტირებულად დასაბუთებულია.
0.5 სტუდენტს აღქმული აქვს შეკითხვის არსი. პასუხი დასაბუთებულია.
0 პასუხი შეკითხვის არსის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არაა მოცემული.
სტუდენტის ზეპირი გამოკითხვა ფასდება 3 ქულით. შუალედური შეფასების ფარგლებში, სემესტრის განმავლობაში,
სტუდენტი ზეპირი ფორმით გამოიკითხება ხუთჯერ. შესაბამისად, ზეპირ გამოკითხვებში სტუდენტმა შეიძლება
დააგროვოს მაქსიმუმ 15 ქულა (3X5).
ზეპირი
გამოკითხვა ზეპირი გამოკითხვა ტარდება მოხსენებების, დისკუსიისა და კითხვა-პასუხის ფორმატში.ზეპირი გამოკითხვის
შესაფასებლად გამოიყენება შემდეგი საშუალებები (შეფასების მეთოდები): პრეზენტაცია, პრაქტიკული/თეორიული
დავალების შესრულება, სამუშაო ჯგუფში მუშაობა, დისკუსიაში მონაწილეობა. ზეპირი გამოკითხვისას შეიძლება
გამოყენებული იქნეს შეფასების მეთოდების სხვადასხვა კომბინაცია.

სულხან-საბა ორბელიანის სასწავლო უნივერსიტეტი 3 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი

 ზეპირი გამოკითხვისას შეფასების კრიტერიუმებია: პასუხის ფორმულირება და გადმოცემა, იურიდიული
ტერმინოლოგიის დაცვა, სამართლებრივი მსჯელობა.

ქულა ზეპირი გამოკითხვის შეფასების კრიტერიუმები

სტუდენტი კარგადაა მომზადებული, პასუხი მკაფიოდ და ადეკვატურადაა ფორმულირებული, მისი
3
სამართლებრივი მსჯელობა მაღალ დონეზეა. იგი იცავს იურიდიულ ტერმინოლოგიას.
სტუდენტი მომზადებულია, პასუხი მკაფიოდ და ადექვატურადაა ფორმულირებული, თუმცა შეკვეცილია.
2
მისი სამართლებრივი მსჯელობა კარგია. იგი იცავს იურიდიულ ტერმინოლოგიას.
სტუდენტი არ არის კარგად მომზადებული., პასუხი არასრულადაა ფორმულირებული, მისი სამართლებრივი
1
მსჯელობა ფრაგმენტულია, ხოლო იურიდიული ტერმინოლოგია ნაკლოვანია.
სტუდენტი ფაქტიურად მოუმზადებელია, პასუხი ბუნდოვანი და არაადეკვატურია. მისი სამართლებრივი
0
მსჯელობა არსებითად მცდარია, იგი არ იყენებს იურიდიული ტერმინოლოგიას.
კურსის განმავლობაში სტუდენტი ამზადებს ინდივიდუალურ წერით საშინაო დავალებას (მრავალმხრივ
ხელშეკრულებას) და მე-15 სასწავლო კვირას ახდენს აუდიტორიის წინაშე მის საჯარო პრეზენტაციას. პრეზენტაცია
სავალდებულოა ჩატარდეს Power Points გამოყენებით. პრაქტიკული სახის პროექტი და მისი საჯარო პრეზენტაცია
ფასდება 10 ქულით, რაც საბოლოო შეფასების 10 პროცენტის ტოლია.

მრავალმხრივი ხელშეკრულება შედგენილი უნდა იყოს ლექტორის მიერ მიწოდებული პირობების შებამისად
(ფორმალური სტანდარტები: სილფაინი 12,ხაზებს შორის ინტერვალი 1.5). სტუდენტი ვალდებულია, ხელშეკრულება
წარუდგინოს ლექტორს პრეზენტაციამდე მინიმუმ ხუთი კალენდარული დღით ადრე. აღნიშნული ვადის დარღვევის
შემთხვევაში სტუდენტი პრეზენტაციაზე არ დაიშვება.

ხელშეკრულების შესაფასებლად გამოიყენება შემდეგი საშუალებები (შეფასების მეთოდები): ხელშეკრულების

შესრულების ხარისხი, ხელშეკრულების პრეზენტაცია, დისკუსიაში მონაწილეობა. ხელშეკრულების პროექტის
ინდივიდუალ
შესაფასებლად ხელშეკრულების შესრულების ხარისხი ფასდება 5 ქულით, ხელშეკრულების პრეზენტაცია - 3 ქულით,
ური საშინაო
ხოლო დისკუსიაში მონაწილეობა - 2 ქულით.
დავალება
ხელშეკრულების შესრულების ხარისხის შეფასების კრიტერიუმებია: დასახული მიზნებისა და შედეგების პრაქტიკული
სახის ხელშეკრულებაში ასახვა. ხელშეკრულების პროექტის სტრუქტურა, განხილული საკითხები და ხელშეკრულების
თემატიკის ურთიერთშესაბამისობა, გამოყენებული ინფორმაცია, მონაცემები და ხელშეკრულებიდან გამომდინარე
დასკვნების ლოგიკურობა და არგუმენტირებულობა.
ქულა ხელშეკრულების შესრულების ხარისხის შეფასების კრიტერიუმები
ხელშეკრულება სრულფასოვნად ასახავს დასახულ მიზნებსა და შედეგებს, ხელშეკრულების სტრუქტურა,
5 გაწერილი საკითხები და ხელშეკრულების თემატიკა ურთიერთშესაბამისობაშია; სტუდენტმა ზუსტად
დაიცვა ლექტორის მიერ მიწოდებული პირობები.
ხელშეკრულება ასახავს დასახულ მიზნებსა და შედეგებს, ხელშეკრულების სტრუქტურა, გაწერილი
4 საკითხები და ხელშეკრულების თემატიკა ურთიერთშესაბამისობაშია, თუმცა სრულფასოვანი არ არის და
გაწერილი საკითხები სრულად არ ასახავენ მიცემულ დავალებას.
ხელშეკრულება სრულად არ ასახავს დასახულ მიზნებსა და შედეგებს, ხელშეკრულების სტრუქტურა,
3 გაწერილი საკითხები და ხელშეკრულების თემატიკა დასახვეწია, საკითხები არ არ ქმნის სრულ წარმოდგენას
საპრეზენტაციო მოხსენების თემაზე.
ხელშეკრულებაში განხილული საკითხები ძირითადად შეესაბამება მოხსენების თემატიკას, მაგრამ არ
იკვეთება ხელშეკრულების სტრუქტურის, განხილული საკითხების და ხელშეკრულების თემატიკის
2
ლოგიკური კავშირი. ხელშეკრულებაში გაწერილი საკითხები არ არ ქმნის სრულ წარმოდგენას
საპრეზენტაციო მოხსენების თემაზე.
1 პროექტში განხილული საკითხები არ შეესაბამება საშინაო დავალების თემატიკას.
0 პრაქტიკული სახის პროექტი მომზადებული არ არის.
ხელშეკრულების პრეზენტაციის შეფასების კრიტერიუმებია: საპრეზენტაციო მასალების გაფორმების ვიზუალური
მხარე, ხელშეკრულების წარდგენა და კომპეტენციების წარმოჩენა.
ქულა ხელშეკრულების პრეზენტაციის შეფასების კრიტერიუმები
წარდგენილი საპრეზენტაციო მასალების გაფორმების ვიზუალური მხარე იმსახურებს მოწონებას, სტუდენტს
3
შეუძლია ხელშეკრულების წარდგენა, კომპეტენციების წარმოჩენა.
წარდგენილი საპრეზენტაციო მასალების გაფორმების ვიზუალური მხარე სათანადო დონეზეა
2
შესრულებული, სტუდენტს შეუძლია ხელშეკრულების წარდგენა, კომპეტენციების წარმოჩენა.
წარდგენილი საპრეზენტაციო მოხსენების გაფორმების ვიზუალური მხარე დამაკმაყოფილებელია, სტუდენტს
1
შეუძლია ხელშეკრულების წარდგენა, მაგრამ უჭირს კომპეტენციების წარმოჩენა.
0 წარდგენილი საპრეზენტაციო მოხსენების გაფორმების ვიზუალური მხარე არა დამაკმაყოფილებელია.

სულხან-საბა ორბელიანის სასწავლო უნივერსიტეტი 4 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი

 სტუდენტს არ შეუძლია ხელშეკრულების პრეზენტაცია და კომპეტენციების წარმოჩენა ან პრეზენტაცია
მომზადებული არ არის.
დისკუსიაში მონაწილეობის შეფასების კრიტერიუმებია: საპრეზენტაციო თემასთან დაკავშირებულ დისკუსიაში მონა-
წილეობა, არგუმენტების მოყვანა და თავისი მოსაზრებების დაცვა.
ქულა დისკუსიაში მონაწილეობის შეფასების კრიტერიუმები
სტუდენტს შეუძლია საპრეზენტაციო თემასთან დაკავშირებულ დისკუსიაში მონაწილეობა, არგუმენტების
2
მოყვანა და თავისი მოსაზრებების დაცვა
სტუდენტს შეუძლია საპრეზენტაციო თემასთან დაკავშირებულ დისკუსიაში მონაწილეობა, მაგრამ უჭირს
1
არგუმენტების მოყვანა და თავისი მოსაზრებების დაცვა
0
სტუდენტს არ შეუძლია არგუმენტირებული მოსაზრების ჩამოყალიბება, მსჯელობა და არგუმენტების მოყვანა

შუალედური შეფასების ფარგლებში სტუდენტი აბარებს შუალედურ წერით გამოცდას. შუალედური წერითი გამოცდა
ტარდება მე-8-მე-9 სასწავლო კვირას. შუალედურ წერით გამოცდაში სტუდენტმა შეიძლება დააგროვოს მაქსიმუმ 30
ქულა, რაც საბოლოო შეფასების 30 პროცენტის ტოლია.

შუალედური წერითი გამოცდას შესაფასებლად გამოიყენება შემდეგი საშუალებები (შეფასების მეთოდები):

შუალედური წერითი გამოცდა მოიცავს 1 პრაქტიკულ დავალებას. პრაქტიკული დავალება (ხელშეკრულების
სასურველი მოცემულობით შედგენა) ფასდება 30 ქულით.

პრაქტიკული დავალების შეფასების კრიტერიუმებია: დავალების შესრულების ხარისხი, თეორიული მასალის ცოდნა,
სამართლებრივი ტერმინოლოგიის დაცვა.
ქულა პრაქტიკული დავალების შეფასების კრიტერიუმები
სტუდენტს ზედმიწევნით კარგად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი, შესაბამისად,
ხელშეკრულების დებულებები ხელშეკრულების შედგენის მეთოდიკის შესაბამისად თანმიმდევრულად,
25-30
გააზრებულად არის ჩამოყალიბებული. იგი იცავს იურიდიულ ტერმინოლოგიას, ხელშეკრულების
შედგენისათვის საჭირო ენობრივ სტილსა და სტრუქტურას.
შუალედური
სტუდენტს დამაკმაყოფილებად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი, შესაბამისად,
წერითი
ხელშეკრულების დებულებები ხელშეკრულების შედგენის მეთოდიკის შესაბამისად სწორად და
გამოცდა 19-24
თანმიმდევრულად არის ჩამოყალიბებული, მაგრამ შეინიშნება ხარვეზები. იგი იცავს იურიდიულ
ტერმინოლოგიასა და ხელშეკრულების შედგენისათვის საჭირო ენობრივ სტილს.
სტუდენტს დამაკმაყოფილებლად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი, მაგრამ
ხელშეკრულების დებულებები ხელშეკრულების შედგენის მეთოდიკის შესაბამისად მართებულად და
13-18
თანმიმდევრულად არ არის ჩამოყალიბებული. მის მიერ გამოყენებული იურიდიული ტერმინოლოგია და
ხელშეკრულების შედგენისათვის საჭირო ენობრივი სტილი ნაკლოვანია.
სტუდენტს არადამაკმაყოფილებლად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხის არსი, შესაბამისად კი
7-12 ხელშეკრულება შედგენილია ზოგადად, მის მიერ გამოყენებული იურიდიული ტერმინოლოგია და
ხელშეკრულების შედგენისათვის საჭირო ენობრივი სტილი ნაკლოვანია.
სტუდენტს არასწორად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი, შესაბამისად, ხელშეკრულების
დებულებები ხელშეკრულების შედგენის მეთოდიკის შესაბამისად გააზრებულად და თანმიმდევრულად არ
1-6
არის შედგენილი. არ იყენებს იურიდიულ ტერმინოლოგიას, ხელშეკრულების შედგენისათვის საჭირო
ენობრივი სტილი არ არის დაცული.
ხელშეკრულების პროექტი კაზუსის ფაბულისა და შეკითხვის არსის შესაბამისად არ არის შედგენილი ან
0
საერთოდ არ არის მოცემული.
დასკვნითი შეფასების კომპონენტები, მეთოდები და კრიტერიუმები
კომპონენტები მეთოდები და კრიტერიუმები
დასკვნითი შეფასების ფარგლებში სტუდენტი აბარებს დასკვნით გამოცდას. დასკვნითი გამოცდა ტარდება მე-16-მე-17
სასწავლო კვირას. დასკვნით გამოცდაში სტუდენტმა შეიძლება დააგროვოს მაქსიმუმ 30 ქულა, რაც საბოლოო შეფასების
30 პროცენტის ტოლია. დასკვნით გამოცდას წარმოადგენს კაზუსი, რომლის საფუძველზეც სტუდენტმა უნდა
შეადგინოს კონკრეტული სახის ხელშეკრულების პროექტი.

დასკვნითი დასკვნითი გამოცდის შეფასების კრიტერიუმებია: დავალების შესრულების ხარისხი, თეორიული მასალის ცოდნა,
გამოცდა სამართლებრივი ტერმინოლოგიის დაცვა.

ქულა დასკვნითი გამოცდის შეფასების კრიტერიუმებია

სტუდენტს ზედმიწევნით კარგად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი, შესაბამისად,
25-30 ხელშეკრულების დებულებები ხელშეკრულების შედგენის მეთოდიკის შესაბამისად თანმიმდევრულად,
გააზრებულად არის ჩამოყალიბებული. იგი იცავს იურიდიულ ტერმინოლოგიას, ხელშეკრულების

სულხან-საბა ორბელიანის სასწავლო უნივერსიტეტი 5 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი

 შედგენისათვის საჭირო ენობრივ სტილსა და სტრუქტურას.
სტუდენტს დამაკმაყოფილებად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი, შესაბამისად,
ხელშეკრულების დებულებები ხელშეკრულების შედგენის მეთოდიკის შესაბამისად სწორად და
19-24
თანმიმდევრულად არის ჩამოყალიბებული, მაგრამ შეინიშნება ხარვეზები. იგი იცავს იურიდიულ
ტერმინოლოგიასა და ხელშეკრულების შედგენისათვის საჭირო ენობრივ სტილს.
სტუდენტს დამაკმაყოფილებლად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი, მაგრამ
ხელშეკრულების დებულებები ხელშეკრულების შედგენის მეთოდიკის შესაბამისად მართებულად და
13-18
თანმიმდევრულად არ არის ჩამოყალიბებული. მის მიერ გამოყენებული იურიდიული ტერმინოლოგია და
ხელშეკრულების შედგენისათვის საჭირო ენობრივი სტილი ნაკლოვანია.
სტუდენტს არადამაკმაყოფილებლად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხის არსი, შესაბამისად კი
7-12 ხელშეკრულება შედგენილია ზოგადად, მის მიერ გამოყენებული იურიდიული ტერმინოლოგია და
ხელშეკრულების შედგენისათვის საჭირო ენობრივი სტილი ნაკლოვანია.
სტუდენტს არასწორად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი, შესაბამისად, ხელშეკრულების
დებულებები ხელშეკრულების შედგენის მეთოდიკის შესაბამისად გააზრებულად და თანმიმდევრულად არ
1-6
არის შედგენილი. არ იყენებს იურიდიულ ტერმინოლოგიას, ხელშეკრულების შედგენისათვის საჭირო
ენობრივი სტილი არ არის დაცული.
ხელშეკრულების პროექტი კაზუსის ფაბულისა და შეკითხვის არსის შესაბამისად არ არის შედგენილი ან
0
საერთოდ არ არის მოცემული.

-------------

სულხან-საბა ორბელიანის სასწავლო უნივერსიტეტი 6 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი

სასწავლო კურსის შინაარსი
კვირა სწავლების მეთოდი შინაარსი/შეფასების კომპონენტი/მაქსიმალური შეფასება
საუბარი სასწავლო კურსის მოცულობაზე და პროცესის წარმართვის მეთოდებზე, შეფასების
სისტემაზე და სავალდებულო ლიტერატურაზე.

თემა 1. ხელშეკრულების შედგენის არსი

განსახილველი საკითხები:

ხელშეკრულების ზოგადი დებულებანი. ხელშეკრულების არქიტექტონოკა (სტრუქტურა).

ხელშეკრულების მიზანი. შეხედულებათა განსაზღვრა. კეთილსინდისიერებისა და სახელშეკრულებო
1
სამართლიანობის პრაქტიკული ასპექტი. მოლაპარაკების დაწყების არსი. მხარის მიერ შესაბამისი
ლექცია (2 სთ.)
პოზიციის დაფიქსირების ვალდებულება. სასურველი შედეგის არსი და მნიშვნელობა.
ძირითადი ლიტერატურა:

• საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი; https://matsne.gov.ge/ka/document/view/31702, მუხლები 316-

319.
• გ. თუმანიშვილი, ხელშეკრულების შედგენის ტექნიკა და ვალდებულებით-სამართლებრივი
ნორმატიული რეგულირება, თბ., 2012, გვ. 5-46..
• ჯორბენაძე ს., ხელშეკრულების თავისუფლება სამოქალაქო სამართალში, თბ. 2017, გვ. 59-138.

თემა 2. ხელშეკრულება, ხელშეკრულება სტანდარტული პირობების გათვალისწინებით და

კონტრაჰირების იძულება

განსახილველი საკითხები:

ხელშეკრულების შედგენის წესი. გარიგების ფორმა. ხელშეკრულების არსებითი პირობები.

ხელშეკრულების საგანი. კონტრაჰირების იძულების საკითხი. ხელშეკრულების სტანდარტული
2 ლექცია (2 სთ.) პირობების განსხვავებული მოქმედება. ოფერტისა და აქცეპტის თავისუფლების ფარგლები.
ძირითადი ლიტერატურა:
• საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი; https://matsne.gov.ge/ka/document/view/31702, მუხლები 319-
327.
• ჯორბენაძე ს., ხელშეკრულების თავისუფლება სამოქალაქო სამართალში, თბ. 2017, გვ. 223-241.
სამუშაო ჯგუფში
შეფასების კომპონენტი - წერითი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
მუშაობა (1 სთ.)
თემა 3. ნასყიდობის, გაცვლისა და ჩუქების ხელშეკრულებების შედგენის თავისებურებანი

განსახილველი საკითხები:

ნასყიდობის ხელშეკრულების შედგენის წესი. გარიგების ფორმა. ხელშეკრულების არსებითი

პირობები. ხელშეკრულების საგანი. ნასყიდობის ხელშეკრულების სხვა პირობები. უძრავი ქონების
ნასყიდობის ხელშეკრულების შედგენის თავისებურებანი.

წინარე ნასყიდობის ხელშეკრულება.

გაცვლის ხელშეკრულების შედგენის წესი. გარიგების ფორმა. ხელშეკრულების არსებითი პირობები.

ლექცია (2 სთ.) ხელშეკრულების საგანი. გაცვლის ხელშეკრულების სხვა პირობები.
3
ჩუქების ხელშეკრულების შედგენის წესი. გარიგების ფორმა. ხელშეკრულების არსებითი პირობები.
ხელშეკრულების საგანი. ჩუქების ხელშეკრულების სხვა პირობები. ჩუქების დაპირება.
ძირითადი ლიტერატურა:
• საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი; https://matsne.gov.ge/ka/document/view/31702, მუხლები 477-
530.
• გ. თუმანიშვილი, ხელშეკრულების შედგენის ტექნიკა და ვალდებულებით-სამართლებრივი
ნორმატიული რეგულირება, თბ., 2012, გვ. 47-70.
• ძლიერიშვილი ზ., ჩუქება და სამისდღეშიო რჩენა, თბ. 2018, გვ. 15-544.
სამუშაო ჯგუფში
შეფასების კომპონენტი - წერითი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
მუშაობა (1სთ.)
4 თემა 4. ქირავნობისა და იჯარის ხელშეკრულებების შედგენის თავისებურებანი

სულხან-საბა ორბელიანის სასწავლო უნივერსიტეტი 7 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი

 ლექცია (2 სთ.) განსახილველი საკითხები:

ქირავნობის ხელშეკრულების შედგენის წესი. გარიგების ფორმა. ხელშეკრულების არსებითი

პირობები. ხელშეკრულების საგანი. ქირავნობის ხელშეკრულების სხვა პირობები.

იჯარის ხელშეკრულების შედგენის წესი. გარიგების ფორმა. ხელშეკრულების არსებითი პირობები.

ხელშეკრულების საგანი. იჯარის ხელშეკრულების სხვა პირობები. სასოფლო-სამეურნეო მიწის
იჯარის ხელშეკრულების შედგენის თავისებურებანი.

ძირითადი ლიტერატურა:
• საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი; https://matsne.gov.ge/ka/document/view/31702, მუხლები 531-
575; 581-606
• გ.თუმანიშვილი, ხელშეკრულების შედგენის ტექნიკა და ვალდებულებით-სამართლებრივი
ნორმატიული რეგულირება, თბ., 2012, გვ. 70-88; 99-108..
• ჯორბენაძე ს., ხელშეკრულების თავისუფლება სამოქალაქო სამართალში, თბ. 2017, გვ. 242-304.
სამუშაო ჯგუფში
შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
მუშაობა (1 სთ.)
თემა 5. დავალების ხელშეკრულების შედგენის თავისებურებები

განსახილველი საკითხები:

დავალების ხელშეკრულების შედგენის წესი. ხელშეკრულების არსებითი პირობები. ხელშეკრულების

საგანი.
ლექცია (1 სთ.)
5
ძირითადი ლიტერატურა:
• საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი; https://matsne.gov.ge/ka/document/view/31702, მუხლები: 709-723;

სამუშაო ჯგუფში
შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
მუშაობა (2 სთ.)

თემა 6. სესხისა და ნარდობის ხელშეკრულებების შედგენის თავისებურებანი

განსახილველი საკითხები:

სესხის ხელშეკრულების შედგენის წესი. გარიგების ფორმა. ხელშეკრულების არსებითი პირობები.

ხელშეკრულების საგანი. სესხის ხელშეკრულების სხვა პირობები.

კრედიტის ხელშეკრულება. ხელშეკრულების თავისუფლების შეზღუდვა საკრედიტო

ხელშეკრულებასთან (გენერალური და ინდივიდუალური ხელშეკრულებების შემთხვევაში).
6 ლექცია (2 სთ.)
ნარდობის ხელშეკრულების შედგენის წესი. გარიგების ფორმა. ხელშეკრულების არსებითი პირობები.
ხელშეკრულების საგანი. ნარდობის ხელშეკრულების სხვა პირობები.
ძირითადი ლიტერატურა:
• საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი; https://matsne.gov.ge/ka/document/view/31702, მუხლები 623-656.
• გ. თუმანიშვილი, ხელშეკრულების შედგენის ტექნიკა და ვალდებულებით-სამართლებრივი
ნორმატიული რეგულირება, თბ., 2012, გვ. 112-121.
• ჯორბენაძე ს., ხელშეკრულების თავისუფლება სამოქალაქო სამართალში, თბ. 2017, გვ. 242-304.
სამუშაო ჯგუფში შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
მუშაობა (1 სთ.)
თემა 7. მოთხოვნის უზრუნველყოფის მიზნით დადებული ხელშეკრულებები

განსახილველი საკითხები:

7. ლექცია (2 სთ.) გირავნობისა და იპოთეკის ხელშეკრულებების შედგენის წესი. გარიგების ფორმა. ხელშეკრულების
არსებითი პირობები. ხელშეკრულების საგანი. სხვა პირობები. თავდებობის ხელშეკრულების
პრაქტიკული ასპექტები.

ძირითადი ლიტერატურა:

სულხან-საბა ორბელიანის სასწავლო უნივერსიტეტი 8 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი

 • საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი; https://matsne.gov.ge/ka/document/view/31702, მუხლები 170-253
• თუმანიშვილი გ., საკუთრება, როგორც მოთხოვნის უზრუნველყოფის საშუალება: როგორ
შევადგინოთ იპოთეკისა და გირავნობის ხელშეკრულებები, თბ., 2012, გვ. 1-132;
• თუმანიშვილი გ., ხელშეკრულების შედგენის ტექნიკა და ვალდებულებით-სამართლებრივი
ნორმატიული რეგულირება, თბ., 2012, 189-191.
სამუშაო ჯგუფში
შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
მუშაობა (1 სთ.)
2 სთ. შეფასების კომპონენტი - შუალედური წერითი გამოცდა. მაქსიმალური შეფასება - 30 ქულა
8-9
მოიცავს I-VII სასწავლო კვირაში გავლილ მასალას.
თემა 8. ტურისტული მომსახურების, გადაზიდვისა და სატრანსპორტო ექსპედიციის
ხელშეკრულებების შედგენის თავისებურებანი

განსახილველი საკითხები:

ტურისტული მომსახურების ხელშეკრულების შედგენის წესი. გარიგების ფორმა. ხელშეკრულების

არსებითი პირობები. ხელშეკრულების საგანი. ტურისტული მომსახურების ხელშეკრულების სხვა
პირობები.

ლექცია (2 სთ.) გადაზიდვის ხელშეკრულების შედგენის წესი. გარიგების ფორმა. ხელშეკრულების არსებითი
პირობები. ხელშეკრულების საგანი. გადაზიდვის ხელშეკრულების სხვა პირობები.
10
სატრანსპორტო ექსპედიციის ხელშეკრულების შედგენის წესი. გარიგების ფორმა. ხელშეკრულების
არსებითი პირობები. ხელშეკრულების საგანი. სატრანსპორტო ექსპედიციის ხელშეკრულების სხვა
პირობები.
ძირითადი ლიტერატურა:
• საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი; https://matsne.gov.ge/ka/document/view/31702, მუხლები 657-708.
• თუმანიშვილი გ., ხელშეკრულების შედგენის ტექნიკა და ვალდებულებით-სამართლებრივი
ნორმატიული რეგულირება, თბ., 2012, გვ. 122-143.

სამუშაო ჯგუფში
შუალედური წერითი გამოცდის შედგების განხილვა
მუშაობა (1 სთ.)

თემა 9. დაზღვევის ხელშეკრულების შედგენის თავისებურებანი

განსახილველი საკითხები:

დაზღვევის ხელშეკრულების შედგენის წესი. გარიგების ფორმა. ხელშეკრულების არსებითი პირობები.

ხელშეკრულების საგანი. დაზღვევის ხელშეკრულების სხვა პირობები. ჯანმრთელობის დაზღვევის
ხელშეკრულების შედგენის თავისებურებანი.

11 ლექცია (1 სთ.) დაზღვევის ხელშეკრულების ცალკეული სახეები.

ძირითადი ლიტერატურა:
• საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი; https://matsne.gov.ge/ka/document/view/31702, მუხლები 799-
858.
• თუმანიშვილი გ., ხელშეკრულების შედგენის ტექნიკა და ვალდებულებით-სამართლებრივი
ნორმატიული რეგულირება, თბ., 2012, გვ. 144-163.
• ჯორბენაძე ს., ხელშეკრულების თავისუფლება სამოქალაქო სამართალში, თბ. 2017, გვ. 242-304.
სამუშაო ჯგუფში
შეფასების კომპონენტი - წერითი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
მუშაობა (2 სთ.)
თემა 10. ხელშეკრულების შედგენის თავისებურებები საკორპორაციო სამართალში

განსახილველი საკითხები:

12 სამეწარმეო (კომერციული) იურიდიული პირის პარტნიორთა შეთანხმების შედგენის

თავისებურებები; სასამსახურო ხელშეკრულების შედგენის თავისებურებები; წილის ნასყიდობის
ხელშეკრულების შედგენის თავისებურებები.

ლექცია (2 სთ.) ძირითადი ლიტერატურა:

• საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი;
• „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონი, მუხლები: 1, 30, 31,45, 53-55, 124, 138, 149, 204.
• გიგუაშვილი გ., ჯუღელი გ., განმარტებები საქართველოს კანონზე „მეწარმეთა

სულხან-საბა ორბელიანის სასწავლო უნივერსიტეტი 9 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი

 შესახებ“ (2022 წლის თებერვლის მდგომარეობით), თბილისი, 2022, გვ. 20-53; 56-63.
სამუშაო ჯგუფში
შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
მუშაობა (1 სთ.)
თემა 11. შრომითი ხელშეკრულების შედგენის თავისებურებანი

განსახილველი საკითხები:

ლექცია (2 სთ.) შრომითი ხელშეკრულების შედგენის წესი. ხელშეკრულების არსებითი პირობები. ხელშეკრულების
13 საგანი. შრომის ხელშეკრულების სხვა პირობები. შრომითი ხელშეკრულება გამოსაცდელი ვადით.
ძირითადი ლიტერატურა:
• საქართველოს ორგანული კანონი - საქართველოს შრომის კოდექსი,
https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1155567, მუხლები 6-11.
• ჯორბენაძე ს., ხელშეკრულების თავისუფლება სამოქალაქო სამართალში, თბ. 2017, გვ. 242-304.
სამუშაო ჯგუფში
შეფასების კომპონენტი - წერითი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
მუშაობა (1 სთ.)
თემა 12. ხელშეკრულების შედგენა და საპროცესო სამართალი.

განსახილველი საკითხები:

სახელშეკრულებო განსჯადობა. საარბიტრაჟო შეთანხმება. სააღსრულებო ფურცლის გაცემა. უცხო

ქვეყნის გადაწყვეტილებების ცნობა-აღსრულების მიზნით, შესაბამისი პირობების გაწერა.
ძირითადი ლიტერატურა:
14 ლექცია (2 სთ.)
• საქართველოს კანონი - საქართველოს საერთაშორისო კერძო სამართლის შესახებ:
https://matsne.gov.ge/ka/document/view/93712?publication=3, მუხლები 68-70.
• საქართველოს კანონი - საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი:
https://matsne.gov.ge/ka/document/view/29962?publication=131.
• ჯორბენაძე ს., ხელშეკრულების თავისუფლება სამოქალაქო სამართალში, თბ. 2017, გვ. 242-304.
სამუშაო ჯგუფში
შეფასების კომპონენტი - წერითი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
მუშაობა (1 სთ.)
თემა 13. ხელშეკრულებაში ცვლილება-დამატებების განხორციელება, ხელშეკრულების შეწყვეტის
შესახებ შეთანხმების ფორმირება.

განსახილველი საკითხები:

ლექცია (1 სთ.) ხელშეკრულებაში ცვლილება-დამატებების განხორციელებისა და ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ

შეთანხმების ფორმირების თავისებურებანი
15

ძირითადი ლიტერატურა:

საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი https://matsne.gov.ge/ka/document/view/31702,

სამუშაო ჯგუფში
შეფასების კომპონენტი - ინდივიდუალური საშინაო დავალება. მაქსიმალური შეფასება - 10 ქულა.
მუშაობა (2 სთ.)
შეფასების კომპონენტი - დასკვნითი გამოცდა. მაქსიმალური შეფასება - 30 ქულა
16-17 3 სთ.
მოიცავს სემესტრის განმავლობაში შესწავლილ მასალას
დამატებითი გამოცდა. დაინიშნება დასკვნითი გამოცდის შედეგების გამოცხადებიდან არანაკლებ 5 კა-
18 3 სთ
ლენდარულ დღეში.

• ს. ჯორბენაძე, ხელშეკრულების თავისუფლება სამოქალაქო სამართალში, თბ. 2017.

• საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი. წიგნი პირველი. თბ. 2017.
• გ. თუმანიშვილი, საკუთრება, როგორც მოთხოვნის უზრუნველყოფის საშუალება: როგორ
ძირითადი ლიტერატურა შევადგინოთ იპოთეკისა და გირავნობის ხელშეკრულებები, თბ., 2012.
• გ. თუმანიშვილი, ხელშეკრულების შედგენის ტექნიკა და ვალდებულებით-სამართლებრივი
ნორმატიული რეგულირება, თბ., 2012.
• ძლიერიშვილი ზ., ჩუქება და სამისდღეშიო რჩენა, გამომცემლობა „მერიდიანი“, თბ. 2018 წ.

• საქართველოს ორგანული კანონი - საქართველოს შრომის კოდექსი;

ნორმატიული აქტები https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1155567
• საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი; https://matsne.gov.ge/ka/document/view/31702

სულხან-საბა ორბელიანის სასწავლო უნივერსიტეტი 10 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი

 • საქართველოს კანონი - საქართველოს საერთაშორისო კერძო სამართლის შესახებ:
https://matsne.gov.ge/ka/document/view/93712?publication=3
• საქართველოს კანონი - საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი:
https://matsne.gov.ge/ka/document/view/29962?publication=131
• „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონი:
https://matsne.gov.ge/ka/document/view/5230186?publication=6#DOCUMENT:1.

• დ. ძამუკაშვილი, შრომის სამართალი, მეორე გადამუშავებული გამოცემა, თბ., 2009;

• ზ. ახვლედიანი, ვალდებულებითი სამართალი, თბ., 2001;
• ზ. ძლიერიშვილი, ნარდობის ხელშეკრულების სამართლებრივი ბუნება, თბ., 2011;
• ზ. ძლიერიშვილი, ნასყიდობის ხელშეკრულების სამართლებრივი ბუნება, თბ., 2006;
• ზ. ძლიერიშვილი, ქონების საკუთრებაში გადაცემის ხელშეკრულებათა სამართლებრივი ბუნება, თბ.,
2010.
• ზ. ძლიერიშვილი, ჩუქების სამართლებრივი ბუნება, თბ., 2004;
• ზ. ჭეჭელაშვილი, სანივთო სამართალი (შედარებით-სამართლებრივი კვლევა), მეორე გადამუშავებული
გამოცემა, გამომცემლობა, თბ., 2009;
დამატებითი • ზ. ჭეჭელაშვილი, სახელშეკრულებო სამართალი (შედარებით-სამართლებრივი კვლევა ძირითადად
ლიტერატურა ქართული სამართლის საფუძველზე). თბ., 2008;
• საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი. წიგნი მეორე. სანივთო (ქონებრივი სამართალი) თბ.,
1999;
• საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი. წიგნი მეოთხე. ვალდებულებითი სამართალი. კერძო
ნაწილი. ტ. I , თბ., 2001;
• საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი. წიგნი მეოთხე. ვალდებულებითი სამართალი, კერძო
ნაწილი. ტ. II, თბ., 2001;
• თ. ზარანდია, ლ. ლაზარაშვილი, შ. ჯანხოთელი, ტიპიური ხელშეკრულების ნიმუშები, თბ. 2012;
• სახელშეკრულებო სამართალი, თბ. 2014.

სულხან-საბა ორბელიანის სასწავლო უნივერსიტეტი 11 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი