SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI KỲ THI OLYMPIC DÀNH CHO HỌC SINH

LIÊN CỤM TRƯỜNG THPT LỚP 10, LỚP 11

NĂM HỌC 2023 – 2024
Môn thi: SINH HỌC 10
ĐỀ CHÍNH THỨC
Ngày thi: 09/3/2024
Thời gian làm bài: 120 phút
(Đề thi gồm 02 trang)
Câu I (5,0 điểm)
1.1. Sắp xếp các đối tượng dưới đây theo thứ tự tăng dần về cấp độ tổ chức sống: con kiến, bó cơ đùi ếch,
đàn bướm, cánh đồng, neuron, hemoglobin, ribosome.
1.2. Dựa vào đâu mà Schleiden và Schwann có thể đưa ra kết luận "Mọi sinh vật sống đều được cấu tạo từ
tế bào và các sản phẩm của tế bào"?
1.3. Cấu trúc không gian của DNA được duy trì bởi các
liên kết hydrogen (H). Khi nâng nhiệt độ lên, các liên kết
H sẽ bị phá hủy làm cho hai mạch đơn DNA tách nhau ra
gọi là hiện tượng biến tính, ngược lại, khi hạ nhiệt độ kèm
một số điều kiện đặc biệt, hai sợi đơn có thể kết cặp trở
lại, gọi là hiện tượng hồi tính (Hình 1).
Có hai mẫu DNA cùng bị biến tính hoàn toàn ở nhiệt độ
890C. Khi làm biến tính hai mẫu này ở nhiệt độ 890C trong
cùng một môi trường, rồi hạ dần nhiệt độ và thêm một số
điều kiện để xảy ra hiện tượng hồi tính, các sợi đơn DNA bắt cặp lại với nhau. Tuy nhiên, khi nâng nhiệt
lần thứ hai để gây biến tính, người ta nhận thấy nhiệt độ biến tính giảm xuống còn 720C.
a. Em hãy đưa ra lý do giải thích nhiệt độ biến tính ở lần sau thấp hơn lần đầu.
b. Nếu nhiệt độ biến tính ở lần sau bằng với lần đầu, em có nhận xét gì về cấu trúc của hai mẫu DNA
trên? Giải thích.
1.4. Cho các mẫu vật chứa các phân tử sinh học và các hóa chất là thuốc thử đặc trưng (Ethanol 90%;
Lugol; Fehling; Hỗn hợp NaOH 10% + CuSO4 1%) được sử dụng để nhận biết các phân tử đó. Biết rằng
có đủ các điều kiện để phản ứng nhận biết diễn ra. Em hãy kẻ bảng vào giấy thi, điền tên hóa chất vào cột
B tương ứng với các mẫu vật ở cột A và cho biết dấu hiệu đặc trưng khi phản ứng diễn ra ở cột C.
A – Mẫu vật B - Hóa chất C - Dấu hiệu đặc trưng
1. Lòng trắng trứng gà
2. Dầu lạc
3. Dịch chiết chuối chín
4. Lát cắt quả chuối xanh

Câu II (4,0 điểm)

2.1. Hình 2 mô tả cấu trúc tế bào động vật điển hình.
a. Em hãy cho biết tên các cấu trúc X, Y, Z và T.
b. Giả sử có một phân tử amino acid có đánh dấu đồng
vị phóng xạ được đưa vào tế bào và phân tử này sẽ tham
gia cấu trúc protein xuất bào. Em hãy cho biết sự phối
hợp giữa các cấu trúc X, Y, Z và T trong việc sử dụng
phân tử amino acid trên.
c. Ở người bình thường, tế bào nào chứa nhiều cấu trúc
Y nhất trong số các loại tế bào cơ tim, da, tụy? Giải thích.
d. Cấu trúc Z và T có lớp màng tương tự nhau, điều này
có ý nghĩa gì trong việc phối hợp hoạt động giữa các bào quan trong tế bào?
2.2. Có 3 mẫu tế bào ở người bị đột biến liên quan cấu trúc của tế bào: Tế bào lông ruột không hấp thu
được các ion; Tế bào gan không tiếp nhận được insulin của tuyến tụy; Tế bào gan tích tụ nhiều
glycoprotein trong tế bào. Hãy cho biết mỗi loại tế bào trên bị đột biến cấu trúc nào? Giải thích.

Trang 1/2
Câu III (3,5 điểm)
3.1. ATP là gì? Ở tế bào nhân thực, ATP có vai trò gì và ATP được hình thành bằng những cơ chế nào?
3.2. Trong cơ thể người, enzyme hoạt động tối ưu ở nhiệt độ nào? Tại sao ở nhiệt độ cao trên 40 0C, hoạt
tính của các enzyme ở người lại giảm mạnh?
3.3. Sơ đồ Hình 3 mô tả con đường chuyển hoá diễn ra
trong tế bào, từ chất A tạo ra sản phẩm cuối cùng là các
chất F, G và H. Các enzyme xúc tác cho các phản ứng
được ký hiệu từ E1 đến E7. Em hãy cho biết:
a. Khi lượng chất F dư thừa thì chất nào sẽ tăng bất
thường? Giải thích.
b. Tế bào có thể tăng cường tổng hợp G bằng những cách nào? Giải thích.
Câu IV (3,5 điểm)
4.1. Tại sao khi tập thể dục hoặc lao động nặng thì chúng ta lại thở mạnh?
4.2. Cyanide (CN) là một loại chất ức chế đặc hiệu chuỗi vận chuyển điện tử trong ty thể, bơm CN vào tế
bào thì sự vận chuyển tích cực các chất qua màng có bị ảnh hưởng không? Giải thích.
4.3. Giải thích vì sao khi muối chua rau quả (lên men lactic) người ta thường đổ ngập nước và đậy kín.
4.4. Cho phương trình tổng quát của quá trình quang hợp ở thực vật: 6CO2 + 6H2OC6H12O6 + 6O2.
Biết rằng, phân tử O2 được giải phóng có nguồn gốc từ H2O. Em hãy nêu cách chứng minh điều đó.
4.5. Sơ đồ Hình 4.5 mô tả một chu trình diễn ra trong tế bào thực vật.
a. Gọi tên chu trình và cho biết các chất X, Y, Z, T là những
chất gì?
b. Vì sao glucose được tạo ra từ quá trình quang hợp cần
thiết cho tổng hợp nhiều hợp chất hữu cơ của tế bào?
c. Khi chất Y tăng đột ngột còn chất Z bị giảm mạnh, em
hãy dự đoán nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này, biết rằng
các cấu trúc trong tế bào vẫn hoạt động bình thường.
Hình 4.5
Câu V (4,0 điểm)
5.1. Ở người, hormone insulin do tuyến tụy tiết ra có tác dụng
tăng hấp thu glucose vào tế bào gan để dự trữ, làm giảm lượng
glucose tự do trong máu bằng cách kích thích tế bào gan tổng
hợp túi mang protein vận chuyển glucose rồi gắn túi vào màng
sinh chất của tế bào (Hình 5.1).
a. Kể tên các giai đoạn ,  và  trong sơ đồ Hình 5.1.
Túi mang protein vận chuyển glucose gắn vào màng sinh chất
của tế bào hoạt động trong giai đoạn nào của quá trình truyền
tin từ insulin?
Hình 5.1
b. Nếu đưa insulin vào trong tế bào gan thì tế bào có tổng
hợp ra túi mang protein vận chuyển glucose không? Giải thích.
c. Ở người có thụ thể insulin trên màng tế bào gan bị bất hoạt sẽ mắc bệnh lý điển hình nào? Giải thích.
5.2. Sơ đồ Hình 5.2 mô tả sự biến động hàm lượng DNA
trong tế bào qua các lần phân chia và qua các kì phân bào.
a. Sơ đồ trên mô tả quá trình phân bào ở tế bào sinh dưỡng
hay tế bào sinh dục? Giải thích.
b. Biết rằng trong mỗi tế bào ở giai đoạn i có chứa 4 nhiễm
sắc thể đơn. Em hãy cho biết số lượng nhiễm sắc thể trong các
giai đoạn từ a đến h. Giải thích.

-----------------HẾT-----------------
Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
Họ tên thí sinh:………………………………………………Số báo danh:…………………………..
Họ tên và chữ kí của cán bộ coi thi số 1: Họ tên và chữ kí của cán bộ coi thi số 2:
Trang 2/2