Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 30

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG

NGHỆ THÔNG TIN

CHƯƠNG 6

VÒNG KHÓA PHA


(PHASE LOCKED LOOP PLL)

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
NỘI DUNG

1. Giới thiệu
2. Bộ tách pha
3. Bộ dao động điều khiển bằng điện áp
4. Bộ lọc – khuếch đại của vòng
5. Nguyên lý hoạt động
6. Các ứng dụng vòng khóa pha
7. Vòng khóa pha số
8. Mạch vòng khóa pha mạch tích hợp

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1. Giới thiệu Phase Locked Loop - PLL

 Vòng khoá pha/vòng giữ pha/vòng chốt pha


 là hÖ thèng vßng kÝn håi tiÕp, trong ®ã tÝn hiÖu håi tiÕp dïng
®Ó kho¸ tÇn sè và pha cña tÝn hiÖu ra theo tÇn sè và pha tÝn
hiÖu vào.
 Ứng dông ®Çu tiªn cña PLL vào n¨m 1932 trong viÖc t¸ch
sãng ®ång bé.
 Kü thuËt PLL ®ưîc øng dông réng r·i trong c¸c m¹ch läc,
tæng hîp tÇn sè, ®iÒu chÕ và gi¶i ®iÒu chÕ, ®iÒu khiÓn tù
®éng, t¸ch ©m (Tone), gi¶i m· Stereo, tæng hîp tÇn sè.
 Trưíc ®©y ®a phÇn PLL bao gåm c¶ m¹ch sè lÉn tư¬ng tù.
HiÖn nay PLL sè trë nªn phæ biÕn.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Sơ đồ khối của PLL

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
2. Bộ tách pha (Phase Detector)

 Bộ tách pha /bé so s¸nh pha: t¹o ra tÝn hiÖu phô


thuéc vào hiÖu pha cña 2 tÝn hiÖu vào, tÝn hiÖu
vào thưêng là h×nh sin hoÆc xung vu«ng.
 Cã ba lo¹i t¸ch sãng pha:
 Bé t¸ch sãng pha tư¬ng tù

 Bé t¸ch sãng pha sè

 Bộ t¸ch sãng pha lÊy mÉu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
2. Bộ tách pha (Phase Detector)

1/ Bé t¸ch sãng pha tư¬ng tù: cã tÝn hiÖu ra tû lÖ víi biªn ®é


tÝn hiÖu vào, là t¸ch sãng pha tuyÕn tÝnh(tÝn hiÖu vào là sin).
2/ Bé t¸ch sãng pha sè: cã tÝn hiÖu ra biÕn ®æi chËm phô
thuéc ®é réng xung ngâ ra tøc là phô thuéc sai lÖch vÒ pha
gi÷a hai tÝn hiÖu vào (tÝn hiÖu vào là xung vu«ng), thùc hiÖn
bëi m¹ch sè EX-OR, RS Flip Flop v.v...

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
3. Bộ dao động điều khiển bằng điện áp VCO
(Voltage controlled oscillator)

ĐÆc tuyÕn truyÒn ®¹t fo(Vdk) tiªu biÓu cña VCO

M¹ch VCO tiªu biÓu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
3. Bộ dao động điều khiển bằng điện áp VCO
(Voltage controlled oscillator)

- Là m¹ch dao ®éng cã tÇn sè ®ưîc kiÓm so¸t b»ng ®iÖn ¸p .


- Yªu cÇu chung cña m¹ch VCO là quan hÖ gi÷a ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn
Vdk(t) và tÇn sè ra fo(t) ph¶i tuyÕn tÝnh.
- Ngoài ra m¹ch cßn cã ®é æn ®Þnh tÇn sè cao, d¶i biÕn ®æi cña tÇn số
theo ®iÖn ¸p vào réng, ®¬n gi¶n, dÔ ®iÒu chØnh và thuËn lîi cho viÖc
tæ hîp thành vi m¹ch (kh«ng cã ®iÖn c¶m).

- Trong ph¹m vi tÇn sè : 1Mhz -100 Mhz, thưêng dïng c¸c bé dao ®éng
t¹o xung ch÷ nhËt; trong ph¹m vi tÇn sè: 1Mhz -50 Mhz, thưêng dïng
c¸c bé dao ®éng ®a hài (tÝch tho¸t, m¹ch ®a hài ghÐp Emitter...).
- C¸c bé dao ®éng ®ưîc ®iÒu khiÓn bëi dßng ®iÖn(CCO), ưu viÖt h¬n
c¸c bé dao ®éng bëi ®iÖn ¸p (VCO), v× cã ph¹m vi tuyÕn tÝnh cña ®Æc
tuyÕn truyÒn ®¹t réng h¬n.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4. Bộ lọc – khuếch đại của vòng

* Thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng:


+ Cho qua tÝn hiÖu tÇn sè thÊp ωv-ω’r , nÐn tÇn sè cao ωv+ω’r
+ §¶m b¶o cho vòng kho¸ pha PLL b¾t nhanh và b¸m ®ưîc
tÝn hiÖu vào khi tÇn sè thay ®æi, nghÜa là nã ph¶i cã tèc ®é
®¸p øng tho¶ m·n.
+ D¶i th«ng cña bé läc ph¶i ®ñ lín ®Ó ®¶m b¶o d¶i b¾t cÇn
thiÕt.
* LPF thưêng là m¹ch läc bËc 1, tuy nhiªn còng dïng bËc
cao h¬n ®Ó triÖt thành phÇn AC theo yªu cÇu. LPF cã thÓ ë
d¹ng m¹ch thô ®éng hay tÝch cùc.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4. Bộ lọc – khuếch đại của vòng

-Ngâ ra bé t¸ch sãng pha gåm nhiÒu thành phÇn f0, fi, fi-f0,
fi+f0, v.v...
- Sau LPF chØ cßn thành phÇn tÇn sè rÊt thÊp (fi-f0) ®Õn bé
khuÕch ®¹i ®Ó ®iÒu khiÓn tÇn sè VCO b¸m theo fi. Sau vài
vßng ®iÒu khiÓn håi tiÕp PLL ®ưîc ®ång bé (khãa pha) fi=f0,
tÇn sè ph¸ch (fi-f0)=0.
- Vßng khãa pha ho¹t ®éng chÝnh x¸c khi tÇn sè vào fi, f0 thÊp
kho¶ng vài tr¨m KHz trë l¹i.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
5. Nguyên lý hoạt động

 Khi không có tín hiệu vào thì VCO dao động tự do với tần số
riêng của nó là 0, điện áp điều khiển VCO là U’d=0 vì ở đầu
ra của bộ tách sóng pha (tức là đầu vào của khối khuếch đại-
lọc thông thấp) không có điện áp Ud= Kd.Uv.U’r=0.
 Khi có tín hiệu vào mạch so pha sẽ so sánh pha của tín hiệu
vào (tần số v) và pha của tín hiệu tại chỗ (tần số ’r lấy từ
VCO qua bộ chia tần ’r= r/N).
 Mạch so pha có thể sử dụng mạch nhân analog để tách sóng
pha (nếu tín hiệu là tương tự).
 Đầu ra của bộ so pha nhận được một tín hiệu Ud tỷ lệ với
hiệu số pha = v- r. Vì Ud =Kd.Uv.U’r nên trong đó có
các tần số tổng và hiệu v- ’r, v+ ’r.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
5. Nguyên lý hoạt động

 Mạch lọc thông thấp lọai bỏ tần số tổng, lọc lấy tần số
hiệu v- ’r rồi khuếch đại lên để điều khiển VCO. VCO
sẽ phải thay đổi tần số cho đến khi hiệu v- ’r không,
nghĩa là =0.
 Như vậy VCO luôn thay đổi tần số để bám theo tần số
đầu vào. Nếu tần số của tín hiệu vào lệch quá xa tần số
của tín hiệu so sánh làm cho tần số tổng và tần số hiệu
lệch ra ngoài vùng thông của bộ lọc thì sẽ không có tín
hiệu điều khiển.VCO sẽ dao động tự do với tần số 0.
PLL không hoạt động.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
5. Nguyên lý hoạt động

 Khi cho -v và ’r xích lại gần nhau sao cho hiệu của chúng
lọt vào trong dải thông của bộ lọc thông thấp thì PLL bắt
đầu hoạt động,
 PLL làm việc trong “dải bắt”. “Dải bắt” quyết định bởi dải
thông của lọc thông thấp, đó là dải tần số thiết lập được chế
độ đồng bộ .
 “Dải giữ“ là dải tần số mà PLL giữ được chế độ đồng bộ khi
thay đổi tần số của tín hệu vào.Dải giữ không phụ thuộc vào
lọc thông thấp mà phụ thuộc vào biên độ của điện áp điều
khiển và khả năng thay đổi tần số của VCO.
Dải giữ
Dải bắt

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
6. Các ứng dụng vòng khóa pha

a. Tách sóng tín hiệu điều tần


Muốn dùng PLL để tách sóng tần số thì phải chọn tần số
dao động tự do 0 của VCO trùng với tần số trung tâm của
tín hiệu điều tần (tín hiệu trung tần). Như vậy khi tần số của
VCO bấm theo tần số của tín hiệu điều tần ở đầu vào thì ở
đầu ra của mạch lọc thông thấp -khuếch đại nhận được tín
hiệu U’d tỷ lệ với = v- 0, đó chính là tín hiệu âm tần
được tách ra.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
6. Các ứng dụng vòng khóa pha

b. Điều chế tần số:


Để truyền các các tín hiệu số trên các đường điện
thoại (trong các modem) hoặc để cất giữ các tín hiệu số,
thường dùng các tín hiệu logic nhị phân 1 và 0 mã hoá
theo hai tần số khác nhau (ví dụ “0” ứng với 950 Hz, “1”
ứng với 1050 Hz ).
Phương pháp này gọi là đảo tần số (FSK-frequency
shift keying). PLL được kết cấu sao cho tần số 0 nằm
giữa hai tần số đó, để nó bám theo một trong hai tần số
đó.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
6. Các ứng dụng vòng khóa pha

 Điện áp ra Ud sẽ có hai mức biểu thị tín hiệu nhị phân


đã được tách sóng. Tín hiệu này sẽ được truyền đi
hoặc được cất giữ dưới dạng số.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
6. Các ứng dụng vòng khóa pha

c. Tổ hợp tần số:


Ứng dụng PLL để thực hiện tổ hợp tần số nhằm tạo ra một
hệ các tần số rời rạc từ một tần số chuẩn (chủ sóng) có độ ổn
định rất cao.
i)Nhân với số nguyên: Chế độ đồng bộ, tần số VCO đem
chia cho N để đồng bộ với dao động chuẩn fC.. Tần số này
bám theo fC để có U’d=0. Đầu ra nhận được fra=NfC.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
6. Các ứng dụng vòng khóa pha
ii) Lấy ra tần số không phải là bội của tần số chuẩn :
Để lấy ra tần số không phải là bội của tần số chuẩn fc sử dụng
sơ đồ hình 7.26. Tần số chuẩn fc được đưa qua bộ chia tần
chia thành fc/M. Tần số của dao động ra f0 qua mạch chia tần
chia thành f0/N. Khi đồng bộ thì fC/M=f0/N nên tần số lấy ra
là fra=f0= (N/M).fC

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
6. Các ứng dụng vòng khóa pha

 Bằng cách thay đổi N,M (chương trình hoá) có thể tạo
ra một mạng tần số rời rạc có độ chính xác và ổn định
như dao động chuẩn.
iii) Đồng bộ hóa tần số: Với nguyên lý làm việc như trên
đã phân tích có thể thấy mạch PLL hình dưới là mạch
đồng bộ tần số fC và tần số của dao động VCO.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
7. Vòng khóa pha số

(xem phần mục 2 phần 2.Bộ tách sóng)

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
8. Mạch vòng khóa pha mạch tích hợp

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt

You might also like