111Equation Chapter 1 Section 1

TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỆN LỰC

KHOA ĐIỆN TỬ - VIỄN THÔNG

TIỂU LUẬN MÔN MẠNG VIỄN THÔNG

Đề tài: Tìm hiểu về các cơ chế hàng đợi trong mạng chuyển
mạch gói

Sinh viên TH : Mã SV:

1/ Trần Trung Nguyên - 21820570368
2/ Nguyễn Hải Đăng - 21810510047
Lớp : D16MVT&M

HÀ NỘI – 2024
 MỤC LỤC
Trang
MỤC LỤC..............................................................................................................i
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU VỀ MẠNG CHUYỂN MẠCH GÓI ........................2
1.1. Cách mạng chuyển mạch gói hoạt động......................................................2
1.2. Tầm quang trọng của việc quản lý hàng đợi trong mạng này.....................2
CHƯƠNG 2: HỆ THỐNG HÀNG ĐỢI TRONG MẠNG....................................3
2.1. Khái niệm về hệ thống hàng đợi..................................................................3
2.1.1. Định nghĩa cơ bản về hệ thống hàng đợi trong chuyển mạch gói.........3
2.1.2. Vai trò của hệ thống hàng đợi trong chuyển mạch gói.........................3
2.2. Cấu trúc hàng đợi........................................................................................3
CHƯƠNG 3: CÁC CƠ CHẾ HÀNG ĐỢI............................................................4
3.1. Thuật toán FIFO (First - In - First - Out)....................................................4
3.2. Hàng đợi ưu tiên (Priority Queue)...............................................................4
3.3. Thuật toán RED (Random Early Detection)...............................................4
CHƯƠNG 4: CÁC CƠ CHẾ ĐIỀU KHIỂN HÀNG ĐỢI....................................2
4.1. Giảm tốc độ (Throttling).............................................................................2
4.2. Điều khiển tắc nghẽn (Congestion Control)................................................2
CHƯƠNG 5: ỨNG DỤNG VÀ TƯƠNG LAI......................................................3
5.1. Ứng dụng trong mạng thực tế......................................................................3
5.2.Tương lai và phát triển.................................................................................3
CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN.....................................................................................5
6.1.Tổng kết........................................................................................................3
6.2.Triển vọng tương lai.....................................................................................3
TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................6
PHỤ LỤC..............................................................................................................7

i
 MỞ ĐẦU
I. Giới thiệu về mạng chuyển mạch gói.
1. Cách mạng chuyển mạch gói hoạt động.
Mạng chuyển mạch gói là một cách tiếp cận cho phép truyền dữ liệu trong
mạng một cách hiệu quả và linh hoạt bằng cách chia nhỏ dữ liệu thành các gói
tin nhỏ và gửi chúng qua mạng đến đích. Dưới đây là cách mạng chuyển mạch
gói hoạt động:
 Chia nhỏ dữ liệu thành gói tin: Dữ liệu được chia nhỏ thành các đơn vị
nhỏ hơn gọi là gói tin. Mỗi gói tin chứa phần thông tin cần thiết như dữ
liệu, địa chỉ nguồn, địa chỉ đích, và các thông tin kiểm soát khác.
 Định tuyến gói tin: Gói tin được gửi qua mạng thông qua các thiết bị định
tuyến như router hoặc switch. Các thiết bị này quyết định đường đi tối ưu
cho gói tin dựa trên địa chỉ đích và thông tin định tuyến.
 Chuyển tiếp và chuyển mạch gói tin: Các thiết bị mạng như router hoặc
switch nhận và xử lý các gói tin theo các quy tắc và định tuyến đã được
cấu hình trước. Các gói tin được chuyển tiếp từ thiết bị này sang thiết bị
khác trên đường đi đến đích.
 Gom góp và tái lập dữ liệu: Tại điểm đích, các gói tin được gom góp và tái
lập lại dữ liệu ban đầu. Các gói tin không nhất thiết phải đến đích theo thứ
tự ban đầu do mạng chuyển mạch gói có khả năng tái tạo dữ liệu đúng.

- Lợi ích của mạng chuyển mạch gói:

 Hiệu suất: Dữ liệu được truyền một cách linh hoạt và hiệu quả qua mạng.
 Chia sẻ tài nguyên: Nhiều nguồn lưu lượng dữ liệu có thể chia sẻ cùng
một đường truyền.
 Linh hoạt và mở rộng: Mạng chuyển mạch gói linh hoạt và có khả năng
mở rộng để đáp ứng nhu cầu mạng ngày càng tăng.

Quá trình này giúp cho mạng có khả năng chịu tải tốt hơn và linh hoạt hơn so
với các phương pháp truyền truyền thống khác như mạng chuyển mạch mạch
đường.

2. Tầm quan trọng của việc quản lý hàng đợi trong mạng này.
Việc quản lý hàng đợi trong mạng chuyển mạch gói đóng vai trò vô cùng
quan trọng và ảnh hưởng đến hiệu suất, chất lượng dịch vụ và trải nghiệm
người dùng. Dưới đây là một số điểm quan trọng về tầm quan trọng của việc
quản lý hàng đợi trong mạng chuyển mạch gói:
- Đảm bảo Hiệu suất Mạng:
 Tránh Quá tải (Congestion): Quản lý hàng đợi giúp điều chỉnh lưu
lượng dữ liệu để tránh tình trạng quá tải tại các thiết bị mạng như
router, switch.
  Optimize Sử dụng Tài nguyên: Bằng cách ưu tiên và phân phối công
bằng lưu lượng dữ liệu, việc quản lý hàng đợi giúp tối ưu hóa sử dụng
băng thông và tài nguyên mạng.

- Đảm bảo Chất lượng Dịch vụ (QoS):

 Ưu tiên Dịch vụ: Quản lý hàng đợi cho phép ưu tiên xử lý các gói tin
của các dịch vụ quan trọng như thoại, video streaming để đảm bảo chất
lượng trải nghiệm người dùng.
 Kiểm soát Độ trễ: Bằng cách quản lý hàng đợi một cách thông minh, có
thể kiểm soát và giảm thiểu độ trễ trong mạng, đặc biệt là trong các ứng
dụng yêu cầu độ trễ thấp như trò chơi trực tuyến, video call.

- Đảm bảo An toàn và Bảo mật:

 Phòng ngừa Tấn công DDoS: Một số kỹ thuật quản lý hàng đợi như
Random Early Detection (RED) có thể giúp phát hiện và ngăn chặn các
cuộc tấn công từ chối dịch vụ (DDoS) thông qua việc kiểm soát lưu
lượng dữ liệu.

- Tối Ưu Hóa Trải nghiệm Người Dùng:

 Đảm bảo Không gián đoạn (No Packet Loss): Quản lý hàng đợi cùng các
kỹ thuật như điều khiển tắc nghẽn (Congestion Control) giúp giảm thiểu
tỷ lệ mất mát gói tin, đảm bảo trải nghiệm người dùng không bị gián
đoạn.
 Ứng Dụng Đa Dạng Dịch vụ: Cung cấp khả năng hỗ trợ nhiều loại dịch
vụ khác nhau trên cùng một mạng một cách hiệu quả, từ các dịch vụ yêu
cầu độ trễ thấp như trò chơi trực tuyến đến dịch vụ cần băng thông cao
như video streaming.

Tóm lại, việc quản lý hàng đợi không chỉ là việc cơ bản trong mạng
chuyển mạch gói mà còn là yếu tố then chốt quyết định đến hiệu suất và chất
lượng dịch vụ của mạng, cũng như trải nghiệm người dùng cuối.

II. Hệ thống Hàng Đợi trong Mạng

1. Khái niệm về hệ thống hàng đợi
1.1. Định nghĩa cơ bản về hệ thống hàng đợi trong mạng chuyển mạch gói
Hệ thống hàng đợi trong mạng chuyển mạch gói là một cơ chế quản lý và
điều tiết các gói tin dữ liệu khi chúng đến tại các thiết bị mạng như router,
switch, hoặc firewall trước khi được chuyển tiếp đến đích cuối cùng. Trong
mạng chuyển mạch gói, dữ liệu được chia nhỏ thành các gói tin và gửi qua
mạng theo từng đoạn nhỏ. Khi các gói tin đến tại các thiết bị mạng, hệ thống
hàng đợi sẽ lưu trữ chúng tạm thời trong các hàng đợi (queues) để xử lý theo
thứ tự hoặc ưu tiên nhất định trước khi chúng được chuyển tiếp đi.

Các Đặc Điểm Chính của Hệ Thống Hàng Đợi:

 Lưu trữ tạm thời: Hệ thống hàng đợi giữ các gói tin dữ liệu tạm thời tại
các thiết bị mạng trước khi chúng được xử lý và chuyển tiếp.
 Điều Tiết Lưu Lượng: Hệ thống hàng đợi điều tiết lưu lượng dữ liệu để
tránh tình trạng quá tải và mất mát dữ liệu.
 Phân Loại Ưu Tiên: Có thể cấu hình hệ thống hàng đợi để ưu tiên xử lý
các gói tin theo các tiêu chí như độ ưu tiên, loại dịch vụ, hay đích đến.
 Kiểm soát Độ Trễ: Quản lý hàng đợi cũng giúp kiểm soát độ trễ trong
mạng bằng cách xử lý các gói tin theo thứ tự và đúng lúc.
 Phát hiện và Xử lý Lỗi: Các hệ thống hàng đợi thông minh có thể phát
hiện và xử lý các gói tin lỗi hoặc không hợp lệ một cách hiệu quả.

Hệ thống hàng đợi đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa hiệu suất
và chất lượng dịch vụ của mạng chuyển mạch gói bằng cách điều tiết lưu
lượng, ưu tiên xử lý dữ liệu và kiểm soát độ trễ, đồng thời giúp ngăn chặn các
tình trạng quá tải và mất mát dữ liệu không mong muốn.

1.2. Vai trò của hệ thống hàng đợi trong mạng chuyển mạch gói
Hệ thống hàng đợi trong mạng chuyển mạch gói đóng vai trò cực kỳ quan
trọng và đa dạng, ảnh hưởng đến hiệu suất, chất lượng dịch vụ và trải nghiệm
người dùng. Dưới đây là một số vai trò chính của hệ thống hàng đợi trong
mạng chuyển mạch gói:

- Đảm bảo Kiểm soát Tải Trên Mạng:

 Tránh Quá Tải (Congestion Avoidance): Hệ thống hàng đợi giúp kiểm
soát lưu lượng dữ liệu để tránh tình trạng quá tải tại các thiết bị mạng
như router, switch. Việc xử lý và chuyển tiếp gói tin theo tốc độ xử lý
của thiết bị giúp tránh các hiện tượng quá tải gây mất mát dữ liệu.

- Ưu Tiên và Quản lý Chất lượng Dịch vụ (QoS):

 Ưu Tiên Dịch vụ (Service Prioritization): Hệ thống hàng đợi có thể được
cấu hình để ưu tiên xử lý các gói tin của các dịch vụ quan trọng như
thoại, video streaming để đảm bảo chất lượng trải nghiệm người dùng.
 Điều Khiển Độ Trễ (Latency Control): Quản lý hàng đợi cũng giúp kiểm
soát độ trễ trong mạng bằng cách ưu tiên xử lý các gói tin quan trọng và
đảm bảo chúng được xử lý ngay khi cần thiết.

- Phòng Ngừa Mất Mát Dữ Liệu:

  Buffering: Hệ thống hàng đợi cung cấp bộ đệm để tạm thời lưu trữ các
gói tin khi thiết bị đích không sẵn sàng xử lý. Điều này giúp ngăn chặn
mất mát dữ liệu do quá tải tại thiết bị đích.

- Kiểm soát và Quản lý Độ Trễ:

 Kiểm soát Độ Trễ (Delay Control): Hệ thống hàng đợi có thể điều chỉnh
thứ tự xử lý các gói tin để giảm thiểu độ trễ và đảm bảo dữ liệu đến đích
kịp thời.
 Prioritization: Các gói tin có thể được ưu tiên xử lý dựa trên các tiêu chí
như độ ưu tiên, loại dịch vụ, địa chỉ nguồn/đích để đảm bảo chất lượng
dịch vụ tốt nhất.

- Bảo mật và Quản lý Rủi ro:

 Phát Hiện và Ngăn Chặn Tấn công: Hệ thống hàng đợi thông minh có
thể phát hiện và ngăn chặn các cuộc tấn công mạng như tấn công từ chối
dịch vụ (DDoS) thông qua việc kiểm soát lưu lượng dữ liệu và phản ứng
linh hoạt.

Tóm lại, hệ thống hàng đợi đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết lưu
lượng, ưu tiên dịch vụ, giảm độ trễ và mất mát dữ liệu, đồng thời cũng đóng
vai trò quan trọng trong việc bảo vệ mạng và cung cấp trải nghiệm người dùng
tốt nhất có thể.

2. Cấu trúc hàng đợi

Cấu trúc hàng đợi trong mạng chuyển mạch gói phụ thuộc vào thiết bị và
môi trường mạng cụ thể. Tuy nhiên, có một số thành phần chính trong cấu trúc
hàng đợi mà bạn có thể tìm thấy trong hầu hết các thiết bị mạng. Dưới đây là
một cấu trúc hàng đợi cơ bản trong mạng chuyển mạch gói:

- Hàng Đợi Đầu Vào (Input Queue):

 Định nghĩa: Là nơi các gói tin từ các nguồn khác nhau nhập vào thiết bị
mạng như router, switch.
 Chức năng: Tạm thời lưu trữ các gói tin trước khi chúng được xử lý và
chuyển tiếp tiếp theo quy tắc hàng đợi.

- Hàng Đợi Xử Lý (Processing Queue):

 Định nghĩa: Là nơi các gói tin đợi để được xử lý bởi các chức năng xử lý
của thiết bị như định tuyến, kiểm soát lỗi, hoặc các chức năng bảo mật.
 Chức năng: Đảm bảo các gói tin được xử lý theo đúng thứ tự hoặc ưu
tiên theo cấu hình.
- Hàng Đợi Đầu Ra (Output Queue):
 Định nghĩa: Là nơi các gói tin đã được xử lý và sẵn sàng được chuyển
tiếp ra khỏi thiết bị mạng.
 Chức năng: Tạm thời lưu trữ các gói tin trước khi chúng được đưa ra
đường truyền ra mạng.

- Bộ Đệm (Buffer):
 Định nghĩa: Là khu vực lưu trữ tạm thời các gói tin trong hàng đợi.
 Chức năng: Ngăn chặn mất mát dữ liệu do quá tải tại các hàng đợi và
giúp điều tiết lưu lượng mạng.

- Hệ Thống Quản Lý Hàng Đợi (Queue Management System):

 Định nghĩa: Là các thuật toán và cấu hình quản lý hàng đợi nhằm điều
chỉnh việc đưa gói tin vào, ra khỏi hàng đợi và xử lý chúng.
 Chức năng: Điều tiết lưu lượng mạng, ưu tiên xử lý dịch vụ, kiểm soát
độ trễ và đảm bảo hiệu suất mạng.

- Quản lý Đa Hàng Đợi (Multi-Queue Management):

 Định nghĩa: Hỗ trợ nhiều hàng đợi đồng thời cho các loại dịch vụ khác
nhau hoặc các ưu tiên khác nhau.
 Chức năng: Ưu tiên xử lý dữ liệu cho các dịch vụ quan trọng, giảm độ
trễ cho các dịch vụ yêu cầu độ trễ thấp.

- Cơ Mechanisms (Cơ chế) Quản Lý Hàng Đợi:

 FIFO (First-In-First-Out): Xử lý các gói tin theo thứ tự đến trước được
xử lý trước.
 Priority Queue (Hàng đợi Ưu Tiên): Ưu tiên xử lý các gói tin có mức độ
ưu tiên cao hơn.
 RED (Random Early Detection): Kiểm soát lưu lượng và tránh quá tải
bằng cách loại bỏ một số gói tin trước khi hàng đợi quá tải.

Cấu trúc hàng đợi trong mạng chuyển mạch gói có vai trò quan trọng
trong việc điều tiết lưu lượng, ưu tiên xử lý dữ liệu và đảm bảo hiệu suất
mạng. Các thiết bị mạng thông minh sử dụng các cơ chế quản lý hàng đợi để
đáp ứng các yêu cầu đa dạng của mạng và dịch vụ.

III. Các Cơ Chế Hàng Đợi

1. Thuật toán FIFO (First-In-First-Out)
1.1. cách hoạt động của FIFO
Thuật toán FIFO (First-In-First-Out) là một trong những thuật toán quản lý
hàng đợi đơn giản nhất và phổ biến nhất trong mạng chuyển mạch gói. Cơ chế
hoạt động của thuật toán FIFO được mô tả như sau:
 Nhận Gói Tin: Khi một gói tin đến tại thiết bị mạng (như router, switch),
nó được đặt vào hàng đợi đầu vào (input queue) của thiết bị theo thứ tự
đến trước.
 Xử Lý Theo Thứ Tự Nhận Được: Các gói tin được xử lý theo thứ tự
chúng đến và được đưa vào hàng đợi, tức là gói tin đến trước sẽ được xử
lý trước (First-In).
 Chuyển Tiếp Gói Tin: Khi được xử lý, gói tin được chuyển tiếp đến đích
tiếp theo hoặc qua các bước xử lý tiếp theo trong mạng.
 Ưu Điểm của Thuật Toán FIFO:
 Đơn giản: Thuật toán này dễ hiểu và triển khai.
 Công bằng: Các gói tin được xử lý theo nguyên tắc "đến trước
được xử lý trước", không có ưu tiên đặc biệt cho loại dịch vụ nào.

 Nhược Điểm của Thuật Toán FIFO:

 Không Ưu Tiên: Không có khả năng ưu tiên xử lý cho các gói tin
quan trọng hơn như thoại, video streaming so với dữ liệu thông
thường.
 Không Điều Chỉnh: Không điều chỉnh được việc xử lý dựa trên
tình trạng mạng như độ trễ, băng thông.

- Ví dụ:
Giả sử có các gói tin A, B, C, D đến lần lượt theo thứ tự và được đưa
vào hàng đợi FIFO. Khi xử lý, gói tin A sẽ được xử lý đầu tiên, tiếp theo
đến B, sau đó là C và D theo thứ tự.

Tóm lại, thuật toán FIFO quản lý hàng đợi theo nguyên tắc "đến trước
được xử lý trước" mà không quan tâm đến các yếu tố khác như độ ưu tiên, tình
trạng mạng. Đây là một cơ chế đơn giản và công bằng nhưng không linh hoạt
trong việc điều chỉnh ưu tiên và tối ưu hóa hiệu suất mạng.

2. Hàng đợi Ưu Tiên (Priority Queue)

Hàng đợi Ưu Tiên (Priority Queue) là một cơ chế quản lý hàng đợi quan
trọng trong mạng chuyển mạch gói, cho phép ưu tiên xử lý các gói tin dựa trên
mức độ ưu tiên của chúng. Dưới đây là các đặc điểm và ứng dụng quan trọng
của hàng đợi Ưu Tiên trong việc xử lý các gói dữ liệu theo mức độ ưu tiên
khác nhau:
 Đặc Điểm của Hàng Đợi Ưu Tiên:
 Ưu Tiên Dựa Trên Mức Độ: Các gói tin được xử lý theo thứ tự ưu
tiên, với các gói tin ưu tiên cao được xử lý trước.
  Ưu Tiên Tuyến Tính: Các mức độ ưu tiên được sắp xếp theo thứ
tự tuyến tính, từ mức độ ưu tiên cao nhất đến thấp nhất.

 Ứng Dụng của Hàng Đợi Ưu Tiên:

 Ưu Tiên Dịch Vụ (QoS): Sử dụng trong hệ thống QoS để đảm bảo
chất lượng dịch vụ cho các ứng dụng quan trọng như thoại, video
streaming, video call.
 Điều Khiển Độ Trễ: Đảm bảo các gói tin ưu tiên được xử lý và
chuyển tiếp một cách nhanh chóng để giảm thiểu độ trễ.

 Ứng Dụng Cụ Thể:

 VoIP (Voice over IP): Trong ứng dụng VoIP, việc sử dụng hàng
đợi ưu tiên giúp đảm bảo chất lượng thoại tốt nhất bằng cách ưu
tiên xử lý các gói tin thoại trước.
 Video Streaming: Trong các dịch vụ streaming video, hàng đợi ưu
tiên giúp đảm bảo việc phát video mượt mà và không bị giật.

 Ưu Điểm của Hàng Đợi Ưu Tiên:

 Chất Lượng Dịch Vụ Tốt: Đảm bảo chất lượng trải nghiệm người
dùng cho các dịch vụ quan trọng.
 Điều Khiển Linh Hoạt: Có thể điều chỉnh mức độ ưu tiên cho các
loại dịch vụ khác nhau.

 Nhược Điểm của Hàng Đợi Ưu Tiên:

 Khả Năng Đặc Quyền (Privilege): Có thể dẫn đến việc các dịch vụ
ưu tiên chiếm lĩnh tài nguyên mạng.
 Điều Chỉnh Phức Tạp: Yêu cầu cấu hình và quản lý hàng đợi một
cách cẩn thận để tránh các vấn đề về ưu tiên không cân đối.

Hàng đợi Ưu Tiên chơi một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất
lượng dịch vụ và ưu tiên xử lý dữ liệu trong mạng chuyển mạch gói. Tuy
nhiên, việc cấu hình và quản lý đòi hỏi sự chú ý và hiểu biết về các yêu cầu cụ
thể của mạng và dịch vụ.

3. Thuật toán RED (Random Early Detection)

Thuật toán RED (Random Early Detection) là một thuật toán quản lý hàng
đợi trong mạng chuyển mạch gói được thiết kế để giảm thiểu tình trạng quá tải
(congestion) tại các thiết bị mạng như router. RED hoạt động bằng cách kiểm
soát lưu lượng dữ liệu vào hàng đợi và áp dụng các biện pháp điều chỉnh trước
khi hàng đợi trở nên quá tải và gây mất mát dữ liệu. Dưới đây là giới thiệu về
thuật toán RED và cách nó giúp kiểm soát tình trạng quá tải trong hệ thống
hàng đợi:
 Nguyên Tắc Hoạt Động: Kiểm Tra Dung Lượng Hàng Đợi: Router liên
tục kiểm tra mức độ lấp đầy của hàng đợi để đánh giá tình trạng quá tải.
 Xác Định Ngưỡng Thấp và Cao:
 Ngưỡng Thấp (Min Threshold): Mức độ lấp đầy của hàng đợi mà
khi đạt đến, thuật toán bắt đầu áp dụng các biện pháp kiểm soát.
 Ngưỡng Cao (Max Threshold): Mức độ lấp đầy tối đa mà khi vượt
qua, hàng đợi được coi là quá tải.
 Tính Toán Xác Suất Loại Bỏ (Drop Probability):
 Dựa trên mức độ lấp đầy hiện tại của hàng đợi và ngưỡng
thấp/cao, RED tính toán xác suất loại bỏ (drop probability) cho
các gói tin mới đến.
 Xác suất này tăng dần khi mức độ lấp đầy của hàng đợi tiến gần
đến ngưỡng cao.
 Áp Dụng Xác Suất Loại Bỏ: Khi một gói tin mới đến và RED tính toán
xác suất loại bỏ cho gói tin đó, nó quyết định loại bỏ gói tin đó một cách
ngẫu nhiên dựa trên xác suất tính toán được.
 Phản Ứng Linh Hoạt:
 RED cho phép phản ứng linh hoạt theo mức độ lấp đầy của hàng
đợi. Khi mức độ lấp đầy tăng cao, xác suất loại bỏ gói tin cũng
tăng, giúp ngăn chặn tình trạng quá tải và mất mát dữ liệu.
 Khi mức độ lấp đầy giảm xuống, xác suất loại bỏ cũng giảm, cho
phép hàng đợi xử lý các gói tin một cách thông suốt hơn.

 Ưu Điểm của Thuật Toán RED:

 Phòng Tránh Quá Tải: Ngăn chặn tình trạng quá tải tại các thiết bị
mạng.
 Giảm Mất Mát Dữ Liệu: Loại bỏ ngẫu nhiên các gói tin để giảm
áp lực lên hàng đợi.
 Phản Ứng Linh Hoạt: Điều chỉnh xác suất loại bỏ dựa trên tình
trạng thực tế của hàng đợi.

 Nhược Điểm của Thuật Toán RED:

 Điều Chỉnh Động: Yêu cầu cấu hình và điều chỉnh tham số một
cách chính xác để đạt được hiệu suất tối ưu.
 Khả Năng Gây Đứng Hàng Đợi (Queue Starvation): Nếu cấu hình
không đúng, có thể xảy ra tình trạng gói tin không được xử lý
(starvation) do quá trình loại bỏ quá nhiều gói tin.IV. Các Cơ Chế
Điều Khiển Hàng Đợi

IV. Các Cơ Chế Điều Khiển Hàng Đợi
1. Giảm Tốc Độ (Throttling)
Giảm tốc độ (Throttling) trong ngữ cảnh mạng chuyển mạch gói đề cập
đến việc kiểm soát lưu lượng dữ liệu bằng cách hạn chế hoặc giảm tốc độ đưa
dữ liệu vào hàng đợi tại các thiết bị mạng như router, switch. Ý nghĩa của việc
này là đảm bảo rằng tài nguyên mạng được sử dụng một cách hợp lý và ổn
định, tránh tình trạng quá tải và mất mát dữ liệu. Dưới đây là cách thức thực
hiện giảm tốc độ để kiểm soát lưu lượng:
 Ý Nghĩa của Giảm Tốc Độ:
 Kiểm Soát Lưu Lượng: Giảm tốc độ đưa dữ liệu vào hàng đợi
giúp kiểm soát lưu lượng trên mạng, đặc biệt là khi có sự tăng đột
ngột trong lưu lượng.
 Tránh Quá Tải: Ngăn chặn tình trạng quá tải tại các thiết bị mạng
và hàng đợi, giảm thiểu mất mát dữ liệu và đảm bảo hiệu suất
mạng.
 Cách Thức Thực Hiện:
 Xác Định Ngưỡng Tốc Độ: Xác định ngưỡng tốc độ tối đa mà
thiết bị mạng hoặc hàng đợi có thể xử lý một cách ổn định.
 Áp Dụng Chính Sách Throttling:** Thiết lập chính sách throttling
để hạn chế tốc độ đưa dữ liệu vào hàng đợi hoặc xử lý dữ liệu theo
mức độ ưu tiên.
 Thực Hiện Giảm Tốc Độ: Khi lưu lượng đạt đến ngưỡng đã đặt,
thiết bị mạng thực hiện giảm tốc độ đưa dữ liệu vào hàng đợi hoặc
từ chối đưa thêm dữ liệu vào để tránh quá tải.
 Kết Hợp với Các Cơ Chế Khác:
 Hàng Đợi Ưu Tiên: Kết hợp giảm tốc độ với hàng đợi ưu tiên để
đảm bảo các dịch vụ quan trọng được ưu tiên xử lý.
 RED (Random Early Detection):** Sử dụng RED để kiểm soát
lưu lượng trước khi áp dụng throttling để giảm mất mát dữ liệu.
 Ứng Dụng:
 Trong Mạng Doanh Nghiệp: Áp dụng throttling để kiểm soát lưu
lượng và đảm bảo rằng các ứng dụng quan trọng như email, VoIP
không bị ảnh hưởng bởi các ứng dụng khác như streaming video.
 Trong Dịch Vụ Cloud: Hạn chế tốc độ truy cập vào các dịch vụ
hoặc API để đảm bảo sự ổn định của hệ thống và tránh chi phí
không cần thiết.

Quá trình giảm tốc độ đưa dữ liệu vào hàng đợi là một biện pháp quan
trọng để duy trì hiệu suất và ổn định của mạng trong điều kiện tăng lưu lượng
đột ngột và đảm bảo chất lượng dịch vụ cho người dùng.
2. Điều Khiển Tắc Nghẽn (Congestion Control)
Phương pháp điều khiển tắc nghẽn như TCP Congestion Control là các cơ
chế được áp dụng trong mạng để đảm bảo hiệu suất và tránh mất mát dữ liệu
trong quá trình truyền tải. TCP (Transmission Control Protocol) là một trong
những giao thức truyền tải dữ liệu phổ biến nhất trong môi trường mạng, và
việc điều khiển tắc nghẽn trong TCP là rất quan trọng để duy trì sự ổn định của
mạng. Dưới đây là giải thích chi tiết về các phương pháp điều khiển tắc nghẽn
như TCP Congestion Control:
 Slow Start:
 Ý Nghĩa: Phương pháp Slow Start được sử dụng khi một kết nối
TCP mới được thiết lập hoặc khi khởi đầu truyền tải sau một giai
đoạn tắc nghẽn.
 Cách Thực Hiện: Ban đầu, cửa sổ cửa sổ truyền (cửa sổ cơ sở) của
TCP được đặt vào một giá trị nhỏ (thường là 1 hoặc 2 segment),
sau đó tăng lên một cách logaritmic (gấp đôi sau mỗi lần nhận
được ACK).
 Congestion Avoidance:
 Ý Nghĩa: Các thuật toán Congestion Avoidance giúp tránh tình
trạng quá tải tại các router trong mạng bằng cách điều chỉnh tốc
độ truyền tải của TCP.
 Cách Thực Hiện: Khi cửa sổ cửa sổ truyền đạt đến một ngưỡng
nhất định (thường là cỡ cửa sổ cửa sổ cực đại - Congestion
Window Size), TCP chuyển từ Slow Start sang Congestion
Avoidance. TCP sẽ tăng cửa sổ truyền một cách tuyến tính thay vì
logaritmic như trong Slow Start.
 Fast Retransmit và Fast Recovery:
 Ý Nghĩa: Các kỹ thuật này giúp TCP phát hiện và khắc phục lỗi
mất mát dữ liệu một cách nhanh chóng để không phải chờ đến thời
gian Time-Out.
 Cách Thực Hiện: Khi TCP nhận được các ACK không tuân thủ
thứ tự (out-of-order ACK), nó có thể suy luận rằng có gói tin bị
mất và thực hiện Fast Retransmit để gửi lại các gói tin bị mất. Fast
Recovery giúp TCP duy trì hiệu suất truyền tải trong khi chờ ACK
của gói tin mới được gửi lại.
 Time-Out và Recovery:
 Ý Nghĩa: Trong trường hợp xảy ra Time-Out (thời gian chờ quá
lâu mà không nhận được ACK), TCP coi đó là tín hiệu của sự cố
và khởi động lại quá trình truyền tải từ đầu.
 Cách Thực Hiện: TCP sẽ giảm cửa sổ cửa sổ truyền (công nghệ
Slow Start) và bắt đầu lại quá trình truyền tải từ segment bị mất.
  Ưu Điểm của TCP Congestion Control:
 Tránh Tắc Nghẽn: Đảm bảo không có quá trình tắc nghẽn xảy ra tại các
điểm mạng.
 Giảm Mất Mát Dữ Liệu: Sử dụng các kỹ thuật như Fast Retransmit để
nhanh chóng khắc phục mất mát dữ liệu.
 Duy Trì Hiệu Suất: Cải thiện hiệu suất truyền tải và làm giảm độ trễ
trong mạng.

 Nhược Điểm của TCP Congestion Control: Phản Ứng Chậm: Trong một
số trường hợp, TCP có thể phản ứng chậm khi xảy ra tắc nghẽn do cần
thời gian để tăng cửa sổ truyền dần dần trong Congestion Avoidance.

TCP Congestion Control là một trong những phần quan trọng nhất của
TCP để đảm bảo sự ổn định và hiệu suất của mạng trong các môi trường mạng
đa dạng và biến đổi.

V. Ứng Dụng và Tương Lai

1. Ứng Dụng Trong Mạng Thực Tế
Việc áp dụng các cơ chế hàng đợi trong mạng thương mại và công nghiệp
đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và điều tiết lưu lượng dữ liệu, từ đó
đảm bảo hiệu suất, chất lượng dịch vụ và trải nghiệm người dùng tốt hơn.
Dưới đây là một thảo luận về việc áp dụng các cơ chế hàng đợi trong hai lĩnh
vực này:
 Trong Mạng Thương Mại:
 Quản Lý Lưu Lượng Khách Hàng: Các cơ chế hàng đợi được áp
dụng để quản lý lưu lượng truy cập từ khách hàng đến các dịch vụ
trực tuyến như trang web bán hàng, ứng dụng di động.
 Ưu Tiên Dịch Vụ: Sử dụng hàng đợi ưu tiên để đảm bảo rằng các
giao dịch quan trọng như thanh toán, xử lý đơn hàng được ưu tiên
xử lý trước, giảm thời gian chờ đợi của khách hàng.
 Trong Mạng Công Nghiệp:
 Điều Khiển Tốc Độ Truyền Dữ Liệu: Sử dụng các cơ chế hàng đợi
để điều khiển tốc độ truyền dữ liệu giữa các thiết bị trong mạng
công nghiệp như máy móc, cảm biến, điều khiển từ xa.
 Ưu Tiên Tác Vụ Quan Trọng: Các tác vụ quan trọng như điều
khiển tự động, thu thập dữ liệu quan trọng được ưu tiên xử lý và
truyền tải để đảm bảo hoạt động ổn định của hệ thống.
 Ứng Dụng Cụ Thể:
 Mạng Bán Lẻ: Sử dụng hàng đợi ưu tiên để xử lý các giao dịch
thanh toán, cập nhật hàng hóa, quản lý kho hàng một cách hiệu
quả.
  Mạng Công Nghiệp 4.0: Áp dụng các cơ chế hàng đợi trong hệ
thống tự động hóa, IoT để điều khiển và quản lý dữ liệu từ các
thiết bị thông minh.

 Ưu Điểm:
 Quản Lý Hiệu Suất: Đảm bảo hiệu suất và chất lượng dịch vụ
trong môi trường mạng có lưu lượng cao.
 Tối Ưu Hóa Tài Nguyên:** Sử dụng tài nguyên mạng một cách
hiệu quả hơn thông qua việc điều tiết lưu lượng.
 Trải Nghiệm Người Dùng: Giảm thời gian chờ đợi, tăng cường
trải nghiệm và sự hài lòng của người dùng.
 Nhược Điểm:
 Đòi Hỏi Cấu Hình Chính Xác: Cần cấu hình và điều chỉnh các
tham số hàng đợi một cách chính xác để đạt được hiệu suất tối ưu.
 Chi Phí Cài Đặt:*Một số hệ thống phức tạp có thể đòi hỏi chi phí
cao cho việc triển khai và quản lý.

Việc áp dụng các cơ chế hàng đợi trong mạng thương mại và công nghiệp
không chỉ giúp cải thiện hiệu suất mạng mà còn đảm bảo tính ổn định, linh
hoạt và an toàn của hệ thống trong môi trường mạng đa dạng và phức tạp ngày
nay.

2. Tương Lai và Phát Triển

Các cơ chế hàng đợi trong mạng chuyển mạch gói đang có tiềm năng phát
triển đáng kể trong tương lai, đặc biệt là khi mạng internet và các ứng dụng
trên nền tảng mạng ngày càng phát triển và đòi hỏi sự linh hoạt, hiệu suất cao.
Dưới đây là một số điểm đánh giá về tiềm năng phát triển của các cơ chế hàng
đợi trong mạng chuyển mạch gói:
 Xử Lý Lưu Lượng Tăng Đột Ngột:
 Tăng Cường Sức Chứa: Các cơ chế hàng đợi cần được phát triển
để có khả năng xử lý lưu lượng tăng đột ngột, đặc biệt là trong các
sự kiện trực tuyến, streaming video, trò chơi trực tuyến, và IoT.
 Thích Ứng Linh Hoạt: Các thuật toán điều khiển tắc nghẽn cần có
khả năng thích ứng nhanh chóng với sự biến đổi của lưu lượng
mạng.
 Chất Lượng Dịch Vụ (QoS) và Sự Ưu Tiên:
 Ưu Tiên Dịch Vụ Quan Trọng: Sự phát triển của các cơ chế hàng
đợi cần hỗ trợ ưu tiên cho các dịch vụ quan trọng như video
streaming, VoIP, video call để đảm bảo chất lượng dịch vụ (QoS).
  Đảm Bảo Latency Thấp: Các thuật toán hàng đợi cần được tối ưu
hóa để giảm thiểu độ trễ (latency) trong việc truyền tải dữ liệu,
đặc biệt là trong các ứng dụng yêu cầu thời gian thực.
 An Toàn và Bảo Mật:
 Phòng Chống Tấn Công: Các cơ chế hàng đợi cần tích hợp các
biện pháp bảo mật để ngăn chặn các cuộc tấn công như DDoS
(Distributed Denial of Service) và Buffer Overflow.
 Quản Lý Truy Cập: Cải thiện quản lý truy cập vào hàng đợi để
đảm bảo rằng chỉ có các gói tin hợp lệ được xử lý, tránh tình trạng
người dùng giả mạo hoặc tấn công.
 Tối Ưu Hóa Tài Nguyên Mạng:
 Sử Dụng Hiệu Quả Tài Nguyên: Phát triển các thuật toán và cơ
chế hàng đợi để tối ưu hóa sử dụng băng thông và dung lượng lưu
trữ trên các thiết bị mạng.
 Cải Thiện Hiệu Năng: Tăng cường hiệu suất và đáp ứng của mạng
thông qua việc điều chỉnh cơ chế hàng đợi và quản lý lưu lượng
mạng.
 Hỗ Trợ Công Nghệ Mới:
 Tương Thích với SDN và NFV: Các cơ chế hàng đợi cần được
tích hợp và tối ưu hóa để hoạt động hiệu quả trong môi trường
mạng có Software-Defined Networking (SDN) và Network
Function Virtualization (NFV).
 Hỗ Trợ Mạng 5G và IoT: Xây dựng các cơ chế hàng đợi để hỗ trợ
các yêu cầu lưu lượng từ mạng 5G và Internet of Things (IoT) với
độ trễ thấp và hiệu suất cao.

Sự phát triển của các cơ chế hàng đợi trong mạng chuyển mạch gói sẽ
đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu suất, chất lượng dịch vụ và an
toàn của mạng trong tương lai, đặc biệt là khi mạng internet và các ứng dụng
trực tuyến ngày càng phát triển và đa dạng hóa.

VI. Kết Luận

1. Tổng Kết
Các điểm chính sau và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý hàng
đợi trong mạng chuyển mạch gói:
 Cơ Chế Hàng Đợi:
 Giới thiệu về cơ chế hàng đợi trong mạng chuyển mạch gói.
 Cấu trúc và vai trò của hàng đợi trong việc xử lý và điều khiển lưu
lượng dữ liệu.
 Các Phương Pháp Quản Lý Hàng Đợi:
  FIFO (First-In-First-Out): Là phương pháp xử lý theo thứ tự đơn
giản nhất.
 Hàng đợi Ưu Tiên (Priority Queue): Ưu tiên xử lý các gói dữ liệu
theo mức độ ưu tiên khác nhau.
 Thuật toán RED (Random Early Detection): Kiểm soát tình trạng
quá tải bằng cách xóa các gói dữ liệu trước khi hàng đợi quá tải.
 Ứng Dụng Trong Thực Tế:
 Trong Mạng Thương Mại: Quản lý lưu lượng truy cập website, xử
lý giao dịch thanh toán, quản lý dữ liệu khách hàng.
 Trong Mạng Công Nghiệp: Điều khiển tốc độ truyền dữ liệu giữa
các thiết bị, ưu tiên xử lý tác vụ quan trọng, quản lý dữ liệu sản
xuất.
 Tiềm Năng Phát Triển:
 Xử lý lưu lượng tăng đột ngột.
 Cải thiện chất lượng dịch vụ (QoS) và giảm độ trễ.
 Hỗ trợ an toàn và bảo mật mạng.
 Tương thích với các công nghệ mới như SDN, NFV, mạng 5G,
IoT.
 Tầm Quan Trọng của Quản Lý Hàng Đợi trong Mạng Chuyển Mạch Gói
 Đảm bảo hiệu suất và chất lượng dịch vụ (QoS) của mạng.
 Kiểm soát tình trạng quá tải, tránh mất mát dữ liệu và đảm bảo sự
ổn định của hệ thống.
 Ưu tiên xử lý các tác vụ quan trọng và đảm bảo trải nghiệm người
dùng tốt nhất.
 Tối ưu hóa sử dụng tài nguyên mạng và hỗ trợ cho sự phát triển
của các công nghệ mới trong tương lai.

Việc hiểu và áp dụng đúng các cơ chế hàng đợi không chỉ giúp cải thiện
hiệu suất mạng mà còn là yếu tố quyết định cho sự thành công của các ứng
dụng và dịch vụ trên nền tảng mạng chuyển mạch gói.

2. Triển Vọng Tương Lai

Trong lĩnh vực quản lý hàng đợi trong mạng chuyển mạch gói, có một số
hướng nghiên cứu tiềm năng và triển vọng mà các nhà nghiên cứu và các doanh
nghiệp công nghệ có thể quan tâm và phát triển trong tương lai:
 Tối Ưu Hóa Thuật Toán Hàng Đợi:
 Nghiên cứu và phát triển các thuật toán hàng đợi mới giúp tối ưu
hóa việc quản lý lưu lượng, giảm thiểu độ trễ và tăng cường hiệu
suất mạng.
  Kết hợp các phương pháp thông minh như machine learning và
artificial intelligence để dự đoán và điều chỉnh lưu lượng mạng một
cách linh hoạt và tự động.

 Quản Lý Hàng Đợi Đa Cấp:

 Nghiên cứu về các mô hình quản lý hàng đợi đa cấp (multi-level
queue management) để ưu tiên xử lý các dịch vụ và ứng dụng khác
nhau trong mạng với mức độ ưu tiên khác nhau.
 Áp dụng trong các môi trường mạng phức tạp như mạng 5G, IoT,
nơi có nhiều loại dịch vụ yêu cầu chất lượng và độ trễ khác nhau.
 Phát Triển Cơ Chế Quản Lý Tắc Nghẽn (Congestion Control):
 Nghiên cứu và phát triển các cơ chế quản lý tắc nghẽn mới để điều
chỉnh lưu lượng mạng một cách hiệu quả hơn, đặc biệt trong môi
trường mạng động và biến đổi liên tục.
 Tích hợp các công nghệ mới như Software-Defined Networking
(SDN) và Network Function Virtualization (NFV) vào các cơ chế
này để đạt được sự linh hoạt và hiệu quả cao hơn.
 Bảo Mật và Quản Lý Rủi Ro:
 Nghiên cứu và phát triển các giải pháp bảo mật trong quản lý hàng
đợi để ngăn chặn các cuộc tấn công mạng như DDoS và Buffer
Overflow.
 Phân tích và quản lý rủi ro từ các hành vi người dùng không hợp lệ
hoặc tấn công từ bên ngoài vào hệ thống.
 Hỗ Trợ Công Nghệ Mới:
 Nghiên cứu và phát triển các cơ chế quản lý hàng đợi tương thích
với mạng 5G, IoT và các công nghệ mới như blockchain trong
mạng.
 Xem xét ứng dụng của các công nghệ như edge computing để tối ưu
hóa quản lý hàng đợi và giảm độ trễ trong mạng.

Những hướng nghiên cứu trên đề cập đến các vấn đề quan trọng và thách
thức trong việc quản lý hàng đợi trong mạng chuyển mạch gói, và việc tiếp tục
nghiên cứu và phát triển trong những lĩnh vực này sẽ mang lại nhiều lợi ích và
tiềm năng ứng dụng rộng rãi trong thực tế mạng thông tin và truyền thông.
 TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Giáo trình Mạng viễn thông - Tài liệu, ebook, giáo trình (doc.edu.vn)
[2] (PDF) Mạng viễn thông Nội dung học phần Mạng viễn thông | PHUONG QUANG NGO -
Academia.edu
[3] NGHIÊN CỨU KỸ THUẬT QUẢN LÝ HÀNG ĐỢI TRONG MẠNG IP CHƯƠNG 3_1 -
TaiLieu.VN
[4] Chuyển mạch gói – Wikipedia tiếng Việt
[5] Đồ án Nghiên cứu các kĩ thuật quản lý hàng đợi trong mạng IP - Luận văn, đồ án, đề tài tốt nghiệp
(luanvan.net.vn)
[6] [PDF]Mạng Viễn Thông - giáo trình, bài giảng, bài tập lớn, đề thi Advanced Topics In Rf And
Microwave Circuits (cuuduongthancong.com)
[7]