Bedrijfsstrategie

5 MO3 – 3 FM

Ir. Veerle de Smedt

2 Titel van de presentatie

 2. Change management

3 Titel van de presentatie

2.2.2 Persoonlijk veranderingsproces van Lewin

Wat komt er bij kijken als we bij een individu een gewenste
verandering willen realiseren?
Psychologie -> Agogie

3 FASEN IN EEN VERANDERINGSPROCES 

4 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
2.2.2 Persoonlijk veranderingsproces van Lewin

3 FASEN IN EEN
VERANDERINGSPROCES:

1. Unfreezing: voorbereiden, afstand

nemen van huidige toestand=
ontdooien, motiveren
2. Moving: effectief uitvoeren
verandering, MW via opleiding en
training voorbereiden
3. Freezing: vastleggen, vast
onderdeel routine, opletten voor
terugval

5 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
2.2.2 Persoonlijk veranderingsproces van Lewin

6 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
2.2.2 Persoonlijk veranderingsproces van Lewin

3 fasen + veranderingseffect & voorwaarde

1. Motivatie:
Voorwaarde sociaal, effect inwilliging:
Verandering blijft zolang bepaalde persoon in de buurt
2. Oriëntatie:
Voorwaarde interpersoonlijk, effect identificatie:
Verandering blijft zolang vertrouwen in bepaalde persoon
3. Acceptatie:
Voorwaarde individueel, effect internalisatie:
Verandering blijft

7 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
2.2.2 Persoonlijk veranderingsproces van Lewin

• Let dus op voor schijnverandering door inwilliging

• Hou rekening met identificatiefiguren

• Let op dat mensen niet in ‘oude gewoontes’ vervallen

• Beoog échte verandering…

8 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
2.2.2 Persoonlijk veranderingsproces van Lewin
Link met
Kotter?

9 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
2.2.2 Persoonlijk veranderingsproces van Lewin

https://www.youtube.com/watch?v=kerDFvln7hU

Het model van Lewin is niet zonder nut, maar wel een
beetje vaag  8 stappen van Kotter = veel concreter!

10 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
 INTERMEZZO: Theory of Planned Behaviour (Fishbein & Ajzen)

Zie ook: https://en.wikipedia.org/wiki/Theory_of_planned_behavior

11 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
INTERMEZZO: Theory of Planned Behaviour

Wil er van échte verandering sprake kunnen zijn, dan moet er aan meerdere
voorwaarden zijn voldaan:

1. ‘Attitude’: evalueren mensen het voorgestelde gedrag als positief

(waarden / geloof – onderschrijven)
2. ‘Subjective norm’: wat denkt hun omgeving van dit gedrag en
denken ze dat hun geliefden willen dat ze dit gedrag uitvoeren?
(sociale norm)
 Blijkt inderdaad vaak de oorzaak, indien vervuld, voor
gedragswijziging. Echter, niet altijd….

12 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
INTERMEZZO: Theory of Planned Behaviour

Wil er van échte verandering sprake kunnen zijn, dan moet er aan meerdere
voorwaarden zijn voldaan  het individu lijkt niet altijd volledige controle over het
resultaat te hebben, vandaar additie van:

3. ‘Perceived behavioral control’: heb ik volledige controle over mijn

gedrag? Of zijn er ook externe factoren? (wat is mijn persoonlijk
effect?)
 ‘self-efficacy’: hoe moeilijk is dat gedrag en zal ik het aankunnen? (persoonlijke
effectiviteit)  ! zelfover/onderschatting
 + verwachting van de uitkomst (cfr infra - gedragseffectiviteit)
 ‘controllability’: hoe sterk is mijn gedrag /de uitkomst ervan beïnvloed door
externe factoren en hoeveel heb ik zelf onder controle? (valt dus eigenlijk mee
onder persoonlijke effectiviteit)

13 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
INTERMEZZO: Theory of Planned Behaviour

Voorwaarden:
1. De waarde onderschrijven (‘attitude’)

 Een waarde is iets dat men het nastreven waard vindt

 Bv. vrijheid, vriendschap, rechtvaardigheid, gezondheid …

 Om te veranderen moet men op zijn minst achter de

betrokken waarde van de verandering staan.

14 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
INTERMEZZO: Theory of Planned Behaviour

Voorwaarden:
2. Sociale Norm (‘subjective norm’)

 Betrokkene moet steun ondervinden uit zijn omgeving

 In het algemeen zijn mensen pas bereid te veranderen,

als hun omgeving dit min of meer 'ziet zitten‘

15 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
INTERMEZZO: Theory of Planned Behaviour

Voorwaarden:
3. Persoonlijke effectiviteit
 Betrokkene moet het idee hebben dat die verandering,
althans in aanleg, voor hem ook mogelijk is

 Dit slaat op de mate waarin men in staat denkt te zijn zich het
nieuwe gedrag daadwerkelijk eigen te maken en uit te voeren
(mogelijks denkt persoon dit, maar toch niet in staat: maakt
op dat moment minder uit)

16 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
INTERMEZZO: Theory of Planned Behaviour

Voorwaarden:
4. Gedragseffectiviteit

Verwachtingen omtrent motivatie, performantie en frustratie, gerelateerd aan veelvuldig falen, bepalen het
effect van het gedrag. Vandaar komt er nog een onderscheid bij ‘verwachtingen’: de persoonlijke effectiviteit
(cfr supra) + de gedragseffectiviteit/ de uitkomst-verwachting

 Wie bewust zijn gedrag wil veranderen, doet dat met het oog op een bepaald
effect
 Betrokkene moet het idee hebben dat het 'nieuwe' gedrag (in enige mate) kan
bijdragen aan het bereiken van die waarde of helpt in die behoefte te voorzien
 Het gedrag moet dus aan het bereiken van de betreffende waarde kunnen
bijdragen

17 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
INTERMEZZO: Theory of Planned Behaviour

Vier voorwaarden:

1. De betreffende waarde onderschrijven

2. Sociale Norm
3. Persoonlijke effectiviteit
4. Gedragseffectiviteit

4: leidt tot?
Gedrag Betreffende waarde

3: is realistisch voor mij? 1: onderschreven?

2: wordt sociaal aanvaard?

18 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
2.2.3 Groeimodel van Greiner

WAT?

 Het Greiner model is een groeimodel dat inzicht geeft in de fasen die
groeiende organisaties doorlopen

 Elke fase wordt gekenmerkt door een geleidelijke ontwikkeling (evolutie)

en door een bepaalde managementstijl

19 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
2.2.3 Groeimodel van Greiner

WAT?

 Als een fase ten einde loopt, zal de organisatie geconfronteerd worden met
een crisissituatie

 Na een crisis volgt er een trendbreuk in de managementstijl

 Elke overgang betekent veranderingen

 Door inzicht te krijgen in de problemen van de fase waarin een

onderneming zich bevindt, kan de ondernemer/manager hierop inspelen

20 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
2.2.3 Groeimodel van Greiner

HOE ZIET HET MODEL ERUIT?

21 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
2.2.3 Groeimodel van Greiner

Fase 1: Groei door creativiteit

 Relatief jong en klein bedrijf → Ontwikkelen van Product en Markt
 Oprichters werken hard, organisatiestructuur is plat en de medewerkers zijn erg betrokken.
Groei → organisatie complexer → Crisis → eigenaren kunnen het niet meer leiden 
Leiderschapscrisis: meer organisatie

22 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
 Leiderschapscrisis oplossen
2.2.3 Groeimodel van Greiner

Fase 2: Groei door dirigeren

 Meer structuur, minder vrijheid voor medewerkers, aannemen van topmanagers
 Managers richten een middelmanagement in en zetten een nieuwe strategie uit
 Door de toegenomen regels voelt het middelmanagement zich ondergewaardeerd en
ontevreden  Autonomiecrisis: autonomie teruggeven aan MW
23 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
 Autonomiecrisis oplossen
2.2.3 Groeimodel van Greiner

Fase 3: Groei door delegatie

 Meer autonomie terug aan middenmanagement/MW door delegatie  krijgen de
verantwoordelijkheid voor het behalen van de eigen doelstellingen
 Meer motivatie bij lagere niveaus maar topleiding verliest voeling/grip Beheerscrisis: Top
heeft behoefte aan visibiliteit en controle

24 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
 Beheerscrisis oplossen
2.2.3 Groeimodel van Greiner

Fase 4: Groei door coördinatie

 Allerlei structuren en coördinatie worden ingebouwd, door meer regels en
procedures
 Wanneer de leidinggevende te veel macht nemen, ontstaat 
Bureaucratiecrisis
25 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
 Bureaucratiecrisis oplossen
2.2.3 Groeimodel van Greiner

Fase 5: Groei door samenwerking

 Nadruk leggen op het samenwerken tussen de verschillende afdelingen
 Slagvaardigheid wordt verhoogd door allerlei overlegstructuren = verschillende
overleggroepen.
 Deze slorpen echter veel tijd en energie…  Overlegcrisis
26 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
 Overlegcrisis oplossen
2.2.3 Groeimodel van Greiner

Fase 6: Groei door verzakelijking en deregulering

 Resultaat komt terug op de voorgrond = back to basics
 Dit houdt ook in: terug minder procedures en overlegstructuren = deregulering
 Intern ondernemerschap krijgt meer nadruk, verkilling en efficiëntie primeren
 Intern: sociale identiteitscrisis (MW voelt zich nummer)
27 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
 Sociale identiteitscrisis oplossen
2.2.3 Groeimodel van Greiner

Fase 7: Groei door integratie mens & omgeving in het beleid

 De “zachte” waarden zoals een mensgericht human resourcesbeleid
komen op de voorgrond
 Het werken aan een effectieve en positief gerichte organisatiecultuur en
het imago en een identiteit waarin MW zich herkennen

28 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship
2.3 Uitvoering in de praktijk

Uitvoering (dus breder dan change management):

1. Uiteindelijk draait het om menselijk gedrag

2. Richt je op de onderwerpen die écht tellen

3. Vertaal LT-ambities naar dagelijks werk

29 Bedrijfsstrategie en Entrepreneurship